Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

(2010)–Anoniem Liesveltbijbel– rechtenstatus



[pagina *]
[afbeelding]
Hier beghint den Psalter.
¶ Den .I. Psalm Dauid. Beatus vir.
1 Ga naar margenoot+WEl hem dye nyet en wandelt inden raet der godlooser, noch en terdet opten wech der sondaren, noch en Ga naar margenoota sittet daer de spotters sitten
2 Maer heeft sinen lust in die wet des HEREN ende spreect van sijnder wet dach ende nacht.
3 Die sal sijn als eenen boom geplantet aen die waterbeken, die sijn vrucht brengt tot sijnder tijt.
4 Ende sijn bladeren en sullen niet verwelcken, ende al dat hi doet sal hem ghelucken.
5 Ga naar margenoot+Mer also en salt den godlosen niet gaen, mer ghelijc dat kaf, dat den wint verstroyt.
6 Daerom en sullen die godlose in dat oordeel nyet staende blijuen, noch die sondaers in die ghemeynte der gherechtigher.
7 Want die HERE kent den wech der gerechtiger, Mer der godloser wech sal vergaen.

¶ Den .ij. Psalm Dauid. Quare fremuerunt.
1 Ga naar margenoot+WAerom rasen die heydenen, ende dye lieden spreken so te vergeefs.
2 Die coninghen inden lande rechten hen op, ende die raetsheeren houden raet met malcanderen, Tegen den HERE ende sinen ghesalfden.
3 Laet ons haer handen in stucken breken, ende haer seylen van ons worpen.
4 Ga naar margenoot+Mer die inden hemel woont salse belachen, ende die HERE salse bespotten.
5 Dan sal hi met hen Ga naar margenoota spreken, in sijnder gramscap, ende met sijnder verbolgentheyt sal hijse veruaren.
6 Maer ic heb mijnen coninc ingeset, op mijnen heyligen berch Zion.
7 Ic wil vander insettinge prediken die die HERE tot mi gheseydt heeft, ghi sijt mijne sone, ic hebbe v Ga naar margenootb heden ghewonnen.
8 Eyscht van mi, so wil ick v die heydenen tot een erffenisse geuen, Ga naar margenoot+ ende der werelt eynden tot eenen eygendom,
9 ghi sultse metten Ga naar margenootc yseren septer in stucken slaen gelijc eens potbackers vat sult ghise te stucken smijten.
10 So sijt ghi nv cloec ghi coningen, ende laet v onderwijsen ghi richters inden lande.
11 Dient den HERE met vreesen, ende verblijt v met beuinge.
12 Cust den sone dat hi niet toornich en worde, ende ghi den wech verliest. Want sijn toornicheyt sal haest aen bernen, wel hen die op hem betrouwen.

¶ Den .iij. Psalm Dauid. Domine quid multi.
1 Ga naar margenoot+OCh HERE hoe sijn mijnder vianden so vele, ende setten hen tegen mi
2 Vele seggen mijnder sielen,
3 hi en heuet geen hulpe by Gode Sela.
4 Mer HERE ghi sijt den schilt voor my, ende die mi ter eeren sedt, ende mijn hooft op recht.
5 Ick wil met mijnder stemmen den HERE aenroepen, so sal hi mi verhooren, van sinen heylighen berghe Sela.
6 Ga naar margenoot+Ick lach en sliep, ende ben ontwaect, Want die HERE onthoudt my.
7 Ic en vreese mi niet voor duysent hondert volcx, die hen rontsom teghen mi legghen.
8 Op HERE ende helpt mi mijne God, wandt ghy slaet alle mijne vianden op die kinnebacken, ende Ga naar margenoota breect te stucken der godloser tanden.
9 Byden HEERE staet dye hulpe, ende v seegeninge ouer v volck.

¶ Den .iiij. Psalm Dauid. Cum inuocarem.
1 Ga naar margenoot+VErhoort mi als ic roepe, God mijn gherechticheyt, ghi die mi troost in benautheyt
2 zijt mi genadich ende verhoort mijn gebet.
3 Ghi mannen hoe lange sal mijn eere te scanden werden. Hoe langhe wilt ghi dat onnutte beminnen, ende na die luegenen staen Sela.
4 Bekennet doch dat die HERE sine heyligen wonderlic leyt, die HERE salt hooren als ic hem aenroepe
5 Wert ghi gram so en sondicht niet, spreket met uwer herten op uwen leger, ende wacht Sela.
6 Ga naar margenoot+Offert rechte offerande, ende hoopt op den HERE.
7 Vele seggen wye toont ons wat goet is, Mer HERE verheft ouer ons dat Ga naar margenoota licht zijns aensichts.
8 Daer mede ghi bliscap gheuet in mijnder herten, Mer si werden groot als si coren ende most voor hen hebben.
9 Ic wil geheelic met vreden liggen ende slapen, want ghi HERE alleen, laet my seker wonen.

¶ Den .v. Psalm Dauid. Verba mea auribus.
1 Ga naar margenoot+HERE verhoort mijn woorden, aenmerct mijne redene.
2 Hebt achtinge op mine crijschen, mijne coninc ende mijn God,
3 want ic wil voor v beden.
4 HERE smorgens wilt mijne stemme hooren, des morghens wil ic mi scicken ende aenscouwen.
5 Want ghi en zijt niet een God dien ongodlijc wesen behaghet. Wat boosch is, dat en blijft voor v niet.
6 Die dulle en sullen niet terden voor uwen oogen, Ghi sijt viant allen misdadigen.
7 Ghi sult die luegenaers verdoen, die HERE heeft een vereysen aenden Ga naar margenoota bloetgierigen ende scalcachtigen.
8 Mer ic wil in v huys gaen op uwe grote barmherticheit, ende aenbeden tegen uwen heyligen tempele in uwer vreesen.
9 HERE leyt mi in uwer gerechticheit, om mijnder vianden wille, rechtet uwen wech voor my.
10 Want in haren mont en is niet gerechts, hare bin-
[pagina *]
nenste is ydelheyt, haer kake is een open graft met haren tongen flacteren si.
11 Beschuldichtse God, dat si vallen van haren voornemen, stootse wt om haerder groter ouertredinge wille. Want si sijn v onghehoorsaem.
12 Laetse hen verbliden alle die op v betrouwen, eewelic laetse glorieren, want ghy beschermtse, laet vrolic sijn alle dye uwen naem beminnen.
13 Want ghi HERE sult die gerechtige seegenen. Vwe gonst salse met eenen schilt omringhen.

¶ Den .vi. Psalm Dauid. Domine ne in furore.
1 Ga naar margenoot+OCh HERE en straft my nyet in uwer gramscappen,
2 ende en castijt my nyet in uwer verbolgentheit.
3 HERE sijt my ghenadich, want ic ben broosch. Helpt mi HERE, want mijn gebeenten sijn verscrict,
4 ende mijne siele is seer versaecht, och ghi HERE hoe lange.
5 Keert v HERE ende verlost mijne siele, helpt mi om uwer barmherticheit wille.
6 Want in den Ga naar margenoota doot en gedenctmen ws niet, Wie wil v inder hellen dancken.
7 Ic heb gearbeyt met mijnen suchten. Ick doe mijn bedde swemmen den geheelen nacht, ende make mijnen leger met mijnen tranen weeke.
8 Mine gedaente is verandert vander gramscappen, ende is out gheworden, want ic aen alle siden benaut werde.
9 Ga naar margenoot+Wiket van mi alle quaetdoenders, Want dye HERE heeft die stemme mijns weenens gehoort.
10 Dye HERE heeft mijn smeeken gehoort, Die HERE heeft mijn gebet ontfaen.
11 Alle mijne vianden moeten hen schamen ende veruaren, hen omkeeren ende schamen onuerhuets.

¶ Den .vij. Psalm Dauid. Domine deus.
1 Ga naar margenoot+OP v HERE betrouwe ick mijn God helpt mi van alle mijnen veruolghers, ende verlosset mi.
2 Dat hi niet als eenen leeuwe mijn siele en grijpe ende verschore, om dat gheen verlosser daer en is.
3 HERE mijn God heb ic sulcx gedaen, ende is onrecht in mijnen handen.
4 Heb ic quaet geloont die vrede met mi hadden oft mijne vianden sonder sake wtgetrocken.
5 Soo veruolge mijn viant mijne siele ende grijpse ende verterde mijn leuen in die aerde, ende legge mijne eere inden stof. Sela.
6 Ga naar margenoot+Staet op HERE in uwer gramscap, verheft v ouer die verbolgentheit mijnre vianden, ende verwect my dat oordeel, dat ghi geboden hebt.
7 Ende laet haer die ghemeynte der lieden rontom v vergaderen, ende coemt om der seluer wille weder opwaerts.
8 Die HERE ordeelt dat volc Ordeelt mi HERE, na mijnder gerechticheit ende goetheit.
9 Laet der godloser boosheit een eynde werden ende vordert die gerechtige, Want ghy gherechtich God proeft die herten ende nieren.
10 Mijnen scilt is van Gode die den oprechtigen van herten helpt.
11 God is een recht richter, ende een God die dagelicx dreycht.
12 Ga naar margenoot+En wiltmen hem niet bekeeren, so heeft hi zijn sweert gewettet, ende sinen boge gespannen ende micket.
13 Ende heeft daer op geleyt dootlic gescut, zijn pilen heeft hi bereyt om te bernen,
14 siet, die heuet quaet inden sin, met ongeluc is hi beurucht mer hi sal missen.
15 Hi heeft eenen cuyle ghegrauen ende wtgeuoert, ende is in dat gat geuallen dat hi ghemaect heeft.
16 Sijn Ga naar margenoota ongeluc sal weder op sinen cop comen, ende sine boosheit op sine voorhooft vallen.
17 Ick dancke den HERE om sijnder gerechticheyt wille, ende wil louen den name des HEREN des alderhoochsten.

¶ Den .viij. Psalm Dauid. Domine deus.
1 Ga naar margenoot+HERE onse heerschapper hoe heerlic is uwen naem in allen landen
2 daermen v danct inden hemele.
3 Wt den monde der ionger kinder ende suygelingen, hebt ghi een macht bereyt, om uwer vianden wille, dat ghi sout swichten den viant ende wraecgierigen.
4 Want ic sal sien die hemelen uwer vingeren werc, Dye mane ende sterren die ghi bereyt hebt.
5 Wat is dese mensch dat ghi sijns gedenct, ende des menschen soon dat ghi op hem siet?
6 Ghi sult hem een weynich laten deruen aen God, mer met eeren ende vercieringe sult ghi hem Ga naar margenoota croonen
7 Ghi sult hem tot een heere maken ouer uwer handen wercken, ghi hebbet allet onder sine voeten gedaen.
8 Scapen ende osschen altemale, Ga naar margenoot+ Daer toe oock die wilde dieren.
9 Die vogelen onder den hemel, ende die visschen inder zee, ende wat doorwandelt die weghen inder zee.
10 HERE onse heerscapper, hoe heerlijc is uwen name in allen landen.

¶ Den .ix. Psalm Dauid. Confitebor tibi.
1 Ga naar margenoot+ICk wil den HERE dancken van gheheelder herten,
2 ende wil alle uwe wonderen vertellen.
3 Ic wil mi verbliden ende vrolic sijn, ende louen uwen name ghi alderhoochste.
4 Dat ghi mijne vyanden achterwaerts ghedreuen hebt, ende sijn geuallen ende vergaen voor v aensicht.
5 Want ghi hebt mijn recht ende sake voluoert Ghi sittet opten stoel een gherecht richter.
6 Ghy hebt die heyden gheschouden, ende die godlose verdaen ghi hebt haren naem wtghedaen altoos ende eewelijc
7 Die Ga naar margenoota sweerden des viants hebben een eynde. Die steden hebt ghi omgekeert, haer gedachtenisse is vergaen met hen.
8 Ga naar margenoot+Mer die HERE blijft eewelic. Hi heeft sinen stoel bereyt totten ordele.
9 Ende hy sal dat aertrijc recht ordelen, ende die lieden oprechtelic regeren.
10 Ende die HERE is den armen bescutsel, een beschutsel inder tijt der benautheit.
11 Daerom sullen op v hopen die uwen naem kennen, want ghi en verlaet nyet HERE die v soecken.
12 Looft den HERE die tot Zyon woont, Vercondicht onder v lieden sine doen.
13 Ga naar margenoot+Want hi gedenct ende vraecht na haren bloeden, Hy en vergeet niet des screyens des armen.
14 Sijt mi HERE genadich, Aensiet mijne allendicheit onder den vianden. Ghi die mi verheft, wt die poorten des doots.
15 Op dat ick vertelle alle uwen prijs in dye Ga naar margenootb poorten der dochteren Sion, dat ic vrolic si in uwe salicheit.
16 Die heydenen sijn versoncken inden cuyle dye si gemaect hebben, haren voet is gheuanghen int nette dat si gestelt hadden.
17 Die HERE is bekent dat hi recht doet, die godlose is bestrict inden wercken sijnder handen. Sela.
18 Die godlose moeten ter hellen gekeert werden, alle heydenen die Gods vergheten.
19 Want hi en sal des armen niet so geheelic vergeten, ende den hoop der ellendiger en sal niet eewelijck verloren sijn.
20 HEERE staet op, dat dye menschen douerhant niet en crijghen, laet alle heydenen voor v gheoordeelt werden.
21 HERE settet hen eenen leeraer, dat die heydenen bekennen dat si menschen sijn.

