Neerlandia. Jaargang 16

[p. 121]

Beknopt verslag der vergadering van het Hoofdbestuur van het Algemeen Nederlandsch Verbond, op 13 April 1912 te Dordrecht.

Aanwezig de heer Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, voorzitter; de dames E. Baelde, onder-voorzitster, en R. de Guchtenaere en de heeren Ch.R. Bakhuizen van den Brink, wn. alg. secr.-penningmeester; H.D.H. Bosboom, Dr. H.F.R. Hubrecht, H. Meert, N.J. Roelfsema, Kapt. J.A. Snijders Jr. en Mr. W. Thelen.

Afwezig met kennisgeving de heeren Prof. J. Boeke, A.C. van der Cruyssen, Joh. Kesler, Jhr. Mr. O.F.A.M. van Nispen tot Sevenaer, J.M. Pijnacker Hordijk, Mr. Dr. C.F. Schoch, J.D. Baron van Wassenaer van Rosande en Jhr. Mr. J.L.W.C. von Weiler.

Punt I. Notulen der vorige vergadering (23 December 1911).

Deze worden goedgekeurd met enkele kleine redactiewijzigingen.

Punt II. Jaarverslag van het Hoofdbestuur. (In het Mei-nr. van Neerlandia opgenomen).

Punt III. Rekening en Verantwoording van het Hoofdbestuur over 1911.

Medegedeeld wordt, dat zij sluit in uitgaaf en ontvangst met een som van f 22714.66½. Het beheer werd zoo gevoerd, dat geen enkele post der begrooting werd overschreden.

Voor enkele noodzakelijke standaardwerken voor het kantoor wordt een crediet van f 200. - toegestaan.

Besloten wordt van het saldo der Rekening en Verantwoording over 1911 f 1000. - te storten in het Fonds voor Kapitaalvorming.

Punt IV. Ingekomen stukken en mededeelingen.

1. Toekenning der Regeeringssubsidie over 1912 (f 3600. -).

Aan de Regeering is dank betuigd.

2. Kennisgeving der Groep Nederland, dat de heeren Dr. H.J. Kiewiet de Jonge en Jhr. Mr. O.F.A.M. van Nispen tot Sevenaer opnieuw door haar in het Hoofdbestuur zijn afgevaardigd, en dat de heer N.J. Roelfsema benoemd is in de plaats van Mr. W. Dicke, en dat deze heeren allen hun Herbenoeming of benoeming hebben aangenomen.

Met algemeene stemmen wordt de heer Roelfsema tot algemeen secretaris-penningmeester benoemd.

De voorzitter brengt hulde aan den heer Bakhuizen van den Brink, die zoo vriendelijk was, na Mr. Dicke's vertrek de betrekking waar te nemen, en richt een woord van welkom tot den heer Roelfsema, alsmede tot mej. De Guchtenaere, die voor het eerst als afgevaardigde van Groep Vlaanderen ter vergadering verschenen is, waaraan eene betuiging van leedwezen wordt toegevoegd over het aftreden van Prof. Fredericq.

Een voorstel om laatstgenoemde schriftelijk hulde te brengen voor al wat hij deed in het belang van het A.N.V., wordt aangenomen.

3. Loevestein-Commissie.

Het plan is om het slot Loevestein weer zooveel mogelijk in vroegeren toestand te doen brengen.

Goedgekeurd wordt, dat het Hoofdbestuur van het A.N.V. in die Commissie zal worden vertegenwoordigd.

4. Bosboom-Toussaint-Commissie.

Ook voor deze Commissie zal een lid van het Hoofdbestuur voor het A.N.V. zitting nemen.

5. Deelneming aan de Carnegie-hulde.

Het A.N.V. zond een bijdrage voor het te schilderen portret. - Goedgekeurd.

6. Verandering van het huurcontract voor 't kantoor.

Medegedeeld wordt, dat het oude kantoor veranderd wordt in een werkplaats en dus moet verlaten worden.

Voor een weinig hoogere huursom dan thans wordt betaald, is een gedeelte van het bovenhuis gehuurd, waardoor 4 kamers kunnen worden ingericht en de noodzakelijke meerdere ruimte beschikbaar komt.

7. Rondschrijven in zake het Fonds voor Kapitaalvorming.

Dit wordt in handen gesteld van het Dag. Bestuur ter verdere afwikkeling.

8. Medewerking aan het plan 1913.

Verslag wordt gedaan van de vergadering der Commissie voor het Plan 1913, waarop het A.N.V. vertegenwoordigd was.

