Neerlandia. Jaargang 9

Van de Boeken-Commissie

Na de laatste opgave zijn verzonden 12 kisten voor de Rondgaande Boekerijen in den voormaligen Vrijstaat; voorts een kist boeken naar Edinburg, ten behoeve der Zuid-Afrikaansche Unie, een vereeniging van aan de Hoogeschool aldaar studeerende Afrikaners, die daarvoor een som gelds beschikbaar stelde.

Wat de plakkaten betreft, waarover de vorige maal geschreven werd, deze zijn ook gezonden aan de Directeuren en Commandanten der zeemacht in ons land en in O.-I., ten behoeve van H. Ms. schepelingen op onze oorlogsschepen.

De Commissie kreeg dezer dagen een stellig bewijs, hoezeer de vrije scholen in Z.-A., bovenal

[p. 218]

die van het C.N.O. in Transvaal, manhaftig den strijd volhouden - en sterker worden. Het was juist in de dagen, dat de dagbladen het verontrustend bericht brachten van ‘het aanstaand einde der vrije scholen in Transvaal.’ Niet minder dan 25 nieuwe aanvragen kwamen ongeveer terzelfder tijd bij ons in, en vele getuigden van opgewekt leven en toenemenden bloei! Op ons maakte dat een vreemden indruk.... totdat berichten uit Afrika toonden, hoezeer de bladen te onzent zich vergist hadden en van een ‘vergelijk’ van deze scholen met de Regeering geen sprake was. Ook uit Natal, Vrijstaat en Kaap-Kolonie blijven de aanvragen - eveneens voor scholen - toestroomen.

Door bijzondere omstandigheden kregen wij eerst enkele weken geleden van prof. P.J.G. de Vos te Stellenbosch het verslag omtrent de door onze Commissie ten vorigen jare uitgeloofde prijzen voor de beste candidaten (voor Nederlandsche taal) der examens van den Z.-A. Taalbond. Daartoe hadden wij afgestaan 4 deelen van de kostbare grootformaat uitgaaf van Van Lennep, verlucht door Rochussen e.a., namelijk: De Roos van Dekama, Ferdinand Huyck, De Pleegzoon en 't Huis Lauernesse. De prijzen werden behaald en dankbaar aanvaard door:

1.	D.S. van der Westhuizen, Jong^s.-Hoogeschool, Stellenbosch, K.-K.
2.	Aletta M. Wessels, Publ. School, Reitz, O.R.K.
3.	J.J. Prinsloo, Eendracht-school, Pretoria, Tr.
4.	D. Oosthuyzen, Publ. School, Riebeek West, K.-K.

Het verslag eindigt met de volgende belangrijke opmerkingen:

‘Ik behoef niet te zeggen, hoezeer eenig verder blijk van belangstelling gewaardeerd zal worden. Immers onze taal heeft door de lengte en breedte van Zuid-Afrika een zwaren strijd te strijden..... Het zal U dan ook aangenaam zijn te vernemen, dat, in weerwil van veel beroering, ook in eigen kamp, het getal kandidaten voor onze examina dit jaar heel wat grooter is dan voorleden jaar. De Taalbond gaat met vernieuwden moed het werk voortzetten.’

Tot de kisten, die nu aan de beurt zijn, behoort o.a. een met boeken als prijzen voor schooluitdeeling te Paramaribo (N.W.-I.).

De 1^e Secretaris,

Dr. W. van Everdingen.

R'dam, 6 Nov. '05.