Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Leven van Lutgart (1899)

Informatie terzijde

Titelpagina van Leven van Lutgart
Afbeelding van Leven van LutgartToon afbeelding van titelpagina van Leven van Lutgart

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.30 MB)

XML (1.18 MB)

tekstbestand






Editeur

François van Veerdeghem



Genre

poëzie

Subgenre

heiligenleven


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

V. Van din dat si des abts Symoens sile van Foinni verloestte van den vegevire.

 
In enen closter in din dagen,
 
Daer grawe moneke ordne dragen,
 
Die es genamet, alsic mi
970[regelnummer]
Versta, die closter van FoinniGa naar voetnoot1
 
So was gemaket abt en here,
 
Die langen tijt hilt in sine eere
 
Din closter al; hit dant SymonGa naar voetnoot1,
 
Die gerne pijnde om wale don;
975[regelnummer]
Hi was behendech ende vroet
 
Ende anders was sijn leven goet;
 
Mar al te swaer was hi dengenen
 
Die crankest in din closter schenen,
 
Ende al te stijf, ende al te fel,
980[regelnummer]
Ende oc te wrekene al te snel
 
Van ijongen lieden die mesdaden.
 
Dat was van hem wel grote schade:
 
Want buten din in alre wise
 
So was hi van wel groten prise
985[regelnummer]
Ende oc van seden wel gerakt,
 
Alse ons wel cont die vite makt,
 
Die sine seden int gevoch
 
Volcomenlike priset gnoch.
 
Ga naar margenoot+Mar dis hi hadde lof vercregen,
990[regelnummer]
Bi die so haddene onderslegen
 
Lutgart, die goede, ende utvercoren.
 
Daeran en heft hi nit verloren;
 
Want op die wile dat hi schit
 
Van derre werelt ende lit
995[regelnummer]
Dit brosche lijf, dit arme leven,
 
So wart die sile enwech gedreven,
 
Daer si antwerde moste ontfaen
 
Van allen dat si ie gedaen
 
Tevoren hadde in haren live.
1000[regelnummer]
Daer wi erminge, wi caitive
 
Op souden scowen ende merken;
 
Want igewelc van sinen werken,
 
Weder si quaet sijn ochte goet,
 
Te ijoncst antwerde geven moet.
1005[regelnummer]
Aldos so moste comen voert
 
Die sile, aldaer si heft gehort
 
Die Gods sententie, die se schire
 
Gewiset heft tin vegevire
 
Om hare sonden, alse daer
1010[regelnummer]
Te sine lange XL ijar.
 
Hir binnen quam met waren warden
[pagina 15]
[p. 15]
 
Ter wel gerakder magt Lutgarden
 
Al tote Aiwires die nimare
 
Van hem, dat hi verscheeden ware.
1015[regelnummer]
Dis was si roweeh ende onblide;
 
Want sine lange in sinen tide
 
Met vaster herten daer tevoren
 
Geminnet hadde ende utvercoren.
 
Ga naar margenoot+Dis wart si saen also beraden
1020[regelnummer]
Dat si hem wilde staen in staden
 
Met harre macht getrowelike.
 
Dos ginc die magt omodelike
 
Te Gode bidden sonder beide
 
Dat hi dor sine ontfarmechheide
1025[regelnummer]
Die sile, die hi eer geboet
 
Van niwte, wilde ut alre noet
 
Verloessen ende it schire geven
 
Met hem dat ewelike leven.
 
Dit was der goeder vrowen bede,
1030[regelnummer]
Die si so lange wile dede,
 
Op enen dach, dat quam wel lisc
 
Van boven utin paradise
 
Gevlogen ene stemme aldaer,
 
Die seide: ‘Gods vrindinne maer,
1035[regelnummer]
Lutgart, nu weset wel te rasten;
 
U disciplinen ende u vasten,
 
Ende oc u beden, sonder waen,
 
Der silen sal in staden staen;
 
Dat si u cundech oppenbare;
1040[regelnummer]
Want dat gi biddet over hare
 
Dos ernstelic, moet emmer comen
 
Te baten hare ende oc te vromen.’
 
Owi! ho blide was Lutgart
 
Doe si verhorde dese wart!
1045[regelnummer]
Har herte waa getroestet wale
 
Doe si verhorde dese tale.
 
Wat wondre dis? Want si vernam
 
Dat hare bede wel bequam
 
Ga naar margenoot+Den hogsten coninc, onsen Here.
1050[regelnummer]
Dis ginc si hem noch bidden sere
 
Die alle dinc geleisten mach,
 
Dat hi din eweliken dach
 
Van sinen rike dade schinen
 
Der silen, ende ut alre pinen
1055[regelnummer]
Verlossen wilde die it schire,
 
Ende utin scharpen vegevire
 
It cortelinge dor genade
 
Te sinen rike comen dade.
 