De bedoeling is om ten tijde dat de opening van het Vredespaleis verschillende vreemdelingen naar ons land zal voeren, dat vreemdelingenbezoek nog meer aan te moedigen, en dan de gelegenheid te schenken om niet slechts het geijkte typisch Nederlandsche te zien, maar vooral al wat Nederland op het gebied van land- en tuinbouw, nijverheid, veeteelt, oude en nieuwe kunst, kan leveren, en dat niet door ééne groote tentoonstelling, maar door een reeks plaatselijke tentoonstellingen, biedende wat elke streek belangrijks heeft, en door congressen, een en ander te houden in den loop van het jaar 1913, waardoor een

[p. 122]

goed sprekend beeld zal worden verkregen van de plaats sedert het herstel zijner onafhankelijkheid in 1813, door Nederland op maatschappelijk en geestelijk gebied verworven.

Dankbaar is door de Commissie van het Plan 1913 gebruik gemaakt van het aanbod om voor de reclame van de diensten van het Perskantoor van het A.N.V. gebruik te maken.

Het A.N.V. heeft zich voorloopig bereid verklaard om f 50. - in de aanvankelijke kosten bij te dragen.

9. Aanvraag om steun aan de Olympische spelen te Stockholm.

De vergadering is van oordeel, dat in dezen geen steun zal kunnen worden verleend.

10. Aanbieding eener wandkaart van onze Koloniën.

De kaart ter vergadering aanwezig en gezonden door den heer J. Bremer, uitgever te Amsterdam, wordt gaarne aanvaard, ook het aanbod om zulk een kaart voor alle Groepen kosteloos te leveren.

11. Uitgave van onze Wereldkaart: de Nederlanders voorheen.

Medegedeeld wordt, dat van verschillende zijden de wensch te kennen is gegeven om de bekende Wereldkaart te laten drukken. Reeds is een aanbieding ingekomen om ze uit te geven. Met den teekenaar, den heer L. de Boer, moet nog overlegd worden over enkele fouten en aanvullingen.

De vergadering keurt goed dat het Dag. Bestuur deze zaak verder behandele.

12. Adres der Ned. Kamer van Koophandel te Londen in zake de Tariefwet.

De vergadering is van oordeel, dat deze aangelegenheid, hoe gewichtig ook, buiten de bemoeiingen van het A.N.V. ligt.

13. Vlugschrift: De houding van sommige ambtenaren tegenover de Nederlandsche Industrie, door W.C. Olland.

De meerderheid in de vergadering is van oordeel, dat het Hoofdbestuur de waarde van dergelijke geschriften onmogelijk kan beoordeelen en hoogstens daarop in Neerlandia de aandacht kan vestigen.

14. Het Nederlandsch in de ambtelijke taal.

Een langdurige en veelzijdige gedachtenwisseling heeft plaats over het vraagstuk der diploma ieke taal. Besloten wordt in dezen zooveel mogelijk volledige inlichtingen te verzamelen.

Punt V. België.

1. Jaarverslag. (In Neerlandia opgenomen).

2. Kennisgeving der verkiezing van mej. De Guchtenaere als lid van het Hoofdbestuur in de plaats van Prof. Fredericq.

3. Eindverslag van Dr. Rudelsheim over de Ned. School te Antwerpen.

Besloten wordt aan alle leden van het Hoofdbestuur een afschrift te zenden.

4. Verspreiding van het Technisch Studenten Tijdschrift in Vlaanderen.

Besloten wordt de betreffende stukken om raad aan Groep Vlaanderen te zenden.

5. Tentoonstelling 1913 te Gent.

Aan het Dag. Bestuur wordt de vraag gericht of het A.N.V. zal inzenden op deze Tentoonstelling. De inzending van het Verbond te Brussel heeft goed gewerkt.

Almede wordt voorgesteld om in Augustus ook op het Ned. Taal- en Letterkundig Congres te Antwerpen uit te komen.

Van een en ander wordt overweging toegezegd door het Dag. Bestuur.

6. Motie der Algemeene Vergadering van Groep België.

‘Overwegende, dat de middelen, waarover het Secretariaat van Groep België beschikt te kort schieten, om zijn taak in den grooten Vlaamschen Taalstrijd naar behooren te vervullen; doet de Algemeene Belgische Groepsvergadering op 31 Maart 1 12 te Brussel, een beroep op het Hodbestuur van het Algemeen Nederlandsch Verbond, opdat het de middelen verschaffen zou om bedoeld Secretariaat te doen beantwoorden aan de eischen des tijds.’

De vergadering stemt na toelichting in het algemeen met dezen wensch in. Het Dag. Bestuur zal gaarne nadere voorstellen in dezen van het Vlaamsche Groepsbestuur afwachten.

Punt VI. Ned. Indië.

