Lust en Gratie. Jaargang 7

[p. 4]

[Nummer 25]

Spanje 1989. Foto: Montse Ruiz Portugués

[p. 6]

Redactioneel

Elke keer als er antifeministische geluiden uit de media opborrelen, valt ons de zompigheid ervan op. Nooit waait er eens een frisse tegenwind. Schimmelige argumenten of botte constateringen die met geen enkel fatsoen nog kunnen worden gebruikt tegen welke andere emancipatiebeweging of minderheidsgroepering dan ook, of die onmiddellijk door ieder weldenkend mens zouden worden weggehoond, vindt men kennelijk nog altijd goed om er het feminisme mee te bestrijden.

In december 1989 ontving Hannemieke Stamperius (Hannes Meinkema) de Annie Romeinprijs en zij reageerde in haar dankwoord (Opzij, februari 1990) op een non-bespreking, een column dus, van Carel Peeters (Vrij Nederland, 21-10-1989) waarin het boek van Anja Meulenbelt, Meer dan een engel. Over literatuur en seksestrijd, ter sprake kwam. En passant werden daarin ook nog het proefschrift van Maaike Meijer, De lust tot lezen en de Anna Bijnsprijs tot zinloze bezigheden gereduceerd. In het kort kwam P.'s ‘betoogje’ hierop neer: wat feministische critici en schrijfsters beweren, is flauwekul, is een strijd tegen windmolens.

Deze ‘argumentatie’ van P. komt neer op de constatering: er bestaan geen flagrante voorbeelden van onrechtvaardigheden ten opzichte van schrijfsters. Er worden in de literatuur geen vrouwen bewust genegeerd. Punt. Conclusie: Anja Meulenbelt en ook talloze andere feministen, leven in Windmolenland.

U begrijpt wellicht dat onze klompjes daarvan uitvielen. Guttegut, wat een sprankelende analyse! Wat een mokerslag! Welk een bewust negeren van alles wat er de afgelopen jaren over dit onderwerp is geschreven. En dan nog wel door de hoofdredacteur van de boekenbijlage van een weekblad dat zo gaarne voor progressief doorgaat; door een criticus die zelfs een leerstoel aan de VU te Amsterdam bezet houdt. Arme studenten.

[p. 7]

Feministische literatuurtheoretici, critici en schrijfsters hebben in een verbazingwekkend korte tijd hele bibliotheken bij elkaar geschreven en als iemand als P. daar alleen maar een emotionele scheet van moet laten (een woord als ‘seksenstrijd’ vindt hij al ‘onsmakelijk’), dan kunnen wij slechts concluderen: deze man heeft, à la 't Hart, een erg nare persoonlijke kwetsuur opgelopen: hij is ongeveer vijfenveertig jaar geleden op de kleuterspeelplaats aan zijn haren getrokken door een kattig meisje, of hij is afgunstig op vrouwen: hij heeft last van baarmoedernijd. In het laatste geval wordt het tijd dat P. zijn banen opzegt, een kind baart (zie Opzij, februari 1990) en het keukenschort aantrekt. Wij, de bewoonsters van Windmolenland, kunnen dan zijn stoelen overnemen en een frisse wind laten waaien in de verstofte wereld van bange, behoudende mannetjes.

Voor u ligt alweer het vijfentwintigste nummer van ‘zinloze bezigheid’ Lust & Gratie. Speciaal voor dit lentenummer zochten wij contact met de feministische ornithologe Jannie Pluvier.

Ons was reeds opgevallen dat veel vrouwen er een hobby op na hielden die vroeger als seksistisch bekend stond: het vogelen, het gewapend met verrekijker voyeureren van vogels in hun eigen natuur. Dankzij de in vele vrouwenkringen reeds bekende ‘Kursus vogelkijken’ van Jannie Pluvier, is nu deze mannelijke hobby gezuiverd van seksistische smetten. Als u nu door bos en beemd zwerft en u hoort geritsel in het struikgewas, weest er dan op bedacht dat uw buurvrouw zich daarin kan bevinden en haar praktijkoefeningen doet.

Wat is er heerlijker dan na een tocht door de vrije natuur je te verdiepen in een verhaal of gedicht. In dit nummer vindt u gedichten van Rik Lausberg, Patty Kuppens (Nieuwe Wilde) en de Amerikaanse Anne Sexton. Deze laatste dichteres leefde van 1928 tot 1974 en is helaas in ons land niet zo bekend. Zij wordt bij u ingeleid door Ineke van Mourik. Verder kunt u een commentaar lezen van Monica Linschoten bij Sextons gedicht ‘De doodsbaby’ en hebben wij diverse gedichten van Anne Sexton opgenomen in de vertalingen van Annemarie Slootweg, Anneke Brassinga, Maaike Meijer en Martha Vooren.

Beeldhouwer Louise Schouwenberg wordt in de serie Tijdgenoten van Gerda van der Krans geïnterviewd over haar werk. Het interview wordt gevolgd door afbeeldingen van haar opmerkelijke beelden. Zij doen denken aan vormen uit de natuur, maar zij komen voort uit een andere bron.

[p. 8]

In nummer 17 en 22 van Lust & Gratie schreef Désirée Schyns over het werk van de Braziliaanse schrijfster Clarice Lispector. In dit nummer reageert zij op een artikel van Annechien Vink over Clarice Lispector dat in Raster verscheen.

Vijfentwintig maal Lust & Gratie en wij bedanken allen die de afgelopen jaren hebben bijgedragen aan het succes van ons tijdschrift: auteurs uit binnen- en buitenland, beeldend kunstenaars, vertalers, fotografen, illustratrices, de vele redactrices, degenen die de lay-out verzorgden, de zetter, de binder, de drukker, het bestuur, het comité van aanbeveling, de diverse uitgeverijen, instellingen en particuliere adressen waar wij onderdak hebben genoten, de koerier, de dames van de administratie, boekhouding, verzending en de publiciteit, de oproepbare inpaksters, degenen van buiten de redactie die ideeën hebben aangedragen en het ons permanent lastig maken, de internationale cultuur van de feministische beweging en de lesbische beweging waaruit wij eindeloos putten, de vrouwenboekhandels, de reguliere boekhandels, de welwillende uitgevers en importeurs die ons van boeken en informatie hebben voorzien, de culturele organisaties die ons uitnodigden om ons blad te komen presenteren, de vrouwenpers die aandacht schonk aan Lust & Gratie, de enkele krant die dat ook regelmatig deed, het handjevol bibliotheken dat Lust & Gratie in haar bestand heeft, de fondsen, stichtingen en personen die Lust & Gratie geld gaven of gratis hun diensten aanboden, onze Haagse subsidiegever, onze lezers die variëren van dame tot heer, van huisvrouw tot academica, van grootstedelijk tot platteland, en onze zeer gewaardeerde abonnees.

Voor de komende tijd wensen wij nog meer lezeressen en lezers, méér abonnees en méér aandacht van de dag- en weekbladen. Wij kampen nog jaarlijks met een financieel tekort en willen meer prachtbladen verkopen.

Maar bovenal beogen wij een grotere verspreiding van de ideeën en de creatieve uitingen uit Windmolenland: niet alleen in de zogenaamde subcultuur, maar ook daarbuiten. Literatuur kent geen grenzen, de literair geïnteresseerden behoren die ook niet te kennen.

Verder wensen wij voortdurend geprikkeld te blijven en te worden om u vier maal per jaar een tijdschrift te presenteren dat de moeite waard is.

redactie