Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Jaargang 2

Dr. C. Kruyskamp

(Rapenburg 49, Leiden)

Gehoor gevend aan Uw uitnodiging op blz. 107 van de eerste jaargang zend ik U hierbij enkele aantekeningen betreffende Weyerman.

In de eerste plaats: wat H.M. de Blauw op de genoemde bladzijde zegt betreffende het woord rakker is niet juist. Deze term staat wel degelijk in de Rotterdamsche Hermes, nl. op blz. 295, en deze plaats is geciteerd in het Woordenboek der Nederlandsche Taal, dl. XII, III, kol. 212.

Verder geef ik een opsommimg van de in mijn bezit zijnde Weyermanniana, met enig commentaar:

A) Geschriften van Weyerman.

1. Toneelspelen. De verzamelbundel, waarvan de volledige titel luidt ‘Den / Persiaansche Zydewever, / Demokriets en Herakliets / Brabandsche Voyagie / De / Hollandsche Zinlykheyt. / Den / Antwerpsche Courantier, / en de / Gehoornde Broeders, / Benevens eenige uyt het Grieks vertaalde / Gezangen van Anakreon, / Voorzien met de Sleutel van het geheele Werk. / door / Jacob Campo Weyerman. / vignet / Gedrukt voor den Autheur, en zyn te bekomen by de / Voornaamste Boekverkopers in de Hollandsche Steden.’

Deze bundel is verschenen in 1726, maar werd reeds aangekondigd in de Amsterd. Hermes van 8 Juni 1723.

2. Den Amsterdamschen Hermes. 2 dl. (1722-'23).

3. Den / Echo / des / Weerelds, / door / Jakob Campo Weyerman; / Ernstig en Vermaakelyk, / In Onrym en in Rym.... Te Amsterdam, / Gedrukt voor den Autheur ... 2 dl., 1726-'27.

Achter de Opdragt een fraai gegraveerd portret van de auteur, ‘Kornelis Troost Pinxit.... Iakobus Houbraken sculpsit.’

4a. Den Vrolyken Tuchtheer.... Gedrukt tot Amsterdam, voor den Autheur. 1730. - Samengebonden met:

b. Den Kluyzenaar in een vrolyk Humeur.... Te Utrecht, / By Anselmus Muntendam Boekdrukker / in de Boterstraat.

Dit werk telt 29 niet-gedateerde afleveringen. Het jaartal blijkt uit de aankondiging op de laatste pagina: ‘Tegens den Twaalfde van de aanstaande maand October 1733, zal den Kluyzenaar in een vrolyk humeur, zyn te bekomen by den Schryver, ofte by die Geen die zal werden genoemt in de Opdragt van het werk.’

5. Het Oog in 't Zeil in vijftig geestige Vertoogen... Naar deszelfs eigen Handschrift gedrukt. Te Leyden... MDCCLXXX.

Er is een titelprent die gelijk is aan die van de Amsterd. Hermes, maar in het schilderij op de ezel is de voorstelling veranderd in een zeilboot met een oog in het grootzeil. De afleveringen 1-25 zijn gedateerd 2 Mei 1768 tot 3 April 1769: daarna volgen nog 25 ongedateerde afleveringen. Aan het papier en de druk is te zien dat deze later gedrukt zijn, en het voorwerk veel later. Hoewel nader onderzoek vereist is, lijkt het mij aannemelijk dat het eerste gedeelte taal van Weyerman is.

6. De Herboore Oudheit, of Europa in 't Nieuw... tot tydkortingen der welmenende beschreeven, Onder de Zinspreuk Virgilius zonder Mecaenas. T'Amsterdam,

[p. 155]

Gedrukt voor den Autheur, z.j. (1725).

Op de rug van de band staat: C. WEYERM (sic).

Dit werk wordt algemeen toegeschreven aan W. van Swaanenburg, en ook J. van Alphen doet dit zonder voorbehoud in zijn dissertatie over deze dichter (Amst., 1967, blz. 14). Hoewel ik aan die toeschrijving in beginsel niet twijfel, lijkt mij toch een nader onderzoek alleszins gewenst: ik acht de mogelijkheid zeker niet uitgesloten dat het een co-produktie van Weyerman en Van Swaanenburg is geweest. Ook in ruimer verband zou een onderzoek naar de relaties tussen deze beide verwante merkwaardige persoonlijkheden zeker interessant zijn.

B) Secundaire literatuur.

1.	Sententie van den Hove van Holland tegens Jacob Campo Weyerman Gepronuncieert den 22 July 1739. 's Gravenh., 1739. 12 blz. gr. 8^o.
2.	Zeldzaame Levens-gevallen van J.C. Wyerman.... Tweede druk. In 's Gravenhage, By Pieter van Os. M.DCC. LXIII. - Gevolgd door; Aanhangzel Behoorende tot de Zeldzaame Levensgevallen van J.C. Wyerman. Ald.
3.	H.W. van der Mey. Jacob Campo Weyerman. Overdruk uit ‘De Nederlandsche Spectator’ 1895, no 23 e.v. 95 blz. kl. 8^o.

Van de Amsterdamsche Argus, het grote zwarte schaap van Weyerman, bezit ik de delen 3 en 4 (1721-'22). Mocht iemand de delen 1 en 2 ter overname hebben, dan houd ik mij aanbevolen voor een aanbieding.

Leiden, 12-1-'79