¶ Den .x. Psalm Dauid. Vt quid domine recessisti.
1 Ga naar margenoot+HERE waerom treet ghi so verde, verbercht v totter tijdt der noot,
2 Als dye godloose douerhant neemt, so moet hem die arme lijden. Si bedrijuen haren moetwille so si dat voornemen.
3 Want die godlose beroemt hem alsoot hem lust, ende die gierige seegent hem seluen ende lastert den HERE
4 Om dat die gramscap des godlosens voort gaet, so en vraecht hi na niemanden, al zijn opsetten zijn sonder God.
5 Hi drijft sijn doen altoos, V oordelen sijn hooch van hem, hi gaet wreedelic met sinen vianden om.
6 Hy spreect in sijn herte, ick en sal nymmermeer
[pagina *]
om ghestooten werden, Het en sal gheenen noot hebben
7 Sinen mont is vol vloeckens, lists ende bedrochs onder sijnder tonghen is moeyte ende arbeyt.
8 Ga naar margenoot+Hy sidt op dye laghe in die houen, Hy verworcht die onschuldighe heymelijc, Sine oogen hebben acht op den armen hoop.
9 Hi loeret int verborghen ghelijc eenen leeuwe in dat hol. Hi loert dat hi den allendighen soude vaen, ende vaen hem als hi hem in sijn nette trect.
10 Hi slaet neder ende cromt, ende vellet den armen hoop met sijnder macht.
11 Hi spreect in sijnder herten, God heuet vergheten hi heeft sijn aensicht verborgen, Hi en siets niet meer.
12 Staet op HEERE God, verheft v hant, en verghetet der allendigher niet.
13 Waerom soude die godlose God lasteren ende segghen in sijn herte, ghi en vraecht niet daer na.
14 Ga naar margenoot+Ghi siet ymmer, want ghi aenschouwet die allendicheyt ende dat iammer, dat v in die hant ghegheuen soude werden, Den armen hoop salt v op gheuen ghy sijt der weesen helper.
15 Breket den arm des godloosen, ende soect den quaden, so en salmen sijn godloos wesen niet meer vinden
16 Die HERE is coninck altoos ende eewelijck, ghy heydenen sult wt sinen lande vergaen.
17 HERE ghy hoort dat verlanghen der allendiger haer herte sal hem richten, datter v oore op mercke
18 Dat ghi recht doet den weesen ende armen. Dat die mensche niet meer quellijc en si opter aerden.

Den .xi. Psalm Dauid. In domino. confido.
1 Ga naar margenoot+ICk betrouwe op den HERE.
2 Hoe segt ghi dan tot mijnder sielen dat si soude vlieghen gelijc eenen vogel op uwe berghen.
3 Want siet dye godlose spannen den Ga naar margenoota boghe, ende legghen haer pijlen op die pese, omme daer mede te schieten int doncker, op die ghene die oprecht sijn van herten.
4 Want si hebben dat fundament om ghetrocken, Wat sal die gherechtighe daer toe doen.
5 Dye HERE is in sinen heyligen tempele des HEEREN stoel is inden hemel. Sine ooghen sien daer op, sine oochschelen proeuen der menschen kinderen.
6 Ga naar margenoot+Die HERE proeuet den gherechten. Syne siele hatet den godloosen, ende die daer boosheit bemint.
7 Hi sal ouer dye godloose laten reghenen stricken, vier solffer, ende wint des onweders, sal hi hen inschincken te loone.
8 Die HEERE is gherecht ende bemint gerechticheyt, Daerom dat haer aensichten schouwen op dat daer recht is.

¶ Den .xij. Psalm Dauid. Saluum me fac.
1 Ga naar margenoot+HElpt HERE die heyligen hebben afghenomen,
2 ende der gheloouiger is luttel gheworden onder dye kinderen der menschen.
3 Deen spreect metten anderen onnutte dinghen, ende spreken flatteringhen met oneenighe herten.
4 Die HERE roede wt alle flatteringhe, ende die tonghe die daer stoutheyt spreket.
5 Dye daer segghen onse tonghe sal douerhant hebben, ons behoort te spreken, wie is onse HERE?
6 Ga naar margenoot+Want dan die allendighen verstoort sijn, ende die arme suchten, wil ic op seyt die HERE, ic wil een salicheit oprechten, die ghetroostelic daer inne handelen sal.
7 Die redenen des HEEREN sijn louter ghelijck door viert siluer, in aerdenen teylen gheproeft seuenwerf
8 Ghy HERE wiltse bewaren ende ons behoeden voor dat gheslachte eewelijc.
9 Daer sijn godlose alom ende om, Als onder die kinderen der menschen, die boose werden verhooget.

¶ Den .xiij. Psalm Dauid. Vsquequo domine.
1 Ga naar margenoot+HEERE hoe langhe wilt ghi mijns soo geheelic vergeten,
2 hoe langhe verbercht ghi v aensicht voor mi?
3 Hoe lange sal ic raet soecken in mijnder sielen, ende rouwe draghen in mijnder herten? hoe lange sal hem die viant onder mi verheffen.
4 Aenschout doch ende verhoort mi HERE mijn God, verlicht mijn ooghen dat ic niet inden doot en slape.
5 Dat mijn viant hem nyet en beroeme, Hi is mijns machtich gheworden, Ga naar margenoot+ ende mijne wederpartijders hen niet en verblijden, dat ic om ghestooten si.
6 Mer ic hope op uwe goetheyt, Mijn herte verblijt hem van uwe salicheyt. Ic wil den HERE singhen dat hi mi weder op gheholpen heeft.

¶ Den .xiiij. Psalm Dauid. Dixit insipiens.
1 Ga naar margenoot+DIe sotten spreken in haren herten, het en is gheen God, si sijn verdoruen ende afgrijselijc gheworden in haren doene, daer en is gheene die goet doet.
2 Die HERE sach vanden hemel op die kinderen der menschen dat hi sien soude, oft yemant verstandich ware ende na Gode vraechde.
3 Mer si waren wtgheweken, ende al te samen onduechdelic, Daer en was geene die goet dede ooc niet eene
4 En willen die quaetdoenders dan niet bekennen, die mijn volc verslinden, dat si maer teten en hebben, Den HERE en aenroepen si niet.
5 Ga naar margenoot+Aldaer vreesen si, Want God is byden Ga naar margenoota geslachte der gherechtiger.
6 Ghi hebt des armen raet bescimpt, dat God sine toeuerlaet is.
7 Wie sal Israel tot Zion helpen, Als die HERE zijns volcx gheuangenisse omkeeren sal, so sal Iacob vrolijc sijn, ende Israel hem verblijden.

¶ Den .xv. Psalm Dauid. Domine quis habitabit.
1 Ga naar margenoot+HERE wie sal in uwen tabernacule wonen? wie sal op uwen heylighen berghe blijuen?
2 Wie sonder smette ingaet ende doet recht ende spreket die waerheyt, wt der herten
3 Wie met sijnder tonghen nyet en achter clapt, ende sinen naesten gheen leedt en doet, ende teghen sinen naesten geen smaet op en brengt.
4 Verachtet sijn voor hem die onduechdelijcke, Maer hi eeret die den HERE vreesen. Die daer sinen naesten sweeret ende en veranderes niet.
5 Ga naar margenoot+Wie sijn ghelt nyet op woecker en gheeft, ende en neemt gheen gheschincken ouer den onschuldighen Wie dat dit doet sal wel blijuen.

¶ Den .xvi. Psalm Dauid. Conserua me deus.
1 Ga naar margenoot+BEwaert my God, want ic betrouwe op v,
2 Ic heb geseyt totten HERE,
3 ghy sijt dye HERE, Ic en heb nyet goets by v
4 Alle mijnen lust is aen dye Ga naar margenoota heyligen die opter aerden sijn, ende aen dye gelijcke
5 Haerder afgoden sijn vele geworden, na dien haesten si. Ic en wil der geender die vanden bloede sijn, drancoffer niet offeren, noch haren naem in mijnen mont voeren.
6 Maer die HERE is mijn goet ende mijn deel, ghy onderhout mijn eerfdeel.
7 Dat lot is op mi gheuallen opt lieflicste, mi is een schoon erfdeel gheworden.

[pagina *]
8 Ic wil den HERE louen dye my beraden heeft Ooc hebben mi mijne nyeren snachts gecastijt.
9 Ic heb den HERE altoos voor ooghen, Want hi is mi ter rechter hant, daerom sal ic wel blijuen
10 Ga naar margenoot+Daerom verblijt hem mijn herte, ende mijn herte, ende mijn eere is vrolic, Ooc sal mijn vleesch seker liggen
11 Want ghi en sult mijn siele niet inder hellen laten, ende niet toe laten dat die heylige den putte sie.
12 Ghy sult my condt doen den wech totten leuen, voor v is blijscap planteyt, ende lieflic wesen tot uwer rechter hant eewelick.

Den .xvij. Psalm Dauid. Exaudi domine.
1 Ga naar margenoot+HERE hoort die gherechticheyt, merct op mijne roepen, verneemt mijn gebet dat niet wt valschen monde en gaet.
2 Laet mijne oordeel van v wtgaen, laet uwe ooghen sien wat recht is.
3 Ghy hebt mijn herte geproeft, ende des nachts besocht, ende hebt mi ghelouteert, ende niets geuonden, Ic heb voor mi genomen dat minen mont niet en sal ouertreden.
4 Ic heb mi bewaert in dat woort uwer lippen voor menschen werc inden wech des roouers.
5 Behout mijnen ganc op uwe voetpaden, dat mijne voetstappen niet en slipperen.
6 Ga naar margenoot+Ick roepe tot v God dat ghi mi wilt verhooren, Neycht uwe ooren tot my hoort mijne reden.
7 Bewijst uwe wonderlijcke goetheit ghi salichmaker, der gheender die v betrouwen, teghen dye, dye hen tegen uwe rechte hant setten.
8 Bewaert mi ghelijc eenen oochappel in die ooge, beschermt my onder die schaduwe dijnre vloghelen.
9 Ga naar margenoot+Voor dye godloose dye my verstooren voor mijne vianden, die alom na mijne siele staen.
10 Sy hebben hen met haren vette besloten, Si spreken met haren monde stoutelic.
11 Waer wi gaen, so omringhen si mi, haer oogen rechten si derwaerts, dat si ons ter aerden souden buyghen.
12 Hi is ghelijck als eenen leeuwe, dye den roof begeert, gelijc eenen iongen leeuwe die in dat holle sidt.
13 HERE staet op, verweldicht hem, ende verootmoedicht hem, verlost mijne siele vanden godlosen met uwen sweerde.
14 Ga naar margenoot+Vanden lieden uwer hant, vanden lieden dees leuens, die welcke haren loon hebben in haren leuen, den welcken ghy den buyc vullet met uwen scat, die daer kinderen planteyt hebben, ende laten haer ouerschot haren iongeren.
15 Maer ic wil v aenschijn scouwen in gherechticheyt, Ic wil sadt werden als v beelt ontwaect.

Den .xviij. Psalm Dauid, doen hi verlost was vander hant Saul. Diligam te domine.
1 Ga naar margenoot+ICk ben di vrienthout HERE mijn stercte
2 HERE mijnen steen, mijn bolwerck,
3 mijn verlosser, mijne God, mijne vasticheyt op dien ic betrouwe, Mijnen scilt, ende hoorne mijnder salicheyt, ende mijn bescutsel.
4 Ic wil den HERE aenroepen, met louen, so werde ic van mijnen vianden verlost.
5 Want die pijnen des doots omuinghen mi, ende die Ga naar margenoota beken Belial veruaerden mi.
6 Die pijnen der hellen omuingen my, ende des doots noot verweldichde mi.
7 Wanneer mi bang is so roepe ic den HERE aen, ende crijsche tot mijnen God, so verhoort hi mijne stemme van sinen heiligen tempel, ende mijn geschrey coemt voor hem tot sinen oren
8 Die aerde beefde ende wert beweecht, ende die fundamenten der berghen roerden hen ende beefden doen hi toornich was.
9 Domp ghinc op van sijnder nuesen, ende verslindende vier van sinen monde, Ga naar margenootb colen aenstaken daer af.
10 Hi neychde den hemel ende daelde daer af, ende schemeringhe was onder sine voeten.
11 Ende hi steech op den Cherub ende vlooch, Ende hy dreef op die vederen des wints.
12 Hi bedecte hem met duysternisse rontom tot sijnder tenten, met duysternisse water inden dicken wolcken.
13 Sine wolcken verginghen van sinen schijnsel, voor den hagel ende viercolen.
14 Ende die HERE donderde inden hemel, ende dye hoochte liet wt sinen donder, hagel ende viercolen.
15 Hi schoot sine pijlen ende verstroydese wt, hi liet seer blixemen ende veruaerdese.
16 Daer sachmen watergoten, ende die fundamenten des aertrijcx worden gheopent, HERE van uwen schelden, vanden aseme ende snuyuen uwer nuesen.
17 Hi seynde wt vander hoochten, ende haelde my, ende trock mi wt grooten wateren.
18 Ga naar margenoot+Hi verloste mi van mijnen stercken vianden, van mijnen haters die mi te machtich waren.
19 Dye my verweldichden ter tijt mijns ongheuals ende die HERE wert mijn toeuerlaet.
20 Ende hi leyde mi wt in dat Ga naar margenootc ruymte, Hi tracker mi wt, want hi hadde lust tot my.
21 Ende die HERE sal mi loonen na mijnder gherechticheit, Hi sal mi betalen na die reynicheyt mijnder handen.
22 Want ic heb dye weghen des HEREN bewaert ende en ben niet ongodlijc geweest tegen mijnen God.
23 Want alle sine rechten sijn voor mi, ende sine seden, en werp ic nyet van my.
24 Maer ick wil sonder smette bi hem sijn, ende mi behoeden voor mijne sonden.
25 Daerom sal mi die HERE vergelden na mijnder gerechticheit, na die reynicheit mijnder handen voor sinen oogen
26 Bi den heyligen sult ghi heylich sijn, ende byden onbeulecten sult ghy onbeulect sijn,
27 ende byden reynen sult ghi reyn zijn, ende byden verkeerden, sult ghi verkeert sijn.
28 Want ghi sult den allendigen volc helpen, ende die hooge oogen vernederen.
29 Ga naar margenoot+Want ghi verlicht mijn keerse, die HERE mijn God sal mijne duysternisse licht maken.
30 Want met v can ick oorloochs volck verslaen, ende met mijnen God ouer die mueren springhen.
31 Gods weghen sijn onbeulect, dye redenen des HEREN sijn doorlouteert, hi is eenen schilt allen die hem betrouwen.
32 Want waer is een God sonder den HERE oft een scepper sonder onsen God?
33 God heeft mi omgordet met cracht, ende heeft mijn wegen onbeulect ghemaect.
34 Hi maect mijne voeten ghelijc den hyrten, ende stellet mi op mijne hoochte.
35 Hi leert mijne hant strijden, ende leert mijnen arm den stalen booch spannen.
36 Ende geeft mi den scilt uwer salicheit, ende uwe rechte hant sterct mi, ende als ghi mi verootmoedicht so maect ghi mi groot.
37 Ghi maect onder mi ruymte te gaen, dat mijne knokels niet en slipperen
38 Ic wil mijnen vianden na iagen, ende aengrijpense, ende niet omkeeren tot dat icse verdaen hebbe.
39 Ic wilse te stucken slaen datse niet bliuen en sullen si moeten onder mijne voeten vallen.
40 Ghy sult mi wapenen met stercte totten strijt, Want ghy sult onder my werpen, dye hen tegen mi sette.
41 Ghy gheeft my mijn vianden in die vlucht, dat ic mijn haters verstoore
42 Ga naar margenoot+Si riepen, mer daer en is geen hulper totten HERE, mer hi en antwoorde hen niet.
43 Ick wilse te stucken stooten ghelijc stof voor den wint, Ick wilse wech worpen gelijc dat slijc opter straten.

