Neerlandia. Jaargang 20
(1916)– [tijdschrift] Neerlandia–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermdMededeelingen en allerleiVolksopbeuring.Naar aanleiding van het verzoek om steun namens het Bestuur van Groep België in het Jan.-nr. van Neerlandia opgenomen, is tot heden ingekomen f 325.-. Een afzonderlijke verantwoording wordt in een volgend nummer geplaatst. De administratie houdt zich dringend voor het ontvangen van giften aanbevolen. | |||||||||||||||||||||||||
Waardeering.De heer A.v.C.P. Huizinga, een beproefd vriend van het Algem. Nederl. Verbond in Amerika, zond als Kerstgroet honderd gulden. Hij schreef erbij:
‘Ik hoop, dat in deze moeilijke tijden iets kan worden gedaan ten bate van stam- en volksbelang. Het Nederlandsch Verbond beschikke erover naar goedvinden. Ik ben er trotsch op Nederlander te zijn van het lage land bij de zee.’ | |||||||||||||||||||||||||
Het Nederl. leerboek in Zuid-Afrika.Prof. Van Braam schreef aan Dr. A.H. Kan, voorzitter der Afdeeling Dordrecht, het volgende:
‘Wel bedankt voor Uw bemoeiingen in zake ons Schoolmuseum. De zaak loopt nu mooi. Ze is blijkbaar flink aangepakt. De Boeken-Commissie van het Algem. Nederl. Verbond heeft zich in verbinding gesteld met den Uitgeversbond, welke laatste een rondschrijven aan haar leden over onze zaak zond, met opgaaf van de door ons gevraagde boeken. Nu heb ik weer lijsten opgezonden aan de Boeken-Commissie en hoop, dat de uitgevers bereid zullen zijn presentexemplaren te zenden. Het zal veel helpen voor het invoeren van het Hollands als medium of “voertaal” van onderwijs en ook een goede reklame zijn voor Hollandse uitgevers.’ | |||||||||||||||||||||||||
De Wereldbibliotheek.De Wereldbibliotheek heeft een Gedenkboek uitgegeven ter eere van haar tienjarig bestaan. Dat is een heel werk geworden, van ruim 400 bladzijden. Want niet alleen zijn lezers en inteekenaren erin aan het woord, en de schrijvers, wier werken in de Wereldbibliotheek zijn uitgegeven, met bijdragen vertegenwoordigd, maar de heer L. Simons, de stichter en de leider van de onderneming, vertelt er de geschienis van, en daar heeft hij heel wat bladzijden voor noodig. Maar dit is ook het belangwekkendste deel van de uitgave. Zonder ophef vertelt hij van het doel, dat hij zich had gesteld, goede boeken in goede uitgaven voor weinig geld onder ons volk te verbreiden; van het kleine begin, het waagstuk, het verrassende gelukken van de eerste uitgave - Sara Burgerhart - de geleidelijke uitbreiding, die aan de onderneming werd gegeven, en het groote welslagen, dat ten slotte het werk bekroonde. Ruim 1.800.000 deelen zijn er in die tien jaren verkocht. Maar er is hard voor gewerkt moeten worden. Daar zag de heer Simons trouwens niet tegen op; en door de bezwaren, die aanvankelijk van alle kanten oprezen, en gedeeltelijke mislukkingen liet hij zich niet uit het veld slaan. Met werkkracht alleen was de onderneming er echter niet gekomen. Er was goed inzicht voor noodig, durf, talent en een vindingrijke geest. Dat alles was in den leider van de zaak vereenigd. Hij wist voor de Wereldbibliotheek de aandacht te trekken, belangstelling van vermogende vrienden te winnen, de pers mobiel te maken en, waar het vooral op aan kwam, het publiek goede waar aan te bieden. Financieel welslagen, ofschoon noodig om het bedrijf in stand te houden, bleef bijzaak. Het Nederlandsche volk goede lectuur te verschaffen en het te ontwikkelen het groote doel. Romans, vertellingen, tooneelstukken, gedichten, populair-wetenschappelijke geschriften, werken over kunst, een Nieuw Testament, - van alles gaf de Wereldbibliotheek, in haar onderscheiden afdeelingen. Dat er ook boeken in zijn verschenen om schrijvers, die daartoe waardig werden gekeurd, een gelegenheid te geven, hun werk onder een ruimen kring van lezers te brengen, is een verdienste die deze onderneming nog bizonder siert. Kan dus de Wereldbibliotheek met trots op haar | |||||||||||||||||||||||||
