Neerlandia. Jaargang 17

Ingezonden.

Hollandsche Woorden in het Engelsch.

Geachte Redactie,

Onder den titel ‘Hollandsche Woorden in het Engelsch’ las ik een in het Avondblad A van de N.R. Ct. van 5 dezer uit Neerlandia overgenomen stukje, waarin U, naar aanleiding van een mededeeling over de beteekenis van het woord scout de vraag stelde, of dit woord niet beter zou weergegeven zijn door schout, dan door verkenner of padvinder.

Vergun mij in verband hiermede de volgende opmerkingen.

In de eerste plaats bestaat er geen woord scout in 't Engelsch, dat ‘schout-bij-nacht’ of ‘hoofdofficier bij de marine’ beteekent. Wel is ons schout door Caxton op 't einde der 15e eeuw in het Engelsch overgebracht en wordt dit als scout uitgesproken, maar 't komt ook nu nog alleen in de beteekenis van 't Holl. schout in waterschout voor. Dit verklaart wellicht de fout van den schrijver in de Cape Times, of zijn zegsman, die vermoedelijk gedacht heeft, dat een schout, die met water te maken heeft, bij de marine moest zijn, dus een ‘schout-bij-nacht’; de spelling schijnt hij daarbij geheel over 't hoofd te hebben gezien.

Het woord scout = verkenner, is, als zoovele andere militaire uitdrukkingen uit het Oudfransch (escoute van escouter = luisteren) in het Engelsch gekomen.

Wel is er ook een uit 't Mnl. overgenomen scout, maar dat is het woord dat wij nu spellen schuit, en heeft ook die beteekenis behouden.

Het is dus zaak voorzichtig te zijn, vooral bij twee zoo na verwante talen als het Engelsch en het Nederlandsch.

[p. 18]

De woorden, die uit 't Nederlandsch direct of indirect (over Frankrijk, Amerika, Z.-Afrika en Indië) in het Engelsch zijn overgegaan, zijn bij honderdtallen te tellen, maar 't gaat niet aan alle Engelsche woorden, die in spelling op Holl. woorden gelijken, zoo maar te beschouwen als aan 't Hollandsch ontleend. Zoo is 't volstrekt nog niet uitgemaakt of lighter het Ned. lichter is, of dat het een der vele Engelsche formaties is met het achtervoegsel er.

Ook van onslaught is 't volstrekt niet zeker, dat het 't Ned. aanslag is.

Over bowsprit, pump en leak zal 't laatste woord nog niet gesproken of geschreven zijn, wat de oorsprong er van betreft, en dat men in 't algeineen bij zeetermen voorzichtig moet zijn, kan blijken uit 't feit, dat schooner uit Amerika naar Engeland, en van daar naar vele andere Europeesche landen is overgegaan, ook naar het onze, maar niet, zooals zoo dikwijls gedacht wordt, uit 't Hollandsch is overgenomen in 't Engelsch.

Met dank voor de plaatsing,

Uw Dw.,

J.T. BENSE.

Arnhem.

* * *

De inzender is, in zijn overigens belangwekkende mededeeling, dunkt ons, onbillijk tegenover de Cape Times, waaruit wij, via de Volkstem, het stukje overnamen, of tegenover het boek van L.P. Smith, waaraan de Cape Times haar wijsheid ontleende, en onbillijk tegenover Neerlandia.

Natuurlijk weet de Engelsche schrijver, in boek of krant, dat er geen Engelsch woord ‘scout’ bestaat, dat schout-bij-nacht, hoofdofficier bij de marine beteekent. Men mag toch van elken Engelschman van eenige ontwikkeling aannemen, dat hij de rangen bij zijn vloot kent en weet, dat er geen ‘scout’ bij is. ‘Scout’ noemende bij de scheeps- of zeevaarttermen, die uit het Hollandsch zijn overgenomen, zette de schrijver er tusschen haakjes ‘schout-bij-nacht, hoofdofficier van de marine’ bij (die verklaring van wat een schout-bij-nacht is, bewijst ten overvloede, dat de schrijver geen ‘scout’ onder de Engelsche zeeofficieren kent) om te zeggen: ‘Dat “schout”, waaraan wij ons Engelsche “scout” - een van de scheeps- of zeevaartwoorden waar ik het over heb - hebben gemaakt, is in het Hollandsch nog over in schout-bij-nacht.’ Hetgeen juist is.

Onbillijk tegenover ons is de inzender, aangezien wij hebben geschreven: ‘Als “verkenner” en “padvinder” het moeten afleggen - naar 't hier en daar wel schijnt - voor “scout”, zouden wij dan maar niet ineens “schout” zeggen?’ Het is dus duidelijk, dat wij niet ‘verkenner’ en ‘padvinder’, maar ‘scout’, indien dit in ons land algemeen in gebruik komt, door ‘schout’ zouden vervangen willen zien. Gelijk de Engelschen het Hollandsche ‘schout’ tot ‘scout’ verengelschten, zouden wij het Engelsche ‘scout’ tot ‘schout’ kunnen verhollandschen. Meer hebben wij niet gezegd.

In de verdere polemiek van den inzender met den Engelschen schrijver begeven wij ons nu niet.

Red. Neerlandia.