So lange bat die maget fijn
1060[regelnummer]
Dat anderwerf din bode sijn
 
Aldaer Got sendde weder lise,
 
Die sprac te hare in derre wise:
 
‘Lutgart, nu laett u suchten staen;
 
Der silen sal men wouden saen
1065[regelnummer]
So dat si sal wel cortelinge,
 
Dis gise ontfaet in u gedinge,
 
Met Gode ginder boven schone
 
In hemelrike spannen cronc
 
Dor uwen wille, maget wert;
1070[regelnummer]
Want sider meer dat gijt begert,
 
En es nit recht dat mens u werne.’
 
Dit horde noch die maget gerne;
 
Si dankeds Gode sonder wanc;
 
Mar dat die verste wart so lanc,
1075[regelnummer]
Dat was hare utermaten leet.
 
Ho menech werf si wee gebeet
 
Met langen beden, die si dede,
 
Ende oc met disciplinen mede,
 
Ga naar margenoot+Die migel waren ende swar,
1080[regelnummer]
En canic u niet overwaer
 
Geseggen wel; want vele was
 
Der beden, die sire over las,
 
Ende oc der groter disciplinen,
 
Dar si van irsten mede pinen
1085[regelnummer]
Hars selves lijf begonste sware,
 
Alse och si alles schuldech ware
 
Dis ic verdinde in sinen live
 
Die man, daer ic u ave scrive.
 
Mar wildi dat ic u ontbinde,
1090[regelnummer]
Na din dat ic gescreven vinde,
 
Hoe na si quam met haren beden
 
Der eweliker Gods geneden,
 
Ic saelt u seggen, hort na mi:
 
Doe soscerwijs die maget vri
1095[regelnummer]
Op enen namelike dach
 
Geknilt in harre beden lach,
 
Began sis wonderlike sere
 
Te Gode bidden, onsen Here,
 
Dat hi dor sine omodechheide
1100[regelnummer]
Dis heren sile al sonder beide
 
Verloessen wilde ut alre qualen
 
Ende oc te sinen rike halen.
 
Si sprac aldos: ‘Almechtech Got,
 
Die overal hebt u gebot,
1105[regelnummer]
Noch biddic u dat gi ontfaet
 
Die bede mijn ende oc verstaet
 
Die wart, die ic u segge nu.
 
Wel lange hebbic gebeden u
 
Ga naar margenoot+Dat gi der silen dant Symoens
1110[regelnummer]
Gebruken doet dis selves loens,
 
Din gi verleent din andren silen
 
Die wilen eer so u bevilen,
 
Dat si met u wel salechlike
 
Nu spannen crone in hemelrike;
1115[regelnummer]
Mar dis gi dit in versten lanc
 
Geleget hebbet, ende stranc
 
U hebt gehouden iegen hare,
 
Dis seggie u wel oppenbare
 
Dat ic voertane in minen tide
1120[regelnummer]
En werde meer no vro no blide
 
Noch nemmermeer en sal cesseren
 
Van disciplinen, noch fineren
 
Van beden oc in rechten trowen
 
Tote an der stont dat ic sal schowen
1125[regelnummer]
Met claren ogen ende conden
[pagina 16]
[p. 16]
 
Gevrijt die sile ende al ontbonden
 
Van allen commere ende pinen;
 
Mar al in een met disciplinen
 
Salic mi selven so verduën,
1130[regelnummer]
Ende al mijn lijf oc so dorbluwen
 
Met slagen groet sonder getal,
 
Dat u dis, Here, ontfarmen sal,
 
Opdat gi langer legget it
 
In versten dit; mar neen gi nit,
1135[regelnummer]
Dis hopic; want gi sijt so melde
 
Dat gi die sile met gewelde
 
Saen loessen selt ut alre noet,
 
Die si noch doget al te groet.’
 
Ga naar margenoot+Eer dese wart har inde namen,
1140[regelnummer]
So sach die maget, waer si quamen,
 
Van boven uten hogen trone
 
Met schinen clar, licht ende schone,
 
Die Godes sone metter silen.
 
Dar iegen ginc die maget knilen,
1145[regelnummer]
Doe sise comen sach bi hare.
 
