Vosje Kobia
Paul Kempeneers
Het is bekend dat we veel plaats- en persoonsnamen niet meer kunnen verklaren als we hiervan geen oude vormen bezitten. In mijn zoektocht naar plaats- en persoonsnamen in het oosten van Brabant vond ik aldus heel wat eigenaardige vormen die pas duidelijk werden door het optekenen van de oudste attestaties. Zo bleek de naam van mijn echtgenote, Vandervesse, een vervorming te zijn van Van de Voorde, met het bekende voorde ‘doorwaadbare plaats’. Ook Kobia, de naam van een eertijds bekende porseleinwinkel in Tienen, is een vervorming.
In zijn Woordenboek van Familienamen verklaart dr. Frans Debrabandere de familienaam Kobia als een verkorting van Jakobia. Deze verklaring lijkt de meest aannemelijke. Toch vond ik toevallig een andere verklaring in vier handschriften uit het privé-archief van dr. H. Jacobs te Tienen.
Rond 1750 was de moeder-overste van het Sint-Jansgasthuis in een proces verwikkeld met de Tiense stadsoverheid. De wethouders betwistten de juistheid van de rekeningen. Ook hadden ze zware kritiek op de werking van het gasthuis. In verscheidene ‘inscriptis’ verweerden de nonnen zich heftig. Verder zochten ze getuigenissen van zieken om hun gelijk te staven. In hoever deze getuigenissen de werkelijke toestand weergeven, is twijfelachtig. Sommige zieken legden immers voor de nonnen een gunstige getuigenis af, maar verklaarden voor de overheid het tegenovergestelde.
Manuscript 433 bevat een verklaring (in het Frans) van een zekere Nicolas Cobbia, een Fransman die getrouwd was met Clara Belemans. In november 1750 waren beiden ziek. Nicolas verklaarde op 26 februari 1754 dat beiden goed werden verzorgd. Onderaan tekende hij als Nicolas Goupillet! In handschrift 434 heet de Fransman Nicolas Gaupillet. Hij is dan de echtgenoot van Clare Bellemanse (uitgesproken op z'n Frans!). In handschrift 437 klaagt Clara Belemans over het slechte eten in het gasthuis, dat bestond uit gestoofde coolen, poeten ofte raepen. En in nummer 438 is ze de huisvrouw van Niclas Tobia. Verwarring alom dus, en die ligt aan de basis van de vervorming van Goupillet tot Kobia. Clara legde ook ongunstige verklaringen af. Daarom noteerde moeder-overste verbolgen over de vrouw van Kobia wat stuck meubel sij is!
Auteursrechtelijk beschermd