1. Inzameling voor de stormramp.

De som door Groep Indië bijeengebracht, groot f 3800. -, is afgedragen aan het Ramp-Comité te Amsterdam.

2. Gezelschapsreizen naar Oost-Indië.

Het doel dezer reizen, waarvoor het plan uitgaat van de Vereeniging Moederland en Koloniën, wordt uiteengezet. Twee afgevaardigden van het Hoofdbestuur hebben de vergadering dezer Vereeniging, waarop het onderwerp behandeld werd, bijgewoond. Het bezwaar is, dat zoo licht door vluchtig bezoek schijnkennis wordt verbreid. Een voorwaarde van slagen is een Indische Commissie van voorlichting. Aan het Groepsbestuur in Indië is geschreven om zijn oordeel te vernemen.

Besloten wordt vooreerst eene afwachtende houding aan te nemen.

3. Lantaarnplaatjes over Indië.

In herinnering wordt gebracht, dat het Koloniaal Instituut iemand naar Indië heeft gezonden om opnemingen te doen voor lantaarnplaatjes en films. Wellicht zou ook het Verbond hiervan gebruik kunnen maken. Het Dag. Bestuur zal dit in herinnering houden.

4. Het propagandaboekje voor Ned. Indië.

Hierover wordt briefwisseling gevoerd met het Groepsbestuur.

Punt VII. Suriname.

Het Groepsbestuur heeft dezer dagen een poging aangewend om door een rondschrijven voor het A.N.V. opnieuw beangstelling aan te kweeken, omdat die in den laatsten tijd wel wat te wenschen overlaat.

Punt VIII. Ned. Antillen.

1. Panamakanaal.

Het Dag. Bestuur doet verslag van zijne bemoeiingen in dezen. Bij de besprekingen komt uit, dat de nieuwe handelsweg niet in de eerste plaats langs Curaçao zal loopen. Het maken van een wereldhaven aldaar is om de hooge kosten een vrome wensch; verbetering van het Schottegat en verbreeding van den havenmond, een werk dat toch nog eene uitgave van een half millioen zal meebrengen is het eenige wat Nederland kan doen, en dan kan Curaçao wellicht een kolenstation worden.

Door de opening van het Panamakanaal zal de scheepvaart in en om Midden-Amerika reusachtig toenemen. Alle omliggende havens zullen profiteeren. De lezingen van de heeren De Vries en Loman, een paar jaar geleden in de kolonie gehouden, hebben aangetoond in hoeverre ook Curaçao voordeelen van den nieuwen toestand kan trekken. De Hollandsche scheepvaart zal toenemen en die moet in elk geval naar Curaçao geleid worden. Er is ook prachtige gelegenheid voor nieuwe lijnen naar en van Noord- en Zuid-Amerika.

Toezegging wordt ontvangen van een artikel voor Neerlandia over dit belangrijke onderwerp.

[p. 123]

2. Jaarverslag en Rekening en Verantwoording. (Zal in Neerlandia verschijnen).

3. Aanvraag eener toelage voor 1911 en 1912.

Voor 1911 en 1912 wordt een steun van 59% der verplichte afdracht verleend.

4. Nieuwe studiebeurs voor Hendrik Krijt (door de Groep zelf bekostigd).

Deze werkzaamheid wordt door het Dag. Bestuur zeer gewaardeerd.

De studiebeurzen in en buiten de kolonie zijn van groot belang voor de Groep Antillen en verdienen allen steun.

Punt IX. Zuid-Afrika.

In de vergadering van Plan 1913 is de aandacht gevestigd op de N.Z.A.V. en propaganda voor het Plan in Zuid-Afrika. De heer Rompel, die spoedig naar Zuid-Afrika vertrekt, heeft toegezegd, daartoe mede te werken.

Als secretaris van het Perskantoor heeft hij gewichtige diensten aan het A.N.V. bewezen. Nu hij zich in Pretoria gaat vestigen, zal hij daar in veel opzichten de belangen van het A.N.V. kunnen behartigen.

Eene bespreking van den tegenwoordigen toestand in Zuid-Afrika geeft aanleiding er op te wijzen, hoe hoopvol het is dat jong Afrika zich aaneensluit en de taak van Steyn en Hertzog zal overnemen. Wij mogen tevreden zijn als de Hollandsche taal tegenover het Engelsch stand houdt. Dat Hertzog openlijk gevierd wordt, dat het aantal studeerende Afrikaners in Holland in de laatste jaren van een paar tot 84 klom, zijn teekenen des tijds, welke vertrouwen geven voor de toekomst.