Doe sprac aldos al oppenbare
 
Die Godes sone aldaer hi stoet:
 
‘Lutgart, uwe bede, die gi doet,
 
Si hevet mi hir neder brachtt;
1150[regelnummer]
Uwe minne, die mi so vercrachtt
 
Dat ic en can onsseggen nit
 
Dis gi mi biddet, si mi rit
 
Dat ic hir neder quame nu
 
Ende ic die sile toegede u,
1155[regelnummer]
Die ic hir brenge nu met mi.
 
Nu si(e)t, Lutgart, dit selve es si,
 
Die sile daer gi over badet.
 
Nu es die pine wel bestadet,
 
Die gi dor hare willet doegen,
1160[regelnummer]
Want gi se si(e)t met conden ogen.
 
Oc seggic u wel over waer
 
Dat si wel lange XL ijaer
 
Int vegevir hadde emmer moten
 
Noch wesen ende aldaer genoten
1165[regelnummer]
Dis si verdinde in haren tide.
 
Mar sijt in hogen ende blide
 
Ende uwes suchtens ave staet;
 
Want si nu hevet vol aflaet
 
Ga naar margenoot+Van allen sondeliken saken,
1170[regelnummer]
Ende oc verlaet van alre wraken.
 
Dis sijt wel seker, kare mijn:
 
Dat toget wel die clare schijn
 
Daer gise mede siet verclart.
 
Dis mach si danken u, Lutgart,
1175[regelnummer]
Te rechte meer dan imene el;
 
Want over een dat weten wel
 
Dat si ne ware nit so schire
 
Verloesset uten vegevire,
 
Noch oc verheven also saen
1180[regelnummer]
Te hemele, en haddi gedaen,
 
Die hare wel in staden stoedt,
 
Warbi si bliven sal verhoedt
 
Voert ewelic van allen sere.’
 
Doe sprac die sile oc: ‘Got, die Here,
1185[regelnummer]
Hi motu lonen, maget vri,
 
Ende oc vergelden dat gi mi
 
Verloesset hebt ut alre pinen;
 
U vasten ende u disciplinen,
 
Daer gi u selven mede quellet,
1190[regelnummer]
Mi hevet alle noet bevellet,
 
Ende oc van XL ijaren lanc
 
(Dis motti hebben groten danc)
 
Dat vegevir al af gecochtt;
 
Mar dat gi mijns so walè rochtt,
1195[regelnummer]
Dat motu lonen Got, die goede.’
 
Dos schit enwech met bliden moede
 
Die sile ende es opwert gecregen
 
Met Gode, die se heft gedregen
 
Ga naar margenoot+Ter groter feesten ginder boven,
1200[regelnummer]
Daer alle dingle Gode loven.
 
Doe was die maget harde vro,
 
Dis si verloesset sach also
 
Die sile; want si was verlaten
 
Van groter pinen utermaten,
1205[regelnummer]
Daer si tevoren mede sware
 
Plach al ineen verladen hare
 
Tote op din nameliken dach
 
Dat si die sile comen sach
 
Met groten schine also verelart.
1210[regelnummer]
Dis dankde Godes brut, Lutgart,
 
Met blider herten menechfout
 
Der eweliker Gods gewout,
 
Dat es Got selvo, dis so saen
 
Van hem was hare bede ontfaen,
1215[regelnummer]
Ende oc met eeren ende vromen
 
Die dinc te goeden pointe comen.

voetnoot1
Foinni. Thans Foigny, bij Vervins, in 't noorden van Frankrijk, bezuiden de Belgische provincie Henegouwen, in de streek welke La Thiérache heet. Daar bestond een vermaarde Cistercienser-abdij, in 1121 gesticht, die tijdens de Fransche omwenteling der vorige eeuw vernield werd.
A. Demasure: Le Nord de la Thiérache.
Piette: Histoire de l'abbaye de Foigny. Vervins. Papillon 1847.
voetnoot1
Dant Symon. Thans slechts Dom. Godefroy: Dictionnaire de l'ancienne langue française, T. II, p. 417:
‘Dan, dant, dam, damp, dampt, domp, dom, titre de dignité. Dans la hiérarchie féodale le dam ou dan venait immédiatement après le comte et avant le baron. Le plus souvent ce mot s'employait d'une manière générale devant le nom d'une personne qu'on voulait honorer et équivalait suivant les circonstances à seigneur, maître, sire.’
margenoot+
f.23ro.
[tekstkritische noot]1073 l. dankdes. - 1094 l. sostenwijs (?).
margenoot+
f.23vo.
margenoot+
f.24ro.
margenoot+
f24vo.
margenoot+
f.25ro.
[tekstkritische noot]1176 l. wetet.
margenoot+
f.25vo.
margenoot+
f.26ro.
margenoot+
f.26vo.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken