| |
| |
| |
Achterberg 1905-1962
Gerrit Achterberg
geb. 20 mei 1905 te Langbroek, Nederland
overl. 17 januari 1962 te Leusden, Nederland
15-III-64
abr
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Biografische gegevens I
1905 |
20 mei: geboren te Langbroek in de koetsierswoning van kasteel Sandenburg als tweede kind uit het huwelijk van Hendrik Achterberg (geb. 25 januari 1875 te Langbroek), koetsier, en Pietje van de Meent (geb. 21 juli 1879 te De Bilt); wordt vernoemd naar zijn grootvader van moederszijde. De oudste zoon, Rijk Gerrit, was geboren op 30 juni 1903. |
|
2 juli: gedoopt in de Hervormde Kerk te Langbroek. |
|
's Winters verblijft de familie Achterberg vaak in Den Haag wanneer de werkgever van zijn vader, Mr. F.A.C. graaf van Lynden van Sandenburg (1873-1932), kamerheer van koningin Wilhelmina, en diens gezin hun winterverblijf aan Lange Voorhout 13 bewonen. Behalve kasteel Sandenburg staan in de onmiddellijke omgeving van zijn geboorteplaats nog zes kastelen: Weerdestein, Hinderstein, Lunenburg, Sterkenburg en Zuylenburg. |
|
1907 |
5 januari: geboorte van zijn zuster Gerritje Petronella te Langbroek. |
|
1911 |
11 januari: geboorte van zijn zuster Petronella Hendrika te 's-Gravenhage. |
|
1 april: wordt, nog vóór zijn zesde jaar, toegelaten tot de openbare lagere school in Neerlangbroek. Eerst later werd een christelijke school opgericht. Destijds begon het leerjaar op de plattelandsscholen op 1 april. |
|
1912 |
Zijn vader pacht van Mr. F.A.C. graaf van Lynden van Sandenburg een van de boerderijen die behoren tot de Ridderhofstad Sandenburg. Het gezin verhuist dit jaar of eerst het jaar daarop naar Klein Jagersteyn. |
|
1914 |
Mei: begonnen wordt met de bouw van een nieuwe boerderij, gelegen naast de oude. |
|
1915 |
De familie Achterberg verhuist naar de nieuwe boerderij. |
|
30 augustus: geboorte van zijn zuster Hendrika te Langbroek. |
1916 |
Eén van zijn speelgenoten is Constant Theodore Emmo (geb. 10 februari 1905), zoon van de graaf, van wie hij indianenboeken van Karl May leent. Bij het indiaantje spelen met de |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens II
|
kinderen uit de omgeving was de jonge graaf Old Shatterhand en Gerrit Achterberg Winnetou. |
|
1917 |
6 februari: ontvangt bij zijn afscheid van de Zondagsschool een grote bijbel met voorin een hem door het Bestuur meegegeven tekst: Jesaja 34 vers 16. De catechisatie wordt door Ds. N. Warholts gegeven in de consistoriekamer van de kerk. |
|
18 februari: geboorte van zijn broer Hendrik te Langbroek. |
|
7 december: zijn vader wordt lid van de Raad van de gemeente Langbroek; hij blijft dit tot 29 augustus 1935. |
|
1918 |
1 april: wordt toegelaten tot de eerste voorbereidende klasse van de Normaalschool in Wijk bij Duurstede, waar een begin wordt gemaakt met zijn opleiding tot onderwijzer. Hij volgt de Rijksnormaallessen, gegeven door hoofden van scholen; in Wijk bij Duurstede waren dit onder meer R. Veen, hoofd van de openbare lagere school aan de Volderstraat en waarnemend directeur van de daarnaast gelegen Normaalschool, en P. Niekerk, hoofd van de openbare lagere school te Neerlangbroek. Bij goed weer fietst hij tussen huis en school, bij slecht weer neemt hij de tram die van Doorn via Langbroek (halte Sandenburg) naar Wijk bij Duurstede rijdt. |
|
1919 |
1 april: wordt toegelaten tot de tweede voorbereidende klasse van de Normaalschool. November: ontvangt catechisatie van Ds. W. Zijlstra, in dat jaar beroepen naar en de eerste predikant in Langbroek die tot de Gereformeerde Bond behoort, de meest orthodoxe richting binnen de Nederlandse Hervormde Kerk. |
1920 |
1 mei: wordt toegelaten tot de eerste klasse van de protestantse Jan van Nassau-Kweek-school te Utrecht, Nieuwe Gracht 94 en 96. Aanleiding daartoe was de verplaatsing van de Normaalschool te Wijk bij Duurstede naar Doorn. Hoewel Doorn dichter bij Klein Jagersteyn is gelegen dan Wijk bij Duurstede, werd kennelijk gekozen voor een christelijke |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens III
|
school en voor het hogere peil van het onderwijs op de kweekscholen. Krijgt gedurende vier jaar vioolles op school. Woont in bij het gezin van een dochter van een broer van zijn vader, eerst in de Hennepstraat, vanaf mei 1922 in de Gildstraat. Uit een cijferlijst blijkt dat hij de beste leerling is van de 22 uit dat jaar. |
|
1921 |
1 mei: wordt toegelaten tot de tweede klasse van de kweekschool. In het eerste semester (mei t/m augustus) verzuimt hij 14 schooldagen, in het tweede (september t/m december) 23 en in het derde (januari t/m april) 5. Mogelijk houden deze verzuimdagen verband met een hersenschudding opgelopen tijdens een val uit een hooiberg op Klein Jagersteyn. Zijn cijfers behoren, ook in de volgende jaren, niet meer tot de hoogste. Voor gymnastiek heeft hij echter in het eerste semester een 8 en in het tweede en in het derde een 9. |
|
21 september: geboorte van zijn zuster Antje te Langbroek. |
|
November: wordt lid van de Christelijke Jongelieden Vereeniging ‘Timotheus’ te Neerlangbroek, een afdeling van de Bond van Nederlandsch Hervormde Jongelingsvereenigingen op Gereformeerde Grondslag. Uit de presentielijsten blijkt dat hij bijna geen vergadering oversloeg. In de 101 vergaderingen gehouden tijdens zijn lidmaatschap wordt hij 34 maal genoemd voor zijn aandeel op de bijeenkomsten. |
|
Rookt sigaretten, wat hij zijn leven lang zal blijven doen. |
|
1922 |
September: woont tot zijn eindexamen in bij het gezin van een zuster van zijn moeder, Bolstraat te Utrecht. |
|
4 november: houdt voor ‘Timotheus’ een lezing over Ignatius van Loyola. |
|
1923 |
25 januari: houdt tijdens de eerste jaarvergadering van ‘Timotheus’ een inleiding over koning-stadhouder Willem iii. |
|
4 september: zijn vader, lid van de Raad, wordt benoemd tot wethouder; blijft dit tot december 1932. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens IV
1924 |
27 maart: wordt, in Wijk bij Duurstede, goedgekeurd voor de militaire dienst. |
|
Juni: legt met goed gevolg het eindexamen van de Jan van Nassau-Kweekschool af. |
|
1 juli: wordt benoemd tot onderwijzer van bijstand aan de bijzondere lagere school voor Hervormd Christelijk onderwijs te Opheusden, gemeente Kesteren. Het hoofd van de school, C.J. Zijlstra, is een zoon van de predikant in Langbroek, Ds. W. Zijlstra. |
|
Woont als kostganger in bij de drie zusters Roest en hun broer Samuel aan de Hamsestraat te Opheusden; het huis ligt naast de school en de kerk. |
|
Gaat later als kostganger inwonen bij de familie Jager aan de Rijnbandijk te Opheusden en daarna bij de familie Bender, eveneens aan de Rijnbandijk. (De juiste data zijn niet bekend doordat door oorlogshandelingen de bevolkingsregisters van Opheusden, gemeente Kesteren, verloren zijn gegaan). |
|
3 september: uit de notulen van de Christelijke Jongelieden Vereeniging ‘Timotheus’ blijkt dat hij wegens vertrek voor het lidmaatschap heeft bedankt. |
|
Oktober: bezoekt de W.A.M.I.T. (Wageningsche Algemeene Middenstands en Industrie Tentoonstelling) in het gebouw Junushoff te Wageningen, waar hij Johanna Catharina van Baak (geb. 1 januari 1908 te Wageningen) ontmoet. |
|
Debuteert met zijn vriend Arie Jac. Dekker met De zangen van twee twintigers, voorzien van een Voorwoord, gedateerd 10 November 1924, door Ds. A. Dekker, vader van Arie. De bundel bevat 45 gedichten, waarvan 21 met de ondertekening A. en 23 met de ondertekening D. Onder één van de gedichten door Achterberg, ‘De verlaten reiziger’, ontbreekt de initiaal. De bundel werd, niet lang daarna, door hem als onrijp verworpen. |
|
December: dient in verband met zijn beroep als onderwijzer een verzoek in tot vrijstelling van de vervulling van zijn militaire dienstplicht. |
|
1925 |
Maakt kennis met Nieuwe geluiden, Een keuze uit de poëzie van na den oorlog (1918-1923) door Dirk Coster, verschenen september 1924. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens V
|
2 september: stuurt aan de dichter, essayist en jurist Roel Houwink (geb. 1899) te Zeist gedichten vergezeld van een brief - eerste van de talrijke die bewaard zijn gebleven -, waaruit blijkt dat hij al eerder diens oordeel over zijn gedichten had gevraagd. Roel Houwink, dan samen met H. Marsman redacteur van De Vrije Bladen, heeft vertrouwen in het dichterschap van Achterberg, geeft hem raad en moedigt hem aan. |
|
Voelt zich, ook in de komende jaren, verplicht de studie voor de hoofdakte op te nemen, maar is bevreesd dat daardoor zijn beginnend dichterschap ‘voorgoed verdoezeld’ kan worden: ‘Want 't is toch 't een of 't ander’ schrijft hij op 19 september aan Houwink. |
|
1926 |
7 juni: geboorte van zijn zuster Gijsberta te Langbroek, achtste en laatste kind van zijn ouders. |
|
Officieel debuut met drie ‘Strophen’ in het julinummer van Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift onder redactie van Herman Robbers en R.W.P. de Vries Jr. |
|
1927 |
3 januari: treedt in militaire dienst. |
|
29 januari: wordt - komende vanuit Amersfoort en na een kort verblijf in Den Haag - afgekeurd voor de vervulling van zijn militaire dienstplicht door de Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Landmacht te 's-Gravenhage. |
|
Hervat zijn werkzaamheden als onderwijzer te Opheusden. |
|
Oktober: ontvangt een brief van A. Roland Holst - samen met M. Nijhoff redacteur voor poëzie van De Gids - aan wie hij gedichten ter publikatie had gezonden. |
|
In de loop van dit jaar wordt de omgang met Cathrien van Baak verbroken. |
|
1928 |
In het aprilnummer van De Gids verschijnt zijn gedicht ‘Drievoudig verbond’ onder de titel ‘Vers’. |
|
In het novembernummer van Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift verschijnt ‘Wedergeboorte’, één van de gedichten waarvoor Roel Houwink de titel bedacht. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens VI
1929 |
Januari: De Gids publiceert wederom een gedicht getiteld ‘Vers’ (later ‘Regen’). |
|
26 september: in een brief aan Roel Houwink is voor het eerst sprake van de twintigjarige zuster van een collega, van beroep onderwijzeres, met wie hij zich later officieel verlooft of zich mogelijk al verloofd heeft. |
|
Begint in november of december na overleg met Houwink aan het samenstellen van Afvart. In het decembernummer van De Gemeenschap, onder redactie van onder meer Jan Engelman en Anton van Duinkerken, verschijnen twee van zijn gedichten onder de titel ‘Verzen’ (later ‘Het schilderij’ en ‘Achter het einde’). |
|
1930 |
In het februarinummer van Opwaartsche Wegen, Tijdschrift op Christelijken grondslag ter beoefening van de Nederlandsche letteren, neemt de zeskoppige redactie voor het eerst gedichten (een zevental) van Achterberg op. |
|
10 april: komt voor in een door Gabriël Smit en Gerrit Kamphuis samengestelde lijst met namen van medewerkers van het op te richten tijdschrift Kruistochten, orgaan van jongprotestantse dichters, die rebelleren tegen het beleid van Opwaartsche Wegen; hij had hiervoor drie gedichten ingezonden. |
|
17 mei: is medeondertekenaar van een brief van acht jongeren aan de redactie van Opwaartsche Wegen. Daarin wordt de eis gesteld enkele jonge auteurs in deze redactie op te nemen. De eis wordt afgewezen. |
|
7,8 en 9 juni: bezoekt met Arie Jac. Dekker de Pinksterconferentie van het Verbond van Christelijk-Letterkundige Kringen in Nederland op het kasteel Hardenbroek te Driebergen, waar ook enkele redactieleden en andere medewerkers van Opwaartsche Wegen aanwezig zijn. |
|
14 juni: is 's middags in Utrecht ten huize van Gabriël Smit met Arie Jac. Dekker, Han G. Hoekstra, Jan David Ietswaart, Gerrit Kamphuis, Martin Leopold en Wouter Paap om te bespreken, of de oprichting van het tijdschrift Kruistochten doorgang moet vinden. Het verschijnt echter niet onder meer wegens gebrek aan belangstelling in bredere kring. |
|
Zomer: op zijn verzoek wordt hem per 1 september eervol ontslag verleend als onderwijzer aan de school te Opheusden. |
15-XII-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens VII
|
26 augustus: uit een brief aan Roel Houwink blijkt dat Achterberg de titel ‘Ballade’ heeft veranderd in ‘Moordballade’. Het gedicht verschijnt in het augustus-septembernummer van De Vrije Bladen onder redactie van D.A.M. Binnendijk, Mr. H. Marsman en Constant van Wessem. |
|
28 augustus: vestigt zich in Den Haag, waar hij werkzaam is als onderwijzer, woont in de Bloemenbuurt (Sneeuwbalstraat). Zijn verloofde is benoemd in Oldebroek. |
|
Stuurt, ook in de komende jaren, werk in naar tijdschriften van geheel verschillende signatuur. |
|
1931 |
Januari: de redactie van Groot Nederland, Cyriel Buysse, Frans Coenen en Elisabeth Couperus, neemt voor het eerst in het januarinummer werk van Achterberg op (tien gedichten). Verschijning van Balans, Algemeen jaarboek der Nederlandsche kunsten 1930-'31, waarin, behalve twee van zijn gedichten, voor het eerst een portret van hem wordt gepubliceerd. |
|
20 mei: verschijning van Afvaart. De definitieve samenstelling en de inleiding zijn van Roel Houwink. J.C. Bloem is de eerste die de bundel bespreekt, in het juninummer van Den Gulden Winckel. |
|
1932 |
10 maart: vestigt zich in het Regentessekwartier in Den Haag (Valkenboschlaan). |
|
13 maart: doet belijdenis in de Regentessekerk bij Ds. A.B. te Winkel en wordt lidmaat van de Nederlandsche Hervormde Kerk. |
|
Juni: zijn verloving wordt verbroken. |
|
November: enige tijd opgenomen in de Psychiatrisch-Neurologische kliniek van het Academisch Ziekenhuis te Utrecht, waar hij bevriend raakt met Antje Kuiper (geb. 1901 te Wedde), van beroep verpleegster. |
|
In dit jaar zijn geen gedichten van hem verschenen in de literaire tijdschriften. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens VIII
1933 |
Maart: doet vanuit Langbroek, waar hij kennelijk nog verblijft met ziekteverlof, ernstige pogingen van standplaats te veranderen en solliciteert ‘naar overal’. |
|
9 juni: wordt ingeschreven in het bevolkingsregister van de gemeente Zeist, waar hij enige tijd verblijft in de Willem Arntszhoeve, een psychiatrisch ziekenhuis; van hieruit brengt hij bezoeken aan Roel Houwink en zijn ouderlijk huis. |
