Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Die Enghel vertoont Esdra veel heymelijcke ende toecocomende dinghen.

Dat .vij. Capittel.

1

⁺ENde het geschiede, doen ic dese woorden gheeynt had te spreken, soo is tot mi ghecomen die Engel, die tot mi gesonden was, inden eersten nacht, ende seyde tot mi.

+ A vers 1

2

Esdra staet op, ende hoort die reden die ic tot v ben comen spreken.

3

Ende ic seyde. Mijn HEERE God spreket,

4

Ende hi seyde tot mi. Die zee is ghesedt in een ruyme plaetse, op dat si diep ende ongemeten soude zijn, mer den inganc sal in een enge plaetse geset zijn, ⁺ op dattet ghelijc den stroome soude zijn,

+ Luc. xiij

5

want wie soude willens in dye zee willen gaen, ende hem sien, om hem te verheeren? ist dat hi dat enge niet door en gaet, hoe soude hi moghen comen in dat breede?

6

Item een ander. Een stadt is ghetymmert, ende gheset in een blacke plaetse, ende si is vol alder goeden,

7

want die inganc is enge, ende in eenen nederganck gheset, op dat ter rechter siden vier soude sijn, mer ter slincker siden diep water, mer daer is alleen eenen enghen pat tusschen hen ghesedt,

8

dat is tusschen tvier ende het water, also smal, dat den pat mer eens menschen voetstappen en begrijpe.

9

Oft die stadt den mensche tot erffenisse sal werden ghegeuen, ist dat hi noyt dat voorgesette pericule door en heeft gegaen, hoe sal hi zijn erffenisse ontfaen? Ende ic seyde.

10

Het is also HERE.

Ende hi seyde tot my. Alsoo is Israels deel oock,

11

want om hen heeft hi die werelt ghemaect, ende doen Adam mijn insettinghen ouer ghetreden is, so isser gheoordeelt water gheschiet is.

12

Ende die inganghen deser werelt zijn enghe geworden, vol smerten ende arbeyts, Mer weynich ende quaet, ende vol vaers, ende seer met arbeydt onderset.

13

Maer die inganghen der eerster werelt, zijn ruym ende seker, ende doende vrucht der onsterflicheyt.

14

⁺Ist, dan, dat die ingegaen sijn, in deser werelt, niet en hebben moghen begrijpen, dese enghe ende ydele dinghen, veel min sullen si die heymelike dinghen begripen?

+ B vers 14

15

Nv waerom wert ghi dan gestoort, daer ghi verganclick zijt? ende wat wert ghi beroert, daer ghi sterflic zijt?

16

Ende waerom en naemt ghi niet in uwer herten, tghene dat toecomende is, maer dat teghenwoordich is?

17

Ick antwoorde, ende seyde, o heerschapper HERE, siet, ghi hebbet met uwer wet beschict, want die rechtueerdige sullen dese dingen beeruen, mer dye ongelouige ende godlose sullen vergaen,

18

Mer die rechtuerdige sullen benautheden liden, hopende ruymheden. Want die ongodlic gedaen hebben, ende benautheden ge-

[p. *]

leden hebben, en sullen die ruymicheden nyet sien.

19

Ende hy seyde tot mi. Daer en is geen rechter bouen God, noch gheen verstaende, ouer den alder oppersten.

20

Daer vergaen veel teghenwoordighe, Want die wet Gods die voorgeset is, die wert veracht

21

Want God heeft gebiedende gheboden, den comenden als si quamen, want si dat doende, souden leuen, ende wat si onderhouden souden, dat si niet ghepijnicht en worden.

22

⁺Maer si en sijn hem niet gehoorsaem geweest, ende si hebben hem wederseyt, ende si stelden hen seluen een gepeynse der ydelheyt, ende si setten hen voor dye bedriegelicheden der misdaden,

+ C vers 22

23

ende si ouerseyden den alderhoochsten niet te zijn, ende si en hebben zijn wegen niet bekent,

24

ende zijn wet hebben si versmaet, ende zijn beloften hebben si verloochent, ende si en hebben in zijn wettelicheden geen gelooue gehadt, ende si en hebben sijn wercken niet volbrocht.

