Neerlandia. Jaargang 17

Nederland

Verkort jaarverslag van groep Nederland.

De huidige secretaris van Groep Nederland heeft nog geen enkel jaar behoeven te gewagen van teruggang in getalsterkte, al kon de aanwinst in verhouding tot de bevolking van ons land grooter zijn, maar welke vereeniging kan in dezen geheel tevreden zijn of heeft niet te klagen, dat het te groot aantal vereenigingen velen, die volle instemming met haar streven betuigen, toch terughoudt hun gave te offeren.

Groep Nederland telde in het vorig jaarverslag 7501 leden binnen de grenzen van het koninkrijk; dit vermeerderde sedert tot 7978, en daar de buitenlandsche leden, die niet tot een Groep of Zelfstandige Afdeeling behooren bij Nederland worden ingedeeld - hun aantal is niet het minst vooruitgaande, wat op vermeerdering van onzen buitenlandschen invloed wijst - heeft onze Groep thans 8698 leden.

Het bestuur leed een gevoelig verlies door het overlijden van den heer Th. Nolen, van de oprichting der Groep af een steeds werkzaam en opgewekt meelevend bestuurslid. Zijn woord had gewicht, zijn raad werd gaarne ingewonnen, zijn medewerking op prijs gesteld. Zijn naam zal bij ons immer in dankbare herinnering blijven.

Door drukke werkzaamheden zagen zich genoodzaakt als bestuursleden ontslag te nemen mej. Cath. van Rennes en de heeren Mr. W. Dicke en Jhr. O.F.A.M. van Nispen tot Sevenaer.

Wij waren zoo gelukkig de open zetels te zien ingenomen door waardige plaatsvervangers: mevr. D. Bogaert-De Sturler de Frienisberg (Apeldoorn), Prof. Dr. L. Knappert (Leiden) en Prof. Mr. A.A.H. Struycken (Zeist), terwijl voor een nieuwe bestuursplaats werd benoemd de heer F.A. Hoefer (Hattem).

De weinige bestuursvergaderingen (slechts 3 in getal) en het niet houden eener samenkomst met afgevaardigden van de Afdeelingsbesturen, vonden hun oorzaak voornamelijk in de vereeniging van te veel

[p. 154]

betrekkingen in één persoon. Deze toestand zal ongetwijfeld verbeteren als Groep Nederland een zelfstandig secretaris heeft. Het bestuur hoopt dit nieuwe vereenigingsjaar een oplossing te vinden.

Wat zijn werkzaamheden betreft verdienen o.m. vermelding: het krachtig medewerken aan de inzameling voor de noodlijdenden in de kolonie Curaçao, steun aan de oprichting van het gedenkteeken voor mevr. Bosboom-Toussaint te Alkmaar en huldiging van den ‘varenden zanger’ Emiel Hullebroeck bij zijn 100sten zangavond in ons land gegeven.

Voorts besloot het Groepsbestuur aan de Best. Commissie voor de Congressen eenige wenschen kenbaar te maken betreffende een betere inrichting der Ned. Taal en Letterk. Congressen, werkte het mede aan de uitwisseling van Noord- en Zuidnederlandsche sprekers, propageerde het voor de Holl. Tentoonstelling te Londen in April 1912, was het vertegenwoordigd op het 2e Int. Congres voor Zedelijke Opvoeding te 's-Gravenhage, steunde het een adres voor bescherming van landschapschoon door de vereeniging Heemschut verzonden en verspreidde het 't geschrift ‘De Vlamingen onder de nieuwe Regeering’ en andere Vlaamsche vlugschriften.

Onze voorzitter, Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, werd afgevaardigd om zitting te nemen in het bestuur der vereeniging ‘Openluchtmuseum’. Zijn lidmaatschap der Hoofdbesturen van bevriende vereenigingen als Ned. Zuid-Afr. Vereeniging, Tucht-Unie, Volksweerheid, waarborgt een samenwerking, waar die mogelijk blijkt. Zoo werd een boekje van laatstgenoemde vereeniging over Vacantiekampen en een geschrift ‘Karakter’ voor de Tucht-Unie onder de Jongel.-Afdeelingen verspreid.