|
Juli: hoewel hij eerst in oktober uit Zeist uitgeschreven wordt, valt uit een brief van 27 juli aan Houwink op te maken dat hij op 25 juli uit het ziekenhuis is ontslagen. Woont weer bij zijn ouders op Klein Jagersteyn. Helpt mee op de boerderij. |
|
Het oktobernummer van De Gids publiceert ‘De verloren zoon’ en het novembernummer van Opwaartsche Wegen opent met ‘Moeder’ i en ii. |
|
1934 |
In het aprilnummer van Opwaartsche Wegen wijdt Roel Houwink een uitvoerige bespreking aan ‘Moeder’, ‘dat naar wij vernamen bij de lezers nogal wat stof heeft doen opwaaien’. |
|
21 augustus: begint zijn werkzaamheden als ambtenaar derde klasse bij de Landbouw-Crisis-Organisatie voor Utrecht, een betrekking hem bezorgd door zijn vroegere speelgenoot Mr. C.Th.E. graaf van Lynden van Sandenburg. Huurt een kamer met pension aan de Amsterdamsche Straatweg te Utrecht. |
|
In de literaire tijdschriften zijn dit jaar geen gedichten van hem verschenen. |
|
1935 |
12 maart: huurt in de omgeving van het Wilhelminapark te Utrecht een kamer met pension aan de Boomstraat. |
|
In de literaire tijdschriften zijn dit jaar geen gedichten van hem verschenen. |
|
1936 |
Oktober: verschijning van Spectrum, Bloemlezing uit- de poëzie van Jong-Protestantsche dichters, onder redactie van Bert Bakker, Barend de Goede en G. Kamphuis. Opgenomen worden drie gedichten; ‘De bruid zingt’ durft de redactie niet te publiceren. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens IX
|
November: Jan H. Eekhout neemt drie gedichten op in Werk, Het boek der Jong-Protestantsche letterkunde. |
|
In de literaire tijdschriften zijn dit jaar geen gedichten van hem verschenen. |
|
1937 |
2 juni: huurt een kamer met pension in de Maliestraat te Utrecht. |
|
Juni: in het Poëzienummer van De Delver verschijnt een vijftal gedichten van hem, waaronder ‘De bruid zingt’. Opwaartsche Wegen publiceert in juni drie gedichten, in het juliaugustusnummer vier en in het oktobernummer één gedicht. |
|
15 september: uit een brief aan Roel Houwink blijkt dat hij bezig is zijn volgende bundel samen te stellen. |
|
7 oktober: keert terug naar zijn oude adres in de Boomstraat. |
|
15 december: raakt met een schot uit een pistool zijn hospita, die kort daarop aan de gevolgen is overleden, en verwondt haar zestienjarige dochter. Meldt zich bij een politiepost in de omgeving, waar hij in arrest wordt genomen. |
|
1938 |
Maakt in het Huis van Bewaring kennis met de Utrechtse predikant Dr. G.W. Oberman (geb. 1889, in 1922 gepromoveerd op Verwaarloosde en misdadige jeugd), bekend als de ‘rooie & roomse dominee’. |
|
In het februarinummer van Opwaartsche Wegen verschijnt ‘Graflegging van een oud vriend’ en in het maartnummer ‘Bloemen’ en ‘Bloed’. |
|
2 juni: wordt, nadat hij enige tijd ter observatie opgenomen is geweest in de Valeriuskliniek te Amsterdam, door de Utrechtse rechtbank, in Raadkamer bijeen, buiten vervolging gesteld en ter beschikking van de regering gesteld op grond van artikel 37, lid 1, van het Wetboek van Strafrecht: ‘Niet strafbaar is hij die een feit begaat, dat hem wegens de gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke storing zijner geestvermogens niet kan worden toegerekend.’ |
|
28 juni: wordt van het Huis van Bewaring te Utrecht overgebracht naar het Rijksasyl voor |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens X
|
Psychopathen ‘Veldzicht’ te Balkbrug, gemeente Avereest. De geneesheer-directeur, Dr. A.L.C. Palies, psychiater, neemt hem in behandeling. De post voor de patiënten moet worden geadresseerd aan de geneesheer-directeur. Bezoek kan worden toegestaan na vooraf gevraagde toestemming. |
|
Juli: Ed. Hoornik stuurt hem diens in januari verschenen Mattheus, Een episch gedicht, met eigenhandig geschreven opdracht: Voor G. Achterberg, Met toegenegenheid en oprechte bewondering voor ‘Afvaart’ en andere gedichten. Ed. Hoornik, 12 Juli '38. |
|
Het septembernummer van Opwaartsche Wegen opent met ‘Graalridder’. |
|
15 oktober: bedankt Ed. Hoornik voor Mattheus: ‘Niet het minst ook voor de opdracht. Mogen de redenen van mijn zwijgen gevonden worden in de omstandigheden, waarin ik verkeer en die me tot nu toe beletten, me ook maar eenigszins dragelijk te uiten.’ |
|
8 november: uit een brief aan Roel Houwink blijkt dat hij de bibliotheek van ‘Veldzicht’ beheert en een of andere studie overweegt om later in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. |
|
Antje Kuiper staat hem, gedurende zijn verblijf in ‘Veldzicht’ en later in andere inrichtingen, met raad en daad ter zijde. |
|
1939 |
2 januari: heeft de beide eerste Golgotha-verzen veranderd en het derde geschreven. De cyclus verschijnt in het maartnummer van Opwaartsche Wegen. |
|
5 januari: een van de eerste letterkundigen die hem een bezoek brengen, is Gerrit Kamphuis. Behalve zijn familieleden en Antje Kuiper, komen tijdens zijn verblijf in ‘Veldzicht’ ook Karel van Dorp, Ed. Hoornik, Roel Houwink, Theo van der Leek, Dr. G.W. Oberman en anderen hem een enkele maal opzoeken. |
|
Voor het maartnummer van het in Brussel verschijnend letterkundig maandschrift Werk kiest Ed. Hoornik, een der redacteuren, acht gedichten van Achterberg; in de enige jaargang die van Werk verschijnt, worden in het geheel drieëndertig gedichten van Achterberg opgenomen. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XI
|
20 maart: stuurt, daartoe op 29 november 1938 uitgenodigd, tweeëntwintig gedichten aan K. Lekkerkerker te Brussel voor In aanbouw, een bloemlezing met nieuw letterkundig werk van jongeren, die acht maanden later verschijnt. De samensteller kiest acht gedichten en zendt in overleg met de dichter de overige via J. Greshoff aan S. Vestdijk, die er een keuze uit maakt voor Groot Nederland, waarvan beide auteurs samen met Jan van Nijlen redacteur zijn. |
|
In het meinummer van Opwaartsche Wegen wijdt Theo van der Leek een beschouwing van 29 bladzijden aan ‘De dichter Achterberg’. |
|
Het oktobernummer van Groot Nederland bevat de door Vestdijk gekozen gedichten van Achterberg en, als poëziekroniek, Hoorniks, later enigszins gewijzigde, Inleiding op de nog te verschijnen bundel Eiland der ziel. |
|
November: Eiland der ziel verschijnt met opdracht ‘Voor Roel’. In de loop van dit jaar en het volgende verschijnen vele besprekingen van Eiland der ziel, onder meer door Bertus Aafjes, Martien Beversluis, Menno ter Braak, Anthonie Donker, Anton van Duinkerken, Roel Houwink, H. Marsman, Dr. P.H. Ritter Jr., Maurits Uyldert. |
|
1940 |
13 januari: stuurt zijn ‘Ode’, vergezeld van een brief, aan H. Marsman, als dichter en poëziecriticus het hoogst door hem gewaardeerd. Tot 5 mei intensieve correspondentie. Marsman stuurt hem vier brieven (vijftien kantjes). |
|
27 januari: Marsman wijdt in zijn poëziekroniek in de Nieuwe Rotterdamsche Courant een uitvoerige bespreking aan Afvaart en Eiland der ziel. |
|
Maart: verreweg de meeste gedichten van zijn hand worden in de komende twee jaren opgenomen in het zojuist opgerichte Criterium, dat verschijnt onder redactie van Cola Debrot, Han Hoekstra en Ed. Hoornik. |
|
In het aprilnummer van dit maandblad publiceert Ed. Hoornik zijn aan Achterberg opgedragen sonnet ‘In memoriam’. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XII
|
April: zijn bundel Dead end verschijnt met de opdracht ‘Voor Ed. Hoornik’. De in deze bundel opgenomen cyclus ‘Zestien’ is opgedragen aan zijn psychiater Dr. A.L.C. Palies. |
|
21 juni: Marsman vindt de dood wanneer het schip waarmee hij van Frankrijk naar Engeland vlucht, wordt getorpedeerd. Het bericht bereikt Nederland, dat door Duitsland is bezet, in de loop van de zomer. |
|
September: publiceert zijn ‘In memoriam Marsman’ in het herdenkingsnummer Marsman van Criterium. |
|
In het oktobernummer van Criterium wijdt Bertus Aafjes een beschouwing aan zijn poëzie. 30 oktober: stuurt de kopij van zijn bundel Thebe naar de uitgever. |
|
1941 |
17 januari: ter observatie opgenomen in de Valeriuskliniek te Amsterdam, waar hij ongeveer een maand blijft. |
|
20 januari: als redacteur van Groot Nederland nodigt Vestdijk hem uit gedichten in te sturen: ‘Weest u in elk geval verzekerd van mijn uitzonderlijke waardeering voor uw werk.’ Februari: zijn bundel Osmose, samengesteld door Ed. Hoornik, verschijnt met opdracht ‘Voor Gerrit Kamphuis’. Als motto koos hij een citaat uit Leerboek der natuurkunde, 11e dr. door Dr. Everhard Bouwman: Men is er tot nu toe niet in geslaagd het optreden van den osmotischen druk geheel bevredigend te verklaren. |
|
Zijn moeder is ongeneeslijk ziek. |
|
31 mei: na jarenlange onderhandelingen over zijn invrijheidstelling - tussen enerzijds zijn psychiater Dr. A.L.C. Palies en zijn advocaat Mr. C.H.J.W. van Soest en anderzijds ambtenaren van het Departement van Justitie - brengt dokter Palies hem persoonlijk van het Rijksasyl ‘Veldzicht’ naar paviljoen ‘Oldenkotte’, een van de vele paviljoens op het terrein van de Christelijke Rekkensche Inrichtingen voor Zwakzinnigen bij Eibergen. |
|
Raakt bevriend met de directeur, L.H. Fontein, die op zijn beurt gaat onderhandelen over zijn invrijheidstelling. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografsche gegevens XIII
|
Oktober: Thebe verschijnt ‘Opgedragen aan Dr. A.L.C. Palies’. |
|
November: schenkt een handschrift van het gedicht ‘Bekeering’ aan L.H. Fontein, die hem aanraadt in de slotregel (‘schrijd ik u in het donker tegemoet’) het woord ‘in’ te veranderen in ‘uit’. Onbekend met die raad stelt Bert Bakker in een brief van 25 juli 1943 hetzelfde voor Het gedicht is in de gewijzigde vorm opgenomen in de bundel Sintels, waarin het voor het eerst is gepubliceerd, voorjaar 1944. |
|
1942 |
Maart: A. Marja, met wie hij daarna bevriend raakt, draagt diens bundel Zon en sneeuw aan hem op. |
|
1 april: aanmeldingsplicht - onder bedreiging van strafmaatregelen - bij de Nederlandsche Kultuurkamer, ingesteld per ‘Verordnung’ van 22 november 1941 door A. Seyss-Inquart, Reichskommissar van het bezette Nederlandse gebied. Weigering van vooral scheppende kunstenaars (in tegenstelling tot de uitvoerende) om aan het bevel te gehoorzamen. Publikaties van en over Achterberg in de letterkundige tijdschriften vinden niet meer plaats omdat deze worden opgeheven of onder leiding komen te staan van nationaal-socialistisch gezinde redactieleden. Lezingen, ook over de poëzie van Achterberg, worden binnenskamers gehouden. |
|
14 april: overlijden van zijn moeder. |
|
16 april: eerste brief van Hendrik de Vries: ‘...maar al uw latere bundels [sinds Afvaart] hebben diepe indruk op mij gemaakt. Ze zijn dunkt me zooveel waard als U er met uw ziel voor betaald hebt, en dat is niet weinig.’ |
|
April: een officieel verzoek om de intramurale verpleging te wijzigen in een extramurale wordt ingediend bij het Ministerie van Justitie. |
|
2 december: wordt ter observatie opgenomen in Rhijngeest, een zenuwinrichting te Oegstgeest, waar Prof. Dr. E.A.E.D. Carp en Dr. A.H. Fortanier hem in behandeling nemen. Krijgt wat meer bewegingsvrijheid. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XIV
1943 |
Januari: Jan Vermeulen, jong dichter en boekverkoper, brengt hem een bezoek in Rhijngeest. Samen bezoeken zij letterkundigen en uitgevers, bibliotheken en boekwinkels. |
|
April: gaat met Jan Vermeulen naar Klein Jagersteyn om alle verzen op te halen die daar waren achtergebleven. In de komende maanden selecteren zij hieruit de gedichten, die opgenomen zouden worden in de bundels Morendo, Sintels, Eurydice en Limiet. |
|
Juli: bij de Mansarde Pers in Den Haag, waar clandestiene uitgaven werden vervaardigd door Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en Fokko Tamminga, alle drie ondergedoken op de zolder van de drukkerij, verschijnen twee uitgaven van Achterberg met tekeningen door Bantzinger: een herdruk van ‘Ode’ onder de titel Huis met opdracht ‘Voor Gisela’, en een herdruk van de cyclus Reiziger ‘doet’ Golgotha met opdracht ‘Voor L.H. Fontein’ en onder het motto: Je meurs de seuf au près de la fontaine [beginregel van een ballade van Francois Villon]. Poseert voor Bantzinger. |
|
Augustus: ontmoet opnieuw Cathrien van Baak uit Wageningen. |
|
19 augustus: de Duitse bezetter arresteert zijn vriend Ed. Hoornik, die via het concentratiekamp Vught wordt overgebracht naar het vernietigingskamp Dachau. |
|
23 augustus: verhuist met toestemming van het Departement van Justitie van Rhijngeest naar Eibergen, waar hij - onder de rook van de Rekkensche Inrichtingen - inwoont bij een echtpaar met vijf kinderen van wie vier nog thuis wonen. |
|
December: het eerste boek over zijn werk verschijnt, Gerrit Achterberg, De dichter van de sarcophaag, door Bertus Aafjes. |
|
29 december: deelt zijn uitgever, A.A.M. Stols, mee: ‘deze zomer schreef ik een bundel “Existentie”, met de onderafdeelingen: “Existentie” (voor A. Roland Holst), “Stof” (voor S. Vestdijk), “Embryo” (voor - - -)’. In een noot vermeldt hij dat het gaat om ‘± 70 verzen, nieuwe’. |
|
1944 |
25 januari: uitvoerige brief van S. Vestdijk, waaruit blijkt dat Achterberg hem zijn nieuwe gedichten ter lezing had gestuurd. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XV
|
17 februari: vertrekt van Eibergen naar Neede, waar hij - in overleg met de directeur van de Rekkensche Inrichtingen - inwoont bij een kinderloos echtpaar; in oktober voegt Cathrien van Baak zich bij hem. |
|
Pasen: zoekt Vestdijk op in diens woonplaats Doorn. |
|
April: Meisje, gedrukt en verlucht door H.N. Werkman, verschijnt met opdracht ‘Voor de stralende’. |
|
Voorjaar: Sintels verschijnt met opdracht ‘Voor A. Marja’. |
|
Mei: Morendo verschijnt met opdracht ‘Voor de zuivere’ (de vrouwennaam Catharina is afgeleid van het Griekse katharos = rein, zuiver). |
|
Augustus: Eurydice verschijnt met opdracht ‘Voor Bertus Aafjes’. |
|
Uit een incompleet bewaard gebleven brief aan Vestdijk blijkt dat Achterberg hem in de hongerwinter af en toe wat eten bezorgt: ‘Een reus moet eten, ook al zijn het slechts kruimels. Misschien vindt klein duimpje er nog enkele om ze hem te brengen.’ |
|
1945 |
10 april: Adriaan Morriën nodigt hem uit aan het naoorlogse Criterium mee te werken. |
