Holland in het Oosten.
De South China Morning Post van 1 September 1909 bevat een geestdriftig gesteld verslag der Koninginnedagviering te Hongkong, waarin wordt verklaard, dat de Hollanders in den vreemde onder het wijs en verstandig beleid van Koningin Wilhelmina dermate aan invloed en beteekenis hebben gewonnen, dat het, bizonderlijk in Hongkong, opvallend is.
‘Een paar jaar geleden onderhield geen Hollandsche stoomvaart-maatschappij het handelsverkeer in deze wateren; er waren geen Hollandsche banken en geen Hollandsche handelshuizen van eenige beteekenis. Tegenwoordig bezit Hongkong dit alles en een klein leger van Hollanders om die zaken te besturen. Zoover wij hebben kunnen nagaan, is het nog nooit in de geschiedenis van Hongkong voorgekomen, da de haven vereerd is met het bezoek van een Hollandsch oorlogsschip, en zeker is zij nog nooit bezocht door drie zulke modeloorlogsschepen als thans de Nederlandsche driekleur doen wapperen in onze ruime haven’.
Men vergunt ons verder aan een bijzonder schrijven uit China het volgende te ontleenen:
‘... Ook ligt het niet aan de mindere energie der Hollanders, immers in Hongkong en Singapore verdringen ze de Engelschen. In Singapore bepaalt de Ned. Handelsbank den koers van den dollar, in Singapore geeft de Ned. Handelmaatschappij bankbiljetten van 5 dollar uit, waarvoor de Chineesche wisselaars 5½ dollar betalen! Dus onze landgenooten staan overal goed aangeschreven; in Hongkong beginnen ze, in Singapore zijn ze de baas.
... de komst van een oorlogsschip, dus des te meer van een homogeen eskader, dat op het publiek overal indruk heeft gemaakt - getuige de couranten-artikelen en wat ik b.v. in Arnoy van een mandarijn hoorde - is vaak het sein tot het aanknoopen van handelsbetrekkingen.
De Jang-tsi-Kiang opstoomende, kregen we weer de tastbare bewijzen dat er Hollanders zijn. De rivier wordt uitgebaggerd door de East Asiatic Dredging Company te Amsterdam met Holl. ingenieurs, werklui en materiaal. Twee uur lang voeren we langs baggermolens en sleepbootjes, die alle de Hollandsche vlag hadden geheschen en om het hardst salueerden, met de stoomfluit gilden en waarvan de opvarenden ons enthousiast hoera toeriepen, terwijl sommige bootje ons een tijdlang begeleidden en vele huizen aan de wal ook de driekleur hadden uitgestoken.
... Vooral zijn hier (Sjanghai) prachtig het paleis der Ned. Handel-maatschappij en de Duitsche club, die uit- en inwendig vorstelijk zijn ingericht. Natuurlijk zijn wij hier de gast van onze Oostelijke naburen, die zich soms niet ontzien de begripsverwarring die er heerscht omtrent de namen Dutch en German ten eigen voordeele te exploiteeren. Maar enfin, gezamenlijk door Holland en Duitschland wordt de Brit ook in Sjanghai er uit gewerkt...’
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd