Turnhout.
In verschillende gemeenten van het Vlaamsche Land werd de Boerenkrijg herdacht en zijn gedenkteekens opgericht geworden ter nagedachtenis van de nederige helden die gesneuveld zijn in den opstand tegen de Fransche veroveraars, die van 1794 tot 1814 ons land onder hun kwellend juk gedrukt hielden. De literatuur, die sedert een paar jaren over den Boerenkrijg is verschenen, heeft licht doen opgaan over de heldenfeiten uit dezen krijg, die voor ons vaderland geen gunstigen afloop had en er geen kon hebben, omdat het een worstelen was van slecht gewapende benden, den strijd aanbindend zonder krijgsbeleid, zonder samenhang in de handeling en aangevoerd door leiders, die wel helden waren, maar wien het aan krijgskunde ontbrak. We kunnen het betreuren dat zooveel zelfopofferende gehechtheid aan de vrijheid van den geboortegrond tot niets gestrekt heeft dan om van duizenden een gemakkelijke prooi van den oorlogsgod te maken; toch is het dankbaar nageslacht vervuld van stille bewondering voor de Brigands (zooals ze gescholden werden door de Sansculotten) die onverschrokken een onvermijdelijken dood te gemoet liepen. Wat zou die dapperheid, aangevoerd door kunde, in toom gehouden door tucht, niet hebben uitgericht! Men had aan gansch het Vlaamsche volk de gelegenheid moeten bieden om zijne hulde aan de nagedachtenis van de Brigands te brengen. Ongelukkig heeft men op de meeste plaatsen van die hulde eene partijbetooging gemaakt. Alleen te Turnhout hebben Vlamingen van alle partijen gelegenheid gehad om zich in deze herdenking van den heldenmoed van het kloeke voorgeslacht te vereenigen. Die stad had de Vlaamsche Volksraad gekozen om er op 21 Augustus zijn zesde zitting te houden.
Daags te voren had de Heer Meert, Secretaris van het A.N.V. voor Z.-N. in de zeer ruime zaal van den Spiegel een voordracht gehouden over de Uitgebreidheid van het Nederlandsch Taalgebied, opgeluisterd door eene tentoonstelling van Nederlandsche dag- en weekbladen, die buiten Europa verschijnen en die voor de aanwezigen een openbaring waren. Spreker, wijzende op ons uitgebreid taalgebied, besluit: onze taal heeft een toekomst als onze stam haar die weet voor te bereiden. Een Algemeen Nederlandsch Verbond dat allen vereenigt, die over de wereld gehecht zijn aan de Nederlandsche taal, kan veel doen tot haar handhaving en haar verbreiding. Dit inziende, meldden vele toehoorders zich als leden v.h. A.N.V. aan.
De 28 Augustus moest te Turnhout ook het licht laten schijnen op een andere vrucht van de Vlaamsche Beweging dan landdagen en meetings. Dien dag werd ook een zeer merkwaardige tentoonstelling geopend van planten en bloemen ingericht door de plaatselijke afdeeling van het Kruidkundig Genootschap Dodonaea. Het streven van Dodonaea werpt heerlijke vruchten af. Door voordrachten over plantkunde heeft de Afdeeling Turnhout de liefde tot plant- en bloemenkweek opgewekt en heeft aldus aan den werkmansstand een ware weldaad bewezen. In vele werkmansgezinnen worden thans met liefde en zorg bloemen, ook zeldzame gewassen gekweekt, die de woning versieren en den huisvader na zwaren arbeid een aangename ontspanning verstrekken. Die liefhebberij heeft een merkbaar verzedelijkenden invloed. Ze kweekt ordelijkheid en spaarzaamheid. Zeer wel kan men zien, dat die huisjes, waar planten en bloemen gekweekt worden, onder alle andere door zindelijkheid uitblinken. In de tentoonstelling was een zaal voorbehouden voor werklieden, die er hun planten uitstalden. Daar hebben we verzamelingen gezien, die ons verbaasd hebben doen staan, bij de gedachte, dat het eenvoudige werklieden waren, die zooveel verschillende planten hadden samengebracht en met zooveel kunde opgekweekt.
's Middags werd het Bestuur van den Volksraad op het stadhuis ontvangen door den gemeenteraad en verwelkomd door den Burgemeester, die betuigde hoe gelukkig hij was deze vertegenwoordigers van de strijders voor de Vlaamsche taalrechten te mogen ontvangen en zijn beste wenschen uitsprak voor den gelukkigen afloop van hun schoonen strijd. Van het stadhuis begaf men zich, voorafgegaan door de Turnhoutsche Maatschappijen met wapperende vlaggen, uaar de zaal Orpheus, waar de zitting zou plaats grijpen en waar een dichte menigte geestdriftig de afkondiging van de Eischen van den Vlaming begroette, gedaan door den Heer Reinhard. Advocaat Pauwels sprak over de vervolging, waarvan Vlaamsche tolbeambten het slachtoffer geweest waren en over andere taalgrieven. Een vertegenwoordiger van den Katholieken Landsbond over de nu te veroveren taalwet op het gebruik van het Nederlandsch voor de krijgsrechtbanken; de Heeren Verbeek en Opdebeeck huldigden de nagedachtenis van de Boeren. Nog werd te berde gebracht het stichten van een sprekersbond met het oog op de propaganda voor de nieuwe taalwet. De vergadering slaagde allerbest.
De Heer Haeck van Turnhout, die den last van de maatregelen voor de voordracht en den landdag, en grootendeels van de inrichting van de bloemententoonstelling op zich genomen had, haalt alle eer van zijn bemoeiingen.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd