Moetete (1968)

[p. 26]

Benny Ooft
Shaantidevi (Een Idylle)

Over de weg kwam hij elke avond naar haar toe lopen. Hij hield van de weg; het was zijn weg.

De weg leefde.

Aan weerskanten het struikgewas, de bomen. Elke avond weer verwonderde hij zich erover hoe geen ene boom op de andere leek. Ze hadden allemaal hun eigen gestalten.

Je had een boom, die in één ruk de wolken probeerde te bereiken. Een lange, pijlsnelle, statige stam omhoog, met aan het einde daarvan een heel miezerig kruintje.

Er was een andere boom: een dicht bladerdak op een korte dikke stam. Die boom maakte de indruk van een moeder van veel kinderen, vond hij. Net als zijn moeder.

Dan had je die ene gekke boom, die uit de verte leek op een vrouw die haar handen vragend naar de hemel uitstak. Haar kruin leek op een baskiet, die op een t'tai stond te wiebelen.

En de andere boom, die op een dansende man leek, net betrapt in een sierlijke zwaai met zijn heupen en die nu verbouwereerd stilstond. Zelfs de kokosnootbomen langs zijn weg leken niet op elkaar.

Als hij naar haar liep was het één lange genoeglijke tocht aan het einde waarvan een zoete verlokking wachtte. De weg hoorde bij het spel.

Zo, met zijn donkere plekken, die je soms bang maakten en dan weer de lichte plekken, die de vrees terstond weer wegnamen.

De silhouetten van de bomen stonden als zwijgende kameraden om je heen. Ze begrepen alles.

Soms kon je in het maanlicht een geschrokken sapakara verontwaardigd op hoge poten zien wegritsen, feilloos door het lage struikgewas.

Zo liep hij elke avond langs de weg. Over het zand dat, wanneer het droog was, onder zijn voetzolen een aangename prikkeling veroorzaakte en wanneer het vochtig was van de regen of van de dauw als een weldadig bed aanvoelde onder zijn voeten, die vermoeid waren van de dag. Dan liep hij, helemaal blij van binnen en noemde zachtjes haar naam voor zich uit, bang om de stilte kapot te maken: ‘Shaantidevi, Shaantidevi.........’.

Wanneer hij aangekomen was bij de grote boom met de kleine bla-

[p. 27]

deren dan was hij helemaal niet moe. Hij voelde zich integendeel licht en jong. Dan voelde hij niet eens meer het zand onder zijn voeten, de korrels tussen zijn tenen.

Tegen de boom geleund stond ze op hem te wachten, elke avond nu. Ze keken elkaar dan eerst lang aan, zonder woorden. Hij keek haar diep in de gitzwarte, wild schitterende ogen. Zij keek, haar ogen dan een beetje omlaag gericht, tussen haar lange wimpers door naar zijn borst.

Iets later zouden ze neerzitten in het gras aan de voet van de boom, vochtig van de avond en hij zou haar geur van masala en kokos diep in zich opademen.

Avonden en avonden had hij over de weg gelopen, voorbij de boom, zonder dat zij het doel was van zijn wandeling. Vóór dat hij deze geur van haar kende.

Hij had haar een paar keer gezien en zij hem ook. Telkens had ze haar ogen neergeslagen als ze elkaar voorbij liepen.

Op een avond was hij blijven staan. Zij stond ook stil, liefelijk bang tegen de grote boom met de kleine blaadjes aangedrukt.

‘Kaha djahai batjie. Tor ka naam hai batjie?’, vroeg hij zachtjes. In haar ogen lichtte de verrassing op toen hij in haar taal sprak.

‘Shaantidevi......’, antwoordde ze schuchter.

Toen op haar beurt: ‘Tor ka naam hai...?’

‘Nel’, zei hij en er kwam bijna geen geluid door zijn strottehoofd, droog van een nieuw gevoel.

Toen trok ze de baskiet op haar hoofd recht en liep door, haar kant uit. En hij liep door, zijn kant uit, telkens omdraaiend om haar te zien, totdat ze een silhouet was geworden en totdat het silhouet was opgelost in de schimmige achtergrond van de bomen.

De volgende avond was hij weer naar de boom gelopen. En de daaropvolgende avond ook. Toen nog een avond en toen nog één. Ze droeg geen baskiet meer op haar hoofd, die andere avonden.

Samen zaten ze op de berm in het koele gras, hun ruggen naar de weg toegekeerd. Heel, heel dicht bij elkaar, zodat ze elkaars bloed konden voelen stromen.

De avonden van maanlicht waren het schoonst. Een diepe geheimzinnig lichtende stilte vulde het plekje onder de boom. De zacht ritselende bladeren van de boom, het eentonig gefluit van de kikkers verderop in de zwamp, af en toe de roep van een nachtvogel, alles hoorde bij de stilte. Ook de geruisloos lichtende glimwormen.

Soms zong ze zachtjes tegen zijn borst aan: ‘Ham toemse moehabat ker baithi...’

Dan luisterde hij innig verbaasd naar haar tere stem. Ze spraken niet. Wat zou hij zeggen? Wat zou zij zeggen?

[p. 28]

Op een avond toen ze zo zaten te zwijgen, een kunstzinnig liefdesspel opvoerend, even kunstzinnig als de natuur om hen heen, waren plotseling mannen met stokken in hun handen opgedoemd bij hun boom.

Hij las de angst in haar koolzwarte ogen toen ze hem hulpeloos aankeek en fluisterde: ‘Hamar bhai awé hai......’

De dreiging van de mannen was zwarter dan de diepste nacht, die hij op deze weg gekend had.

Met een oergebaar had hij zijn hand toen om haar schouder geslagen en haar hoofd in de holte tussen zijn hoofd en zijn schouders tegen zijn hals verborgen.

De stilte hield sekondenlang aan en toen ze een hoogtepunt bereikt had verloren de mannen eensklaps hun dreigende houding. De opgeheven stokken gingen omlaag. De maan was, onverstoorbaar, haar bleek licht, mysterieus als altijd, over de mensen en de bomen en de struiken en de nachtinsekten blijven werpen.

Een van de mannen sprak: ‘Au tjalé dja......’

Toen gingen ze weg, de duisternis in, vanwaar ze gekomen waren.

Onbedreven voelde hij haar hand door zijn kroeskop strelen. Ze stonden op en hij voelde hoe hun lijven zich gelijktijdig tegen elkander persten. Hij had haar meegenomen, de vriendelijke weg terug.

En de bomen, de lange kaarsrechte, de gekke die op een dansende man leek en de ene die op een vrouw leek, die tegen de hemel stond te gebaren en de boom, die op een moeder van veel kinderen leek stonden alle in het maanlicht begrijpend neer te kijken op deze twee mensenkinderen, die daar hand in hand langs de weg liepen, zo vredig en zo gelukkig.