|
20 mei: terugkeer in Nederland van Ed. Hoornik, die het vernietigingskamp Dachau heeft overleefd. |
|
Mei-juni: gaat samen met Cathrien van Baak inwonen bij de familie Wagenvoorde in een van de beide pastorieën van de Hervormde Gemeente te Neede. |
|
6 juni: brief aan zijn uitgever A.A.M. Stols, waarin hij onder meer meedeelt dat hij de bundel Existentie met de onderafdelingen ‘Existentie’, ‘Stof’ en ‘Embryo’ wil ‘hergroepeeren en/of wijzigen’: ‘Intusschen schreef ik een honderdtal nieuwe verzen.’ |
|
Oktober: begint uit te zien naar een werkkring, waarmee hij in zijn levensonderhoud kan voorzien. |
|
20 november: schrijft in een brief aan Prof. Dr. N.A. Donkersloot: ‘Is het misschien mogelijk tesamen een tijdschrift op te richten (er zijn er al veel, ja) genaamd “Orpheus”. Ik denk aan Uw Orpheus en Eurydice, Rijdes' Orpheus, v. Wageningen: Orpheus en Ahas- |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XVI
|
pheros (dit ken ik niet) enz. Is deze tijd niet rijp voor zoo'n geschrift? Het kan natuurlijk anders heeten: Doodenboek, (Heeroma heeft een titel “Grafboek”!) om poëzie in te verzamelen, waarin de dood centraal is.’ |
|
1946 |
19 januari: in Vrij Nederland verschijnt een protest van Bertus Aafjes, M. Vasalis en Ed. Hoornik tegen de beslissing van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde waarbij de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs 1945 toegekend werd aan Ida G.M. Gerhardt en niet aan de dichter Achterberg. Mr. Joan Stakenburg stelt duizend gulden ter beschikking voor een - eenmalig - uit te reiken Pinksterprijs. De boekverkoper en uitgever A.A. Balkema zal een tentoonstelling houden en een bibliofiele bundel uitgeven waarvan de opbrengst integraal aan de dichter ten goede komt. |
|
April: de bundel Limiet verschijnt met opdracht ‘Voor Mr Jan Thomassen’, particulier secretaris van Prins Bernhard en een van de bewonderaars van zijn werk, die hem al in oktober 1941 een uitvoerige brief had geschreven. |
|
Ook in april verschijnt de bundel Stof, met opdracht ‘Voor S. Vestdijk’ en voorzien van een citaat uit een werk van [Dr. Georg] Pfeffer: ‘...ein unendlich kurzes Ich-gefühl, von dem zweiten Aufblitzen der Individualität getrennt durch die Nacht der absoluten Individualitätslosigkeit.’ |
|
Mei: het weekblad De Vrije Katheder nodigt een aantal vooraanstaande dichters, onder wie Achterberg, uit tot het schrijven van tijdgedichten ‘waarin met hartstocht wordt gepleit vóór de zaak van het Spaanse volk’ en ‘tegen het bewind van Franco’. De redactie publiceert in het nummer van 17 juli twee sonnetten uit de cyclus ‘Terreur’; de andere twee worden opgenomen in Tijd en Taak, 11 januari 1947. |
|
27 mei: uitreiking van de Pinksterprijs, tentoonstelling van zijn werk en verschijning van de bundel Radar met opdracht ‘Voor Anthonie Donker’ (Prof. Dr. N.A. Donkersloot) in het Huys aan de Drie Grachten, boekwinkel van A.A. Balkema te Amsterdam. Bertus |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XVII
|
Aafjes opent de bijeenkomst en Achterberg leest uit zijn werk. Leert die dag vele dichters en andere letterkundigen en kunstenaars kennen. |
|
Juni: Sphinx verschijnt met een omslagtekening van C.A.B. Bantzinger en met opdracht ‘Voor Bert Bakker’. |
|
27 juni: treedt te Neede in het huwelijk met Johanna Catharina van Baak. Het huwelijk wordt niet in de kerk, maar tijdens het bruiloftsmaal ‘ingezegend’ door hun vriend Ds. M.J. Wagenvoorde. Tot de gasten behoren Martinus Nijhoff en de beide getuigen Bert Bakker en Ed. Hoornik. Het echtpaar betrekt de bovenverdieping van de Mariahoeve in Neede; de benedenverdieping wordt bewoond door de eigenaars, het echtpaar Osterhaus. |
|
8 juli: herhaling van de tentoonstelling over zijn werk bij Boekhandel Broese in Utrecht. Prof. Dr. N.A. Donkersloot houdt een inleiding en Achterberg leest voor uit eigen werk. |
|
8 augustus: woont met zijn vrouw in Groningen en Paterswolde een feest bij ter ere van de vijftigste verjaardag van Hendrik de Vries. |
|
9 augustus: wordt door Minister Dr. J.J. Gielen (neerlandicus en pedagoog) van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen (een maand daarvoor werd deze functie nog uitgeoefend door de godsdiensthistoricus Prof. Dr. G. van der Leeuw) aangesteld als medewerker van het Dialectenbureau van Dr. P.J. Meertens te Amsterdam. De benoeming werd hem schriftelijk meegedeeld door de secretaris-generaal Mr. H.J. Reinink, bevriend met Bert Bakker, Prof. Dr. N.A. Donkersloot, Mr. M. Nijhoff en Dr. G.W. Oberman, die allen voor Achterberg in het krijt waren getreden. Jaar na jaar wordt de - tijdelijke - aanstelling verlengd. De werkzaamheden kan hij thuis verrichten. |
|
Augustus: Energie verschijnt met opdracht ‘Voor Jan Vermeulen’. Als motto is een citaat afgedrukt uit een bijdrage van Dr. H.A. Kramers in het [Encyclopaedisch] Handboek van het moderne denken, (1e deel, blz. 276): ‘Dat mogelijkerwijze ons nog onbekende energievormen en transformaties van energie bestaan, is niet uitgesloten...’ |
|
Oktober: lid van het P.E.N. Centrum voor Nederland. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XVIII
|
November: Existentie verschijnt met opdracht ‘Voor A. Roland Holst’. Als motto zijn twee citaten afgedrukt uit Sein und Zeit van Martin Heidegger: Der Tod ist eine Seinsmöglichkeit, die je das Dasein selbst zu übernehmen hat. En: Das Dasein behütet sich, vorlaufend, davor, hinter sich selbst und das verstandene Sein-können zurückzufallen und ‘für seine Siege zu alt zu werden’ (Nietzsche). |
|
De tweede afdeling in Existentie is getiteld Zestien, die de cyclus ‘Zestien’ i-v bevat, alsmede twaalf gedichten, met opdracht ‘Voor Bep’. Als motto is een citaat uit Mei van Herman Gorter afgedrukt: Balder en Mei, dat was een schoone droom./ Als dat geworden was, dan konden loom/Wij allen nederzitten en wel sterven/Alle demonen;.. |
|
November: zijn eerste verzamelbundel verschijnt onder de titel Cryptogamen. De bundel bevat Eiland der ziel, Dead end, Osmose en Thebe, alle sinds lang uitverkocht. |
|
1947 |
April: En Jezus schreef in 't zand verschijnt met opdracht ‘Voor Dr. G.W. Oberman’. |
|
Juni: verschijning van de bundel Doornroosje met opdracht ‘Voor Sneeuwwitje’ en met twee citaten als motto. Het eerste luidt: ‘Zal het begrip leven wellicht een differentiatie moeten ondergaan, zó dat het kwaliteitsverschil tussen de verschillende hiërarchieën van leven niet geringer is, dan dat hetwelk tussen leven en niet-leven bestaat?’ H.A. Kramers: Ensie I, blz. 145. Het tweede luidt: ‘Gaan wij thans echter nog één stap verder....Welnu, dan kunnen wij ook Bohr's gedachte uitbreiden en vragen: zijn aan den eenen kant alle physisch-chemische verschijnselen en processen en aan den anderen kant de vele en velerlei verschijnselen, die uitingen zijn van hetgeen wij leven plegen te noemen, complementaire aspecten van één en dezelfde met reden veronderstelde realiteit?’ Dr. J.H.F. Umbgrove: Leven en materie, blz. 122. |
|
Juli: Gerrit Borgers nodigt hem uit toe te treden tot de vaste kring medewerkers van Podium. 26 juli: publiceert het sonnet ‘Werkster’ in Vrij Nederland met opdracht ‘voor ds Buskes’, met wie hij bevriend was. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XIX
|
Augustus: het kindje dat het echtpaar Achterberg verwachtte, leeft slechts enkele uren. Het gedicht ‘Kindergraf’ is aan deze gebeurtenis gewijd. |
|
9 september: bezoek van de uitgever Bert Bakker en de fotografe Emmy Andriesse, die een reeks foto's maakt op de Mariahoeve voor een te verschijnen bundel opstellen over Achterberg. 12 november: W.F. Hermans nodigt hem uit werk in te leveren bij Criterium. |
|
In het novembernummer van Podium publiceert Paul Rodenko zijn eerste stuk over Achterberg, ‘Don Quichot in het schimmenrijk’; aan het slot bespreekt hij de opdrachten en motto's voor in de bundels. (Op Hoonte na neemt Achterberg in geen der volgende bundels een motto op en op een tweetal na verschijnen zijn bundels, ook de herdrukken, zonder opdracht). |
|
Bij de publikatie van een vijftal gedichten in het decembernummer van Podium deelt hij in een noot mee: ‘Uit de binnenkort te verschijnen bundel Asyl.’ Eerst zeven jaren na zijn dood zal deze bundel verschijnen onder de laatst door hem overwogen titel Blauwzuur, 1969. |
|
1948 |
Mei: het tweede boek over zijn werk verschijnt, de bundel Commentaar op Achterberg, Opstellen van [tien] jonge schrijvers over de poëzie van Gerrit Achterberg, verzameld door Fokke Sierksma en met beeldcommentaar door Emmy Andriesse. Een door de uitgever, Bert Bakker, te organiseren symposion rondom dit boek, te houden tijdens een weekend onder leiding van Martinus Nijhoff, vindt op verzoek van Achterberg niet plaats. |
|
16 juni: verkozen tot lid van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden. |
|
15 november: de redactie van Ad Interim ziet zich genoodzaakt het gedicht ‘Sexoïde’ te weigeren. |
|
In Canada verschijnt Coming after, An anthology of poetry from the Low Countries, by Adriaan J. Barnouw, waarin voor het eerst werk van Achterberg in vertaling is opgenomen. Bij zijn poëzie raken in de loop der jaren allerlei vertalers betrokken; onder zeer velen: Dolf Verspoor (Frans), Robert Wolfgang Schnell (Duits), James Brockway en James S Holmes (Engels), Francisco Carrasquer (Spaans). |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XX
1949 |
7 februari: tekent het contract voor Sneeuwwitje, eerste bundel bij Querido N.V., die voortaan zijn belangrijkste uitgever zal zijn. Raakt bevriend met de directie, eerst met het echtpaar Fred von Eugen en Alice van Nahuys, later met het echtpaar Reinold Kuipers en Tine van Buul. |
|
April: eerste reis naar het buitenland. In gezelschap van zijn vrouw en het echtpaar Jim en Chetty ter Kuile uit Neede rijdt hij per auto via Nancy en Lyon naar Nîmes en vandaar langs de kust naar Fréjus. Beelden, onderweg opgedaan, zijn verwerkt in een zestal gedichten in Mascotte. |
|
In de rubriek De Proppenschieter van het juni-julinummer van Podium verschijnt een kritiek van Hendrik de Vries, ‘Sierksma over Achterberg’, waarin hij de bezwaren verwoordt die hij - alsook Achterberg zelf - heeft tegen Sierksma's bijdrage ‘Poëzie als ernst’ in Commentaar op Achterberg. |
|
September: de bundel Hoonte verschijnt met als motto het gedicht ‘Afgelegen’ door Anthonie Donker met de beginregel: In Hoonte - een naam van hars en hout -. |
|
November: de bundel Sneeuwwitje verschijnt. |
|
1950 |
20 mei: toekenning van de Staatsprijs voor Letterkunde (P.C. Hooftprijs) 1949 voor En Jezus schreef in 't zand. Het was de eerste maal dat deze, in 1947 ingestelde, jaarlijkse prijs (afwisselend voor scheppend proza, voor essayistisch of beschouwend proza en voor poëzie) werd toegekend aan een dichter. De jury bestond uit Dr. G. Stuiveling, voorzitter, Clara Eggink, Martinus Nijhoff, Prof. Dr. W.A.P. Smit, Gabriël Smit en H.J. Michaël, secretaris. Aan de bekroning is een bedrag van 2500 gulden verbonden. |
|
22 mei: uitreiking van de prijs op het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen door de Staatssecretaris Mr. J.M.L.Th. Cals aan Gerrit Achterberg in tegenwoordigheid van diens vrouw, de leden van de jury, Dr. N.R.A. Vroom, hoofd afdeling Kunsten, Victorine Hefting, directrice van de Gemeentelijke Dienst voor Schone Kunsten van 's-Gravenhage en de uitgever van de bekroonde bundel Bert Bakker. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXI
|
13 juni: toekenning van de literatuurprijs D.-1949 der Gemeente Amsterdam voor het gedicht ‘Afreis’, opgenomen in het meinummer 1948 van Criterium. Het aan de bekroning verbonden bedrag is 125 gulden. De beoordelingscommissie bestond uit Mr. J.C. Bloem, Mr. H.W.J.M. Keuls en A.L. Sötemann. |
|
Oktober: logeert met zijn vrouw enige tijd bij Simon Vinkenoog in Parijs. |
|
November: verschijning van de bundel Mascotte. |
|
December: Manuel van Loggem publiceert Oorsprong en noodzaak, het derde boek over het werk van Achterberg. |
|
1951 |
31 maart: de drieëntwintigjarige Harry Mulisch vraagt toestemming een regel uit ‘Werkster’ als motto te mogen voeren in een roman die hij aan het schrijven is. In oktober 1952 stuurt hij hem zijn debuut, Archibald Strohalm, met het motto: symbolen worden tot cymbalen in de ure des doods - en een met de hand geschreven opdracht: Aan Gerrit Achterberg, de grootste dichter ter wereld, wiens woorden de eerste zijn van dit boek! |
|
September: verschijning van zijn tweede verzamelbundel, Oude cryptogamen, bevattende Afvaart, Morendo, Inertie (hier voor het eerst gebundeld), Sintels, Radar, Stof en Sphinx. |
|
Herfst: brengt een bezoek aan Martinus Nijhoff, in Den Haag, aan wie hij de Ballade van de gasfitter laat lezen, die op dat moment uit acht gedichten bestaat. Nijhoff heeft behoefte aan uitbreiding van de cyclus. |
|
1952 |
In een brief van 15 januari schrijft Nijhoff hem: ‘Ik heb de ballade deze avond twee maal gelezen en ik ben er verrukt van. Zo is het goed, Gerrit. Je hoeft er niets meer aan te doen.’ |
|
April: in Montpellier verschijnt Matière, een vertaling van de bundel Stof door Henk Breuker, F.-J. Temple en F. Cariés. |
|
Juni-juli: reist met Ed. Hoornik in de auto van Martinus Nijhoff, bestuurd door diens zoon en tijdens de rit in gezelschap ook van diens vriend, naar Morzine in de Haute-Savoie. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXII
|
Hoornik, gewend verzen te schrijven aan een (café)tafeltje ter zijde van anderen, maar toch in gezelschap, is geïnspireerd, Achterberg niet. De reis wordt voortijdig afgebroken en zijn vrouw haalt hem in Parijs van de trein. |
|
Zomer: Hendrik de Vries en zijn vrouw sluiten de lange rij bezoekers die in de afgelopen jaren voor korte of lange tijd op de Mariahoeve te gast zijn geweest. |
|
Augustus: maakt kennis met Ds. J.T. Doornenbal, predikant van de Nederlandse Hervormde Gemeente in Oene. |
|