2. Afdeeling Johannesburg. (Deelneming aan de gewone jaarlijksche landbouw-tentoonstelling).

De penvoerster der Afdeeling verzocht in Maart om tegen April een groote zending platen, kaarten, boeken enz. voor Johannesburg gereed te maken Haar is geschreven, dat dit een langen tijd van voorbereiding zou eischen en dat daarom aan haar verlangen in veel opzichten niet kon voldaan worden^*).

Punt X. Zelfstandige Afdeelingen.

Goch. De Prinses Julina-Vereeniging aldaar wenscht voorloopig niet als Zelfstandige Afdeeling, wel als lid toe te treden. - Kennisgeving.

Hamburg. De pas opgerichte Nederlandsche Vereeniging heeft uit zich zelf aansluiting gezocht en in een uitvoerig schrijven verschillende vragen om inlichting en steun gedaan, waaraan het Dag. Bestuur zooveel mogelijk hoopt te voldoen, ook door bemiddeling der Boeken-Commissie.

In een voorloopig schrijven is der Vereeniging geluk gewenscht en haar in overweging gegeven om als Zelfstandige Afdeeling tot het A.N.V. toe te treden.

Leipzig. Het jaarverslag dezer Afdeeling is in Neerlandia opgenomen.

Menton. Het bestaan eener Nederlandsche Vereeniging aldaar is onder de aandacht van het Dag. Bestuur gebracht. Het is met het bestuur te Menton in briefwisseling getreden.

Winnipeg. Van den wnd. Vice-Consul is een schrijven ingekomen over het Nederlandsch element aldaar.

In net schrijven wordt ook gevraagd om steun voor het stichten van een kerk. Het A.N.V. kan daarvoor geen steun verleenen, maar kan de belanghebbenden desverlangd wel in verbinding stellen met kerkgenootschappen hier te lande. Tegelijk zou dan gevraagd kunnen worden een commissie te willen samenstellen tot voorbereiding van een Afdeeling Winnipeg van het A.N.V. aldaar. - Aldus besloten.

Punt XI. Vertegenwoordigers.

Budapest. De vertegenwoordiger aldaar deed enkele mededeelingen betreffende Hongaarsche schrijvers over Nederland.

Caïro. Als plaatsvervanger van wijlen den heer Van Vloten heeft zich bereid verklaard op te treden zijn compagnon, de heer G. Vogel, die ook reeds vroeger bij voorkomende gelegenheden als plaatsvervanger optrad.

De vergadering benoemt den heer G. Vogel tot vertegenwoordiger te Caïro.

Campêche (Mexico). De vergadering benoemt den heer N.J. Beversen tot vertegenwoordiger te Campêche (Mexico).

Genua. De vertegenwoordiger deelde mede, dat er vooralsnog in Genua geen plaats is voor een Afdeeling.

Maracaibo. Onze vertegenwoordiger aldaar, de heer S.F. Duwaer, zond f 75. -, de heer J.N.C. Henriquez aldaar f 25, - voor het Fonds tot Kapitaalvorming. Aan beide heeren is de dank van het Hoofd bestuur betuigd.

Mexico D.F. Dankbetuiging is ingekomen voor voorlichting over Tentoonstellingsplannen. - Kennisgeving.

New Brighton. Als vertegenwoordiger aldaar wordt voorgedragen de heer C. Hess, die door de vergade ring tot vertegenwoordiger wordt benoemd.

Pará. Jaarverslag over 1911. Is in Neerlandia van April opgenomen.

Perzië. Jaarverslag over 1911. Is in Neerlandia van April opgenomen.

Rome. Op uitnoodiging van onzen vertegenwoordiger aldaar zou de heer Hullebroeck, van Gent, in de Paaschvacantie een paar liederavonden te Rome geven en men hoopte alsdan tegelijkertijd een Afdeeling van het A.N.V. aldaar te stichten. Voor dat plan heeft het Dag. Bestuur f 25. - bijgedragen. - Goed gekeurd.

Weenen. De heer v.d. Klaauw, vertegenwoordiger van het A.N.V. te Charkof is van daar naar Weenen verhuisd.

Door de vergadering wordt goedgekeurd dat hij nu te Weenen het A.N.V. zal vertegenwoordigen.

Punt XII. Stamverkeer.

Een schrijven tot hervorming dezer Afdeeling is ingekomen.

Mej. Baelde en de heeren Meert en Plokhooy zullen over de regeling der Afdeeling Stamverkeer een samenkomst hebben.

De waarn. Secretaris,

CH.R. BAKHUIZEN VAN DEN BRINK.

*) Toch is de Afd. goed uitgekomen door eigen kracht (zie het verslag in dit nr. blz 139).
Red.