[pagina 45]
| |||||||||||||||||||||||||
eerste tiental jaren terugzien, erkend moge worden, dat zij bij ons volk een ontvankelijken bodem vond. Dat zij succes had met boeiende romans uit nieuwen en ouden tijd is zoo vreemd niet, maar dat zij bundels gedichten, tooneelwerken, populair-wetenschappelijke vertoogen, boeken over kunst bij vele duizenden verkocht, dat pleit toch in niet geringe mate voor ons volk, gelijk ten slotte weer voor den heer Simons, die, daarop vertrouwend, met zijn Wereldbibliotheek in zee ging. Dat zijn werk gewaardeerd wordt blijkt uit de hulde, die inteekenaars en bestuursleden van tal van vereenigingen in het Gedenkboek aan de Wereldbibliotheek brengen. Zij getuigen, dat de zaak der volksontwikkeling er veel aan te danken heeft. En daaraan is den heer Simons vooral veel gelegen. Op hoeveel Nederlandsche congressen heeft hij niet voor verhooging van de volkskracht gepleit! Het is in dezen tijd van wapening en oorlog misschien wat ouderwetsch om kracht in geestelijke ontwikkeling te zoeken. Zeker kan ze daarin niet alleen liggen. Maar geestelijke ontwikkeling is op den duur de onmisbare voorwaarde voor een krachtig volk. Dat heeft de heer Simons begrepen. Zijn Wereldbibliotheek is een schoone triomf geworden. Wij voegen voor haar tienden jaargang onze gelukwenschen bij de andere. | |||||||||||||||||||||||||
‘Reingoed’.Een lezer schrijft ons:
Uit den elektrischen trein tusschen den Haag en Rotterdam had ik eenige malen, in een dorp onderweg, op het dak van een gebouw, dat er als een fabriekje uitzag, in groote letters den naam Reingoed zien staan. Ik begreep het niet, tot ik dezer dagen in den Haag dienzelfden naam las op een wagen van een waschinrichting. Nu ging me een licht op. Het fabriekje was een waschinrichting en de eigenaar had een weinig kennis van het Duitsch en zijn niet veel grootere kennis van het Hollandsch samen in de waschtobbe gedaan en er het als ‘Reingoed’ uitgehaald. ‘Re ngoed’ beteekende Schoon goed! Men moet er maar opkomen. | |||||||||||||||||||||||||
Nederland op zijn best.In de Electrical Review komt de volgende statistiek voor betreffende den invoer van electrische kabel en geïsoleerd draad in Engeland, gedurende de maand October 1915:
Dit feit is te opvallender, daar uit ons land slechts fabrikaat der N.V. Hollandsche Draad- en Kabelfabriek te Amsterdam werd uitgevoerd.
- Te Bergen in Noorwegen is 20 Dec. j.l. opgericht Den Norske Superfosfatfabriek met een kapitaal van Kr. 1.500.000.-. Het ontwerpen van deze fabrieken (een zwavelzuurfabriek met superforfaatfabriek) en de leiding van den bouw is opgedragen aan het Ingenieursbureau F.W. Bakema, Amsterdam. | |||||||||||||||||||||||||
Een Nederlander in Australië.Den 2en Juni 1915 is te Newcastle in Nieuw-Zuid-Wales een ijzer- en staalgieterij geopend. Het is een grootsche onderneming van de machtiige Broken Hill Proprietary Company, die in Zuid-Australië de Iron-Knob-ijzermijnen bezit, bergende - naar de schatting van een vakman - wel 21 millioen ton erts van het rijkst bekende gehalte. Er moest een spoor worden aangelegd om het erts naar zee te brengen, de haven van Newcastle moest uitgediept worden en op een terrein van ongeveer 100 H.A. werd, met de nieuwste machines uit Amerika, de groote fabriek ingericht. Deze onderneming kostte nagenoeg 18 millioen gulden en bij de opening gaf de fabriek reeds werk aan een 1200 man. Vóór Mei van dit jaar hoopte men reeds spoorstaven te kunnen leveren. Blijkt de zaak, naar de algemeene verwachting, goed te gaan, dan zal zij nog grootelijks worden uitgebreid. In 1913 voerde het Australische Gemeenebest bijna voor 84 millioen gulden ijzer en staal in. Daar wil de onderneming althans een deel zelf van leveren, en de eerzucht is, dat Australië voor zijn spoorwegaanleg, voor een toenemenden scheepsbouw, voor allerlei nieuwe fabrieken die met