[pagina *]
44 Ghi sult mi vanden kijfachtigen volc helpen, ende tot een hooft onder die heydenen setten, Een volc dat ick niet en kende sal mi dienen.
45 Het hoort mi met ghehoorsamen ooren,
46 Mer die vreemde kinderen verloochenen my. Die Ga naar margenootd vreemde kinderen sijn veroudet, ende sullen hincken in haren banden.
47 Die HERE leeft ende mijn schepper si ghelooft, ende die God mijnder salicheit sal verheuen werden. Die God die mi wrake gheeft, ende dwinghet die wolcken onder my.
48 Die mi verlost van mijnen vianden, Ende verhoget my wt den ghenen die hen teghen mi setten,
49 Ghi sult mi vanden quellicken helpen.
50 Daerom wil ic v dancken, HERE onder die heydenen, ende dijnen naem lof singen.
51 Die de grote salicheit bewijset sinen coninc, ende ontfermherticheit doet aen sinen gesalfden Dauid, ende sinen sade eewelic

¶ Den .xix. Psalm Dauid. Celi enarrant.
1 Ga naar margenoot+DIe hemelen vertellen dye eere Gods,
2 ende dat firmament vercondicht sijnder handen werck.
3 Eenen dach segghet den anderen, Ende den eenen nacht doet het condt den anderen.
4 Het en is geen sprake noch redene, daermen haer stemme niet en hoore
5 Haer rechtsnoer is wtgegaen in alle landen, ende haer redene aender werelt eynde, Hi heeft der sonnen een wooninghe inden seluen ghemaect.
6 Ende die selue gaet daer wt, gelijc eenen bruydegom wt sijnder camer, ende is vrolijck als een ruese, om den wech te loopene.
7 Sy gaet op aen deen eynde des hemels, ende loopt omme tot weder aen dat selue eynde, ende daer en blijft niet voor haerder hitten verborgen
8 Ga naar margenoot+Des HEREN wet is onbeulect, ende vermaect die siele, Dat ghetuygenisse des HEREN is seker, ende maect wijs die dwasen.
9 Die rechten des HEREN sijn recht, ende verblijden dat herte, die geboden des HEREN sijn louter, ende verlichten die ooghen.
10 Die vreese des HEREN is reyne ende blijft eewelic Die rechten des HEEREN sijn rechtuoort, alte samen gherecht.
11 Sy sijn costelijcker dan goudt, ende veel fijns gouts, Si sijn soeter dan honich ende honinch seem.
12 Ga naar margenoot+Ooc isser v knecht voorsienich door geworden, want hi heeft grooten loon wiese houdt,
13 Wye aenmerct die Ga naar margenoota ghebreken? maect mi reyn vanden heymelicken.
14 Ooc behoudt uwen knecht voor dye stouten, dat si niet ouer my en heerschappen, so sal ic onbeulect sijn, ende onschuldich blijuen van grooter misdaet.
15 Laet v welbehaghen die redene mijns monts, ende dat ghespreke mijns herten voor v, HERE mijn schepper ende verlosser.

¶ Den .xx. Psalm Dauid. Exaudiat te dominus.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE verhoore v ter tijt der benautheit,
2 Den name des Gods Iacob beschudde v.
3 Hy seynde v hulpe vanden heylichdom, ende stercke v van Zion.
4 Hi ghedencke alle ws spijsoffers, ende v brantoffer moet vet sijn Sela.
5 Hi gheue v wat ghi inden sin hebt, ende veruulle dijnen raet.
6 Wi willen van uwer salicheyt beroemen, ende inden name ons Goods banieren opworpen, Die HERE veruulle alle uwe beden.
7 Nv mercke ic dat die HERE sinen ghesalfden helpt, ende hi verhoort hem in sinen heylighen hemel, Dye salicheyt sijnder rechter handt is machtich.
8 Ga naar margenoot+Dye ghene verlaten hen op wagens ende peerden, Mer wi willen dencken opten name ons Gods.
9 Si sijn neder ghestooten, maer wy staen opgherecht.
10 Helpt HEERE dye Coninck verhoore ons ter tijdt als wy roepen.

¶ Den .xxi. Psalm Dauid. Domine.
1 Ga naar margenoot+HERE, die coninck verblijt hem in uwer cracht,
2 ende hoe seer vrolijc is hi van uwer salicheit.
3 Ghi hebt hem sijns herten wensch ghegheuen, ende niet beledt wat sine lippen heysschen Sela.
4 Want ghi sult hem ouerschudden, met goeden Ga naar margenoota seegeninghen, ghi sult een gulden croone op sijn hooft setten.
5 Hi heeft v ghebeden om dat leuen, ende ghi hebt hem lanc leuen ghegheuen, ymmer ende eewelijc.
6 Hi heeft groote eere in v salicheit, Ghi sult lof ende prijs op hem legghen.
7 Want ghi sult hem tot een seegeninge setten eewelijc, Ghi sult hem verblijden metter blijschappen ws aensichts.
8 Want die coninc hopet opten HERE, Ga naar margenoot+ ende sal door die goetheyt des alderhoochsten vast blijuen.
9 Vwe handt sal vinden alle uwe vyanden, Vwe rechte hant sal vinden die v haten.
10 Ghy sultse maken gelijc eenen vierouen ter tijt ws aensichts, dye HEERE salse verslinden in sijnder toornicheyt, datse dat vier eten sal.
11 Hare vrucht suldy vernielen inden lande, ende hare zaedt onder dye kinderen der menschen.
12 Ga naar margenoot+Want si wilden v quaet doen, ende versierden raden, die si niet en mochten voluoeren.
13 Wandt ghi sultse tot eender schouderen maken, Ghi sult uwe zenuwen spannen tegen haer aenschijn,
14 HERE verheft v in uwer cracht, So willen wy singhen ende louen uwe macht.

