Neerlandia. Jaargang 16

Oost-Indië

Verslag over het Volksleesgezelschap der Afdeeling Buitenzorg.

Algemeene opmerkingen.

Met voldoening kan worden medegedeeld, dat in den afgeloopen termijn de levensvatbaarheid van het Volksleesgezelschap ten duidelijkste is gebleken; het voorziet inderdaad in eene hier bestaande behoefte en het is, mede in verband met doel en beginselen van het Algemeen Nederlandsch Verbond, van belang, dat op den thans ingeslagen weg worde voortgegaan.

Onze leden.

Zij zijn grootendeels ter plaatse gevestigde Europeanen, van wie gezegd kan worden dat het lidmaatschap van de grootere leesgezelschappen te veel van hun financiën zou vragen. Enkelen zijn lid, alleen om het goede doel te steunen. Hun hierbij onze dank! Het aantal militairen is sedert eenige maanden sterk gedaald; pogingen om dat te doen toenemen hebben gefaald. Intusschen is echter de Militaire Onderofficieren-Societeit als lid toegetreden. In den aanvang waren ongeveer een twaalftal Inlandsche jongelui lid; zij gaven wel eens zorg door ongeregeld doorzenden en veel moeilijkheden ondervond men ook in de vastenmaand, toen de meesten hunner met verlof gingen zonder daarvan kennis te geven, waardoor schier eindelooze verwarringen ontstonden.

Om voor de hand liggende redenen is het nuttig, dat Inlandsche jongelui en families lid worden; de pogingen om hen te winnen en tot medewerking te brengen zijn dan ook nog niet gestaakt. Een eerste stap om die leden tot meer medewerking te krijgen is gezet, n.l. door hen niet meer afzonderlijk in eene serie te plaatsen. De moeilijkheden met doorsturen werden daardoor minder. Doch ook de medewerking van de zijde der andere leden liet dikwijls zeer te wenschen over; men wilde, behalve een steeds goed voorziene en actueele trommel, liefst nog dat de wekelijksche doorzending zou geschieden door tus-

[p. 137]

schenkomst van den assistent; lastig is steeds, dat de laatste lezers zelden hun trommel Zaterdags op tijd aan de boekerij terugzenden, zoodat men met het vullen der nieuwe over onvoldoend materieel beschikt. Anderen gaven daarentegen blijken van te waardeeren steun.

Aantal leden.

Begon men den 1sten Mei 1911 met een aantal van 94, dit is sedert al gedaald tot 85, doch op 1 Februari 1912 - de enkele niet contribueerende niet meegerekend - weer gestegen tot 88. Vertrek van de plaats is wel de voornaamste oorzaak daarvan; dat men over het leesgezelschap ontevreden was, werd zelden gehoord. Voor gestage propaganda zal moeten gezorgd, hoewel onder de huidige omstandigheden er niet meer dan 100 leden mogen zijn. In het weekblaadje Bogor wordt wekelijks geadverteerd. De kosten van het lidmaatschap bedragen per maand f 0.50.

Materieel.

Het Volksleesgezelschap heeft nog steeds de kostelooze beschikking over het lokaal in het Logegebouw. Hier bevinden zich twee groote rekken voor de boeken der boekerij, een groote toonbank voor de tijdschriften en een kleine schrijftafel.

Zooals bekend, wordt een gedeelte der periodieken nieuw ontvangen (Weekblad van Indië, Indische Kroniek, Indische Kindercourant, Prins, Wereldkroniek, Pak me mee, Nederlandsche Illustratie, Gracieuse, Revue der Sporten, Morks' Magazijn, Jeugd, Stuiversblad, Kikeriki, Humoristisch Album), enkele gratis (Neerlandia, Amsterdammer) terwijl de rest tegen billijken prijs wordt betrokken van de hier bestaande leesgezelschappen ‘Buitenzorg’, ‘Varia’, ‘Landbouwdepartement’ en ‘Pabaton’.

Geldmiddelen.

a. Ontvangsten. Bedroegen gemiddeld per maand f 54.93;

b. Uitgaven. Voor nieuwe tijdschriften gemiddeld f 20. -, voor die van de leesgezelschappen f 7. -, salarissen en gratificatiën f 12.50, alles per maand; porto's, vracht, kaftpapier, schrijfbehoeften, gas, aankondigingen, herstelling van trommels, drukwerk, inningloon, bindwerk enz. pl. m. f 11. - per maand.

Een nauwkeurig geldelijk overzicht kan nog niet gegeven worden, omdat 1 November a⁰. p⁰. de inkomsten en uitgaven voor de boekerij met die van het leesgezelschap zijn vermengd. De boekerij eischt thans groote uitgaven: inbinden van alle oude boeken, bezoldiging van buitengewoon personeel, drukken van den catalogus, administratiekosten enz. Toch kan reeds worden vastgesteld, dat de flinke steun van onze begunstigers (tot een maandelijksch bedrag van f 12. -) niet kan worden gemist, evenmin de sedert 1 Jan. 1912 toegezegde maandelijksche bijdrage van f 10. - van de Afdeelingskas. Het leesgezelschap zou zich zonder deze tegemoetkomingen niet kunnen bedruipen.

Melding dient hier te worden gemaakt van eene gift bij de oprichting van f 25. - van Z. Exc. den Gouverneur-Generaal en eene van f 100 - van het Groepsbestuur.

Personeel.

Met de dagelijksche werkzaamheden is van de oprichting af tot 1 Dec. 1911 belast geweest de heer C. Verkerk, die zijn niet gemakkelijke taak steeds met bijzonderen ijver en opgewektheid vervulde. Hij verliet het leesgezelschap om elders een meer loonende betrekking te kunnen aanvaarden. Thans is als (tijdelijk) assistent werkzaam de heer C. Mul, gegageerd adjudant-onderofficier. De heer Mul blijkt een uitstekende kracht te zijn. Het maandelijksche salaris van den assistent is f 10. - voor het leesgezelschap en f 10. - voor de boekerij.

Ten slotte dient hier melding te worden gemaakt van den geheel belangeloozen steun, verleend door den heer Mas Padma Redja. Tot zijne werkzaamheden behooren het geldelijk beheer en gedeeltelijk de verzorging van de uitgaande trommels. Zijn medewerking wordt ten zeerste op prijs gesteld.

De Commissaris voor boekerij en leesgezelschap,

P.J. GERKE.