Literatuur Zonder Leeftijd. Jaargang 6

[p. 57]

Van het Friese front
Jant van der Weg

Hoewel er niet voortdurend een stroom nieuwe uitgaven te signaleren valt, wordt er achter de schermen toch hard gewerkt op het terrein van de Friese literatuur, zowel voor kinderen als voor volwassenen.

Poëziebundel

De werkgroep Friese Kinder- en Jeugdliteratuur van het Platform werkt gestaag verder aan het samenstellen van de bundel historische kinderpoëzie, zoals dit reeds in een eerdere aflevering van deze rubriek werd gemeld. De plannen zijn nog steeds dat de bundel omstreeks oktober dit jaar zal verschijnen. Na het voltooien van de bundel is de werkgroep van plan weer iets meer in de schijnwerpers te treden met activiteiten voor een breder publiek, waarbij o.a. gedacht wordt aan een (tweede) studiedag in Leeuwarden. U hoort hier meer over.

Bijzondere nieuwe uitgaven

Het is al weer een poosje geleden, maar het verdient toch vermelding: eind november kwam bij uitgeverij de AFUK een nieuw boek uit met liedjes en verhalen rond het 5-decemberfeest. Er werd geput uit oudere bundels, maar er werd ook nieuw werk opgenomen. Deze uitgave is uitgebracht naar aanleiding van de steeds terugkerende vraag om Friese Sint-Nicolaasliedjes! Nu waren die er wel, maar ze stonden verspreid in niet meer verkrijgbare bundels, zodat ze moeilijk te achterhalen waren. Het Sinteklazeboek is een kloek uitgevoerd boek geworden met voor alle leeftijden van de basisschool wat wils.

[p. 58]

Bij dezelfde uitgeverij verscheen de bundel liedjes Retteketet tsjyng boem, waarin naast werk uit de beide bundels Kwek kwek minemyn en Hup sûpen grottenbrij ook veel nieuw werk van de componist Hindrik van der Meer is opgenomen. De meeste teksten zijn eveneens van zijn hand met daarnaast teksten van anderen, o.a. van Diet Huber. Bij de aanbieding werd een klein theaterprogramma rond dit boek uitgevoerd.

Woordenboeken

Een ander initiatief van dezelfde uitgeverij werd eveneens bekroond met een uitgave. Eind 1991 verscheen het Skoalwurdboek, een woordenboek bestemd voor de basisschool en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs. Hoewel er nog wel één en ander op opzet en uitvoering van het geheel valt aan te merken, zal het toch zijn nut in de scholen, en dan met name de basisscholen, bewijzen.

Rond het eveneens eind 1991 bij de Fryske Akademy verschenen Woardeboek fan ut Leuwarders, dat het stadsdialect van Leeuwarden beschrijft, werd een wedstrijd voor kinderen opgezet. Alle Leeuwarder basisscholen werden door de Fryske Akademy en het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderwijsbegeleiding in Friesland aangeschreven. Daarbij werden de kinderen van de bovenbouw uitgenodigd een woord of zegswijze op een poster uit te beelden. Hoewel de stapels post op scholen zo langzamerhand ongekende hoogten bereiken, was de respons toch aardig. De jury kon 20 posters uitzoeken die publicabel waren. Op de dag van de prijsuitreiking werden deze in de vorm van een boekje met aanwijzingen voor het gebruik op het Leeuwarder stadhuis aan de prijswinnende scholen aangeboden. De andere scholen die hadden deelgenomen, kregen ieder eveneens een exemplaar toegestuurd. De prijswinnaars konden op die bijeenkomst bovendien nog een prijs en een oorkonde in ontvangst nemen.

[p. 59]

Activiteiten

Sinds een jaar is bij het Frysk Letterkundich Museum en Dokuminteasjesintrum het provinciale steunpunt literatuurbevordering onder gebracht. De coördinator, Bouke Oldenhof, heeft een aantal verschillende projecten opgezet. Zo zijn er workshops geweest voor (aankomende) schrijvers, waarbij de in Friesland wonende auteur Dolf Verroen de kinderliteratuur voor zijn rekening nam. In de vorm van een ‘Open Podium’ brachten de deelnemers hun werk naar voren, terwijl er ook in de Friese literaire tijdschriften resultaten waren te vinden. Ook de lezers kregen aandacht. In de afgelopen maanden konden bibliotheekmedewerkers een cursus volgen teneinde geïnformeerd te worden over de Friese literatuur. Eén cursusonderdeel bevatte de kinder- en jeugdliteratuur dat door ondergetekende werd verzorgd. De belangstelling was goed en er bestaan plannen de cursus dit najaar te herhalen.

Leesbevordering stond eveneens centraal op een studiedag voor leerkrachten en schoolbegeleiders die door het Friese platform het zogeheten ‘Breed oerlis’ (breed overleg) werd georganiseerd. Er werd een actie geïntroduceerd om de kinderen tot lezen te stimuleren, waarbij de komende jaren de verschillende leeftijdsgroepen in de basisschool zullen worden ingeschakeld.

Dit jaar zijn de kinderen uit de bovenbouw aan de beurt die de boekproductie van de laatste drie jaar gaan beoordelen. Schrijvers en vertalers van de gelezen boeken kunnen op school worden uitgenodigd. Het project wordt begeleid door uitzendingen van de Friese Schoolradio en wordt met allerhande materiaal als posters, boekenleggers e.d. gestimuleerd. De actie lijkt goed aan te slaan. Vlak voor de zomervakantie wordt bepaald welk boek de eerste prijs krijgt en in oktober zal er een groots feest plaatsvinden waar het resultaat zal worden bekendgemaakt. Ook krijgen de kinderen die voor deze prijswinnaar hebben gezorgd een theatervoorstelling aangeboden, en wel in Jorwert. In het dorp Jorwert, niet zo ver van Leeuwarden, vinden in de zomer open-lucht-voorstellingen plaats in een prachtig gelegen notaristuin. Daar wordt, naast voorstellingen voor volwassenen, ook

[p. 60]

altijd een speciaal voor de jeugd geschreven toneelstuk opgevoerd. Dit jaar betreft het een (in het Fries vertaald) toneelstuk van Annie M.G. Schmidt.

Kinderboekenweek

Voor de komende kinderboekenweek in oktober worden reeds de nodige voorbereidingen getroffen. De auteur Eppie Dam is gevraagd het Aksjeboek te schrijven. Als illustrator krijgt een nieuw talent, Ingrid van der Kallen, de kans haar kunnen te tonen. Beide mensen hebben de opdracht aangenomen.

Al met al actie genoeg dus op het front van de Friese kinder- en jeugdliteratuur. Nog even, en iedereen kan getuige zijn van wat er achter de schermen allemaal is uitgedokterd en geproduceerd.