Neerlandia. Jaargang 21

's Lands Plantentuin te Buitenzorg.

Het is deze maand honderd jaar geleden dat te Buitenzorg de werkzaamheden begonnen voor den aanleg van een botanischen tuin op aanstichting van den Amsterdamschen hoogleeraar C.G.L. Reinwardt, die in 1815 benoemd was tot Directeur van Landbouw, Kunsten en Wetenschappen in Nederl.-Indië.

Vele mannen van wetenschap en vakkennis hebben sinds aan de uitbreiding en volmaking van dit beroemde natuur-museum hun krachten gewijd.

Onder die allen zijn er twee, wier verdiensten die der anderen overschaduwen. Het zijn de tuinman van den Gouverneur-Generaal Van den Bosch, J.E. Teysmann, die in Januari 1830 naar Java kwam en die eerst als hortulanus later als directeur de feitelijke grondlegger der grootsche stichting mag worden genoemd, en ten tweede Dr. Melchior Treub, onder wiens directeurschap (1880-1909) 's Lands Plantentuin een ontzaglijke uitbreiding en verbetering onderging.

Prof. Went, die in 1915 de geschiedenis van den botanischen tuin te Buitenzorg heeft beschreven^*) getuigt van hem:

‘Treub had 29 jaar te Buitenzorg gewerkt; wat hij daar vond is vroeger reeds vermeld, wel al een groote instelling, maar nog in de verste verte niet hetgeen er door zijn genie van geworden is, een wereldinstituut, dat zeker tot het belangrijkste behoort, wat Nederland in zijn koloniën heeft tot stand gebracht. Wie in dezen tijd in Nederlandsch-Indië reist, zal veel vinden waarop hij als Nederlander trotsch kan zijn, maar weinig wat de vergelijking kan doorstaan met 's Lands Plantentuin en het daaruit voortgekomen Departement van Landbouw. Zoowel op het gebied van de zuivere wetenschap,

*) Verschenen in de reeks uitgaven Onze Koloniën onder redactie van R.A. van Sandick, Hollandiadrukkerij, Baarn.

[p. 78]

als waar het betreft de toepassing van wetenschap op landbouwgebied, neemt het in de wereld een eerste rang in; geen enkele koloniale mogendheid bezit iets, wat daarmee ook maar in de verte te vergelijken is.’

De eigenlijke botanische tuin omvat een terrein van ongeveer 58 H A. waaraan allerlei afdeelingen, instituten, laboratoria en cultuur-instellingen verbonden zijn. Een geheele staf van wetenschappelijke medewerkers staat den directeur, thans Dr. J.C. Konigsberger, ter zijde en geleerden van alle landen komen herhaaldelijk in Buitenzorg samen om de tropische natuur te bestudeeren.

Voorwaar een instelling, waarop Nederland trotsch mag zijn.