¶ Den .xxij. Psalm Dauid. Deus deus meus.
1 Ga naar margenoot+MIne God, mijn God, waeromme hebt ghi mi verlaten,
2 Die woorden mijns huylens sijn verre van mijnder salicheyt.
3 Mijne God des daechs Ga naar margenoota roepe ick, so en antwoort ghi nyet, ende snachts en heb ic geen ruste.
4 Maer ghi sijt heylich ende woonet onder den lof Israel,
5 Onse vaders hoopten op v, ende doen si hoopten hielpt ghise wt.
6 Tot v riepen si ende sijn behouden, si hoopten op v, ende en sijn nyet te schanden gheworden.
7 Maer ick ben een worm ende gheen mensche, Ga naar margenoot+ een spot der lieden ende verachtinghe des volcx.
8 Alle die mi sien, bespotten mi, si sperren den mont op, ende schudden den cop.
9 Hy claecht den HEERE, die helpe hem wt ende verlosse hem heeft hi lust tot hem.
10 Want ghi hebt my wt mijnder moeder lichaem ghetrocken, Ghi sijt mijn toeuerlaet, doen ic noch aen mijnder moeder borsten was.
11 Op v ben ick gheworpen van moeders lichaem aen, Ghi sijt mijn God van mijnder moeder lichaem aen.
12 En maect v niet verre van my, want benautheyt is na, Want hier en is gheen helper.
13 Ga naar margenoot+Groote Ga naar margenootb varren hebben mi omringt, vette ossen hebben my omcinghelt.
14 Hare kaken sperren si op teghen my, ghelijc een briesschende ende grijpende leeuwe.
15 Ick ben wtgheschuddet als water alle mijn ghebeenten hebben hen ontspannen, Mijne herte is in mijnen lijue gheworden ghelijck ghesmolten wasch.
16 Mijne crachten sijn verdroocht ghelijck een scherf, ende mijn tonghe cleeft aen tghehemelte mijns mondts, ende ghi legghet my in des doots stof.
17 Want Ga naar margenootc honden hebben my omuaen, Ga naar margenoot+ ende die vergaderinghe der boosen heuet haer om my ghemaect, Si hebben mijne handen ende voeten doorgrauen.
18 Ick moet alle mijn beenen tellen, mer si schouwen ende sien my aen.
19 Sy deelen mijne cleederen onder hen, ende worpen dat lot om mijne ghe-
[pagina *]
waet.
20 Ga naar margenoot+Maer ghi HERE en maect v nyet verre, Mijn stercte haest mi te helpen
21 Verlost mijne siele vanden sweerde, vander hant der honden mijne eensame.
22 Helpt mi wt den kaken des leeuwen, ende verhoort mi onder die hoornen der eenhoornen.
23 Ick wil uwen name mijnen broederen vertellen, Ick wil v inder ghemeynten prijsen.
24 Prijset den HEERE ghi die hem vreeset, alle zaet Iacobs eere hem, ende voor hem verscroeme alle zaedt Israel.
25 Want hi en heeft niet veracht noch versmaet die allende des armen, ende sine aenschijn niet verborghen voor hen, ende doen hi tot hem riep, hoorde hijt.
26 Ga naar margenoot+Van v sal mijnen danck sijn inder grooter ghemeynte, Ic wil mijne geloften betalen voor die ghene die hem vreesen.
27 Latet die allendighe eten dat si sadt worden, ende prijsen den HERE die na hem vraghen, Vwe herten moeten eewelijc leuen.
28 Alle der werelt eynden worden gedaecht, dat si hen totten HERE bekeeren, ende voor hem aenbeden alle gheslachten der heydenen.
29 Want die HERE heeft een rijc, Ga naar margenoot+ ende hi is een HERE ouer die heydenen.
30 Laet eten ende aenbeden alle die vette opter aerden, Laet knien buyghen voor hem, alle die inden stof ligghen, ende die sijn siele niet leuen en laet,
31 Een zaet sal hem dienen, Vanden HERE salmen vercondighen tot kints kinde.
32 Si sullen comen, ende sine gherechticheyt prediken, den volcke dat geboren is, dat hijt doet

Den .xxiij. Psalm Dauid. Dominus regit.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE is mijne herder, my en sal niet gebreken.
2 Hi laet mi weyden daer vele gars staet, ende leyt mi totten Ga naar margenoota water dat mi vercoelt.
3 Hi vermaect mijn siele, hi leyt my opter rechter straten om zijns naems wille.
4 Ende al wandelde ic al int duystere dal, so en vreese ic geen ongheluc, want ghi sijt by mi, uwen stoc ende staf troosten mi.
5 Ga naar margenoot+Ghi bereydet voor mi een tafele teghen mijnen vianden, ghi maect mijn hooft vet met olie, ende scencket mi vol in.
6 Goetheyt ende ontfermherticheit sullen mi na loopen mijn leuen lanck ende sal altoos inden huyse des HEREN blijuen.

¶ Den .xxiiij. Psalm Dauid. Domini est terra.
1 Ga naar margenoot+DIe aerde is des HEREN, ende al watter inne is. Dat aertrijcke ende wat daer inne woont.
2 Want hi heuet aen dye zee gefundeert, ende aen die wateren bereyt
3 Wie sal op des HEREN berch gaen, ende wie sal in sine heylige plaetse staen,
4 Die onsculdige handen heeft, ende reyne van herten is, die sine Ga naar margenoota siele nyet te vergeefs en verheft, ende en sweert niet valschelijc,
5 Die sal die seegeninge vanden HERE ontfaen, ende gherechticheyt vanden God sijnder salicheyt.
6 Dat is dat geslachte dat na hem vraecht, dat daer soect v aenschijn Iacob Sela.
7 Ghi poorten heft op uwe hoofden, ende verheft v ghi doren der werelt, dat dye coninck der eeren ingae.
8 Ga naar margenoot+Wie is die selue coninck der eeren Het is die HERE sterc ende machtich, die HERE machtich inden strijt.
9 Ghi poorten heft op uwe hoofden, ende verheft v ghi doren der werelt, datter die coninck der eeren ingae.
10 Wie is die selue coninck der eeren? Het is die HERE Zebaoth, Het is die Coninck der eeren Sela.