Oktober: logeert, met korte onderbrekingen, met zijn vrouw tot maart 1953 bij Daisy Wolthers in Den Haag, waar zijn Ode aan den Haag ontstaat. Van hieruit begint het zoeken naar een huis, wat dichter bij de vrienden in ‘Holland’. In verband met de jaarlijkse opdrachten aan letterkundigen hebben Mr. M. Nijhoff en Bert Bakker, die ervan op de hoogte zijn dat Achterberg werkt aan zijn Ballade van de gasfitter, een bespreking met Dr. N.R.A. Vroom, Hoofd afdeling Kunsten van het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Om Achterberg in staat te stellen de aan de opdracht verbonden gelden (800 gulden) in ontvangst te nemen, wordt besloten hem de opdracht te verlenen tot ‘het schrijven van een cyclus gedichten over het ambacht’. Op 22 december wordt deze opdracht officieel bekrachtigd. |
|
1953 |
26 januari: overlijden van de dichter Martinus Nijhoff in diens huis in Den Haag. |
|
30 januari: woont met zijn vrouw de begrafenis van Nijhoff op Westduin bij tijdens de hevige en zeer langdurige noordwester orkaan, die anderhalve dag later zou leiden tot de watersnoodramp. |
|
April: het eerste nummer van Maatstaf verschijnt met een vijftal bijdragen in memoriam-Nijhoff, waaronder Achterbergs sonnet ‘Begrafenis op Westduin’ (later gewijzigd onder de titel ‘Teraardebestelling’). |
|
5 mei: vestigt zich in Leusden, Molenhoekje 3. In de komende jaren bezoekt hij ‘incognito’ |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXIII
|
twee maal per week de leeszaal van de Openbare Bibliotheek in Amersfoort. Maakt met zijn vrouw fietstochten in de omgeving, die enkele malen 's jaars voeren naar het kasteel Beverweerd bij Werkhoven. Hoewel Spel van de wilde jacht, dat in Leusden ontstaat, nergens speciaal is gesitueerd, boeit dit kasteel hem van de tientallen op en rondom zijn geboortegrond het meest. Spreekt af en toe zijn vader en andere familieleden die in het nabijgelegen Langbroek en Doorn wonen. Is een geziene gast op de pastorie in Oene, waar hij Ds. J.T. Doornenbal opzoekt. Zoekt Carel J.E. Dinaux op, die in Heerde woont. Reist af en toe naar ‘Holland’ voor ontmoetingen met vrienden uit de literatuur. |
|
9 mei: levert het manuscript van Ballade van de gasfitter in bij Mr. J.M.L.Th. Cals, Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, die hem op 7 juli met betrekking tot de verleende opdracht laat weten: ‘Het verheugt mij dat U hieraan naar behoren heeft voldaan.’ |
|
Juni: verschijning van de herdruk van zijn eerste verzamelbundel, Cryptogamen. |
|
Ontvangt bezoek van de drie vertalers van Stof. |
|
Oktober: de bundel Cenotaaf verschijnt. |
|
November: Ballade van de gasfitter (een cyclus van veertien sonnetten) en Ode aan den Haag (een cyclus van vijftien sonnetten) verschijnen tegelijkertijd. |
|
1954 |
Maart: verschijning van de bundel Autodroom met opdracht ‘Aan Eddy Hoornik’. |
|
Oktober: zijn derde verzamelbundel, Cryptogamen III, verschijnt. |
|
1 november: toekenning door Burgemeester en Wethouders van Amsterdam van een der beide Poëzieprijzen-1954 voor zijn bundel Ballade van de gasfitter. Aan de bekroning is een bedrag van duizend gulden verbonden. Een gelijke prijs wordt toegekend aan Pierre Kemp. Juryleden zijn: D.A.M. Binnendijk, Ed. Hoornik en Harry Mulisch. |
|
1955 |
Maart: verschijning van Voorbij de laatste stad, Een bloemlezing uit het gehele oeuvre van Gerrit Achterberg, samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. Vindt de inleiding op |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXIV
|
deze uitgave, een Ooievaarspocket die druk op druk beleeft, verhelderend voor zijn dichterschap. |
|
16 april: feestelijke uitreiking van de Gemeenteprijzen-1954 door de Burgemeester van Amsterdam, Mr. Arn. J. d'Ailly, in de aula van het Stedelijk Museum. |
|
20 mei: viert zijn vijftigste verjaardag te midden van vrienden en bewonderaars die hem gezamenlijk drie geschenken aanbieden: het Liber amicorum met gedichten en overpeinzingen, tekeningen en aquarellen van een zeventig kunstenaars, gevolgd door kaartjes met over de honderd handtekeningen van hen die hem het tweede geschenk, een reis naar Rome (dáárheen ging hij niet), aanboden en ten slotte een diner in Hotel De Lage Vuursche te Lage Vuursche. De door A. Roland Holst gehouden tafeltoespraak werd afgedrukt in het juni-julinummer van Maatstaf. |
|
15 juni: de automatische verlenging van de juridische maatregel waarbij hij ter beschikking van de regering bleef, wordt officieel opgeheven. |
|
November: verschijning van Ed. Hoorniks Achter de bergen, met opdracht ‘Voor Gerrit Achterberg’, een gedichtencyclus volgens het colofon ‘ontstaan na een reis met Gerrit Achterberg door de Haute Savoie in het voorjaar van 1952’. |
|
1956 |
Schaft zich een Winkler Prins Encyclopaedie aan, zesde geheel nieuwe druk, achttien delen, 1947-1954. |
|
In verband met de jaarlijkse opdrachten op het gebied van de letterkunde door het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heeft Bert Bakker - die ervan op de hoogte is dat Achterberg werkt aan Spel van de wilde jacht - een bespreking met Mr. H.J. Reinink, Directeur-Generaal van de Kunsten en met Dr. J. Hulsker, Hoofd van de afdeling Kunsten. Om Achterberg in staat te stellen de aan de opdracht verbonden gelden (2000 gulden) in ontvangst te nemen, wordt besloten hem een opdracht te verlenen tot ‘het schrijven van een cyclus van vijftien tot achttien gedichten, handelende over een folkloris- |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXV
|
tisch onderwerp, b.v. de jacht’. Op 19 oktober wordt de opdracht officieel bekrachtigd en op 20 november levert hij het manuscript in. |
|
1957 |
Maart: verschijning van Spel van de wilde jacht, een cyclus van 43 gedichten, met opdracht ‘Aan Dolf Verspoor, woudloper in de taal’. |
|
1958 |
Februari: schaft zich nadat hij in het bezit is gekomen van een rijbewijs, een tweedehands Volkswagen aan. |
|
Om inzicht te verwerven in Spel van de wilde jacht, dat door de literaire kritiek in het algemeen met onbegrip was bejegend, publiceert Bert Bakker in het februarinummer van zijn tijdschrift Maatstaf twee bijdragen over de cyclus, één van Paul Rodenko en één van Dr. P.J. Meertens. |
|
1959 |
Oktober-november: Peter Schat componeert muziek voor bariton en orkest bij vijf gedichten uit Stof, die hij uitgeeft onder de titel Cryptogamen. |
|
20 november: toekenning van de Constantijn-Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre door het bestuur van de Jan-Campertstichting. Aan de bekroning is een bedrag van 2500 gulden verbonden. De Commissie van Advies bestond uit Mr. A. Mout, Bert Bakker, Pierre H. Dubois en G. Kamphuis. |
|
23 december: feestelijke uitreiking van de prijzen van de Jan-Campertstichting in het Haagse Stadhuis aan de Javastraat. |
|
1960 |
10 juni: in verband met de jaarlijkse opdrachten op het gebied der letteren nodigt het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen hem uit de opdracht te aanvaarden ‘tot het schrijven van een gedicht of gedichtenreeks, betrekkinghebbende op een grootindustrie of grootbedrijf’. Aan de opdracht is een bedrag verbonden van 1750 gulden. |
|
14 juni: aanvaardt de opdracht. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Biografische gegevens XXVI
|
In Lexikon der Weltliteratur im 20. Jahrhundert, 2 delen, Herder Verlag, Freiburg, Basel, Wien, wordt een gehele kolom gewijd aan zijn werk. |
|
1961 |
In Damascus verschijnt de door Saad Saëb uit het Frans (Matière, 1952) in het Arabisch vertaalde bundel Stof (1946) onder de titel Hayūlā. De bundel bereikt Nederland eerst na de dood van de dichter. |
|
25 januari: dient, op aanraden van Bert Bakker en Dr. J. Hulsker, Hoofd afdeling Kunsten bij het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, een verzoek in om het onderwerp van de hem verleende opdracht te mogen wijzigen in ‘het samenstellen van een zgn. variantenbundel’. |
|
20 februari: zijn verzoek wordt ingewilligd. |
|
In het maartnummer van Maatstaf verschijnen de laatste door hemzelf gepubliceerde gedichten, getiteld ‘Critische massa’ en ‘Fall-out’, aanloop tot een geheel nieuwe bundel. Maart: zijn verzamelbundel Cryptogamen 4 verschijnt. |
|
27 mei: levert bij het Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen het manuscript in van zijn ‘variantenbundel’. Vóór hem de titel Vergeetboek inviel, noemde hij de bundel wel Longa palus (lang drassig land), een naam die verwijst naar zijn geboortestreek. |
|
Mei-juni: maakt met zijn vrouw een reis per auto naar het Bodenmeer. |
|
November: verschijning van Vergeetboek, de laatste door hemzelf gepubliceerde bundel. |
|
1962 |
17 januari: onverwacht komt, door een hartaanval, een einde aan zijn leven. |
|
18 januari: om 13.00 uur verspreidt de nieuwsdienst van de radio-omroep het bericht van zijn dood. |
|
22 januari: wordt, vanuit zijn werkkamer, begraven op de begraafplaats Rusthof bij Amersfoort. |
|
Op de zwerfsteen uit Donderen die zijn graf markeert, is op verzoek van vrienden in bronzen letters het kwatrijn ‘Grafschrift’ uit Osmose aangebracht. |
15-III-81
dwl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum - 's-Gravenhage
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken I
1925 |
Arie Jac. Dekker en Gerrit Achterberg. De zangen van twee twintigers. Voorwoord van Ds. A. Dekker. Fa. J. van Slooten, Wageningen, [1925, voorwoord gedateerd 10 november 1924], 56 blz., 13.5 × 19.5 cm. |
G |
|
1931 |
G. Achterberg. Afvaart. [Met een inleiding van Roel Houwink]. C.A.J. van Dishoeck N.V., Bussum, 1931, 72 blz., oplage niet aangegeven/10, 14 × 20.5 cm. |
G |
|
1939 |
Gerrit Achterberg. Eiland der ziel. [Met een inleiding van Ed. Hoornik]. A.A.M. Stols, Maastricht, [november 1939], 88 blz., 12 × 20.5 cm. |
G |
|
1940 |
Gerrit Achterberg. Dead end. Gedichten. Helikon, tijdschrift voor poëzie, no. 4, 10de jaargang, april 1940. A.A.M. Stols, Rijswijk Z.-H., 48 blz., oplage 300, 12.5 × 20.5 cm. |
G |
|
1941 |
Gerrit Achterberg. Osmose. Een bundel gedichten. A.A.M. Stols, Rijswijk Z.-H., [februari] 1941, 48 blz., oplage 300, 12 × 20 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Thebe. Gedichten. Helikon, tijdschrift voor poëzie, no. 18, 11de jaargang, october 1941. A.A.M. Stols, Rijswijk Z.-H., 36 blz., oplage 300, 12.5 × 20.5 cm. |
G |
|
1943 |
Gerrit Achterberg. Huis. Ode. Teekeningen van C.A.B. Bantzinger. Mansarde Pers, [Den Haag, 1943], 12 blz., 22.5 × 32 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Reiziger ‘doet’ Golgotha. Een gedicht met teekeningen van C.A.B. Bantzinger. Mansarde Pers, [Den Haag, 1943], 12 blz., 19.5 × 26.5 cm. |
G |
|
1944 |
Gerrit Achterberg. Kleine kaballistiek voor kinderen. [Rijmprent. Getekend door Mej. G.A. Kuiper. A.Th. Mooij, Yerseke], januari 1944, 2 blz., 25 × 35.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Schaatsenrijder. [Rijmprent]. Met een teekening van Jaap Beckman. [Hans Roest, Dordrecht, april 1944], 4 blz., oplage 130, 14.5 × 20 cm. |
G |
1-III-55
aba
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken II
|
Gerrit Achterberg. Meisje. Verlucht door H.N. Werkman. Volière-reeks no. 2. In agris occupatis, [Groningen], [april] 1944, 12 blz., oplage 110/10, 17.5 × 25 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Sintels. Gedichten. Bayard Pers, [Bussum, 1944], gedrukt in het voorjaar 1944, oplage niet aangegeven/ 50, 32 blz., 14.5 × 22.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Morendo. Gedichten. [Met een verantwoording van Jan Vermeulen]. [De Molenpers, Leiden, 1944], gedrukt in mei 1944, 32 blz., oplage 510/10, 12.5 × 21.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Eurydice. [Het Spectrum, Utrecht], [augustus] 1944, 36 blz., oplage 275/25, 15 × 23.5 cm. |
G |
|
1946 |
Gerrit Achterberg. Limiet. Gedichten. C.A.J. van Dishoeck, Bussum, 1945 [april 1946], gedrukt november 1945, 36 blz., oplage 850/350, 13.5 × 20 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Stof. Gedichten. Helikon, tijdschrift voor poëzie, no. 23, 12de jaargang, maart 1946. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, [april] 1946, 40 blz., oplage 1000, 13 × 20.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Radar. Gedichten. A.A. Balkema, Amsterdam, mei 1946, 16 blz., oplage 200, 13 × 20 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Sphinx. Gedichten. Met teekeningen van C.A.B. Bantzinger. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, [juni] 1946, gedrukt voorjaar 1946, 46 blz., oplage 200, 16.5 × 26 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Eurydice. Tweede druk. Het Spectrum, Utrecht, Brussel, [juli] 1946, 36 blz., 15 × 23.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Energie. Gedichten. C.A.J. van Dishoeck, Bussum, [augustus] 1946, gedrukt maart 1946, 56 blz., oplage 950, 12 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Existentie. Gedichten. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, [november] 1946, gedrukt zomer 1946, 72 blz., oplage 1000,12.5 × 15.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Cryptogamen. Eiland der ziel, Dead end, Osmose, Thebe. Met een inlei- |
|
1-III-55
aba
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken III
|
ding van Bertus Aafjes. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, [november] 1946, gedrukt zomer 1946, 296 blz., oplage 2000, 12.5 × 15.5 cm. |
G |
|
1947 |
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Gedichten. Het omslag is geteekend door Bertram A.Th. Weihs. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Gravenhage, 1947, gedrukt voorjaar 1947, 32 blz., oplage 1000, 15 × 23 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Doornroosje. Gedichten. Bayard Reeks no. 17. F.G. Kroonder, Bussum, [juni] 1947, 36 blz., 12.5 × 21.5 cm. |
G |
|
1949 |
Gerrit Achterberg. Hoonte. De band werd verzorgd door Dieuwke Aalbers-Kollewijn. Capricornus, G.W. Breughel, Amsterdam, [september] 1949, 80 blz., oplage 520/20, 16 × 24 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Sneeuwwitje. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, [november] 1949, 52 blz., 13.5 × 21.5 cm. |
G |
|
1950 |
