Madoc. Jaargang 1998

[p. 64]

bij de agenda

‘Fryslân, staat en macht’

Voor dit congres over Friesland en zijn institutionele ontwikkeling is een afbakening gekozen tussen 1450 en 1650. Het betreft de periode waarin Wester-Lauwers Friesland zich ontwikkelt van enkele losse regio's tot een soeverein gewest met steden en stadhouders. De vetesamenleving moest in 1498 plaatsmaken voor een centraal gezag, wat een eerste breekpunt in deze periode vormt. Een tweede omwenteling vindt plaats wanneer in 1580 de Staten de soevereiniteit verwerven. Vanaf 1640 worden de politieke verhoudingen door een nieuw stemreglement vastgelegd, waarna er tot 1795 geen ingrijpende veranderingen plaatshebben in het politiek bestuur van Friesland.

Van 3 t/m 5 juni vinden in Leeuwarden diverse lezingen plaats, waarin de geschetste ontwikkeling nader wordt toegelicht. Op donderdag 4 juni gaat een aantal lezingen over Friesland in de vijftiende eeuw: drs. P.N. Koo-men, De Friese vetemaatschappij in de 15e eeuw: sociale structuur en machtsbases; dr. J.A. Mol, Friese kloosters en vetevoering in de 15e eeuw; dr. O. de Vries, Staatsvorming in Zwitserland en Friesland in de 15e eeuw; drs. P. Baks), De introductie van het Saksische bestuur in Friesland.

Plaats: Leeuwarden, Grote of Jacobijnkerk en Stadsschouwburg De Harmonie. De kosten voor deelname bedragen f150, - (studenten f50, -). Hierbij zijn inbegrepen de lezingen, catering (koffie, thee, lunch) en een korting op de te verschijnen congresbundel. Informatie en inschrijving (tot 17 april 1998): Noord-plan BV, Machteld de Boer en Miranda Terpstra, tel. [phone], fax [phone], e-mail: [e-mail].

De voormalige Sint-Bernardusabdij in Aduard

Sinds 1 juli 1997 heeft Nederland een museum over de geschiedenis van de cisterciënzer kloosterorde en de voormalige Sint-Bernardusabdij in Aduard. Dit klooster werd in 1192 ten westen van de stad Groningen gesticht en groeide uit tot de grootste en rijkste abdij in de Noordelijke Nederlanden, om in 1580 ten onder te gaan in de Reformatie.

Het Aduarder museum is gelegen tegenover het enige overblijfsel van de abdij dat nog overeind staat, een middeleeuwse ziekenzaal, die ter plaatse ‘de Abdijkerk’ wordt genoemd. Of deze infirmerie, tegenwoordig in gebruik als hervormde kerk, werd gebouwd voor de cisterciënzer monniken of lekenbroeders is ongewis. Een brochure van het nieuwe museum beschrijft de geschiedenis van het onderzoek naar het bouwwerk - eerder als waag en eetzaal geïnterpreteerd - en draagt argumenten aan voor de duiding als ziekenzaal voor de monniken. Schriftelijke bronnen berichten over de bouw ervan aan het einde van de dertiende eeuw. Een andere brochure dient als handleiding bij de bescheiden expositie. De ziekenzaal is via het museum toegankelijk.

Openingstijden van 1 april tot 1 november: di t/m za 10.00-17.00 uur, zo 13.00-17.00 uur; openingstijden van 1 november tot 1 april: zo 13.00-17.00 uur (daarbuiten op afspraak). Museum Sint Bernardushof, Hofstraat 45, 9831 RB Aduard (050-4032109/4031965). Elektronische adressen: http://post.stin.nl/users/jdi/aduard/aduard.htm en [e-mail]).