ijzer en staal werken, geheel van het buitenland onafhankelijk zal zijn. En algemeen is de verwachting, dat de opening van de fabriek te Newcastle een nieuw, groot tijdperk voor de Australische nijverheid heeft geopend. Waarom Neerlandia van deze zaak melding maakt? Omdat een Nederlander, de heer G.D. Delprat, de directeur van die machtige Broken Hill Proprietary Company is. Nadat er proeven waren genomen met het erts en de voorloopige plannen opgemaakt, ging hij in 1911 naar Europa en Amerika om zich verder in de zaak in te werken. Hij bezocht in Engeland 12 van de voornaamste staalgieterijen, 3 in Duitschland, 1 in Zweden en 7 in Amerika. In Amerika keek hij uit naar de beste kracht, die hij kon vinden om als directeur van de fabriek op te treden, en deed een uitnemende keus. Voor een aanmerkelijk deel is dus het tot stand komen van deze voor Australië zooveel belovende onderneming zijn werk. Dat wilde Neerlandia even gedenken. | |||||||||||||||||||||||||
Weerstandsvermogen.Men leest tegenwoordig in de dagbladen voortdurend van ‘uithoudingsvermogen’, blijkbaar een omslachtige en overigens geenszins fraaie poging om het Duitsche ‘Ausdauer’ in het Nederlandsch uit te drukken. Is men dan algemeen vergeten, dat wij het woord ‘weerstandsvermogen’ bezitten? Waarbij men moge bedenken, dat in vele gevallen volharding of taaiheid den zin goed kunnen weergeven en de noodige afwisseling brengen. | |||||||||||||||||||||||||
Ontmoeting in Patagonië.Uit een schrijven van den heer Mr. Van Ham, onzen vertegenwoordiger te Buenos Aires:
Een Hollandsch ingenieur, die in Patagonië voor zaken reisde, vertelde mij, dat hij op een zijner tochten het wiel van zijn wagen brak, wat hem natuurlijk in deze eenzame streken in groote verlegenheid bracht. Gelukkig komt na eenigen tijd een andere wagen aan, en onze zegsman verzamelt al zijn Spaansche kennis om aan de bestuurders daarvan hulp te vragen. Ge kunt echter zijn verwondering begrijpen, toen een dezer tot zijn metgezel meesmuilde: ‘Ik verstao dien taol nie’, maar ook zult gij begrijpen, dat de ingenieur, die bovendien in vroegere jaren lang in Zuid Afrika gewerkt had, thans geen moeite meer had zijn wenschen kenbaar te maken en dat het wiel onder aangename herinneringskout werd hersteld. | |||||||||||||||||||||||||
Zuiderzee-nummer.Uit Amerika is het verzoek tot de Redactie gekomen of het geoorloofd was artikelen uit Neerlandia te vertalen, in het bijzonder het Zuiderzee nummer. De schrijver, Dr. A.A. Beekman en de Redactie hebben gaarne hun toestemming gegeven. Er zijn nog exemplaren verkrijgbaar tegen toezending van 25 ct. aan 't kantoor A.N.V., Wijnstraat 81, Dordrecht. | |||||||||||||||||||||||||
Aanvulling sprekerslijst.Bernard M. Drukker, bariton-zanger, Van Breestr. 124, Amsterdam. | |||||||||||||||||||||||||
[pagina 46]
| |||||||||||||||||||||||||
Verbetering.Het Jan.-nr. bevat een verslag der in October gehouden Groepsbestuursvergaderingen, waarin een mededeeling voorkomt over een verzoek om steun tot dekking van het tekort dat de uitgaaf van het Jongelieden-orgaan heeft opgeleverd. Ten onrechte is daarbij vermeld, dat bedoeld verzoek van de Rotterdamsche Jongel.-Afd. is uitgegaan. Het was ingezonden door een Commissie, benoemd in de vergadering van Jongel.-Afd. in 1915 te Haarlem gehouden. Zij bestond uit de volgende personen: M.C. van Vooren (Afd. Rotterdam); C.A. Takken (Afd. Den Haag); mej. J. van Emden (Afd. Den Haag); Jhr. C.v. Nispen tot Sevenaer (Afd. 's-Hertogenbosch) en W.F. Michelsen (Afd. Haarlem).
- Op blz. 10, 2de kolom van 't Jan.-nr. laat het verslag der Groepsbestuursvergaderingen een spr. zeggen, dat de voorzitter van zeer veel de schuld krijgt, waarvoor eigenlijk het geheele Hoofdbestuur aansprakelijk is, lees het geheele Verbond. | |||||||||||||||||||||||||
Vraag om inlichting.Wie kan het juiste adres meedeelen van:
| |||||||||||||||||||||||||
Groep-Secretarissen.
|
|