25

Daerom Esdra, sullen die ydele den ydelen zijn ende die volle den vollen.

26

Siet, den tijt sal comen, ende het sal sijn, wanneer die teekenen sullen comen, die ick v voorseyt hebbe, ende die bruyt sal verschijnen, ende blijckende, sal die aerde gethoont worden,

27

die nv onderdect wert, ende alle die vanden voorseyden quaden verlost is, die sal mijn wonderlicheden sien,

28

Want mijn sone Iesus sal geopenbaert worden, met den ghenen die met hem zijn, ende si sullen verblijt werden, die gelaten zijn in vier hondert iaren.

29

Ende het sal sijn na dese iaren, ende mijn sone Christus sal steruen, ende alle menschen die ademtocht hebben,

30

ende die werelt sal gekeert worden in dat oude swigen seuen daghen, ghelijc inden eersten oordeele, alsoo datter nyemant achter ghelaten en sal worden,

31

ende het sal nae seuen daghen sijn, ende die werelt die noch niet en waect, sal opghewect worden, ende die verdoruen werelt sal steruen.

32

Ende die aerde salse leueren, die in haer gheslapen hebben, ende ooc dat stof, dat in swijgene woonet, ende die grauen sullen die sielen leueren die haer beuolen sijn,

33

ende die alderhoochste sal opten stoel des oordeels geopenbaert worden ende die katiuicheden sullen doorghaen, ende die lancmoedicheyt sal vergadert werden,

34

Maer dat oordeel sal alleen blijuen, die waerheyt sal staen, ende dat ghelooue sal ghesont beginnen te worden,

35

Ende dat werck sal na volghen, ende den loon sal gethoont werden, ende die gherechticheden sullen waken, ende die ongherechticheden en sullen gheen heerschappie meer hebben.

36

Ende ic seyde, ⁺ Abraham badt eerst voor die Sodomiten, ende Moses voor die vaders, die in die woestine sondichden,

+ Gene xv Exo. xxxij.b

37

ende die na hem waren voor Israel, inden daghen Achab ende Samuels,

38

ende Dauid voor die verstooringe, ende Salomon voor die ghene, ⁺ die totter heylichmakinghen quamen,

+ iij.Reg. xvij.

39

Ende Elias voor die ghene die den reghen ontfinghen, ende voor den dooden, dat hi leuen soude,

40

Ende Ezechias voor dat volck, in die daghen Sennacherib, ende vele voor velen.

41

⁺Eest dan, dat nv dat verganckelike ghewassen is, ende die ongerechticheyt vermenichfuldicht is ende die rechtuaerdighe hebben voor dye goddeloose ghebeden, waeromme en salt nv oock alsoo niet zijn?

+ D vers 41

42

Ende hi antwoorde tot mi seggende. Die tegen-woordighe werelt en is dat eynde niet, die glorie blijft daer ghestadelijck in, Daerom hebben si voor die crancke ghebeden.

43

Want den dach des oordeels dat sal dat eynde deser tijt zijn, ⁺ ende dat beghinsel des tijts der toecomender onsterflicheidt, in welcken die verderflicheyt door is gheghaen, ende dye onghemaectheyt is ontbonden, ende die ongheloouicheyt is afghewassen,

+ Merckt dat hi vanden wtersten dage spreect

44

maer die gherechticheydt is ghewassen, die waerheyt is opgegaen.

45

Dan en sal nyemant mogen salich maken, dien, die verdoruen is, noch verdrucken, den ghenen die hem verwonnen heeft. ⁺

+ Luce xxiiij.e Math. xxv.c i.cor. xv d ij.Thes. ij.b.