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Gedichten. Het omslag is geteekend door Bertram A.Th. Weihs. Tweede druk. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Gravenhage, 1950, gedrukt juni 1950, 24 blz., oplage 400, 14 × 23 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Gedichten. Het omslag is geteekend door Bertram A.Th. Weihs. Derde druk. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Gravenhage, 1950, gedrukt augustus 1950, 24 blz., oplage 400, 14 × 23 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Woord. [Rijmprent]. Met de hand verlucht door Siep van den Berg. Siep van den Berg, Groningen, november 1950, 2 blz., oplage 30, 38.5 × 25.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Mascotte. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, [november] 1950, 56 blz., oplage 800/50, 13.5 × 21.5 cm. |
G |
|
1951 |
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Gedichten. Het omslag is geteekend door Bertram A.Th. Weihs. Vierde druk. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Graven- |
|
1-III-55
aba
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Aanvulling afzonderlijk verschenen werken III
1950 |
2 Liederen voor zang en piano. Herschepping (G. Achterberg). Vroege lente (Eric van der Steen). [Muziek door] Willem de Vries Robbé. Stichting ‘Donemus’, Amsterdam, [1950], [Composities gedateerd 1939], 8 blz., omslag niet meegeteld, 24.5 × 30.5 cm, lichtdruk. |
G |
15-III-64
byw
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken IV
|
hage, 1951, gedrukt februari 1951, 24 blz., oplage 400, 15 × 23 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Oude cryptogamen. Afvaart, Morendo, Inertie, Sintels, Radar, Stof, Sphinx. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, [september] 1951, 212 blz., oplage 1026/26, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Gedichten. Het omslag is geteekend door Bertram A.Th. Weihs. Vijfde druk. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Gravenhage, 1951, gedrukt december 1951, 24 blz., oplage 500, 15 × 23 cm. |
G |
|
1952 |
Gerrit Achterberg. Matière. Poèmes. Traduits du Hollandais par Henk Breuker, F.-J. Temple, F. Cariés. La Licorne, Montpellier, 31 maart 1952, 48 blz., oplage 600, 14.5 × 21.5 cm. |
G |
|
1953 |
Gerrit Achterberg. Cryptogamen. Eiland der ziel, Dead end, Osmose, Thebe. Met een inleiding van Bertus Aafjes. Tweede druk. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, [juni] 1953, gezet voorjaar 1953, 272 blz., oplage 1210/10, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Cenotaaf. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, [october] 1953, 52 blz., oplage 1000/50, 13.5 × 21.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Ode aan den Haag. Maatstafdeeltje nr 3. Bert Bakker, D.A. Daamen's uitgeversmaatschappij n.v., 's-Gravenhage, [november] 1953, 24 blz., 11.5 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Ballade van de gasfitter. Maatstafdeeltje nr 4. Bert Bakker, D.A. Daamen's uitgeversmaatschappij n.v., 's-Gravenhage, [november] 1953, 24 blz., 11.5 × 19 cm. |
G |
|
1954 |
Gerrit Achterberg. Autodroom. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, [maart] 1954, 36 blz., oplage 1000/50, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. Zesde druk. Maatstafdeeltje nr 13. Bert Bakker, D.A. Daamen's uitgeversmaatschappij n.v., 's-Gravenhage, [mei] 1954, gedrukt februari 1954, 24 blz., oplage 1000, 11.5 × 19 cm. |
G |
1-III-55
aba
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken V
1954 |
Gerrit Achterberg. Cryptogamen III. Eurydice, Limiet, Energie, Existentie, Zestien, Hoonte, Doornroosje, En Jezus schreef in 't zand. Em. Querido's Uitgeversmaatschappij, Amsterdam, [oktober] 1954, 300 blz., oplage 1260/60, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
1955 |
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit het gehele oeuvre. Samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een omslagontwerp door H. Berserik]. Ooievaar 11. Daamen N.V., De Sikkel, Den Haag, Antwerpen, [maart] 1955, 180 blz., [oplage 10.000], 10.5 × 17.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit het gehele oeuvre. Samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Bio- en bibliografie van Gerrit Achterberg achterin]. Met een omslagtekening van H. Berserik. Tweede uitgebreide druk. Ooievaar 11. Daamen N.V., De Sikkel, Den Haag, Antwerpen, Dec. [november] 1955, 208 blz., oplage 10.000, 10.5 × 17 cm. |
G |
|
1957 |
Gerrit Achterberg. Spel van de wilde jacht. Bandontwerp: Gerrit Noordzij. De foto van de rotstekening [op de voorzijde van het omslag] is door Gotthilf Kurz gemaakt. N.V. Em. Querido's Uitgeversmij, Amsterdam, 1957, 80 blz., oplage 1250/50, 13 × 21 cm. |
G |
1959 |
Gerrit Achterberg. Cryptogamen. [Gecomponeerd] voor bariton en orkest [door] Peter Schat. Donemus, Amsterdam, [1959], compositie gedateerd october-november 1959, 52 blz., 17.5 × 24.5 cm, lichtdruk. |
G |
|
1961 |
[Gerrit] Achterberg. Hayūlā. Ta'rīb Sa'ad Sā'ib [= Vertaald [in het Arabisch] door Saad Saëb]. Al-'unwān al-asli [= Oorspronkelijke titel] Matière, Poèmes, Gerrit Achterberg. Naqalahu 'an 'l hūlandiyya ila 'l firansiyya [= Vertaald uit het Nederlands in het Frans door] Henk Breuker, F.J. Temple, F. Cariés. Manšūrāt Dār at-Taqāfa fī Dimašq [= Uitgaven van het Cultureel Instituut te Damascus], [1961], 48 blz., 12 × 17 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Cryptogamen 4. Sneeuwwitje, Mascotte, Cenotaaf, Ode aan Den Haag, |
|
15-III-64
byw
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken VI
1961 |
|
Ballade van de gasfitter, Autodroom, Spel van de wilde jacht. [Met een Bibliografie van Gerrit Achterberg achterin]. Band: Theo Kurpershoek. Stofomslag: Boudewijn Ietswaart. Em. Querido's Uitgeversmaatschappij N.V., Amsterdam, [maart] 1961, gezet in 1961, 248 blz., oplage 1000/60, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Vergeetboek. [Met een band- en stofomslagontwerp door Helmut Salden]. Em. Querido's Uitgeversmaatschappij N.V., Amsterdam, [november] 1961, 52 blz., 1050/50, 16 × 24.5 cm. |
G |
|
1962 |
Gerrit Achterberg. Vergeetboek. [Met een band- en stofomslagontwerp door Helmut Salden]. Tweede druk. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam. [juli] 1962, 52 blz., oplage 500, 16 × 24.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Ter inleiding en een Bij de derde druk door Paul Rodenko voorin en met een Alfabetisch register op de beginregels en een Bibliografie achterin]. [Met een foto van Paul Rodenko en Gerrit Achterberg op de achterzijde van het omslag]. Omslag Kees Nieuwenhuijzen. Derde druk. Ooievaar 11. Bert Bakker, Daamen N.V., Den Haag, oktober 1962, Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., oplage 15.000, 10.5 × 17.5 cm. |
G |
|
1963 |
Gerrit Achterberg. En Jezus schreef in 't zand. [Met een omslag en een stofomslagontwerp door Kees Nieuwenhuijzen]. Zevende druk. Bert Bakker, Daamen N.V., Den Haag, maart [april] 1963, 32 blz., oplage 2000, 15 × 21 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register en een Bibliografie achterin]. [Met een portretfoto van Gerrit Achterberg voorin]. De band en het stofomslag zijn getekend door Boudewijn Ietswaart. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [december] 1963, 1000 blz. + 1 blad met portretfoto, oplage 3100/100, 12 × 19 cm. |
G |
|
1964 |
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register en een Bibliografie achterin]. |
|
15-III-64
byw
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken VII
1964 |
|
[Met een portretfoto van Gerrit Achterberg voorin]. De band en het stofomslag zijn getekend door Boudewijn Ietswaart. Tweede druk. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [oktober] 1964, 1000 blz. + 1 blad met portretfoto, oplage 3000, 12 × 19 cm. |
G |
|
G. Achterberg. Matière (Stof). 8 poèmes. [Bevat: I Rood, II Brons, III Meel, IV Crêpe, V Rook, VI Email, VII Aluminium, VIII [Steen] uit Stof, 1946]. [Muziek] pour chant, flûte, clarinette basse, basson, alto et violoncelle [door] Karel Trow. [Met een aantekening voorin]. Donemus, Amsterdam, [1964], 28 blz., 26.5 × 34.5 cm, lichtdruk. |
G |
|
1965 |
Gerrit Achterberg. Het weerlicht op de kimmen. Een keuze uit de gedichten, samengesteld door J.C. Achterberg-van Baak [ter herdenking van zijn zestigste verjaardag] 20 mei 1905 - 20 mei 1965. [Met een Bij deze bloemlezing door Paul Rodenko en een Register op de beginregels [van de gedichten] achterin]. [Met een foto van Gerrit Achterberg voorin]. Met een band en een stofomslag, ontworpen door Theo Kurpershoek. Bert Bakker - Daamen N.V., Em. Querido's Uitgeverij N.V., 's-Gravenhage, Amsterdam, [april] 1965, Bij deze bloemlezing gedateerd januari 1965, 168 blz. + 1 blad met foto, oplage 2500, 12 × 19.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Ter inleiding en een Bij de derde druk door Paul Rodenko voorin en met een Alfabetisch register op de beginregels [van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] en bronvermeldingen in de Inhoud achterin]. [Met een foto, Paul Rodenko en Gerrit Achterberg, op de achterzijde van het omslag]. Omslag Kees Nieuwenhuijzen. Vierde druk. Ooievaar, 11. Bert Bakker - Daamen N.V., Den Haag, november [september] 1965, Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., oplage 10 000, 10.5 × 17 cm. |
G |
|
1967 |
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register [op de beginregels van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] achterin]. [Met een portretfoto van |
|
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken VIII
1967 |
|
Gerrit Achterberg voorin]. De band en het stofomslag zijn getekend door Boudewijn Ietswaart. Derde druk. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [mei] 1967, 1000 blz. + 1 blad met portretfoto, oplage 3000, 12 × 19 cm. |
G |
|
[In een gedeelte van de oplage staan op blz. 238 de Kwatrijnen 1, 10, 15 en 16 in plaats van de Kwatrijnen 1, 2, 3 en 4; bij vergissing is blz. 40 van de bloemlezing Het weerlicht op de kimmen gebruikt voor blz. 238 van Verzamelde gedichten]. |
|
|
[Van resterende planovellen van de derde druk is in mei 1970 een paperback in de handel gebracht, waarvan het binnenwerk geheel gelijk is aan dat van de gebonden uitgave (ideal copy). De portretfoto voorin ontbreekt echter en is, vergroot, geplaatst op de achterzijde van het omslag. Het omslag is ontworpen door Alje Olthof; het formaat is 11.5 × 18.5 cm]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Spel van de wilde jacht. Omslagillustratie: Lex Metz. [Tweede druk buiten de Verzamelde gedichten; eerste druk in De Boekvink]. De Boekvink, Litteratuur in miniatuur. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [november] 1967, 64 blz., 11.5 × 18.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Spel van de wilde jacht. Omslagillustratie: Lex Metz. Zesde druk [derde druk buiten de Verzamelde gedichten; tweede druk in De Boekvink]. De Boekvink, Litteratuur in miniatuur. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [november] 1967, 64 blz., 11.5 × 18.5 cm. |
G |
|
1968 |
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Ter inleiding en een Bij de derde druk door Paul Rodenko voorin en met een Alfabetisch register op de beginregels [van de gedichten], een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] en bronvermeldingen in de Inhoud achterin]. [Met een foto, Paul Rodenko en Gerrit Achterberg, op de achterzijde van het omslag en met een omslagontwerp door Kees Nieuwenhuijzen]. Vijfde druk. Ooievaar, 240/241. Bert Bak- |
|
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken IX
1968 |
|
ker - Daamen N.V., Den Haag, juli 1967 [januari 1968], Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., oplage 10 000, 10.5 × 17.5 cm. |
G |
|
[De vorige drukken van deze bloemlezing dragen het reeksnummer 11]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Ode aan den Haag. Ballade van de gasfitter. Foto [op de voorzijde van het omslag], omslag en verzorging Pieter van Delft. Eerste druk [tweede druk buiten de Verzamelde gedichten van Ode aan den Haag en van Ballade van de gasfitter]. Bert Bakker - Daamen nv, Den Haag, maart [mei] 1968, 48 blz., oplage 2000, 13 × 19.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Zestien. [Met een Aantekening achterin]. Kees Nieuwenhuijzen verzorgde het omslag en de typografie. Top-punten. Bert Bakker - Daamen NV, Den Haag, [oktober] 1968, vervaardigd in het najaar van 1968, 32 blz., 9.5 × 12.5 cm. |
G |
|
[Vier gedichten van deze uitgave zijn voor het eerst in 1944 gebundeld verschenen onder de titel Meisje; de cyclus in zijn geheel is voor het eerst in 1946 gepubliceerd in de bundel Existentie]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Breve antología. Selección y traducción [in het Spaans] de Francisco Carrasquer. [Met een inleiding, El poeta Gerrit Achterberg, moderno Orfeo holandés, door Francisco Carrasquer voorin, met een Noticia bio-bibliografica achterin en met een verantwoording door de redacteur van de reeks Ariel Canzani D. op de voorflap van het omslag]. Dibujo de la cubierta de Silvio Baldessari. Poetas de Ayer y de Hoy, Serie Cotidal de poetas de lengua no española. Editorial Losada, S.A., Buenos Aires, [september 1968], ha sido impreso el dia 29 de agosto de 1968, verantwoording gedateerd mayo de 1968, 64 blz., 12.5 × 20 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Zestien kwatrijnen. Vijfde deeltje in de Eliance-reeks. Eliance Pers [P. Muller], Zandvoort, oktober 1968, 28 blz., oplage 40, 14 × 17.5 cm. |
|
|
[De tekst van deze uitgave is onder de titel Kwatrijnen voor het eerst gebundeld verschenen in Osmose, 1941]. |
G |
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken X
|
Dertig verzen van Gerrit Achterberg. Deze keuze van dertig verzen uit het werk van Gerrit Achterberg [werd gemaakt door Ru van Rossem en Chr. Leeflang en] kwam tot stand in overleg met mevrouw J.C. Achterberg-van Baak. De etsen [8] zijn van Ru van Rossem. De Roos, Utrecht, [december] 1968, gezet en gedrukt in het jaar 1968, 56 blz., oplage 175, 25 × 28.5 cm. |
G |
|
1969 |
Gerrit Achterberg. Blauwzuur. [Met een Aantekening door Bert Bakker achterin]. [Stof]-omslag, band en typografie werden verzorgd door Leendert Stofbergen. Bert Bakker, Den Haag, [september] 1969, gedrukt in de zomer van 1969, Aantekening gedateerd 30 januari 1969, 40 blz., oplage 5000, 11.5 × 19 cm. |
