Neerlandia. Jaargang 13

Zuid-Afrika

Uit de jaarverslagen der Z.-Afr. Afdeelingen.

Potchefstroom.

De Afdeeling mag met voldoening terugblikken op het verstreken jaar.

Vijf ledenvergaderingen werden gehouden, terwijl ook eenige gezellige bijeenkomsten der leden met hunne dames plaats vonden.

De heeren J. Lub, Prof. P.J. Muller en J. Kamp hielden elk een lezing. Zij mochten zich in flinke belangstelling verheugen.

Het hardst werd wel gewerkt voor den welgeslaagden Arbous-Post-avond.

De verjaardag van H.M. Koningin Wilhelmina werd als gewoonlijk recht gezellig gevierd en bijzonderen luister werd aan het feest bijgezet, door de aanwezigheid van den Con.-Gen. F.M. Knobel. Alle hulde komt toe aan de feestcommissie, onder voorzitterschap van den heer J.M. Pons voor de regeling van dezen uitstekend geslaagden avond.

De Afdeeling droeg bij aan den A.N.V.-prijs.

In kleineren kring zorgde de Afdeeling voor het instandhouden en bevorderen onzer schoonetaal, door het uitloven van drie prijzen voor de beste voordracht en drie prijzen voor het beste opstel van de jongens van het Weeshuis.

De voordrachten werden ten beste gegeven op een gezellige bijeenkomst en algemeen was de verrassing, dat de knapen zoo uitstekend voor den dag kwamen, zoodat de prijzen ten volle verdiend mochten heeten; ook de opstellen waren niet zonder verdienste.

Ten slotte deelt het bestuur met voldoening mede, dat dank zij zijn streven, het aan de Nederlandsche firma Eysbouts, van Asten (Noord-Brabant), gelukt is de levering te krijgen van een torenuurwerk met klokkenspel voor het stadhuis van Potchefstroom.

Johannesburg.

Het eerste jaarverslag herdenkt met dankbaarheid de oprichters der Afdeeling: de heeren Beyers, Krouse, Jooste, Erasmus, Lub, Broers, Huysman, Begeman, Generaal Muller en Krabman.

Het ledental klom tot 123.

Het Hoofdbestuur steunde de Afdeeling in haar eerste levensjaar op krachtige wijze.

Een propagandacommissie bewees uitstekende diensten.

Een examen werd gehouden voor kinderen van de W.W. Rand scholen, waaraan door een 70 werd deelgenomen. Als prijzen werden uitgeloofd: Gouden penning, 1e prijs hoogere afd., F. Obermeyer, Jeppe-Instituut; Gouden penning, 1e prijs lagere afd., Jan van Nus, Mayfair, Goevernementschool; Zilveren penning, 2e prijs hoogere afd., Lettie Brink, Langlaagte, Weeshuis; Leesboek, 2e prijs lagere afd., Helena Schlotfeldt, Duitsche school.

Aanmoedigingsprijzen werden gegeven aan Johanna Hattingh en Hester Botha van de Weeshuisschool Langlaagte.

Eervolle vermeldingen verdienden L. Beerstecher en Catharina Zimmerman van de Duitsche school, Thomas Vos en Christiaan Kriel van de Ireneschool en Maria van Rooyen van Langlaagte, Weeshuisschool.

Bijgedragen werd in den A.N.V.-prijs voor de Kaapsche Taalbondexamens.

Verschillende uitgaven van het A.N.V., alsmede de Liederbundel der N.Z.-A.V. werden verspreid.

De heeren A. v.d. Broek en D. Krabman werden uitgenoodigd de stadsbibliotheek bij voortduring te raden in den aankoop van Holl. werken. Laatstge-

[p. 103]

noemde hield ook voordrachten over het A.N.V. in verschillende debatsvereenigingen op den Rand.

Met dankbaarheid wordt het werken der B.-C. in Zuid-Afrika herdacht.

