Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)
(2010)–Anoniem Liesveltbijbel– Auteursrechtelijk beschermdVander boosheyt Symons ende der trouwe Onie, Iason wert verdreuen ende hoe hem dat priesterdom veranderde, Andronicus dode Oniam daeromme wert hy oock van God ghestraft. | |
1Ga naar margenoot+DIe voorseyde Simon, daenbrenger des gelts, ende verrader des lants, sprack qualic van Onia, als oft hi Heliodorum toeghestooct had tot desen dingen, ende dat hi die stoker des quaets had gheweest | |
2ende hi dorste den getrouwen voorsiender, ende den bescermer der stadt ende zijns volcx, ende den neerstigen beminder der wet Gods, eenen lage leggher des rijcx heeten | |
3maer als die viantschappen alsoo seer voort ginghen dat oock door Simons naeste vrienden dootslagen gheschieden, | |
4merckende Onias die sorchlicheit des gheschils, ende Appollonium rasen, als den hertoge van Celessyrien ende Phenicen, om die quaetheidt Simons te vermeerderen, | |
5so is hi totten coninck ghereyst, niet als der borgers beschuldigher, mer tgemein profijt der geheelder menichten bi hem seluen ouermerckende | |
6want hi sach dat onmoghelick was sonder coninclike voorsienicheit, den saken vrede ghegeuen te werden noch dat Simon niet op en soude houden van sijnder sotheit, waer dat die coninck dat niet en verhoede | |
7Mer na die doot Seleuci, doen Anthiochus diemen vermaert hiete dat rijck ontfangen hadde, so begeerde Iason Onie broeder gierichlijc thooghe priesterscap, | |
8ende ginck totten coninc, belouende hem .CCC. ende lx. pont siluers, ende wt den anderen renten .lxxx. pont. | |
9Hier bouen beloofde hi oock, ander hondert ende vijftich ponden, waert datmen sijnder macht toeliete een schole ende vergaderinge van ionghen te leeren, op te stellen tot zijn profijt, ende datmen die te Hierusalem waren, poor-ters van Antiochien scriuen soude. | |
10Doen hem die coninc dat toe liet, ende hi die heerscappie vercregen hadde, soo begonst hy die ghene die van sinen geslachte waren, Ga naar margenoot+ terstont totter heydenscher costumen ouer te brenghen, | |
11ende dede wech tghene dat den Ioden wt beleeftheyt vanden coningen gestelt was, door Ioannem Eupolomijns vader, die een legaet totten Romeynen ghesonden was, die wettige rechten der borghers verlatende, ende stelde boose insettingen inne, | |
12want hi dorste onder dat slot een schermschole opstellen, ende den ionghen ghesellen boeuerie ende hoerderie leeren, | |
13maer dat was nv een beghin ende een toenemen ende voortghanck der heydenscher ende vreemdelincscer oeffeningen, van Iason op gebrocht, die niet een priester, maer betere een schalck mocht genoemt werden, | |
14alsoo dat die priesters hem nv nyet meer tot des outaers dienst en begauen, maer den tempel versmaet hebbende, en die offerhande versuymet hebbende, ende haesten hen deelachtich te werden der worstelinghen des vechtens, springens, ende steenstotens ende zijnder onrechtueerdiger biedinge, ende in die oefeningen te leeren, | |
15ende die vaderlike eeren niet achtende hielden si die griexsce oefeninghen voor die alder beste, | |
16om welcke si een sorghelijc gescil hadden, ende volchden dier lieden insettingen neerstelic nae, ende begeerden desen, in allen ghelijc te sijn, die si tot vyanden ende verderuers gehadt hadden, | |
17want tegen die Godlijke wetten ongodlike te doene, en blijft niet onghewroken, maer dat sal den nauolgenden tijt ooc wel bewijsen | |
18Ga naar margenoot+Alsmen in Tyro den tornoy dede, diemen telcken vijf iaren hielde, ende die coninc teghenwoordich was | |
19so seynde Iason misdadighe mannen, dye sondaers waren, van Hierusalem, dragende drie hondert dubbele dragmen siluers ter offerhande Herculis, welcke die ghene diese ghebracht hadden, begheerden datmense tot der offerhande niet wt en soude gheuen, want het niet van node en waer, maer datmen dye totten anderen costen schicken soude, | |
20maer dye dat ghelt sandt, die deet tot dyer meyninghen datment Hercules den afgod offeren soude, maer om der teghenwoordigher wille, sijnse ghegheuen totten scipwercke der grooter schepen, dyemen met drye paer riemen roeyt, | |
21maer doen Apolonius Nesthei sone ghesonden was in Egipten om die edelen van Ptholomey Philometris des Conincx. | |
22Ende al Anthiochus bekende, dat hi vreemt vanden saken des rijcx ghemaect was, sijns selfs profijt soeckende, soo is hi van daer gereyst, ende hi is gecomen te Ioppen, ende van daer te Ierusalem, ende hi wert heerlick van Iasone ende vander stadt ontfaen, met fackelen ende groten lof is hi inghegaen, ende van daer keerde hi theyr tot Phenicen, | |
23ende nae den tijt van drie iaeren seynde Iason Menelaum des voorseyden Simons broeder dat hy den coninc dat ghelt droeghe, ende dat hi van anderen nootsakelijcken saken, int woort brochte, | |