G |
|
1970 |
G. Achterberg. Radar. Facsimile van het handschrift [der tien gedichten]. [Met een facsimile van de auteursnaam en de titel van de bundel in het handschrift van de dichter op de titelpagina en op de voorzijde van het omslag]. Zesde druk [tweede druk buiten Oude cryptogamen en Verzamelde gedichten; eerste druk in deze vorm]. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Bert Bakker N.V., Amsterdam, 's-Gravenhage, 20 mei 1970, uitgegeven om de dichter vijfenzestig jaar na zijn geboorte te herdenken, 24 blz., oplage 500/10, 22.5 × 32 cm. |
G |
|
1971 |
[Catalogus van de tentoonstelling van] schilderijen[,] gouaches en tekeningen [van] Ouborg, 15 october - 5 november 1971, Kunsthistorisch Instituut, Amsterdam. [Met een Voorwoord door F.K. en een inleiding door F.R. Knoppe, voorafgegaan op blz. 1 door het gedicht Sluitrede door Gerrit Achterberg uit Spel van de wilde jacht, 1957]. [Met een tekening door Pieter Ouborg op de voorzijde van het omslag]. [Kunsthistorisch Instituut, Amsterdam], [oktober 1971], druk Univ. v. A'dam, 18 bladen, aan één zijde bedrukt, 21 × 29.5 cm. |
GX |
|
[Het gedicht Sluitrede is ontstaan na een bezoek van de dichter aan de tentoonstelling |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XI
|
Ouborg, gehouden in het Gemeentemuseum, 's-Gravenhage, 12 augustus t/m 4 oktober 1953]. |
|
|
1972 |
Gerrit Achterberg. Verzoendag. [Uit: Sneeuwwitje, 1949]. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [januari] 1972, gedrukt en uitgegeven om te herdenken dat de dichter tien jaar geleden, op 17 januari 1962, is overleden, 1 blad, aan beide zijden bedrukt, oplage 200, 22 × 32.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register [op de titels en de beginregels van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] achterin]. De band en het stofomslag zijn ontworpen door Harry N. Sierman. Vierde druk. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [maart] 1972, 1056 blz., oplage 3000, 12 × 19 cm. |
G |
|
[In Verzamelde gedichten is vanaf deze vierde druk de postuum verschenen bundel Blauwzuur, 1969, opgenomen]. |
|
|
Programm Euryt[h]mieaufführung im Goetheanum, Dornach 17 Juli 1972. [Met Drie gedichten van Gerrit Achterberg: Instrument, Woorden[,] ontwaak[!], Bekering, [I]; respectievelijk uit: Osmose, 1941; Eiland der ziel, 1939; Sintels, 1944]. Academie voor Eurythmie, Den Haag, [juli 1972], 1 blad van 56 × 14 cm, gevouwen tot 6 blz. van 19 × 14 cm. |
GX |
|
[Behalve dit programma zijn nog 2 andere programma's gesignaleerd met de tekst van de drie gedichten van Gerrit Achterberg. Het ene is van de uitvoering door de Academie voor Eurythmie, Den Haag én de Eurythmiegruppe Ruhrgebiet op 30 september 1972 in Bochum-Langendreer. Het andere is van de uitvoering door de Academie voor Eurythmie, Den Haag op 8 en 11 oktober 1972 in Den Haag en Haarlem]. |
|
|
Gerrit Achterberg. A tourist does Golgotha and other poems. [Nederlandse naast Engelse tekst]. Selected, translated, and explicated by Stan Wiersma. [Met Acknowledgments door |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XII
|
S.W. voorin, met biografische gegevens over Gerrit Achterberg en over Stan Wiersma op de achterzijde van het omslag en met Errata op een los toegevoegd blad]. Miss Amy Harper designed the cover. Gerrit Achterberg Memorial Edition. Being Publications, Grand Rapids, 1972, 92 blz. + 1 los blad met Errata, 13.5 × 21 cm, los blad 12.5 × 17 cm. |
G |
|
[Van deze uitgave zijn niet de exemplaren in band, maar die in omslag beschreven. De mededeling over het omslagontwerp, die voorkomt in de Acknowledgments, geldt uitsluitend voor de exemplaren in omslag; voor - en achterplat van de exemplaren in band zijn onbedrukt, alleen de rug is voorzien van een belettering; een stofomslag is niet vervaardigd, 92 blz. + 1 blanco blad voor- en 1 achterin, formaat 14.5 × 21.5 cm]. |
|
|
1973 |
Gerrit Achterberg. Radar. De tekst werd ontleend aan de eerste druk, die in 1946 verscheen. [Derde druk buiten Oude cryptogamen en Verzamelde gedichten]. [J. Meijer], Amsterdam, januari 1973, gezet en gedrukt in het atelier van de Gebr. Jesse in Amsterdam door J. Meijer, 20 blz., oplage 20, 13.5 × 22 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. De dichter is een koe. Uit de bundel ‘Eiland der ziel’, [1939]. De vierkleurige zeefdruk is van Thijs Overmans. Dit poëzieblad is het vijfde in de tweede reeks van ‘Pen en Burijn’, een aantal gedichten uit de Nederlandse literatuur met grafiek van moderne kunstenaars. Frits Haans, Ulvenhout, April [juni] 1973, [gedrukt door] Piet Clement, 1 dubbelblad, oplage 200, 24 × 30 cm. |
G |
|
1974 |
Gerrit Achterberg. Vincent. [Uit: Sintels, 1944]. Eerste druk van de pers ‘Avalon’. [Jan Keijser], Woubrugge, maart 1974, 1 blad, aan één zijde bedrukt, oplage 50, 21 × 29.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Bruiloft. [Uit: Hoonte, 1949]. [Jan Keijser, Woubrugge], [mei 1974], gedrukt ter gelegenheid van het huwelijk van Annelies Bleuland van Oordt en Ekke |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XIII
|
Rietema op de ‘Avalon’ pers, Woubrugge, mei 1974, 1 blad, aan één zijde bedrukt, 15 × 24.5 cm. |
G |
|
[Dit gedicht is op de Avalon Pers te Woubrugge eveneens gedrukt ter gelegenheid van het huwelijk van Ingrid Denys; van de uitgave ervan is tot dusver geen exemplaar gevonden]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register [op de titels en de beginregels van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] achterin]. De band en het stofomslag zijn ontworpen door Harry N. Sierman. Vijfde druk. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [oktober] 1974, 1056 blz., oplage 5000, 12.5 × 19 cm. |
G |
|
1975 |
Gerrit Achterberg. [Gedicht met beginregel] Terwijl we het niet laten blijken. [Uit: Eiland der ziel, 1939; titel: Kind]. [Met een bericht van de geboorte van Eloy Schellens, maandag 6 oktober 1975]. Peter Schellens, Bea Schellens-van Asdonck, Etten-Leur, [oktober 1975], 1 blad van 33 × 11 cm, gevouwen tot 6 blz. van 11 × 11 cm. |
G |
|
1976 |
Gerrit Achterberg. Ballade van de gasfitter. [Met een aantekening achterin]. [Met een banden een stofomslagontwerp door Ary Langbroek]. Derde druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., [april] 1976, 24 blz., oplage 1000, 11.5 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Ode aan den Haag. [Met een aantekening achterin]. [Met een band- en een stofomslagontwerp door Ary Langbroek]. Derde druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [april] 1976, 24 blz., oplage 1000, 11.5 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Bij de derde druk door Paul Rodenko op blz. 40 en 41, en met een Alfabetisch register op de beginregels [van de gedichten], een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] en bronvermeldingen in de Inhoud achterin]. Omslag Rick Vermeulen. [Met een foto van Paul Rodenko en Gerrit Achterberg door Henk Jonker op de achterzijde van het omslag]. Zesde druk. |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XIV
|
Bert Bakker Bloemlezing. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, augustus [oktober] 1976, Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., oplage 6000, 10.5 × 17.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Directeur. Uit Blauwzuur, Verzamelde gedichten, 1974, p. 979. [Met bio- en bibliografische gegevens over Gerrit Achterberg op de voorzijde van het dubbelblad]. [Gist-Brocades nv, Delft], [1976], 1 dubbelblad, 10 × 20 cm. |
G |
|
1977 |
Gerrit Achterberg. Welkom. [Uit: Osmose, 1941]. Stichting Drukwerk in de Marge, [Amsterdam], [maart 1977], gedrukt op de Avalon Pers [Jan Keijser] te Woubrugge ter gelegenheid van de tentoonstelling [van uitgaven van drukkers die zich verenigd hebben in Stichting Drukwerk in de Marge] in Hoofddorp, 1 kaart, aan beide zijden bedrukt, oplage 99, 15.5 × 9 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Gang. [Uit: Dead end, 1940]. [Met een dankbetuiging voor de belangstelling bij de dood van Petrus Adolf Oudeman]. A.T. Oudeman-Schreuder [en familie], Rotterdam, mei 1977, 1 dubbelblad, 13 × 8 cm. |
G |
|
1978 |
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Bij de derde druk door Paul Rodenko op blz. 40 en 41, en met een Alfabetisch register op de beginregels [van de gedichten], een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] en bronvermeldingen in de Inhoud achterin]. Omslag Rudo Hartman. [Portret]foto [van Gerrit Achterberg op de voorzijde van het] omslag Bert Voeten. Zevende druk. Bert Bakker Bloemlezing. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, augustus [november] 1978, Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., 10.5 × 17.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. [Gedicht met beginregel] Aan het roer dien avond stond het hart. [Uit: Afvaart, 1931]. [Rijmprent]. Versierd door Siep van den Berg. [Siep van den Berg, Amsterdam, Groningen], [december 1978], verspreid rond de jaarwisseling van 1978-1979, 1 blad, aan één zijde bedrukt, oplage 36, 27 × 40 cm. |
G |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XV
|
[De met de hand aangebrachte versiering op deze rijmprent wijkt van exemplaar tot exemplaar enigszins af]. |
|
|
1979 |
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register [op de titels en de beginregels van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] achterin]. De band en het stofomslag zijn van de hand van Harry N. Sierman. Zesde druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [maart] 1979, 1056 blz., oplage 5000, 12.5 × 19 cm. |
G |
|
[In het colofon van de zevende druk van Verzamelde gedichten, 1980, is vermeld dat de oplage van bovenbeschreven zesde druk 4100 exemplaren bedroeg; 900 exemplaren van de oorspronkelijke oplage van 5000 zijn namelijk niet vervaardigd, omdat de planovellen werden afgekeurd op hun kwaliteit]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Hier hoef ik niet van het geluk te dromen,/omdat het voor mij staat. [Regels uit het sonnet Adam]. [Uit: Hoonte, 1949]. [Met een bericht van de geboorte van Cathelijne Anna Meta Verhoeven, 10 mei 1979]. [Met een fragment van een gravure door Willem de Passe uit: Johannes de Brune, Emblemata, 1624]. Simon Verhoeven, Ans Verhoeven-Fit, Heerde, [mei 1979], 1 dubbelblad, 11 × 11 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Zeven gedichten. [Met een verantwoording in het Colofon]. De Zondagsdrukker [Reinold Kuipers], Amstelveen, [augustus] 1979, door de Zondagsdrukker met de hand gezet en voor hem buitenshuis voltooid, Tine van Buul en Reinold Kuipers bestemmen dit uitgaafje bij hun vertrek van Em. Querido's Uitgeverij B.V. als groet voor hen van wie zij niet echt afscheid nemen, 20 blz., oplage 150, 16 × 24.5 cm. |
G |
|
[Deze uitgave bevat zeven in tijdschriften gepubliceerde gedichten, die geen van alle eerder zijn gebundeld of afzonderlijk verschenen]. |
|
|
Gerrit Achterberg. Dwingelo. [Uit: Spel van de wilde jacht, 1957]. [De Lojen Deur Pers (Bubb Kuyper), Heemstede], [1979], met de hand gezet en gedrukt door De Lojen |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XVI
|
Deur Pers te Heemstede in september 1979, 2 ineengelegde dubbelbladen, zonder omslag, oplage 120/20, 16 × 23.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Het weerlicht op de kimmen. Een keuze uit de gedichten, samengesteld door J.C. Achterberg-van Baak. [Met bronvermeldingen in de Inhoud voorin en met een Bij deze bloemlezing door Paul Rodenko en een Register op de beginregels achterin]. [Met een band- en een stofomslagontwerp door Harry N. Sierman]. Tweede druk. qed. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [oktober] 1979, Bij deze bloemlezing gedateerd januari 1965, 168 blz., 12 × 19 cm. |
G |
|
1980 |
Gerrit Achterberg foto-grafisch. [Map met 6 rijmprenten]. Bevat een selectie uit de fotoreeks ‘Achterberg foto-grafisch’ van Kunstgroep Kalliarte, een werkgroep voor fotografie en literatuur. [Met een begeleidende tekst, eigenhandig ondertekend door elk van de 6 fotografen, op de linker binnenzijde van de map]. Kunstgroep Kalliarte, [Brugge], [april 1980], druk Die Keure [te] Brugge · fotogravure Deckmyn [te] Roeselare, 6 bladen in map, oplage 100, 33 × 47 cm, map 33 × 48 cm. |
G |
|
[Deze uitgave bevat de navolgende rijmprenten: |
|
|
Gerrit Achterberg. [Eerste strofe van een gedicht met beginregel] Een hoge, harde loop over de stenen. Uit: Quadratuur. [Uit: Sneeuwwitje, 1949]. Foto Robert Creytens. |
|
|
Gerrit Achterberg. Exil. [Uit: Osmose, 1941]. [Facsimile van het gedicht in het handschrift van Roger Lefief]. [Foto] Roger Lefief. |
|
|
Gerrit Achterberg. [Eerste strofe van een gedicht met beginregel] Het heilige gebeurt. Ik heb geraakt. Gedicht. [Uit: Sneeuwwitje, 1949; titel: Verzoendag]. Foto Marie-Claire Dhondt. |
|
|
Gerrit Achterberg. [Eerste vijf regels van een gedicht met beginregel] Met lippen van asbest. Gedicht. [Uit: Stof, 1946; titel: Asbest]. Foto Roger Vandewalle. |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XVII
|
Gerrit Achterberg. [Gedicht met beginregel] Ontstoken van een licht. Gedicht. [Uit: Eiland der ziel, 1939; titel: Projectie]. Foto Jan Mergaert. |
|
|
Gerrit Achterberg. [Gedicht met beginregel] Vogels blijven ontwaken. Gedicht. [Uit: Dead end, 1940; titel: Bloei]. Foto Guido Dobbelaere]. |
|
Gerrit Achterberg. Meisje. Facsimile van de oorspronkelijke uitgave van 1944 [gedrukt en verlucht door H.N. Werkman]. Tweede druk, in facsimile. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [mei] 1980, 12 blz., in het door H.N. Werkman ontworpen omslag waaromheen een los, transparant, omslag bedrukt met auteursnaam, titel en de beide woorden: in facsimile, oplage 1000, 17.5 × 25 cm. |
G |
Gerrit Achterberg. Acht kwatrijnen. Avalon Pers [Jan Keijser], [Woubrugge], [mei 1980], door Jan Keijser met de hand gezet en gedrukt ter gelegenheid van de vijfenzeventigste geboortedag van de dichter op 20 mei 1980, 24 blz., in los omslag, oplage 30, 16.5 × 23.5 cm. |
G |
|
[De gedichten in deze uitgave zijn niet eerder gepubliceerd; ze zijn opgenomen in Achtergebleven gedichten, 1980]. |
