Hollanders in Japan.
In het Sept.-nr., blz. 194, worden eenige opmerkingen gemaakt naar aanleiding van mededeelingen van den heer Sjigetaka Sjiga betreffende herinneringen aan Hollanders in Japan. Wellicht kan het volgende tot nadere verklaring strekken.
Te Koero Sjima heeft nooit een nederzetting van Hollanders bestaan. De Europeesche namen, die daar nog worden aangetroffen, hebben niets met Holland te maken, doch zijn nog herinneringen aan het door de Portugeezen ingevoerde Christendom.
De door den heer Sjiga geciteerde namen Ignatio, Gabriel, Mariana, wijzen ook geheel op een niet Hollandschen, maar Portugeeschen oorsprong.
Gelijk bekend is kwamen de Portugeezen in 1542 in Japan en vonden zij aldaar een rijk veld voor de propaganda, totdat deze zulke afmetingen aannam, dat de Shoguns hierin een gevaar voor hun macht begonnen te zien. Toen volgde de eerste Christenvervolging in 1587 en het verbod in 1624, waarbij alle vreemdelingen, behalve de Hollanders, uit Japan verdreven werden. De uiterst wreede wijze, waarbij tegen de Japanners, die het Christendom niet wilden afzweren, werd opgetreden, is eene voldoende verklaring voor de geslotenheid van deze blijkbaar naar een vergeten eiland uitgeweken Christengemeente. Ook op andere plaatsen in Japan bleven enkelen in het geheim aan het Christendom getrouw en toen in het midden der vorige eeuw weder zendelingen in Japan kwamen, vonden zij hiervan nog verschillende bewijzen.
Het ‘kleine steenen monument’ te midden van ‘ranke heesters’ door den heer Sjiga ontdekt, en hetwelk ‘na nauwkeurig onderzoek’ van 1696 bleek te zijn, is een fragment van een steenblok, dat waarschijnlijk boven een poort van een der Hollandsche gebouwen in Desjima heeft gestaan, en waarop in groote letters nog te lezen staat ‘W O’ (dooreen in kapitale letters) ‘1696’. Waarschijnlijk stond op de (heraldische) rechterhelft ‘Anno’. Het steenblok ligt in den tuin van den heer C.E. Boeddinghaus, een der eerste vreemdelingen, die zich na de openstelling van Japan aldaar vestigde. Het huis staat op de plaats van de oude vestiging van de Hollanders in Desjima, dat thans met Nagasaki vereenigd is. Vroeger werden aldaar ook nog een paar steenen leeuwen bewaard, doch die zijn thans niet meer aanwezig.
Toen ik den heer Boeddinghaus aldaar bezocht, verwonderde het mij eerst, dat deze vriendelijke oude heer zoo uitstekend Hollandsch sprak. Hij vertelde mij toen, dat bij zijn komst het Hollandsch de algemeene handelstaal in Japan was, zoodat hij als Zwitser wel gedwongen was geweest om die taal te leeren. Thans wordt het Hollandsch element, zoover mij bekend, aldaar nog slechts gevormd door de vriendelijke eigenares van het Cliffhouse hotel, en wordt ons land er door een vreemdeling, tevens consul van Engeland, vertegenwoordigd, aan wiens huis de Engelsche vlag wappert, doch waar de driekleur, die vroeger hier alleen vertegenwoordigd was, ontbreekt. Sic transit gloria mundi.
De door den heer Sjiga genoemde plaatsen zijn niet de eenige, waar nog herinneringen aan de oude Hollanders te vinden zijn. Ik vond er o.a. op het kerkhof te Inasa bij Nagasaki, in den Tennenji tempel te Kakegawa, te Shizuoka, te Nikko en te Tokyo. Een uitvoerige beschrijving hiervan hoop ik later elders openbaar te kunnen maken.
J.C. OVERVOORDE.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd