Leven van Lutgart
(1899)–anoniem Lutgart, Leven vanV. Van din dat si des abts Symoens sile van Foinni verloestte van den vegevire.In enen closter in din dagen,
Daer grawe moneke ordne dragen,
Die es genamet, alsic mi
970
Versta, die closter van Foinni1
So was gemaket abt en here,
Die langen tijt hilt in sine eere
Din closter al; hit dant Symon1,
Die gerne pijnde om wale don;
975
Hi was behendech ende vroet
Ende anders was sijn leven goet;
Mar al te swaer was hi dengenen
Die crankest in din closter schenen,
Ende al te stijf, ende al te fel,
980
Ende oc te wrekene al te snel
Van ijongen lieden die mesdaden.
Dat was van hem wel grote schade:
Want buten din in alre wise
So was hi van wel groten prise
985
Ende oc van seden wel gerakt,
Alse ons wel cont die vite makt,
Die sine seden int gevoch
Volcomenlike priset gnoch.
+Mar dis hi hadde lof vercregen,
990
Bi die so haddene onderslegen
Lutgart, die goede, ende utvercoren.
Daeran en heft hi nit verloren;
Want op die wile dat hi schit
Van derre werelt ende lit
995
Dit brosche lijf, dit arme leven,
So wart die sile enwech gedreven,
Daer si antwerde moste ontfaen
Van allen dat si ie gedaen
Tevoren hadde in haren live.
1000
Daer wi erminge, wi caitive
Op souden scowen ende merken;
Want igewelc van sinen werken,
Weder si quaet sijn ochte goet,
Te ijoncst antwerde geven moet.
1005
Aldos so moste comen voert
Die sile, aldaer si heft gehort
Die Gods sententie, die se schire
Gewiset heft tin vegevire
Om hare sonden, alse daer
1010
Te sine lange XL ijar.
Hir binnen quam met waren warden
| |
[p. 15] | |
Ter wel gerakder magt Lutgarden
Al tote Aiwires die nimare
Van hem, dat hi verscheeden ware.
1015
Dis was si roweeh ende onblide;
Want sine lange in sinen tide
Met vaster herten daer tevoren
Geminnet hadde ende utvercoren.
+Dis wart si saen also beraden
1020
Dat si hem wilde staen in staden
Met harre macht getrowelike.
Dos ginc die magt omodelike
Te Gode bidden sonder beide
Dat hi dor sine ontfarmechheide
1025
Die sile, die hi eer geboet
Van niwte, wilde ut alre noet
Verloessen ende it schire geven
Met hem dat ewelike leven.
Dit was der goeder vrowen bede,
1030
Die si so lange wile dede,
Op enen dach, dat quam wel lisc
Van boven utin paradise
Gevlogen ene stemme aldaer,
Die seide: ‘Gods vrindinne maer,
1035
Lutgart, nu weset wel te rasten;
U disciplinen ende u vasten,
Ende oc u beden, sonder waen,
Der silen sal in staden staen;
Dat si u cundech oppenbare;
1040
Want dat gi biddet over hare
Dos ernstelic, moet emmer comen
Te baten hare ende oc te vromen.’
Owi! ho blide was Lutgart
Doe si verhorde dese wart!
1045
Har herte waa getroestet wale
Doe si verhorde dese tale.
Wat wondre dis? Want si vernam
Dat hare bede wel bequam
+Den hogsten coninc, onsen Here.
1050
Dis ginc si hem noch bidden sere
Die alle dinc geleisten mach,
Dat hi din eweliken dach
Van sinen rike dade schinen
Der silen, ende ut alre pinen
1055
Verlossen wilde die it schire,
Ende utin scharpen vegevire
It cortelinge dor genade
Te sinen rike comen dade.
So lange bat die maget fijn
1060
Dat anderwerf din bode sijn
Aldaer Got sendde weder lise,
Die sprac te hare in derre wise:
‘Lutgart, nu laett u suchten staen;
Der silen sal men wouden saen
1065
So dat si sal wel cortelinge,
Dis gise ontfaet in u gedinge,
Met Gode ginder boven schone
In hemelrike spannen cronc
Dor uwen wille, maget wert;
1070
Want sider meer dat gijt begert,
En es nit recht dat mens u werne.’
Dit horde noch die maget gerne;
Si dankeds Gode sonder wanc;
Mar dat die verste wart so lanc,
1075
Dat was hare utermaten leet.
Ho menech werf si wee gebeet
Met langen beden, die si dede,
Ende oc met disciplinen mede,
+Die migel waren ende swar,
1080
En canic u niet overwaer
Geseggen wel; want vele was
Der beden, die sire over las,
Ende oc der groter disciplinen,
Dar si van irsten mede pinen
1085
Hars selves lijf begonste sware,
Alse och si alles schuldech ware
Dis ic verdinde in sinen live
Die man, daer ic u ave scrive.
Mar wildi dat ic u ontbinde,
1090
Na din dat ic gescreven vinde,
Hoe na si quam met haren beden
Der eweliker Gods geneden,
Ic saelt u seggen, hort na mi:
Doe soscerwijs die maget vri
1095
Op enen namelike dach
Geknilt in harre beden lach,
Began sis wonderlike sere
Te Gode bidden, onsen Here,
Dat hi dor sine omodechheide
1100
Dis heren sile al sonder beide
Verloessen wilde ut alre qualen
Ende oc te sinen rike halen.
Si sprac aldos: ‘Almechtech Got,
Die overal hebt u gebot,
1105
Noch biddic u dat gi ontfaet
Die bede mijn ende oc verstaet
Die wart, die ic u segge nu.
Wel lange hebbic gebeden u
+Dat gi der silen dant Symoens
1110
Gebruken doet dis selves loens,
Din gi verleent din andren silen
Die wilen eer so u bevilen,
Dat si met u wel salechlike
Nu spannen crone in hemelrike;
1115
Mar dis gi dit in versten lanc
Geleget hebbet, ende stranc
U hebt gehouden iegen hare,
Dis seggie u wel oppenbare
Dat ic voertane in minen tide
1120
En werde meer no vro no blide
Noch nemmermeer en sal cesseren
Van disciplinen, noch fineren
Van beden oc in rechten trowen
Tote an der stont dat ic sal schowen
1125
Met claren ogen ende conden
| |
[p. 16] | |
Gevrijt die sile ende al ontbonden
Van allen commere ende pinen;
Mar al in een met disciplinen
Salic mi selven so verduën,
1130
Ende al mijn lijf oc so dorbluwen
Met slagen groet sonder getal,
Dat u dis, Here, ontfarmen sal,
Opdat gi langer legget it
In versten dit; mar neen gi nit,
1135
Dis hopic; want gi sijt so melde
Dat gi die sile met gewelde
Saen loessen selt ut alre noet,
Die si noch doget al te groet.’
+Eer dese wart har inde namen,
1140
So sach die maget, waer si quamen,
Van boven uten hogen trone
Met schinen clar, licht ende schone,
Die Godes sone metter silen.
Dar iegen ginc die maget knilen,
1145
Doe sise comen sach bi hare.
Doe sprac aldos al oppenbare
Die Godes sone aldaer hi stoet:
‘Lutgart, uwe bede, die gi doet,
Si hevet mi hir neder brachtt;
1150
Uwe minne, die mi so vercrachtt
Dat ic en can onsseggen nit
Dis gi mi biddet, si mi rit
Dat ic hir neder quame nu
Ende ic die sile toegede u,
1155
Die ic hir brenge nu met mi.
Nu si(e)t, Lutgart, dit selve es si,
Die sile daer gi over badet.
Nu es die pine wel bestadet,
Die gi dor hare willet doegen,
1160
Want gi se si(e)t met conden ogen.
Oc seggic u wel over waer
Dat si wel lange XL ijaer
Int vegevir hadde emmer moten
Noch wesen ende aldaer genoten
1165
Dis si verdinde in haren tide.
Mar sijt in hogen ende blide
Ende uwes suchtens ave staet;
Want si nu hevet vol aflaet
+Van allen sondeliken saken,
1170
Ende oc verlaet van alre wraken.
Dis sijt wel seker, kare mijn:
Dat toget wel die clare schijn
Daer gise mede siet verclart.
Dis mach si danken u, Lutgart,
1175
Te rechte meer dan imene el;
Want over een dat weten wel
Dat si ne ware nit so schire
Verloesset uten vegevire,
Noch oc verheven also saen
1180
Te hemele, en haddi gedaen,
Die hare wel in staden stoedt,
Warbi si bliven sal verhoedt
Voert ewelic van allen sere.’
Doe sprac die sile oc: ‘Got, die Here,
1185
Hi motu lonen, maget vri,
Ende oc vergelden dat gi mi
Verloesset hebt ut alre pinen;
U vasten ende u disciplinen,
Daer gi u selven mede quellet,
1190
Mi hevet alle noet bevellet,
Ende oc van XL ijaren lanc
(Dis motti hebben groten danc)
Dat vegevir al af gecochtt;
Mar dat gi mijns so walè rochtt,
1195
Dat motu lonen Got, die goede.’
Dos schit enwech met bliden moede
Die sile ende es opwert gecregen
Met Gode, die se heft gedregen
+Ter groter feesten ginder boven,
1200
Daer alle dingle Gode loven.
Doe was die maget harde vro,
Dis si verloesset sach also
Die sile; want si was verlaten
Van groter pinen utermaten,
1205
Daer si tevoren mede sware
Plach al ineen verladen hare
Tote op din nameliken dach
Dat si die sile comen sach
Met groten schine also verelart.
1210
Dis dankde Godes brut, Lutgart,
Met blider herten menechfout
Der eweliker Gods gewout,
Dat es Got selvo, dis so saen
Van hem was hare bede ontfaen,
1215
Ende oc met eeren ende vromen
Die dinc te goeden pointe comen.
|
|