Nog stelde het Groepsbestuur een onderzoek in naar de wenschelijkheid der invoering van zangonderwijs op de Middelb. Scholen en Gymnasium. Eenige deskundigen bleken van meening, dat de leeftijd der mannelijke leerlingen in verband met de stemvorming, de invoering minder wenschelijk doet zijn; voor de meisjes geldt dit bezwaar veel minder.

Onder de voorstellen, door het Groepsbestuur aan de Algemeene Vergadering van 1912 voorgelegd, behoorde de instelling van een Lichtbeelden-Commissie, die haar taak dadelijk ernstig heeft opgevat. De heeren F.A. Hoefer, A. Welcker en C. van Son, vergaderden in den zomer om hun plannen te bespreken. Dank zij de deskundige voorlichting van eerstgenoemde, kon de Commissie al spoedig over een rijke historische verzameling lantaarnplaatjes beschikken. Een uitvoerige catalogus werd er bij gemaakt en in afdruk aan de Afdeelingsbesturen gezonden, met de mededeeling, dat er over beschikt kon worden voor een leden-avond, waarop een deskundig lid gemakkelijk de toelichtingen kan geven. In betrekking tot het gedenkjaar 1913 heeft deze verzameling in eenige Afdeelingen reeds goede diensten bewezen^*).

Deze Commissie van Groep Nederland zoekt ook samenwerking met andere Groepen; zoo heeft zij voor Groep Ned. Indië een groot aantal lantaarnplaatjes betreffende ons land, naar Batavia gezonden en in in ruil daarvoor een verzameling, betrekking hebbend op den beroemden Plantentuin te Buitenzorg ontvangen.

Het plan bestaat de geschiedenis van het A.N.V. zooals die in onze bekende Tentoonstelling in beeld is gebracht, ook in een reeks lichtbeelden vast te leggen.

Een beroep op de Afdeelingen om de Commissie aan uitmuntende lantaarnplaatjes of ten minste aan goede foto's of negatieven te helpen, bleef op een enkele uitzondering na, zonder gevolg.

Ook de Commissie tot bevordering van het gebruik van zuiver Nederlandsch trad voor het eerst in 1912 op. Tot leden werden benoemd mej. Dr. C.C.v.d. Graft (Utrecht) en de heeren Marc. Emants, W.F. Gerdes Oosterbeek, secretaris en Dr. M.A. van Weel (allen te 's-Gravenhage).

Zij hadden het voorrecht, dat Prof. Dr. J. Verdam te Leiden zich bereid verklaarde het voorzitterschap te aanvaarden.

De strijd tegen het noodeloos gebruik van vreemde woorden en het zuiver houden onzer taal mag zich nog niet in algemeene waardeering verheugen, heeft ook wel eens door te ver gedreven purisme het tegenovergestelde bereikt van wat werd beoogd. Maar daarom juist is het zoo goed, dat er nu eenheid in den strijd is gekomen.

Zij is thans begonnen met de samenstelling van kleine woordenlijsten voor bepaalde vakken of inrichtingen, waarin de juiste vertaling wordt gegeven van vreemde woorden en uitdrukkingen in die kringen gebruikt.

Het eerste deeltje, bestemd voor de gemeente-secretariën, is verschenen en zal door geheel ons land worden verspreid.

Van de zegeltjes: ‘Briefwisseling, rekeningen, adressen enz. a.u.b. in 't Nederlandsch’, werden verscheidene aangevraagd.

Het aantal Afdeelingen bedroeg in het vorig jaarverslag 48. Enkhuizen en Oostelijk Flakkee gaven toen reeds geen teekenen van leven meer, herhaalde pogingen om een bestuur te vormen faalden, zoodat deze beide Afdeelingen als opgeheven moeten worden beschouwd.

