Historie van Malegijs

Hoe Spiet Ysane Malegijs moeye trouwede onder die aerde daer Malegijs alle die heeren dede brenghen van den duvelen, met zijnder consten van nigromancien.

MAlegijs nam sijn boecken, ende hi ghinc alleen buyten der stadt ende daer begonste hi te lesen veel manieren van coniuracien, alsoo datter vier oft vijf vianden quamen, ende vraechden hem wat hi gedaen wilde hebben. Malegijs seide. Haest u geringe ende maect hier tusschen dese twee bergen (twee mijlen vander stadt) een casteel seer costelic met een sale om Spiets bruloft daer in te houden. Als die duvels dit hoorden so hebben si beginnen te timmeren, ende te metsen, alsoo datter in corter tijt volmaect was. Doen dat casteel volmaect was, so vraechden de duvels Malegijs oft wel na sinen sinne gemaect waer. Malegijs seide dattet wel gemaeckt was. Ter wijlen dat si tcasteel dus maecten, so was Spiet voor de kercke om te trouwen, so dede Malegijs hem daer bi dragen vanden duvels ende als si getrout waren so gingen si weder ten hove. Malegijs beval den duvelen datse die bruyt ende bruydegom met al den heren brengen souden int nieuwe casteel datter gemaect was. Die

[p. 159]

duvels namen deen die bruyt, dander die bruydegom, dye derde den coninc, ende hebbense soe int nieuwe casteel ghebracht. Doen si alle int casteel waren in groter verdwelmtheit, so zijnse ten lesten werden ontspringhende, ende si en wisten niet waer si waren. Coninc Karel seyde. Hoe coeme ic hier, wat casteel is dit: dit zijn Malegijs wercken om dat ick niet nae huys reysen sal, ende mi is gheleyde gheloeft dat my niet misdaen werden en sal. Doen seyde Malegijs. Heer coninc u en sal niet misdaen werden, maer ghi moet ons helpen houden die bruyloft van Spiet ende Ysane mijn moeye, aldus moeste die coninc daer blijven hoe wel hijer niet mede te vreden en was. Doen werdt daer alle ghenuchte ghehanteert alsmen noch wel hooren sal.

Oriande met haren knape reysden om Malegijs te soecken, ende si seyde. Ick sorghe dat Malegijs doot is ghelick die pelgrim seyde want wi van hem niet en vernemen. Doen seyde die knape. Vrouwe Oriande tis sonder sorghe, wy sullen noch comen ter plaetsen daer wi verhooren sullen waer hi is. Oriande seyde. Om meer besceets te hebben soe sal ick gaen besweren die duvelen vander hellen, dat si my seggen sullen waer hi is, levende ofte doot, ende si dede haer boec van nigromancie op, ende beghan te lesen haer coniuracien, also datter twee duvels quamen ende vraechden haer wat si hebben wilde. Si antwoorde. Ghi duvels ghi moet mi seggen waer dat Malegijs mijn lief is. Die vianden seyden. Oriande ten is in onser macht niet dat wi u dat seggen souden, want wi en wetens niet. Doen seyde Oriande. Wie salt mi dan segghen, laet mi dat hooren oft ic sal u noch dieper besweren. Doen riepen die vianden ghelijc, de viant vanden water Balkare die weter af te spreken. Doen ghinck Oriande lesen ende besweren den duvel Balkare also dat hi terstont bi haer quam, ende vraechde wat haer begeerte was.

[p. 160]

Doen seide Oriande. Ghi duvel ghi moet mi seggen waer dat Malegijs is, oft hi noch levende is dan oft hi doot is. Dye duvel seyde. Hi is cloec ende ghesont, mer waer dat hi is en can ic u niet gheseggen. Ende Baldaris u broeder ende meester Iorck ende Vivien sijn verslagen mer Malegijs is ghesont. Doen Oriande dit hoorde, so was si verblijt ende riep haren knape bi haer (die van vervaertheden wech geloopen was) ende heeft tot hem geseyt. Dye duvel heeft mi geseyt dat Malegijs noch levende is, ende Baldaris mijn broeder ende meester Iorck ende Vivien zijn verslagen vanden Turcken, aldus so willen wi na tlant der Turcken reysen so geringe als wi mogen, op avontuer oft wi yet van hem vernemen mochten. Ende aldus sijn si met malcanderen ghereyst ter tijt toe dat si aen een haven quamen daer veel schepen laghen, ende si sijn in een schip gegaen dat nae Pruyssen reysen wilde. Als si dus seylende midden int zee waren, so saghen si dryven op een blat dat groen was, een naeckt kindeken met eenen pot in de hant, altoos scheppende ende drinckende. Si waren alle gader hier in seer verwondert wattet bedieden mochte. Ende tkint sprac Oriande aen, ende seyde. Oriande keert weder met uwen knape, want het is al moeyte voor niet dat ghi doet, want Malegijs en suldi daer niet vinden. Oriande dese woorden hoorende van dit cleyne kindeken, soo seyde si. O hemelsche vader hoe mach dit cleyn kindeken hier dus comen dryven, ende mi toe spreken, dat gheeft mi wonder. Die schiplieden saghen wonderlicken toe op tkindeken, ende si loeghen om dattet altoos dranck. Doen seyde dat kindeken. Ic moet die zee wt drincken ghelick my dat tot penitentie in ghestelt is dat ic dat doen moet. Oriande antwoorde. Al haddi begonnen sint dat die werelt eerst began: men soude niet ghewaer worden dattet eenen stoop waters gemindert ware, dus sijnt

