Madoc. Jaargang 2005

[p. 250]

Agenda

Permanent

In het Franse stadje Mazamet, gelegen in de vallei van de Thoré, halfweg tussen Carcassonne en Albi werd eind mei 2005 een nieuwe permanente tentoonstelling geopend over het Occitaans katharisme. Tijdens het bezoek ontdekt men het dagelijks leven van de Occitaanse katharen uit de twaalfde en dertiende eeuw, dat verstoord werd door de kruistocht tegen de Albigenzen en de vervolging door de kerkelijke Inquisitie. Het parcours van 300 vierkante meter is onderverdeeld in verschillende deelthema's volgens een chronologische volgorde: ‘Het land en de mensen’, ‘Een nieuwe ketterij is geboren’, ‘Het Occitaans katharisme is begonnen in Pays Albigeois’, ‘De belofte van het christelijk heil’, ‘De kruistocht’, ‘De Inquisitie’, ‘De nadagen van het katharisme’, ‘Pèire Autier’, ‘Het einde’. Korte filmprojecties verlevendigen het geheel.

Maison des Mémoires, Rue des Casernes, 81200, Mazamet, Frankrijk; http://www.maison-memoires.com/ N.B.: Gedurende de periode maart-mei en oktober-december is de expositie geopend van woensdag tot en met zondag van 14.30 u. tot 18.30 u., in de periode juni-september alle dagen van 14.30 u. tot 19.00 u.

18 Maart 2006

Het Nederlandse ensemble voor middeleeuwse muziek Super Librum maakt sinds 1985 gebruik van authentieke zang- en improvisatietechnieken bij de uitvoering van middeleeuwse muziek, en won daarvoor al diverse prijzen. Door tekstvoordracht te combineren met instrumentale improvisaties (‘super librum’), maakt het ensemble deze muziek toegankelijk voor een hedendaags publiek. Aangezien de uitvoering van middeleeuwse muziek een specialisme op zich is, werkt het ensemble samen met musici die opgeleid zijn aan de Schola Cantorum Basiliensis in Zwitserland, het enige instituut ter wereld dat een opleiding voor middeleeuwse muziek heeft. Bij de ontwikkeling van programma's maakt het ensemble graag gebruik van de kennis van linguïsten, mediëvisten, musicologen en choreografen. Op 18 maart voert Super Librum de ‘Symphonia harmoniae caelestium revalationum’ (Symfonie van harmonie van hemelse openbaringen) van Hildegard van Bingen uit 1150 uit. Dit betreft een collectie van Hildegards gedichten die ze zelf op muziek heeft gezet.

[p. 251]

Symphonia - Liederen van Hildegard von Bingen (1098-1179); 18 maart 2006, Lutherse kerk, Groningen (20.15u) i.s.m. Musica Antiqua Nova; http://www.superlibrum.nl/

Tot 19 Maart 2006

In het Tilburgse museum voor schriftelijke communicatie het Scryption in Tilburg belicht de tentoonstelling ‘Muziek OpSchrift’ alle mogelijke en onmogelijke manieren om muziek door middel van tekens en tekeningen te noteren. Muziek OpSchrift behandelt de meest uiteenlopende aspecten van het thema muzieknotatie, waaronder de ontwikkeling van het notenschrift van de middeleeuwse neumen tot en met de huidige computernotaties. Naast een tentoonstelling omvat het project de uitgave van een boek, twee Dagen van de Muzieknotatie en diverse concerten, lezingen, workshops, films en presentaties, zowel in het Scryption als op locatie in Nederland en Vlaanderen. Museum het Scryption, Tilburg; http://www.scryption.nl/

Tot 27 Maart 2006

Elf eeuwen lang, tussen het eind van de vierde eeuw en 1453, was het Byzantijnse rijk het centrum van de wereld én een brug tussen Oost en West. Het rijk absorbeerde het beste van andere en eerdere culturen en vormde zo een cultuur die zijn weerga niet kende. De tentoonstelling ‘Pelgrimsschatten. Byzantium-Jeruzalem’ in de Hermitage Amsterdam biedt een beeld van de visie op het Heilig Land in de Byzantijnse cultuur door middel van pelgrimssouvenirs. De hausse aan pelgrimages naar het Heilige Land ontstond aan het einde van de vierde eeuw. Als aandenken aan hun indrukwekkende ervaringen wilden pelgrims iets meenemen naar huis; grote prestigieuze geschenken, maar ook kleine voorwerpen voor privé-gebruik. Ook toen het Heilige Land onder islamitische heerschappij stond, bleven pelgrims komen. In de latere pelgrimssouvenirs is wel sprake van een vermenging van christelijke met islamitische iconografie. In de elfde eeuw was de pelgrimage tot volle wasdom gekomen. De meegenomen aandenkens werden in kerken bewaard. Ook in Rusland bouwden de toenmalige heersers kloosters en kerken om de aandenkens van het Heilige Land te bewaren. De brede keuze in deze tentoonstelling van voorwerpen verbeeldt de complexe, soms tegenstrijdige culturen van het Midden-Oosten. Hermitage Amsterdam, Amsterdam; http://www.hermitage.nl/

24 Januari-9 April 2006/ 26 April-16 Juli 2006

In het Getty Museum in Los Angeles in Californië lopen in 2006 een aantal tentoonstellingen die voor de liefhebber van de Middeleeuwen de moeite waard zijn. Naast de tentoonstellingen ‘Titian and the Commander: A Renaissance Artist and His Patron’ (nog tot 5 februari) en ‘Drawings from Leonardo to Titian: A North Italian Itinerary (nog tot 26 februari) loopt in de periode 24 januari-9 april 2006 ook de expositie ‘the Medieval Bookshelf: From Romance to Astronomy’. Gedurende de Middeleeuwen werd een breed scala aan seculiere boeken

[p. 252]

verlucht. Daaronder vallen wetsteksten, filosofische werken, kronieken, wetenschappelijke trakaten en romances. Hier worden 21 van de mooiste Middeleeuwse manuscripten uit de collectie van het museum tentoongesteld. In hetzelfde museum start op 25 april 2006 tevens ‘The Cult of Saints’. Verering van heiligen was een belangrijk onderdeel van het spirituele en culturele leven in de Middeleeuwen en de Renaissance, en ‘The Cult of Saints’ biedt daarvan via afbeeldingen een overzicht. Deze tentoonstelling is tot 16 juli 2006 te bezichtigen. Getty Museum, Los Angeles, Californië (V.S.); http://www.getty.edu/

t/m 7 Mei 2006

Na de geslaagde tentoonstelling over de gebroeders Limburg is in Museum Het Valkhof in Nijmegen nu de tentoonstelling ‘Nijmegen, oudste stad van Nederland’ te bewonderen. Met deze tentoonstelling wil het museum de bezoekers kennis laten maken met het roemrijke verleden van Nijmegen, de eerste Romeinse stad in Nederland. Het laat de hoogtepunten zien van wat er de afgelopen 25 jaar bij archeologisch onderzoek is gevonden. Spectaculair onderdeel is het reconstrueerde gezicht van een rijke vrouw uit de vierde eeuw, van wie het skelet in 2001 werd aangetroffen in de Nijmeegse binnenstad. De tentoonstelling, die tot stand kwam in samenwerking met het Bureau Archeologie van de gemeente Nijmegen, vormt het sluitstuk van de viering van het 2000-jarig bestaan van Nijmegen. Museum Het Valkhof, www.museumhetvalkhof.nl/nijmegenoudstestad.htm, 024-3608805.