|
Gerrit Achterberg. Spel van de wilde jacht. [Facsimile-uitgave van een drukproef]. [Met een Nawoord door R.L.K. Fokkema]. [Met een omslagontwerp door Jan Vermeulen]. Jan Vermeulen, Slijk-Ewijk, [mei] 1980, uitgegeven voor de Gerrit Achterberg-kring, gedrukt in het voorjaar van 1980 ter gelegenheid van de vijfenzeventigste geboortedag van de dichter op 20 mei 1980, 80 blz., oplage 1000, 13.5 × 21 cm. |
G |
|
[Op de voorzijde en de rug van het losse omslag van deze uitgave luidt de titel: Fiatproef van Spel van de wilde jacht]. |
|
Gerrit Achterberg. Het weerlicht op de kimmen. Een keuze uit de gedichten, samengesteld door J.C. Achterberg-van Baak. [Met bronvermeldingen in de Inhoud voorin en met een Bij deze bloemlezing door Paul Rodenko en een Register op de beginregels achterin]. [Met een band- en een stofomslagontwerp door Harry N. Sierman]. Derde |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XVIII
|
druk. QED. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [juni] 1980, Bij deze bloemlezing gedateerd januari 1965, 168 blz., 12 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Spel van de wilde jacht. Omslag: Barbara van Dongen Torman. [Met een foto van Gerrit Achterberg door Emmy Andriesse op de achterzijde van het omslag]. Vierde druk. De Boekvink. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [augustus] 1980, 64 blz., 11.5 × 18.5 cm. |
G |
|
Hulshorst. [Uit: Eiland der ziel, 1939]. [Jan Keijser, Woubrugge], [oktober 1980], gedrukt voor de heer F.G. Meyer door de Avalon Pers oktober 1980, 1 blad, aan één zijde bedrukt, 19 × 21.5 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Verzamelde gedichten. [Met een Register [op de titels en de beginregels van de gedichten] en een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] achterin]. [Met een portretfoto van Gerrit Achterberg door Bert Voeten voorin]. De band en het stofomslag zijn van de hand van Harry N. Sierman. Zevende druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [november] 1980, 1056 blz., oplage 5000, 12 × 19 cm. |
G |
|
Gerrit Achterberg. Achtergebleven gedichten. [Bezorgd door Jan Vermeulen]. [Met een Verantwoording door Jan Vermeulen achterin]. [Met een band- en een stofomslagontwerp door Jan Vermeulen]. Em. Querido's Uitgeverij bv, Amsterdam, [december] 1980, 36 blz., 16 × 24.5 cm. |
G |
|
[Deze uitgave bevat 19 gedichten die niet eerder zijn gepubliceerd en de 8 gedichten uit Acht kwatrijnen, 1980]. |
|
|
1981 |
Gerrit Achterberg. Voorbij de laatste stad. Een bloemlezing uit zijn gehele oeuvre samengesteld en ingeleid door Paul Rodenko. [Met een Bij de derde druk door Paul Rodenko op blz. 40 en 41, en met een Alfabetisch register op de beginregels [van de gedichten], een Bibliografie [van Gerrit Achterberg] en bronvermeldingen in de Inhoud achterin]. Omslag Rudo Hartman. [Portret]foto [van Gerrit Achterberg op de voor- |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken XIX
|
zijde van het] omslag Bert Voeten. Achtste druk. Bert Bakker Bloemlezing. Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam, februari [januari] 1981, Bij de derde druk gedateerd mei 1962, 192 blz., 10.5 × 17.5 cm. |
G |
Gerrit Achterberg. Werkster. [Uit: Hoonte, 1949]. [Met een papieren servetje geniet aan het achterblad tegenover de tekst van het gedicht]. Boekhandel Cursief, Enkhuizen, mei 1981, uitgegeven ter gelegenheid van de boekenmarkt in de Drommedaris [te Enkhuizen], 1 dubbelblad met achterflap, oplage 200/25, 21 × 30 cm. |
G |
Hans Broekman. Drie Achterberg-liederen. Voor middenstem en piano. [Bevat: 1. Aan het roer [dien avond stond het hart]; 2. Stil ogenblik; 3. Sneeuwgang]. [Respectievelijk uit: Afvaart, 1931; Afvaart, 1931; Morendo, 1944]. Donemus, Amsterdam, [oktober 1981], [compositie] reproduced from the composer's manuscript, compositie gedateerd 1974, revisie 1981, 12 blz., 24 × 31 cm. |
G |
Gerrit Achterberg. Vergeetboek. [Met een aantekening door de uitgever achterin]. [Met een band- en een stofomslagontwerp door Harry N. Sierman]. Derde druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [november] 1981, 52 blz., oplage 1750, 16 × 24.5 cm. |
G |
Gerrit Achterberg. [Strofe met beginregel] Wat heeft een mens gewonnen in zijn leven. [Derde strofe van het sonnet Flash-back]. [Uit: Vergeetboek, 1961]. [Met een bericht van het overlijden van Jan J. de Goede]. P. de Goede-Olie [en familie], Wageningen, 16 november 1981, 1 dubbelblad, 17 × 22.5 cm. |
G |
Gerrit Achterberg. November. [Uit: Vergeetboek, 1961]. [Avalon Pers (Jan Keijser), Woubrugge], [november 1981], gezet en gedrukt door de Avalon Pers te Woubrugge ter gelegenheid van de oprichting van de Achterberg-kring op 29 november 1981, 8 blz., oplage 133/13, 17 × 25 cm. |
G |
|
[In elk exemplaar van de luxe-editie is voorin een oorspronkelijke aquarel van D.D. Wijsenbeek geplakt; de aquarellen vertonen van exemplaar tot exemplaar kleine verschillen]. |
|
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Overzicht der afzonderlijk verschenen werken I
1924 |
Dekker en Achterberg. De zangen van twee twintigers. |
Van Slooten, Wageningen. |
G |
1931 |
Afvaart. |
Van Dishoeck, Bussum. |
G |
1939 |
Eiland der ziel. |
Stols, Maastricht. |
G |
1940 |
Dead end. |
Stols, Rijswijk (Z.-H.). |
G |
1941 |
Osmose. |
Stols, Rijswijk, Z.-H. |
G |
|
Thebe. |
Stols, Rijswijk (Z.-H.). |
G |
1943 |
Huis. [herdruk van Ode uit Dead end, 1940] |
Mansarde Pers, ['s-Gravenhage]. |
G |
1944 |
Kleine kaballistiek voor kinderen. [rijmprent] |
[A.Th. Mooij, Yerseke]. |
G |
|
Schaatsenrijder. |
[Hans Roest, Dordrecht]. |
G |
|
Meisje. |
In Agris Occupatis, [Groningen]. |
G |
|
Sintels. |
Bayard Pers, [Bussum]. |
G |
|
Morendo. |
[De Molenpers, Leiden]. |
G |
|
Eurydice. |
[Het Spectrum, Utrecht]. |
G |
1946 |
Limiet. |
Van Dishoeck, Bussum. |
G |
|
Stof. |
Stols, 's-Gravenhage. |
G |
|
Radar. |
Balkema, Amsterdam. |
G |
|
Sphinx. |
Stols, 's-Gravenhage. |
G |
|
Energie. |
Van Dishoeck, Bussum. |
G |
|
Cryptogamen. [verzamelbundel] |
Stols, 's-Gravenhage. |
G |
|
Existentie. |
Stols, 's-Gravenhage. |
G |
1947 |
En Jezus schreef in 't zand. |
Daamen, 's-Gravenhage. |
G |
|
Doornroosje. |
Kroonder, Bussum. |
G |
1949 |
Hoonte. |
Breughel, Amsterdam. |
G |
|
Sneeuwwitje. |
Querido, Amsterdam. |
G |
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Overzicht der afzonderlijk verschenen werken II
1950 |
Mascotte. |
Querido, Amsterdam. |
G |
1951 |
Oude cryptogamen. [verzamelbundel] |
Querido, Amsterdam. |
G |
1953 |
Cenotaaf. |
Querido, Amsterdam. |
G |
|
Ode aan den Haag. |
Bert Bakker-Daamen, 's-Gravenhage. |
G |
|
Ballade van de gasfitter. |
Bert Bakker-Daamen, 's-Gravenhage. |
G |
1954 |
Autodroom. |
Querido, Amsterdam. |
G |
|
Cryptogamen III. [verzamelbundel] |
Querido, Amsterdam. |
G |
1955 |
Voorbij de laatste stad. [bloemlezing door Rodenko] |
Daamen, De Sikkel, Den Haag, Antwerpen. |
G |
1957 |
Spel van de wilde jacht. |
Querido, Amsterdam. |
G |
1961 |
Cryptogamen 4. [verzamelbundel] |
Querido, Amsterdam. |
G |
|
Vergeetboek. |
Querido, Amsterdam. |
G |
1963 |
Verzamelde gedichten. |
Querido, Amsterdam. |
G |
1965 |
Het weerlicht op de kimmen. [bloemlezing door Achterberg-van Baak] |
Bert Bakker - Daamen, Querido, 's-Gravenhage, Amsterdam. |
G |
1968 |
Zestien kwatrijnen. [herdruk van Kwatrijnen uit Osmose, 1941] |
Eliance Pers, Zandvoort. |
G |
|
Dertig verzen van Gerrit Achterberg. [bloemlezing door Van Rossem en Leeflang] |
De Roos, Utrecht. |
G |
1969 |
Blauwzuur. |
Bert Bakker, Den Haag. |
G |
1979 |
Zeven gedichten. |
De Zondagsdrukker, Amstelveen. |
G |
1980 |
Acht kwatrijnen. |
Avalon Pers, [Woubrugge]. |
G |
|
Achtergebleven gedichten. |
Querido, Amsterdam. |
G |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver I
1943 |
Bertus Aafjes. Gerrit Achterberg[,] de dichter van de sarcophaag. Aanteekeningen bij zijn poëzie. [Met een portret, Gerrit Achterberg naar een penteekening door C.A.B. Bantzinger, voorin, met 2 tekeningen en met een bandontwerp door C.A.B. Bantzinger]. Mansarde Pers [Bert Bakker, C.A.B. Bantzinger en F. Tamminga, 's-Gravenhage], [1943], 32 blz., 17 × 26 cm. |
|
1948 |
Commentaar op Achterberg. Opstellen van jonge schrijvers [Gerrit Borgers, J.B. Charles, Jan Emmens, A. Marja, Paul Rodenko, Fokke Sierksma, G. Sötemann, Jan Vermeulen, Anne Wadman] over de poëzie van Gerrit Achterberg verzameld door Fokke Sierksma. [Met een Verantwoording door Fokke Sierksma voorin]. Beeldcommentaar Emmy Andriesse [5 foto's van Gerrit Achterberg, 1 foto van Gerrit Achterberg met zijn vrouw, 1 foto van de Mariahoeve en een facsimile van het gedicht Hoonte door en in het handschrift van Gerrit Achterberg voorzien van zijn handtekening]. [Stof]omslag, band en typografie Henk Krijger. D.A. Daamen's Uitgeversmaatschappij N.V., 's-Gravenhage, [mei] 1948, 264 blz. + 8 blz. met afbeeldingen, 12.5 × 21.5 cm. |
|
1950 |
Manuel van Loggem. Oorsprong en noodzaak. Het werk van Gerrit Achterberg. [Met een facsimile van de handtekening van G. Achterberg op blz. 39]. Uitgeverij Born N.V., Assen, [1950], 44 blz., 13.5 × 19.5 cm. |
|
1955 |
Ed. Hoornik. Achter de bergen. [Sonnettencyclus]. Omslag en typografische verzorging Gerrit Noordzij. A.A.M. Stols, 's-Gravenhage, 1955, 28 blz., oplage 1000, 13 × 20.5 cm. |
|
1962 |
Jack Feenstra. In memoriam Gerrit Achterberg. Gedichten. Uitgave Dim Dom, Algemeen kultureel periodiek. [Eigen beheer], Amsterdam, 1962, 4 blz., oplage 50/25, 16 × 20 cm. |
1964 |
Gerrit Achterberg, 20 mei 1905 - 17 januari 1962. [Met 3 foto's van Gerrit Achterberg, een foto van zijn graf door Edith Visser en 8 facsimile's, en met een portretfoto van Gerrit Achterberg door Maria Austria op de voorzijde van het omslag]. Maatstaf, Maandblad |
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver II
1964 |
|
voor letteren, 11e jaargang nr. 10-11[,] jan.-febr. 1964. Redacteur Bert Bakker. Daamen N.V., Den Haag, [maart 1964], 224 blz. (blz. 657 t/m 880) + 4 blz. met foto's, 11.5 × 18.5 cm. |
|
1965 |
Ed. Hoornik. De overweg. [Gedicht]. De Ceder, vierenveertigste deel. J.M. Meulenhoff, Amsterdam, [april 1965], gezet en gedrukt in het voorjaar van 1965, 32 blz., 15.5 × 22 cm. [Van deze uitgave is in oktober 1965 een tweede druk verschenen]. |
|
Dichter bij Achterberg. Samengesteld door Wim Hazeu. [58 gedichten voor of over Gerrit Achterberg door 36 dichters, gevolgd door 11 gedichten voor of over 7 dichters door Gerrit Achterberg]. [Met een Ten geleide door Wim Hazeu voorin en met een Register van artikelen over Achterberg en Enkele gegevens over de dichters die in deze bloemlezing zijn opgenomen achterin]. [Met een portretfoto van Wim Hazeu en een portretfoto van Gerrit Achterberg op de achterzijde van het omslag]. Omslag Niek Wensing. N[ijgh en van] D[itmars] P[aperback] 29. Nijgh en Van Ditmar, 's Gravenhage, Rotterdam, [1965], Ten geleide gedateerd augustus 1965, 116 blz., 13.5 × 20 cm. |
|
1966 |
Nieuw kommentaar op Achterberg. Samengesteld door Bert Bakker en Andries Middeldorp. [Met een Ter inleiding door Bert Bakker - Andries Middeldorp en met een Bibliografie van Gerrit Achterberg en Bio- en bibliografieën van de medewerkers achterin]. [Met een foto van Gerrit Achterberg door Bert Voeten voorin, met een facsimile van de handtekening van G. Achterberg op de voorzijde van het omslag en met een facsimile van het gedicht Katalisator door en in het handschrift van Gerrit Achterberg op de achterzijde van het omslag]. Boekverzorging [= omslagontwerp en typografie] Kees Nieuwenhuijzen. Bert Bakker - Daamen n.v., Den Haag, [november] 1966, 288 blz., 13 × 19.5 cm. |
|
1968 |
A.F. Ruitenberg-de Wit. Formule in de morgenstond. Een studie over het dichtwerk van Gerrit Achterberg. [Met een Woord vooraf door de schrijfster en met een Naschrift en Aantekeningen door de schrijfster en een Register achterin]. [Met een portret]foto [van |
15-IX-70
wlb
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver III
|
A.F. Ruitenberg-de Wit door]: Atelier ‘Nell Herbert’ [op de achterzijde van het omslag]. Omslag: Ary Langbroek. Reuzensalamander 82. Em. Querido's Uitgeverij N.V., Amsterdam, [oktober] 1968, 160 blz., 12.5 × 20 cm. |
|
1969 |
Albert de Longie. Gerrit Achterberg. [Met het gedicht Comptabiliteit uit Vergeetboek, 1961, door Gerrit Achterberg en een Inleiding door A.d.L. voorin en met een Biografisch overzicht, een Bibliografie en een Literatuur-index achterin]. [Met een portretfoto van Gerrit Achterberg door W.S. Nijhoff op de voorzijde van het omslag]. Ontmoetingen, Literaire monografieën, 80. Desclée De Brouwer, [Brugge], [maart 1969], 72 blz., 13 × 19.5 cm. |
|
1971 |
Martien J.G. de Jong. Bewijzen uit het ongerijmde, Het probleem Achterberg. [Met Aantekeningen bij het essay en een Overzicht van het essay, beide door de schrijver, op blz. 67 t/m 86]. Omslag: Jan Demarest. De omslagtekening werd gemaakt naar een symbolische voorstelling van de psvche, uit de studie van Dr. Jolande Jacobi, De psychologie van Carl Gustav Jung (1963). [Met een foto van Martien J.G. de Jong op de achterzijde van het omslag]. Nieuwe Nijgh Boeken 40. J. Sonneville, Nijgh & Van Ditmar, Brugge, 's Gravenhage-Rotterdam, [april 1971], 90 blz., 12.5 × 20 cm. |
|
Achterberg in kaart. [Bevat: een inleiding, Gerrit Achterberg, door P.J. Meertens, een bibliografie van Gerrit Achterberg, samengesteld door Daisy Wolthers overeenkomstig de methode van het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum in Den Haag voor de Mededelingen van de Documentatiedienst, een Lijst van eerste publikaties in periodieken, jaarboeken en bloemlezingen, samengesteld en met een Ten geleide door R.L.K. Fokkema, een Toelichting bij Achterberg in beeld en een Register op titels van uitgaven van Gerrit Achterberg]. [Met Achterberg in beeld [37 afbeeldingen], samengesteld door Bert Bakker Sr., op blz. 79 t/m 122]. [Met een |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver IV
|
band- en een stofomslagontwerp door Pieter van Delft]. Eerste druk. Bert Bakker-Daamen, Den Haag, voorjaar [mei] 1971, 128 blz., oplage 1500, 21.5 × 21.5 cm. |
|