[p. 161]

al lueghenen dat ghi segt. Dat kint antwoorde weder. Tis mi soo moghelick als ghi Malegijs waent te vinden daer ghi seer verre af sijt. Oriande seyde. Nu besweere ick u bi den levenden Gods sone dat ghi my segt, waer om ghi dus drijvende sijt op een bladeken, ende oft ghi een mensche oft een gheest sijt. Dat kint seyde. Ick was eens een sterffelic mensche maer nu ben ick van deser werelt verscheyden, ende hier so heb ick mijn condempnatie. Dwelck eerst is ghecomen by den priester die mi doopen soude dat hi soe qualijck gheleert was, soe dat hi mi niet half en gaf mijn beles. Ende als ick out was ontrent .xxx. iaren, soe nam ick die maniere aen van eenen weerwolf des woonsdaechs beghinnende inden avont, ende een vrouwe was van mi ter doot gebracht: ende een kint ongedoopt inden lichame, dats mi dmeeste van al dat ick inden geest hier moet besueren. Oriande haer verwonderende seyde. O vrient en weety niet waer Malegijs gebleven is, oft hi levende of doot is, maer haer vraghen was om niet, want tkint wech was. Ende aldus reysden si door die wilde zee, ende quamen so verre dat si vonden eenen groten walvisch, die hem lieden veel waters int scip blies, ende hi nam sinen steert ende werp dat schip om, also dattet al verdranc, sonder alleen Oriande met haren knape, die haer selven behalp met coniuracien, daer si den duvel Balcare mede bedwanck dat hy haer brachte een ander scip daer si in bewaert waren, ende die duvel seyde. Oriande siet hier een schip dat sal altoos varen daer ghi wesen wilt, ende ghi en sulter geenen schipper toe behoeven. Oriande die was verblijt, ende hieten den duvel wech ghaen, ende si beval hem als si hem riep dat hi weder dan quame. Doen seyde Oriande tot haren knape. Ic en can Malegijs niet vernemen al beswoer ic alle die gheesten vander hellen, ick peyse dat hi hem yewers onder die aerde

[p. 162]

besloten heeft om dat mer niet af en verneemt. Aldus so beveel ic u, schip dat ghi vaert na Pruyssen, daer ons scipper die verdroncken is ghevaren soude hebben. Doen vlooch dat schip door die zee oft eenen pijl wten boghe had geweest. Ende onder wegen vonden si Iudas sitten op eenen gloeyenden sarck met vier vianden die hem tempteerden ende maecten een groot geluyt, soe datmen en hoorde noch en sach. Oriande beswoer dye vianden dat si swijgen souden tot dat si teghen den gheest ghesproken had. Doen vraechde Oriande Iudas, wie hi was ende wat hi daer dede. Iudas antwoorde. Dat ic oyt geboren was dat mach mi wel rouwen, want ten eewighen daghe ben ic verdoemt, want noit meerder sonde in die werelt bedreven en is dan ick ghedaen heb. Ick heb minen vader doot gheslagen, ende mijn moeder heb ick getrout ende bi gheslapen, ende dalder meeste dat ic dede, dat was dat ic minen Heere ende minen meester vercocht, nemende my selven tleven, nyet peysende dat God bermhertich was, want had ic genade aen hem begeert, soo en waert mi geen noot geweest dese pine te lijden, ende dese pine die ic nu heb, is mi een solaes bi die ander pinen die ic lijden moet, ende met dien verloos si Iudas. Doen beswoer Oriande den duvel Bleccas, dat hi haer seggen soude waer dat Malegijs wesen mocht. Daer op dat Bleccas antwoorde. Wildijt weten, so gaet tot sinte Patricius valleye in Yerlant besiden Noortwege, ten clooster daer de moniken wit dragen tot tweelve toe, sonder alleen den abt, ist dat ghi daer u sonden tegen biecht, ende gaet int gat oft valleye, ghi sult. weten waer Malegijs bevaren is, ende anders niet, ende met dien soo vlooch die duvel na Iudas om hem te tempteren. Oriande was verblijt dat si vernomen had waer dat si van Malegijs vernemen soude, ende si reysde van daer na dat conincrijcke van Pruysen. Als si te lande

[p. 163]

quamen, so gingen si in die stat ende si lieten tschip daer gebonden liggen, tot dat si weder comen souden, ende si gingen in een herberge. Doen si in die herberge saten soo vraechde si ofter niet nieus en was. Die weert seyde. Hier is een vervaerlic dinc geschiet nu corts, want onse coninginne ginc swaer van kinde, ende si heeft een vrucht ter werelt ghebracht dat half een hont is, ende half een mensche, dat noyt mensche dies ghelijcx ghesien en heeft. Dies onse coninck seer verstoort is, want hy heeft zijn heeren ontboden om te weten hoe hijt met zijnder vrouwen maken sal. Nu hebben dye heeren gesloten datmen zijn vrouwe ende dye vrucht verbarnen sal ende vander vrucht ist een cleyn sake, mer tis een groote sake vander coninginnen, want het is tschoonste wijf dat noyt over voeten ginck. Oriande seyde. Ick hope die vrouwe te verantwoorden datse niet en sal sterven, ende Oriande ginc te bedde slapen.