Neerlandia. Jaargang 1

Bibliographie.

Het Christendom van Jezus, vertaling van: das letzte Abendmahl, Eine Erzählung aus der Zeit Christi, von Rud. Heinr Greinz, door S.C. Kijlstra, te S^t-Anna-Parochie bij J. Kuiken Jz. 96 blz., 8^o, 75 c^t.

Geeft eene korte samenvatting van de voornaamste leerstellingen en voorschriften van Jezus onder den vorm van een gesprek door verscheidene vrienden gevoerd ten huize van den rijken Nicodemus. Op een paar zwakke plaatsen na, is de voorstelling aantrekkelijk en poëtisch ingekleed. Van bijval getuigt, dat Vertaler werkte naar de 6^de oplage. Papier en druk verzorgd, de taal minder.

_**_*

Hooger dan de Kerk! Openingswoord voor den Universiteitscursus 1897/98 door J.H. Gunning; Nijm. H. Ten Hoet. Gr. 8^o, 44 blz.

Geschreven in aansluiting aan het verleden jaar bij denzelfden verschenen ‘Eenheid der Kerk’. Schrijver plaatst in een helder daglicht de ‘Bijbelkritiek’ en de ‘Wetenschap der Modernen’ spoort aan tot voorafgaandelijk waarachtig ‘geloof’ dat ook wetenschappelijk is’ en tot oprechtheid des harten, van waar de ‘Moderne Kritiek’ niet uitgaat, weshalve deze verwerpelijk is. Eigenaardige opvatting. Neemt ‘Kritiek’ en ‘wetenschap’ aan maar van een ‘christelijk’ standpunt! Betracht eene hopelooze versmelting der Kerken door eene vereeniging van alle geloovigen opgaande in een ‘Hooger dan de Kerk’ in Christus zelven.

Uitvoering zeer voldoende op een paar verouderde schrijfwijzen na en een paar drukfoutjes.

_**_*

De nieuwe Geschiedenis, door A.G. Van Dijk en P.F.C. Scharp de Visser, te Vlaardingen bij Dorsman & Odé, p. 8^o, 196 blz., fl. 1,30.

Dit is slechts het eerste deel, gaande van 1517-1648: van Luthers optreden tot den Westfaalschen vrede.

Een handboek in den waren zin des woords, handelbaar formaat, stevig papier, klare druk. Daarbij bondig, hoewel zakelijk, duidelijk en methodisch geschreven. Het boek is op de hoogte der feiten, houdt rekening met de laatste gegevens der wetenschap, en verliest daarbij niet uit het oog dat het voor de school is bestemd. Wij bevelen dit boek ten warmste aan, ook en inzonderheid voor Zuid-Nederland, waar gebrek is aan nauwkeurige, goed in 't Nederlandsch geschreven handboeken op dit gebied. Met groote belangstelling zien wij het verschijnen te gemoet van Deel II van 1648-1789, voor Mei a.s. aangekondigd.

Een synchronistisch overzicht en eene tabel der voornaamste vorstenhuizen en vorsten in Europa, besluit het boek. Het verdient alleszins lof en verspreiding.

_**_*

Wetenschap en Poëzie, door Omer Wattez: overgedrukt uit Het Belfort, bij A. Siffer, Gent, 30 blz.

Warm geschreven protest tegen de meer en meer de overhand nemende Wetenschap, vooral in het onderwijs der jeugd met uitsluiting van de Poëzie, het opvoedend element, onmisbaar tot het vormen van karàkters. Komt krachtig, en soms welsprekend op tegen het onvergeeflijk verwaarloozen van het gemoed, verreweg de machtigste factor tot het in stand houden en leiden eener menschwaardige samenleving. Hier en daar komt wel wat bitterheid boven, die het overige, loffelijk bedoelde ten andere, ontsiert.

_**_*

Précis de Philosophie, door A. Penjon, leeraar in de Wijsbegeerte a/d. Faculteit der Letteren, te Rijsel, bij P Delaplane, Parijs, p^t. in-8, 499 blz. Ing. 4 fr., geb. 4,50.

Geeft een kort overzicht van al het wezenlijke van een volledigen leergang der Wijsbegeerte, met het oog op de studeerenden; kan dus vrij wel gebruikt worden als een handboek. Min uitgebreid dan het soortgelijk handboek van P. Janet, neemt het een nieuwer standpunt in, en kan toch volstaan als een degelijke leiddraad bij hooger onderwijs en zelfstudie.

Tot blz. 213 wordt het ingenomen door de Zielkunde of Psychologie. Schrijver verlaat hierin het oude spoor en verwerpt de vroegere indeeling der vermogens (facultates) en bepaalt zich tot het wijzen op den tweevoudigen aard der denkbeelden: 1^o als zijnde of als gegeven, als innerlijke voorvallen; en 2^o als voorstellend of bevestigend iets wat zij zelven niet zijn; zoo vormen de eerste wat wij noemen: het psychologisch bewustzijn; de andere naar gelang zij binnen ons of buiten ons bevestigen: inwendig bewustzijn of waarneming of inwendigen zin, uitwendige waarneming of de zinnen, eindelijk de rede, p. 34.

Verder is ook nieuw zijne voorstelling van het oordeel. ‘Een denkbeeld hebben, is bevestigen en gelooven, in één woord: oordeelen,’ p. 118.

Redeneerkunde (formeele en toegepaste), tot blz. 328.

Zedenleer (theoretische en praktische), tot 418.

Gaat niet uit van eene veropenbaring, noch een buiten ons berustend voorschrift, maar put kracht en mogelijkheid tot bereiken van het zedelijk doeleinde in het erkennen onzer hoogere natuur. Hierin ligt onze vrijheid, en deze verwezenlijken is zich aan de andere onderwerpen.

Tot slot Bovennatuurkunde of Metaphysica, die steunt op eene volstrekte waarheid: het grondbegin der eenzelvigheid (identiteit). Bewijsvoering niet enkel voor onze hoogere natuur, maar eveneens voor onze onsterfelijkheid en het bestaan van een opperste, zuiver, volmaakt wezen, God.

Het boek, hoewel zeer zakelijk en toch zeer beknopt, is zeer bevattelijk; druk duidelijk en aangenaam papier; verdient warme aanbeveling.

_**_*

Z.-A. Historie-Bibliotheek. - De welbekende firma Jacques Dusseau & C^o te Kaapstad heeft ons toegezonden het eerste boekdeel van een reeks geschiedkundige verhalen over Z.A., welke in den vorm van novellen zullen verschijnen onder verschillende titels en de volgende episoden zullen behandelen: Slachtersnek, Piet Retief, De Natalsche Emigranten, Boomplaats, de Basuto-oorlog, President Brand, de Vrijheids-oorlog, de Jameson-inval, Kaapstad gedurende de vorige eeuw en andere.

De uitgevers vestigen onze aandacht er op dat men voor de geringe som van 30s. op de twaalf boeken kan inteekenen; en naar wat we gezien hebben van het eerste boek, David Malan geheeten, kunnen we niet anders dan onze lezers met warmte en nadruk de Z-A. Historie-Bibliotheek aanbevelen.

Het boek is netjes gedrukt en ingebonden en voorzien van goede prenten.