46

Ende ick antwoorde ende seyde. Dese mijn reden is deerste ende die laetste, want het was beter Adam dat lant niet te geuen, oft als hijt nv gegeuen had hem te bedwinghen, ⁺ op dat hi niet en sondichde,

+ E vers 46

47

Want wat batet den menschen in desen tegenwoordighen tijt te leuen in droefheydt, ende die dooden te hopen piningen?

48

O Adam wat hebt ghy gedaen? Want al hebt ghi ghesondicht, uwen val en is nyet alleen gemaect, ⁺ maer oock onsen val die wt v ghecomen is.

+ Ro. v.a.

49

Want wat batet ons, dat ons eenen ontsterfelijken tijt is belooft, mer wi hebben dootlike wercken ghedaen?

50

Ende om dat ons een eewighe hope is voorseyt, maer wi alder quaetste zijn ydel gheworden?

51

Ende want ons wooninghen der gesontheyt, ende der vryheit opgheleyt zijn, maer wy hebben qualic ghewandelt.

52

Ende want die glorie des alderhoochsten op geleyt is, te bescermen dye ghene, die lancmoedich ghewandelt hebben, maer wi hebben in die alderquaetste weghen ghewandelt.

53

Ende want dat paradijs ghetoont sal worden, welcx vruchte onuerganclick blijft, in welcke vryheyt ende medecijne is, maer wi en sullender niet in gaen,

54

want wi hebben in ondancbare plaetsen gewandelt.

55

Ende want haer aensichten bouen die sterren blincken sullen, die ontbeteringhe gehadt hebben, maer onse aensichten zijn swert bouen die duysternissen,

56

want wi en dachten leuende niet, als wy ongerechticheyt deden, ⁺ dat wi nae die doot sullen beghinnen te lijden.

+ F vers 56

57

Ende hi antwoorde mi, ende seyde Dat is dat gepeyse des strijders, welck die mensche strijden sal, die opter aerden gheboren is,

58

op dat hi lijde, dat ghy gheseyt hebt, ist dat hi verwonnen wert. Mer ist dat hi verwint, so sal hi ontfaen dat ic segge,

59

want dat ist leuen, welc Moyses geseyt heeft tot den volcke, doen hi leefde, seggende. ⁺ Verkieset v dat leuen op dat ghi leeft.

+ Deu. v. ende xxx d

60

Maer si en gheloofden hem niet, noch na hem den propheten, ia noch mi oock, dye tot hen ghesproken hebbe,

61

want daer en is gheen droefheydt van haer verdoemenisse, ghelijck blijschap sal zijn ouer hem, dien dye salicheydt wijs is ghemaect.

62

Ende ick antwoorde, ende seyde, HEERE, ick weet, dat dye alderhoochste ontfermhertich is geheeten, in dien, dat hy dien ontfermt, dye noch nyedt in dye werelt toe ghecomen en zijn,

63

ende dat hy dyen ontfermt, dye bekeeringhe doen, ⁺ in zijn wedt,

+ Deu. v c Ro. ij.v

64

ende hy is lanckmoedich, teghen den genen dye ghesondicht hebben,

65

ende hy is milde, want hi wil gheuen na dat die saecken heysschen, ende van grooter ontfermherticheydt,

66

Wandt hy vermenichfuldighet meer dye ontfermhertic-

[p. *]

heyt desen die teghenwoordich zijn,

67

ende die voorby zijn gegaen, ⁺ ende die toecomen sullen. Want waert dat hi zijn ontfermherticheden nyet en vermenichfuldichde, so en sal die werelt niet leuendich gemaect werden, met desen die daer in woonen.

+ sa. xxx.

68

Ende hi scincket, want en schencte hi niet van zijnder goetheit, op dat die ghene bekeert werden, die ongerechticheyt ghedaen hebben, van haren ongherechticheden, so en soudt thien duysenste deel der menschen niet leuendich gemaect moghen werden.

69

Ende waert dat die rechter niet en vergaue, den ghenen die met sinen woorde genesen zijn, ende wtwiste die menichte der versmadinghe,

70

daer en soude misschien niet dan alte weynich ghelaten werden, in die ontallijcke menichte.