Een postzegelafd. werkte ten bate van Vlaanderen.

Een lijst van boeken voor Engelschen om Hollandsch te leeren werd bekend gemaakt.

* * *

Deze Afdeeling heeft 15 April haar eerste jaarfeest gegeven. De Hollandsche geest spreekt het best uit het programma, dat de volgende nummers bevatte:

1.	Openingswoord door den voorzitter, den heer F.W. Beyers, L.W.V.
2.	Alleen, van L.M. Giesen, zang-solo, mej. Kate Opperman.
3.	Die President gaat voorbij, schets van J. Lub, door mevr. Engel-Wilson.
4.	Jonge Liefde, van J. Mann, zang-solo, mej. Henrie van der Hoven.

Onthulling van den gedenksteen in de Ned. Herv. Kerk te Pretoria, door Consul-Generaal Knobel (Foto Ch. Sachse). Ter gedachtenis aan de Nederlanders en oud-Nederlanders, gevallen in den Zuid-Afrikaanschen oorlog 1899-1902.
(Zie ook de afbeelding van dezen steen in Neerlandia Januari 1908, blz. 11).

5.	Proloog uit ‘Paljas’, zang-solo, de heer S.F. Epstein.
6.	Uitdeeling der prijzen van het examen In de Hollandsche taal gehouden in 1908. Toespraak van Ds. L.E. Brandt.
7.	Ballade (viool en piano), van Willem Kes, door de heeren J.W. Knoll en J. Leyds.
8.	Slaap Zacht, van Lange, zang-solo, mej. Henrie van der Hoven.
9.	Een Kerstmisavond, schets van J. Lub, door mevr. Engel-Wilson.
10.	De Visschersbruid, van J. Beltjens, zang-solo, mej. Kate Opperman.
11.	Holland, van Andriessens en A.N.V.-Lied, van Hullebroeck, zang-solo, de heer S.F. Epstein.
12.	Sluitingsrede, door Ds. J.F. Botha, van Jeppestown. De avond had zelfs volgens The Star een beslist succes.

Kaapstad.

Het jaarverslag schetst de oprichting in Juli op aansporing van Dr. Godée Molsbergen, uit Stellenbosch.

Het eerste bestuur bestond uit de dames: mevr. E.M.C. Loopuyt-Maas, mej. O. van Oordt en de heeren J.E. Vixseboxse, voorzitter; J.P.L. Volsteedt, onder-voorzitter; M. Wartena, eerste-secr.; J. Kofoed,

15 Oct. werd een welgeslaagden Verbondsavond getweede-secr.; F.W. Hesse, penningm. en J.H.H. de Waal. geven, waarop 600 personen tegenwoordig waren.

Een gebouw in Koningin Victoriastraat werd gehuurd als Vereenigingslokaal.

Een paar leden gaven een renteloos voorschot om het in te richten; in Februari werd het feestelijk ingewijd. De bibliotheek van ‘Hollandia’ werd er in gehuisvest en de Rotterdamsche Boeken-Commissie vulde den voorraad aan.

Een beroep wordt gedaan op alle leden der Afd. om de boekerij te vermeerderen.

Verscheiden leden gaven gehoor aan den oproep van het bestuur om hun jaarbijdrage te verhoogen. Het ledental heeft de 100 reeds overschreden.

Plannen worden gemaakt voor de inrichting van een leeszaal, een zangclub en een rederijkerskamer.

Met ingenomenheid neemt de redactie van Neerlandia uit het uitvoerig en opgewekt verslag nog deze woorden over:

‘Geen enkele Hollandsch-sprekende in Z.-Afrika, 't zij man of vrouw die het ernstig meent met het behoud van zijn taal en van zijn nationaliteit behoort buiten het A.N.V. te staan.’

* * *

Tot onze spijt noodzaakte de beperkte ruimte ons tot uittreksels uit de belangrijke Zuid-Afr. Afdeelingsverslagen.

Red.