¶ Den .xxv. Psalm Dauid. Ad te domine.
1 Ga naar margenoot+TOt v HERE verheffe ick mijn siele.
2 Mijne God, ic hope op v, en laet my nyet te schanden worden, dat hen mijne vianden nyedt en verblijden ouer my.
3 Want nyemant en wort te scan-den die v verwacht. Maer die sonder sake versmaden, moeten te schande worden.
4 Ga naar margenoot+HERE wijst my uwe wegen, ende leert mi uwe paden.
5 Leyt my in uwe waerheyt ende leert mi. Want ghi sijt dye God mijnder salicheyt, dagelicx verbeyde ic ws.
6 HERE gedenct op v ontfermherticheyt, ende op uwe goetheyt, die vander werelt aen gheweest is.
7 En gedenct der sonden mijnre ioncheyt niet, noch mijne ouertredinghe maer ghedenct mijns, na uwer ontfermherticheyt, om uwe goetheyt wille.
8 Die HERE is goet ende recht, daeromme sal hy die sondaers onderwijsen opten wech.
9 Hi leydet die allendige recht, ende leeret die allendighe sinen wech.
10 Ga naar margenoot+Alle paden des HEREN sijn goet ende ghetrouwe, den ghenen die sine verbont ende getuygenisse bewaren.
11 Om dijns naems wille HERE sijt mijns ghenadich mijnder misdaet, die daer groot is.
12 Wie is die, dye den HERE vreest? Hi sal hem den wech onderwijsen dien hi verkiest.
13 Sijne siele sal woonen in goeden, ende sine zaet sal dat lant besitten.
14 Die verholentheyt des HEREN is onder dien die hem vreesen, ende sijn verbont sal hi hen laten weten.
15 Ga naar margenoot+Mijne ooghen sien ghestadelijck tot den HERE, want hi sal mijnen voet wt den nette trecken.
16 Keert v tot mi, ende sijt mi genadich, want ic ben eenlic ende allendich.
17 Die benautheyt mijns herten is groot, leyt mi wt mijnen nooden.
18 Aensiet mijne iammer ende allendicheyt, ende neemt wech alle mijn sonden.
19 Siet dat mijnder vyanden so vele is, ende met onrechten hate haten si my.
20 Bewaert mijne siele ende verlost my, en laet mi niet te schanden worden. Want ick betrouwe op v.
21 Slecht ende recht behoede mi, want ic verwachte dijns
22 God verlosse Israel wt alle sijnder noot.

¶ Den .xxvi. Psalm Dauid. Iudica me domine.
1 Ga naar margenoot+HERE oordeelt my, want ick wandele sonder smette.
2 Ic hope op den HEERE, daeromme en sal ic niet slipperen.
3 Proeft mi HERE ende tempteert my, loutert mijne nieren, ende mijn herte. Want uwe goetheyt is voor mijnen ooghen, Ende ick wandele in uwer waerheyt.
4 Ic en sitte niet Ga naar margenoota byden ydelen lieden, ende en hebbe geen gemeynscap metten listighen.
5 Ic hate die vergaderinghe der boosachtiger ende en wil niet sitten bi die godlosen.
6 Ic wil mijne handen wasschen met onschult, ende wil HERE om uwen outaer sijn.
7 Ga naar margenoot+Op dat ic hoore die stemme des danckens. Dat vertellet worden alle uwe wonderen. Ic hate die vergaderinge der boosachtiger, ende en wil niet sitten bi die godlosen.
8 HERE ick heb lief dye stede ws huys, ende die plaetse daer uwe eere woont.
9 En raept mijne siele nyet wech metten sondaren, noch mijne leuen met den bloetstortighen.
10 Ga naar margenoot+In welker hant onduechde is, ende haer rechter hant is vol geschencx.
11 Maer ic wil wandelen sonder smette. Verlost mi ende zijt mi ghenadich.
12 Mijnen Ga naar margenootb voet staet op dat effene. Ic wil v louen HERE inder vergaderinghe

¶ Den .xxvij. Psalm Dauid. Dominus illuminatio.
1 DIe HERE is mijn licht, ende mijn salicheyt, voor wien soude ick vreesen. Die HERE is mijns leuens cracht, voor wien soude mi grouwelen.
2 Want doen de boose, mijne wederpartijders ende vyanden toetraden, om mijn vleesch te etene, liepen si aen, ende vielen.
3 Ga naar margenoot+Al ist dat hen tegen my een heyr leget, so en sal nochtans mijn herte niet vreesen Al verhieue hem eenen strijt teghen my, so wil ick
[pagina *]
my daer op verlaten.
4 Eene heb ic ghebeden vanden HERE, dat wil ic eysschen, dat ic inden huyse des HEREN blijue mijn leuen lanc, Ga naar margenoot+ om te schouwen den lust des HEREN, ende sinen tempel te soecken.
5 Want hi heeft mi bedect in sijnder woninghen ter boser tijt. Hi verbercht mi heymelic in sijnder tenten, ende verhooget mi op eenen Ga naar margenoota steene.
6 Ende sal nv verhoghen mijn hooft ouer mijne vianden die rontsom mi sijn. So wil ic nv in sijnder woninghe offeren offerhande des prijs, Ic wil singhen ende lof segghen den HERE.
7 HERE hoort mijn stemme als ic roepe, Sijt mi ghenadich ende verhoort mi.
8 Ga naar margenoot+Mijn herte heuet van v geseyt, soect mijn aenschijn HERE ick wil v aenschijn soecken.
9 En verbercht v aensicht niet voor mi, ende en verstootet uwen knecht niet in gramscappen. Want ghy sijt mijn hulpe, en latet mi niet, ende en doet die hant niet af van mi, God mijnder salicheyt.
10 Want mijn vader ende mijn moeder hebben mi verlaten, Maer die HEERE heeft mi opghenomen.
11 HERE wijst mi uwen wech, ende leyt mi op effender banen, om mijnder vianden wille.
12 En gheeft mi niet inden wille mijnder vianden, Want daer sijn valsche ghetuygen tegen mi opgestaen, ende spreken ongerechticheyt sonder ophouden.
13 Ic ghelooue ymmer dat ick sien sal dat goet des HEREN inden lande der leuendigher.
14 Ga naar margenootb Verwacht den HERE, sijt ghetroost, ende laet v herte vast houden, ende verbeyt des HEREN.