[Van resterende planovellen van deze uitgave zijn later exemplaren in een nieuw omslag in de handel gebracht door Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam. Op de voorzijde en de rug is onder meer afgedrukt de naam: querido. Op de achterzijde is onder meer afgedrukt: Omslag: Ary Langbroek. Formaat: 21 × 21 cm]. |
|
1972 |
Martien J.G. de Jong. Nogmaals inzake Achterberg. [Met Aantekeningen bij het essay en een Overzicht van het essay, beide door de schrijver, op blz. 65 t/m 93]. [Met 5 facsimile's van handtekeningen van Gerrit Achterberg, waarvan 3 voorafgegaan door enkele regels tekst in facsimile]. Omslagtekening van Jan Demarest. De in het handschrift van Martien J.G. de Jong gemonteerde [portret]foto [van Martien J.G. de Jong] [op de achterzijde van het omslag] werd gemaakt door Pierre Piron. Nieuwe Nijgh Boeken 47. J. Sonneville, Nijgh & Van Ditmar, Brugge, 's Gravenhage-Rotterdam, [november] 1972, 94 blz., 12.5 × 20 cm. |
|
1973 |
‘Zoals geschreven door Gerrit Achterberg’. Integrale tekst van het programma [van] ikor Televisie. Samengesteld door: Paul Rodenko. [Met een Boekenlijst achterin]. [ikor, Interkerkelijk Overleg inzake Radio- en Televisie-aangelegenheden, Hilversum], [januari 1973], uitgezonden: 7 januari 1973, Nederland i, 12 bladen, aan één zijde bedrukt, 21 × 29.5 cm. |
|
Roel Houwink. Het raadsel ‘Achterberg’. [Met een Inleiding en met een Slotbeschouwing, beide door de schrijver, en met bio- en bibliografische gegevens over Roel Houwink op de achterzijde van het omslag]. [Met een portretfoto van Roel Houwink op de achterzijde van het omslag]. Uitgeverij Orion, N.V. Desclée De Brouwer, Brugge, [maart 1973], 112 blz., 13 × 21 cm. |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver V
Redbad Ludger Klazes Fokkema. Varianten bij Achterberg. Academisch proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor in de Letteren aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Deel i De varianten. [Met een dankbetuiging en een Verantwoording, beide door de schrijver, voorin, met Bijlagen, Bijlage A t/m Bijlage C, en Noten achterin en met Stellingen [1 t/m 12] op een los toegevoegd blad]. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [oktober] 1973, te verdedigen op vrijdag 5 oktober 1973, 408 blz. + 1 los blad met Stellingen, 12.5 × 20 cm, los blad 12 × 19 cm. |
Redbad Ludger Klazes Fokkema. Varianten bij Achterberg. Academisch proefschrift ter verkrijging van de graad van Doctor in de Letteren aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Deel ii De commentaar. [Met een Inleiding door de schrijver, en met Noten en een opgave Geciteerde literatuur achterin]. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [oktober] 1973, 176 blz., 12.5 × 20 cm. |
Varianten bij Achterberg. Uitgegeven en toegelicht door Dr. R.L.K. Fokkema. [Handelseditie van het proefschrift]. Deel i De varianten. [Met een Verantwoording door de schrijver voorin, en met Bijlagen, Bijlage A t/m Bijlage C, en Noten achterin]. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [oktober] 1973, 408 blz., 12.5 × 20 cm. |
Varianten bij Achterberg. Uitgegeven en toegelicht door Dr. R.L.K. Fokkema. [Handelseditie van het proefschrift]. Deel ii De commentaar. [Met een Inleiding door de schrijver, en met Noten en een opgave Geciteerde literatuur achterin]. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [oktober] 1973, 176 blz., 12.5 × 20 cm. |
Margaretha H. Schenkeveld & alii. Aantekeningen bij Gerrit Achterbergs Spel van de wilde jacht. [Met een Woord vooraf door R.H. Bakker, M.N. Bremmer-van Veelen, R.C. Gräbe, G.R. Lodder, H. Schaap, M.H. Schenkeveld, A. Veldstra, W.W. Wijnbeek en een Inleiding door de auteurs, en met een Bibliografie [van geraadpleegde werken] achterin]. [Met een omslagontwerp door Jacques Janssen]. [Athenaeum Paperback]. Athe- |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver VI
|
naeum - Polak & Van Gennep, Amsterdam, [november] 1973, 144 blz., 12.5 × 20 cm. |
|
1974 |
Ingrid Denys. Gelemmatiseerde woordindex op de Verzamelde gedichten van Gerrit Achterberg. Deel i [i]: A-Paa. [Katholieke Universiteit te Leuven, Leuven], 1974, 634 bladen (bl. 0 t/m 633), aan één zijde bedrukt, 33 × 21.5 cm. |
|
I. Denys. Gelemmatiseerde woordindex op de Verzamelde gedichten van Gerrit Achterberg. Deel ii: Pac-Z - Frequentielijst. [Katholieke Universiteit te Leuven, Leuven], 1974, 529 bladen (bl. 634 t/m 1045, 0 t/m 116), aan één zijde bedrukt, 33 × 21.5 cm. |
|
[Deze beide uitgaven, die hier bij uitzondering worden beschreven vanwege hun nut bij het Achterberg-onderzoek, zijn als afzonderlijke bijlagen, Bijlage i en Bijlage ii, toegevoegd aan een, niet voor beschrijving in aanmerking komende, licentiaatsverhandeling, getiteld Woordindex op de Verzamelde gedichten van Gerrit Achterberg]. |
|
1978 |
[Gerrit Achterberg-nummer van Handreiking]. [Met mededelingen Van het Citypastoraat op blz. 8 en 9, met aanwijzingen voor de huisdienst op blz. 10 t/m 12 en met de laatste twee strofen van Avondmaal uit En Jezus schreef in 't zand, 1947, op de voorzijde van het omslag]. De afbeelding op de omslag geeft een houtsnede weer van Anthonio Sorg, Augsburg 1480. Handreiking, Maandelijks orgaan van het Citypastoraat Domkerk, 8e jaargang nr. 11, maart 1978. Citypastoraat Domkerk, Utrecht, [maart 1978], 12 blz., 10 × 29.5 cm. |
|
[De ongenoemde schrijver van het artikel Gerrit Achterberg en Pasen op blz. 2 t/m 7 van deze uitgave is Dr. J. van der Werf]. |
|
A.F. Ruitenberg-de Wit. Het huis van Achterberg. Een commentaar. [Met een Woord vooraf en een Inleiding, beide door de schrijfster, en met Aantekeningen en een Register [op de behandelde gedichten] achterin]. Omslag: Harry N. Sierman. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [december] 1978, 236 blz., 12.5 × 20 cm. |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver VII
1979 |
Commentaar op Achterberg. Opstellen van jonge schrijvers [Gerrit Borgers, J.B. Charles, Jan Emmens, A. Marja, Paul Rodenko, Fokke Sierksma, G. Sötemann, Jan Vermeulen, Anne Wadman] over de poëzie van Gerrit Achterberg verzameld door Fokke Sierksma. [Met een Verantwoording door Fokke Sierksma voorin]. [Met 5 foto's van Gerrit Achterberg, 1 foto van Gerrit Achterberg met zijn vrouw, 1 foto van de Mariahoeve en een facsimile van het gedicht Hoonte door en in het handschrift van Gerrit Achterberg voorzien van zijn handtekening, alle door Emmy Andriesse, en met een omslagontwerp door Rinke Doornekamp]. [Tweede druk], ongewijzigde herdruk van de uitgave 1948. Uitgeverij Reflex, Utrecht, [juli] 1979, 260 blz. + 8 blz. met afbeeldingen, 12.5 × 21 cm. |
|
1980 |
Jan De Piere. Woorden in een onbepaalde tijd, Inleiding tot de poëzie van Gerrit Achterberg. [Met een Voorwoord door de schrijver, met een Bibliografie (geciteerde boeken en artikelen) achterin en met een tekst over het boek door Martien J.G. de Jong en bio- en bibliografische gegevens over de schrijver op de achterzijde van het omslag]. [Met een fotomontage van een portret van Gerrit Achterberg op de voorzijde van het omslag]. Nieuwe Literaire Verkenningen. Wolters-Noordhoff, Groningen, [februari 1980], 216 blz., 13 × 21 cm. |
|
Gerrit Achterberg foto-grafisch. [Catalogus van] tentoongestelde werken [door] Kalliarte, Werkgroep voor kreatieve fotografie, grafiek en literatuur: Robert Creytens, M. Claire Dhondt, Guido Dobbelaere, Roger Lefief, Jan Mergaert, Roger Vandewalle. [Met een foto door Guido Dobbelaere op de voorzijde van het dubbelblad]. Provinciaal Comité voor Kunstambachten en Industriële Vormgeving in West-Vlaanderen, Brugge, [april 1980], 1 dubbelblad, 21 × 10.5 cm. |
|
[De nummers 1 t/m 53 in deze catalogus verwijzen naar de werkstukken, die elk voorzien zijn van een foto door één van de leden van de Werkgroep Kalliarte en van een tekst uit het werk van Gerrit Achterberg]. |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver VIII
|
[De tentoonstelling werd gehouden van 27 april t/m 18 mei 1980 in het Huidenvettershuis te Brugge]. |
Gerrit Achterberg 1905-1962. [Bevat: Gerrit Achterberg, een biografie in woord en beeld door Wim Hazeu, met een woord vooraf door de redactie van Vrij Nederland, op blz. 2 t/m 43, met Het schot, een ongepubliceerd gedicht van Roel Houwink, op blz. 15, en met de wekelijkse rubrieken op blz. 47 t/m 63]. [Met 42 foto's, waarvan 1 portretfoto van Gerrit Achterberg op de voorzijde van het omslag, 2 facsimile's, 1 reproduktie van 24 portretten van protestants-christelijke schrijvers, overgenomen van het stofomslag van de bloemlezing Spectrum, 1936, en, verspreid over de aflevering, 18 advertenties, waarvan 1 op de achterzijde van het omslag]. Omslag: Charlotte Fischer. Vrij Nederland, Onafhankelijk weekblad (met J.M. [Je Maintiendrai] - De Stem [De Stem van Nederland]), Bijvoegsel Vrij Nederland, nr. 19, 10 mei 1980. [VN/BV Weekbladpers], Amsterdam, mei 1980, 64 blz., omslag meegeteld, 23 × 30 cm. |
Wat niet goed is, is niet geschreven, Gerrit Achterberg 1905-1962. [Tekst van een] ncrv-programma, uitgezonden op 12 mei 1980. [Met een lijst van medewerkers aan dit programma voorin, onder wie Jelle van Doornik, samenstelling en regie, en Wim Hazeu, scenario]. [Bevat de titels van de door Hans Veerman gelezen gedichten van Gerrit Achterberg; de tekst van interviews met 11 medewerkers; de tekst van het Kommentaar geschreven en gelezen door Jan Roelands]. [Nederlandse Christelijke Radio Vereniging, afdeling Televisie, Hilversum], [mei 1980], 15 bladen, aan één zijde bedrukt, + 2 bladen die als omslag dienen, geniet, 21 × 29.5 cm. |
Ds. J.T. Doornenbal over Gerrit Achterberg. [J.C. Achterberg-van Baak, Leusden], [mei 1980], 3 losse bladen, aan één zijde bedrukt, in onbedrukt omslag, 21 × 29.5 cm, omslag 21.5 × 30 cm. |
|
[Deze tekst is overgenomen uit Ds. J.T. Doornenbal, Overpeinzingen van een pel- |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver IX
|
grim, april 1980, en gezonden aan familieleden van Gerrit Achterberg en een kleine vriendenkring ter gelegenheid van zijn vijfenzeventigste geboortedag]. |
Hulshorst 20 mei 1980, Gerrit Achterberg 1905-1980. Samengesteld door de docenten Nederlands van de clz [Christelijke Lerarenopleiding Zwolle]. [Bevat: de tekst Achterberg en het vergeten ijzer van Hulshorst, en 4 gedichten door Gerrit Achterberg]. [Met een facsimile van het handschrift van Hulshorst door Gerrit Achterberg met diens handtekening op blz. 3 en met een portretfoto van Gerrit Achterberg op blz. 2 van het omslag]. [Christelijke Lerarenopleiding Zwolle, Zwolle], [mei 1980], 8 blz., 15 × 21 cm. |
Achterberg en het vergeten ijzer van Hulshorst. Programma dinsdag 20 mei 1980 [van de onthulling op het station Hulshorst van de plaquette met de tekst van het gedicht Hulshorst door Gerrit Achterberg op diens 75ste geboortedag]. [Met een foto op de voorzijde van het dubbelblad]. [Christelijke Lerarenopleiding Zwolle, Zwolle], [mei 1980], 1 dubbelblad, 15 × 21 cm. |
Varianten bij Achterberg. Uitgegeven en toegelicht door Dr. R.L.K. Fokkema. Deel i De varianten. [Met een Verantwoording door de schrijver voorin, en met Bijlagen, Bijlage A t/m Bijlage C, en Noten achterin]. Tweede druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [juli] 1980, 408 blz., 12.5 × 20 cm. |
Varianten bij Achterberg. Uitgegeven en toegelicht door Dr. R.L.K. Fokkema. Deel ii De commentaar. [Met een Inleiding door de schrijver, en met Noten en een opgave Geciteerde literatuur achterin]. [Met een portretfoto van Gerrit Achterberg op de achterzijde van het omslag]. Tweede druk. Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam, [juli] 1980, 176 blz., 12.5 × 20 cm. |
[Programma van] Morgen begint de wereld, Gedichten van Gerrit Achterberg. [Bevat de titels van de uit te voeren gedichten en enkele zakelijke gegevens, waaronder: regie Karina Holla, artistieke begeleiding Huub Oosterhuis]. [Met 2 tekeningen door Ike van |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
| |
Afzonderlijk verschenen werken over de schrijver X
|
Cleeff]. Impresariaat Lumen, Hilversum, [oktober 1980], [première op vrijdag 3 oktober 1980 in Theater] De Populier, Amsterdam, 1 blad, aan één zijde bedrukt, 21 × 29.5 cm, gevouwen tot 4 bladen van 10.5 × 15 cm. |
|
G. Achterberg beeldhouwer naast God. Een interpretatie van de bundel Zestien. [Door de] werkgroep-Achterberg, bestaande uit: E. Algra, A. Gerits, M. Ham, M. Hijweege, H. Lüken, P. Mooijman, M. van Oerle o.l.v. G.R. Lodder. [Met een Woord vooraf door E. Algra, A. Gerits, M. Ham, M. Hijweege, G.R. Lodder, H. Lüken, P. Mooijman, M. van Oerle, en met Noten en een Bibliografie [van geraadpleegde werken] achterin]. Interne Publikaties, 5 [= 3]. V.L.V.U. [Vrije Leergangen - Vrije Universiteit], Sektie Nederlands, Amsterdam, [december] 1980, 76 blz., 14.5 × 21 cm. |
|
1981 |
Dichter bij Achterberg. Samengesteld door Wim Hazeu. [Met een Ten geleide door Wim Hazeu voorin, met een Register van artikelen over Achterberg en Enkele gegevens over de dichters die in deze bloemlezing zijn opgenomen achterin, en met bio- en bibliografische gegevens over Wim Hazeu op de achterzijde van het omslag]. Omslag: Kees van der Hoeven. Tweede, gewijzigde druk. Nijgh & Van Ditmar, 's Gravenhage, [september] 1981, Ten geleide gedateerd augustus 1965 en mei 1981, 152 blz., 13 × 20 cm. |
|
Gerrit Achterberg. Samengesteld door Daisy Wolthers met medewerking van J.C. Achterberg-van Baak, Wim Hazeu, Anton Korteweg en Jan Vermeulen. [Met Bibliografische gegevens [over Gerrit Achterberg] achterin en met Enkele vindplaatsen [van het opgenomen materiaal] en een Verantwoording door de samenstelster op blz. 3 van het omslag]. [Met 196 afbeeldingen, genummerd 1 t/m 165 en 165 t/m 186, 1 ongenummerde afbeelding achterin en 4 op blz. 3 van het omslag]. Omslagontwerp [met gebruikmaking van een foto van Gerrit Achterberg door Emmy Andriesse]: Kees Nieuwenhuijzen. Schrijvers Prentenboek Deel 21. Uitgave van het Nederlands Letter- |
15-IX-80
wl
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
| |
| |
Handschrift van Gerrit Achterberg op ware grootte. [Vervulling uit de bundel Existentie]
I-V-55
Documentatiedienst: Nederlands Letterkundig Museum
Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven
|
|