24ende bi den coninck ghepresen sijnde, als hi dat aensichte sijnder machticheyt groot ghemaeckt hadde, soo tooch hy thooghe priesterscap tot hem seluen, ende onthoochdet Iason drie hondert ponden siluers. | |
25Ende als hi nv beuel vanden coninck ghenomen hadde, so quam hi niet weerdich des priesterscaps hebbende, dragende tghemoet eens wreeden tyrans, ende dye gramscap eender felder beesten, | |
26Ende Iason, die sinen eygen broeder geuangen hadde, hi wert bedroghen, ende vooruluchtich gedreuen in Ammons kinderen landtschap. | |
27Ende Menelaus behielt dat hoghe priester- | |
[pagina *]
| |
schap, maer vanden ghelde den coninc belooft, en dede hi niet, doe Sostratus die prouoost vanden slote, dat gelt van hen eyschede, | |
28want tot desen behoorde dye scattinge des weechs gelts, om welcker saken wille, si beyde sijn totten coninc wtgheroepen. | |
29Ende Menelaus wert afgeset vanden priesterscap, ende Lisimachus sijn broeder quam nae hem aen Maer Sostratus wert heer ouer die Cypres gestelt. | |
30Ende doe dese dinghen gedaen worden, so gheuielt dat die van Tharsen ende Malloten, eenen oploop beroerden, Ga naar margenoot+ om dat des Conincx Anthiochi bislaepsteren begaeft waren. | |
31Aldus quam die coninc haestelic, om die te stillen ende te payen, ende hi liet Andronicum tot eenen stadthouder, | |
32ende Menelaus versekert sijnde, dat hi bequamen tijt ontfangen hadde, stal hi eenige gulden vaten wt den tempel, ende gafse Andronico, ende vercocht die ander den Tyriers, ende den biligghende steden. | |
33Doen Onias dat sekerlic bekende, berispte hi hem, behoudende hem in een vryplaetse, te Antiochien bi Daphnem. | |
34Hier wt ginc Menelaus tot Andronicum, ende bat hem dat hi Oniam dooden soude. Als nv Andronicus tot Oniam quam, ende die rechte handen ghegeuen hebbende, met gesworenen eede, hoe wel hy quaet vermoeden op hem hadde, riet hi hem wt der vryheydt voortcomen, ende hi doode hem terstont, | |
35niet ontsiende dye gherechticheyt, om welcker saecken wille, nyet alleen die Ioden, maer oock andere natien verbolgen worden, ende nament seer qualick vander onrechtueerdiger doot sulcx mans. | |
36Maer dye Ioden by Anthiochien ende Griecken ghingen te samen totten coninck, doen hy weder ghecomen was wt Silicien, clagende vander ongerechtigher doot Onie. | |
37Hieromme so wert Anthiochus bedroeft van gemoede om Oniam, Ga naar margenoot+ ende tot ontfermherticheyt ghebuycht storte hy tranen, ghedachtich des ghestoruens wijsheyt, ende beleeftheydt, | |
38ende sinen moet ontsteken sijnde, ghebiet hy datmen Andronicum die purpuren cleederen wt doen soude, ende alle die stadt om leyden soude, ende in dye plaetse, in welcke plaetse hi dye ongoddelicheydt aen Oniam den hooghen Priestere bedreuen hadde, dede hy den meyneedighen Andronicum het leuen beroouen. Alsoo ghaf hem die HERE sculdighe straffinghe. | |
39Ende als Lysimachus veele gheestelijcke dieften, inden tempele bedreuen hadde, midts Menelaus raedt ende die fame verbreyde, so is daer een menichte teghens Lysimachum verghadert. | |
40Als hi nv veel goudts wt den tempele ghedraghen hadde, ende als dye scharen teghen hem opstonden, ende die gemoeden met gramscappen veruult waren, so dede Lysimachus bi na drye duysent boeuen wapenen, ende hi beghonste die ongherechtighe handen te besighen, | |
41met eenen leydtsman dye welcke een tyran was, dye welcke van outheydt ende van sotheydt toeghenomen was. Maer doen sy Lysimachus toelegghen verstonden, soo grepen si som steenen, sommighe stercke cluppelen, ende sommighe wierpen asschen op Lysimachum. Ende daer wasser veel ghewont, ende sommighe waren ter aerden gheslaghen, maer si vloden ooc alle gadere. | |
42Ende den seluen godlosen kerckrouer, dooden si ooc by dye scatcamere. | |
43Van desen dingen begonst dat oordeel tegen Menelaum gedreuen te worden. | |
44Ende als die coninck te Tyrum quam, so droegen drie legaten ghesonden vanden ouders die sake ouer tot hem. | |
45Ende als Menelaus verwonnen wert, beloofde hi Ptholomeo veel gelts te gheuen om den coninc te beraden. | |
46Aldus so ghinck Ptholomeus totten coninck, die inden voorhof was als om hem te vercoelen, ende leyde den coninck af vanden vonnisse, ende Menelaum dye alder quaetheydt schuldich was, absolueerde hi vanden misdaden, | |
47maer die allendige, die ooc onsculdich geoordeelt soude hebben geworden, al hadden die saken biden Sythen gehandelt geweest, desen verdoemde hi ter doot. | |
48Aldus leden si haest onrechtueerdighe pijne, dye die sake voor dye stadt, ende voor tvolc, ende voor dye heylige vaten veruolget hebben. | |
49Waerom ooc die van Tyrien verbolgen sijnde, hebben alte milde in hare begrauinghe gheweest. | |
50Mer Menelaus om die ghiericheyt der geenre die in machticheydt waren, bleef hi in machte, wassende in quaetheyt, tot laginge der borgeren. |
|