Daartegenover stond een winst van 7 nieuwe Afdeelingen, te weten de Jongel.-Afdeelingen Schiedam en Utrecht, de eerste door het krachtdadig werken der zeer ijverige Rotterdamsche Jongel.-Afd, de laatste door de goede zorgen van Burger- en Stud.-Afd. Utrecht.

De vijf andere nieuwe Afdeelingen waren het gevolg van het pionierswerk van onzen, ook door de Afdeelingen steeds meer gewaardeerden propagandist, Jhr. C.M.E.R.C. von Bose.

Dit vereenigingsjaar nam hij de ontginning van nog onbewerkte streken ter hand. Eerst stichtte hij de Afd. Harderwijk, waardoor de Noorder-Veluwe belang ging stellen in onze beweging, daarna toog hij naar het Noorden en bereidde de stichting voor der Afdeelingen Winschoten en Hoogezand-Sappemeer, om zijn gelukkigen tocht te besluiten met - en dit mag als het meest verheugend feit worden beschouwd - de verovering van Drente, waar we thans Assen en Meppel tot onze vaste posten mogen rekenen, zoodat in de derde uitgaaf van ons geillustreerd propagandaboekje, die noodig bleek en spoedig zal verschijnen, de eenige provincie, die geheel blank stond, thans ook wordt bestippeld.

Vanzelf zijn we hiermee op de propaganda gekomen. Gaarne wordt hier een woord van hulde gebracht aan onzen propagandist, die haar op waardige wijze voert en ondanks menige teleurstellende ervaring, toch blijft ‘vast trappen’ en die daarbij een gelukkig gebruik weet te maken van de plaatselijke pers, die evenals de groote ons goedgezind blijkt.

Toch kan zijn werkzaamheid alleen niet de troepenaanvulling voor de noodzakelijke verliezen, benevens de gewenschte versterking bezorgen.

Daartoe werken ook mee de propaganda rechtstreeks door het Groepsbestuur gevoerd in verschillende richtingen met het propagandaboekje, Neerlandia en andere uitgaven van het A.N.V. Zeer goede diensten heeft de mooie propaganda-briefkaart in kleurendruk bewezen, waarvan de tweede oplaag, groot 50.000 exempl., thans reeds is uitverkocht. Een derde wordt overwogen^*).

*) Zij blijft ter beschikking.

*) Is inmiddels verschenen. Bestellingen aan het kantoor, Wijnstraat 81, Dordrecht.

[p. 155]

Ook moeten daartoe meewerken de Afdeelingen, al ware het maar alleen om te zorgen, dat ze niet achteruitgegaan.

Daartoe kunnen ook het hunne bijdragen alle leden, wanneer ze eenzelfde geestdrift aan den dag wilden leggen als een bekend Zaandamsch lid dat dezer dagen nog weer zeven nieuwe leden uit binnenen buitenland opgaf en wiens voorbeeld dit jaar navolging vond; opmerkelijk meer leden dan vroeger gaven zich uit eigen beweging op.

Als alle Afdeelingen - thans zijn er: 35 Burger-, 7 Studenten- en 11 Jongel.-Afdeelingen - door een opgewekt leven te onderhouden en alle leden persoonlijk door hun invloed te doen gelden, wilden meewerken aan de versterking onzer gelederen, dan zouden we zooveel meer aan kracht winnen.

Elk dezer rubrieken sticht nut, want nu een der laatste haar eerste en de Leidsche Stud.-Afd. reeds haar tweede lustrum mocht vieren, begint langzamerhand uit te komen hoe de jongste Afdeelingen medestrijders kweeken voor de oudere Afdeelingen, hoe jongelieden gevormd in hun Afdeeling goede voormannen blijken onder de studenten en hoe deze als zij in de burgermaatschappij treden, 't zij hier te lande of in eenig ander stamgebied buiten de grenzen, de beginselen krachtig helpen verbreiden.

Die samenhang, dat langzaam maar zeker doorwerken onzer beweging, doet ons het beste hopen voor de toekomst.

C. VAN SON, Secretaris.