Mededelingen van het Cyriel Buysse Genootschap 5

[p. 16]

5

La Haye, le 20 Sept. 1917
11 Laan van Meerdervoort

Waarde Heer Clijmans,

Ik heb uw brieven wel ontvangen. Uw nieuwe bijdrage voor de Telegraaf is goed. Het leeft.⁽¹⁾ Ik heb onmiddellijk het stuk naar de redactie gezonden. Het adres is: Redactie van het dagblad De Telegraaf 37-43 St-Nicolaasstraat Amsterdam. Directie en Administratie zijn N.Z. Voorburgwal 345 Amsterdam. Aan 't eerste adres stuurt ge uw bijdragen. Aan het tweede (de Administratie) vraagt ge de nummers waarin uw bijdragen verschijnen en uw honorarium. Laat me dan eens met gelegenheid weten hoeveel ze u betalen. Dat interesseert mij. Ze zullen u wellicht niet een honorarium uitkeeren zooals ik er een ontvang, maar ik denk dat het u toch mee zal vallen.

Uw brieven interesseeren mij zeer. Wat ge mij schrijft over het u voorgevallene te Lier is typisch.⁽²⁾ Dat is wel de bekrompen geest die in zulke plaatsen heerscht. Ik heb er mij nooit een seconde aan gestoord en ben steeds rustig mijn gang gegaan. Nooit heb ik de minste officieele belooning gekregen. Wel integendeel. Ik ben steeds stelselmatig doodgezwegen. Weet ge hoeveel er doorgaans van mijn werken in België verkocht worden? Mijn uitgever heeft mij meegedeeld, dat dit varieerde van de 17 tot de 23. Rozeke v. Dalen had het record met 23 exemplaren! Is het niet eigenaardig, dat zij die het meest van België's officieele gunsten genoten hebben, juist deze zijn die tijdens den oorlog hun land verloochend en verraden hebben! Ik heb vernomen dat men ook angst heeft gehad voor mijn houding. Waarom? Is het omdat men zich schuldig voelde tegenover mij? Nu die vrees ijdel is gebleken waardeert en bewondert men mijn houding en men spreekt van een eereschuld, die het land jegens mij heeft. Het land heeft geen eereschuld aan mij. Ik heb mijn Vlaanderen lief met een blakende, sentimenteele liefde en als ik weer den vrijen vlaamschen grond mag onder mijne voeten voelen, dan zijn al mijn wenschen vervuld. De menschen komen en verdwijnen; de grond blijft. Mijn warme, geestdriftige liefde gaat naar den geboortegrond.⁽³⁾.

Gelukkig ontvangen we nu weer regelmatig berichten van onzen zoon. Gij zult zeker wel weten waar hij ongeveer zit. Wij weten

(1) Bijdrage niet aangetroffen in de collectie van De Telegraaf, bewaard in de Kon. Bibliotheek van Den Haag. Verschijning bleef wellicht uit wegens papierschaarste. Zie brief 7.

(2) Francken had wellicht gesproken over zijn studieperiode aan de Lierse Normaalschool, waar hij vertoefde van 1909 tot 1912 (Zijn oudste rapporten dateren uit het schooljaar 1909-1910. AMVC, F446/D).
Hij verliet voortijdig de school. Een aantekening van Em. de Bom op een brief die Francken hem richtte wijst daarop: ‘Frederik Clijmans. 3 jaar + 4 mnd. Normaalschool Lier. daaruit (om vrijzinnigheid) weggegaan (...) 2de aangenomen examen stadhuis. thans secretariaat.’ (AMVC, F 446/B1, Brief van 4 april 1913). Francken had zich in zijn brief beklaagd over de Normaalschool, waar persoonlijk initiatief en creativiteit, vooral in de Vlaamse literatuur zouden worden gefnuikt. Op 14 juni 1913 kreeg hij aan de Stad Antwerpen een eerste benoeming als ‘voorlopige klerk’, wat een jaar later in een vaste aanstelling werd omgezet. (AMVC, F446/D).
Hij vertelt over het einde van zijn opleiding in Ik heb goede papieren (1959), i.c. in het hoofdstuk Kalverliefde (p. 83-96).

(3) Grootste deel van deze paragraaf geciteerd in herdenkingsalbum Cyriel Buysse, p. 107.

[p. 17]

het niet. Ik hoop van harte, dat het u verder goed moge gaan. Gij bezit een frisch en gezond talent. Werkt maar door, in oprechtheid en onafhankelijkheid. Vreest de zwakken, de kruipers en de lafaards.

Een warmen vaderlandschen handdruk

Cyriel Buysse

Ik hoop meer nieuws van u te ontvangen.