Neerlandia. Jaargang 18

Nederl. Indische Paketvaart-Maatschappij.

Wie kennis wil maken met de N.I. Paketvaart-Mij. en haar bedrijf, leze de, in kleinen boekvorm uitgegeven voordracht van den heer J.H. Hummel in het vorige jaar te 's-Gravenhage gehouden. De secretaris der Afd. Amsterdam zond ons het boekje toe.

Wij zien daaruit hoe die Maatschappij sedert hare in werking treding in 1891 in belangrijkheid is toegenomen. Begonnen met 29 stoomschepen voor de 13 bij overeenkomst met de Regeering in den Archipel verplichte en voor de buiten contract ondernomen vaartlijnen, heeft zij thans 88 stoomschepen in haar dienst^*); was de gemiddelde inhoud dier schepen in 1891 nog 986 ton, thans is die gestegen tot 1336 ton. De grootste in den aanvang van het bedrijf voor de Maatschappij gebouwde schepen hadden een inhoud van 1300 bruto register ton, thans varen schepen van 4500 ton in de Molukken en zijn nog grootere in ontwerp gereed.

Nagenoeg al die schepen werden op Nederl. werven gebouwd; tegen 84 stoomschepen, kostende te zamen f 35.000.000, in Nederland, werden er 7 te zamen kostende f 2.000.000 op buitenlandsche werven gebouwd.

Het sterkst spreekt de uitbreiding van het bedrijf uit de cijfers van de hoeveelheid door overlading in Nederl. Indië met bestemming naar Europa vervoerd; in 1891 pl. m. 2000 last, bedroeg die in 1912 bijna 110.000 last; de grootste toeneming viel tusschen 1906 en 1912 n.l. van 47000 op evengenoemd cijfer voor het laatste jaar. De N.I. Paketvaart-Mij zorgt voor overbrenging der Indische producten uit tientallen kleine havens en reeden naar de voornaamste Indische havens; de beide Nederlandsche zuster maatschappijen ‘Nederland’ en ‘Rott. Lloyd’ zorgen voor doorvoer naar Europa. De doortastende politiek van den Gouv.-Gen. Van Heutsz, tot openstelling en onder geregeld bestuur brenging van de Buitenbezittingen heeft daaraan wel den grootsten stoot gegeven.

En hoeveel jonge Hollanders een goede plaats vinden bij de Paketvaart blijkt uit de volgende cijfers; het korps gezagvoerders en stuurlieden telt 316 man; het korps machinisten 290; de verdere bemanning bestaat uit Inlanders.

Door dat personeel wordt hard gewerkt, hetgeen door den heer Hummel in zijn boekje duidelijk wordt toegelicht, maar de Maatschappij zorgt ook goed voor haar personeel en de vooruitzichten, vooral voor de stuurlieden zijn buitengewoon goed, niet het minst doordien de Maatschappij steeds op uitbreiding en verbreeding van haar bedrijf bedacht is.

Leerzaam is hetgeen de schrijver mededeelt over de economische en commercieele overwegingen, waarmede groote stoomvaart-maatschappijen in het algemeen en de N.I.P.-M. in het bizonder heeft rekening te houden bij en voor den groei van het bedrijf; voorts over de haventoestanden, de moeielijkheden voor de navigatie, in verband met de bebakening en de nog matige kustverlichting, waarover hij echter niet ontevreden is. Haast vermakelijk is de heer Hummel waar hij de quarantaine-voorschriften in beschouwing neemt, die gelukkig thans herzien zullen worden.

Vermelden wij nu nog dat de N.I.P.M. sedert eenige jaren ook buiten den Indischen Archipel hare stoomers uitzendt, dat de Java-Siamlijn en de maandelijksche dienst op Australië als pogingen zijn te beschouwen hare handelsbetrekkingen uit te breiden; dat zij ook haar steun verleende aan de, door de beide groote Nederlandsche stoomvaart-maatschappijen ondernomen, Java-China-Japanlijn en de vaart op Bengalen; dan mogen wij bevestigen dat de N.I.P.-M. - sedert kort met de Nederland en de Rott. Lloyd tot een Nederlandsche Scheepvaart Unie te zamen gesmolten - evenals de beide laatstgenoemde een zuiver Nederlandsche onderneming is, die Nederlandsch-Indië met een mooie handelsvloot heeft verrijkt, die den handel daar heeft vermeerderd en opgewekt en aan de reizigers in Indië de zorg en de moeite heeft besteed, welke naar billijkheid kunnen verwacht worden.

De vraag of bij het vervoer der dekpassagiers nog steeds wat veel gerekend wordt op de mildheid van het klimaat en de inschikkelijkheid dier reizigers, zooals dat vroeger wel het geval was, is aan het einde der voordracht door niemand gedaan; wij zullen maar hopen, dat de N.I.P.-M. bij het vele goede, dat zij bereikt heeft, ook aan dat vervoer haar welwillende aandacht gewijd heeft.

De meermalen gemaakte opmerking dat de Paketvaart een monopolie in den Archipel drijft, is door den heer Hummel voldoende weerlegd; en dat haar Regeerings-subsidie meer als een betaling van bewezen diensten, dan als een toeslag moet worden beschouwd duidelijk aangetoond; haar bedrijf en hare verrichtingen zijn van dien aard, dat Nederland haar erkentelijk mag zijn voor hetgeen zij op hare wijze voor den vooruitgang in den Archipel en de bevordering van het Nederlandsche stoomwezen gedaan heeft.

*) Unit een later bericht zien wij dat er op 31 Dec. 1913 84 schepen in dienst en 12 in aanbouw waren, van welke laatste in den loop van 1914, er 4 naar Indië werden gezonden; voorts dat aan de Nederl Scheepsbouw-Mij de bouw was opgedragen van een stoomschip, uitsluitend voor de kolenvaart te bestemmen.