¶ Den .xxviij. Psalm Dauid. Ad te domine clamaui.
1 Ga naar margenoot+ALs ic tot v roepe mijn schepper, soo en swijget mi niet, Op dat ic (waert dat ghi sweecht) niet ghelijc en worde den ghenen die inden graue varen.
2 Hoort die stemme mijns smeeckens, als ic tot v crijssche, als ic mijn hant opheffe tot uwen heyligen Choor.
3 En benaut mi niet onder die godloose, ende onder die quaetdoenders die vriendelic spreken met haren naesten, ende hebben quaet int herte.
4 Gheeft hen na haerder daet die wercken haerder handen, betaelt hen dat si verdient hebben.
5 Want si en mercken niet op dat doen des HEEREN, noch op die wercken sijnder handen, daerom sullen si ghebroken ende niet opgetymmert worden.
6 Ga naar margenoot+Ghelooft si die HERE, want hi heeft verhoort die stemme mijns smeeckens.
7 Die HERE is mijn stercte ende mijnen schilt, op hem hopet mijn herte, ende mi is gheholpen, ende mijn herte is vrolijc, ende ic wil hem dancken met mijnen liedeken.
8 Die HERE is haer stercte, Hi is die stercte die sinen ghesalfden helpt.
9 Helpt uwen volc, ende seegent v erffenisse, ende weytse, ende verhoochtse inder eewicheyt.

¶ Den .xxix. Psalm Dauid. Afferte domino.
1 Ga naar margenoot+BRengt den HEERE toe ghy Ga naar margenoota stercke, Brengt den HERE toe eere ende stercte.
2 Brengt den HERE eere toe sijns naems, Aenbedet den HERE in heylighe verchieringhe.
3 Die stemme des HEREN gaet op die wateren, dye God der eeren dondert, die HERE op groote wateren.
4 Die stemme des HEREN gaet met macht, die stemme des HEREN gaet met vercieringhe.
5 Ga naar margenoot+Die stemme des HEREN breect die Ga naar margenootb cederboomen Die HERE breect die cederboomen in Libanon.
6 Ende doetse bissen gelijc een calf, Libanon ende Sirion, gelijc eenen iongen eenhoorne.
7 Die stemme des HEREN doorhouwet die vlamme des viers.
8 Dye stemme des HEREN beroert die woestijne, Die stemme des HEREN beroert die woestijne Kades.
9 Die stemme des HEREN beroert die hynden, ende ontbloot dye bosschen, ende in sinen tempel sal hem alle man eere segghen.
10 Die HEERE sidt een diluuie te maken, Ga naar margenoot+ Ende die HERE blijft een Coninck inder eewicheyt.
11 Die HEERE sal sinen volck cracht gheuen, Die HERE sal sinen volc cracht gheuen, Die HERE sal sijn volc seegenen met vreden

¶ Den .xxx. Psalm Dauid. Exaltabo.
1 Ga naar margenoot+HEERE ick wil v verheffen, want ghi hebt mi opgheheuen,
2 ende en laet mijne vianden hen niet ouer mi verblijden.
3 HERE mijn God doen ick crijschte tot v, maecte ghi mi ghesont HERE, ghi hebt mijne siele wt der Ga naar margenoota hellen geleyt,
4 ghy hebt mi leuende behouden, daer die in dye grauen varen.
5 Ghi heylighen singet den HERE lof, ende dancket tot een ghedachtenisse sijnder heylicheyt.
6 Want sine gramscap duert een ooghenblic, ende hi heeft lust totten leuen. Dat weenen duert den auont lanck, Maer tsmorgens dat verhuegen.
7 Ic sprac doent mi wel ghinc, Ic sal eewelijc blijuen.
8 Ga naar margenoot+Want HERE door v welbehaghen hebt ghi mijnen berch sterck ghemaect, mer doen ghi v aensicht verborcht, verscricte ick.
9 HERE ic wil tot v roepen, den HERE wil ick smeecken.
10 Wat isser orboors aen mijnen bloede, als ick int verderuen vare? Sal den stof v ooc dancken, ende uwe trouwe vercondighen.
11 HERE hoort, ende sijt mi ghenadich, HEERE zijt mijn hulper.
12 Ghi hebt mi mijn clage verandert in eenen reye, Ga naar margenoot+ ghi hebt mijnen sack wtgetrocken, ende mi met blijscappen omgordet
13 Op dat v lof singe mijne eere, ende niet ghestilt en worde.
14 HERE mijn God ic wil v dancken inder eewicheyt.

¶ Den .xxxi. Psalm Dauid. In te domine speraui.
1 Ga naar margenoot+HEERE op v betrouwe ick, en laet mi nymmermeer te schanden worden helpet mi daer af van uwer Ga naar margenoota gerechticheit
2 Neyghet uwe ooren tot mi, haestelijc verlost my.
3 Sijt mi eenen stercken steen, ende een huys tot eenen casteele, dat ghi mi helpt.
4 Want ghy sijt mijnen steen ende mijne casteel, ende om ws naems wille, wilt ghi mi leyden ende voeren.
5 Ga naar margenoot+Ghi wilt mi wt den nette trecken, dat si mi ghestelt hebben, want ghi sijt mijn stercte.
6 In uwen handen beuele ick mijnen gheest, Ghi hebt mi verlost HERE ghy ghetrouwe God.
7 Ic hate die daer houden op ydelheyt, Mer ic hope op den HERE.
8 Ic verblijde mi ende ben vrolijc ouer uwe goetheit dat ghy mijne allendicheyt hebt aengesien, ende hebt mijn siele bekent inder benautheyt.
9 Ende en hebt mi niet ouergegeuen inden handen des viants, ghi hebt mijn voeten laten terden op breede ruymte.
10 HERE ghi sijt ghenadich, want mi is bange, mijn aensicht is versmacht van toornicheyt, daer toe mijn siele ende mijnen buyck.
11 Ga naar margenoot+Want mijne louen is vergaen van droeffenisse, ende mijne iaren van suchten, Mijne cracht is veruallen om mijnder misdaet wille, ende mijn beenen sijn versmacht.
12 Ick ben allen mijnen vianden ende mijnen nabueren eenen grooten smaet gheworden, ende een schousel mijnen bekenden.
13 Mijns is vergheten int herte, gelijc eens doodens Ic ben gheworden als een bedoruen ghetouwe.

[pagina *]
14 Want ick hoore een quaet ghecrijsch van velen, Ga naar margenoot+ vreese is al om ende tomme, daer si heymelijcken raet met malcanderen ouer mi houden, dencken si mi de siele te nemen.
15 Maer ick HERE hope op v, ende segge ghi sijt mijn God.
16 Mijnen tijt staet in uwen handen, Verlost mi vander hant mijnder vianden, ende van dien die mi veruolghen.
17 Laet v aenschijn lichten ouer uwen knecht, helpt mi door v goetheyt.
18 HERE en laet mi niet te schanden worden want ic aenroepe v. Die godloose moeten te schanden worden, ende ghestillet worden in die helle.
19 Ga naar margenoot+Valsche lippen moeten verstommen, die daer spreken teghen den gherechtighen, hooueerdelic ende verachtelijc.
20 Hoe groot is v goet, dat ghi verborghen hebt, den ghenen die v vreesen, ende hebt gewracht voor die kinderen der menschen, den ghenen die op v betrouwen.
21 Ghi sultse heymelijc verberghen bi v, Ga naar margenoot+ voor alle mans hoochmoet, ghy sultse bedecken in die hutte voor die kijfachtighe tonghen.
22 Gelooft si die HERE, dat hy een sonderlinge goetheyt aen mi heeft ghedaen, in eender vaster stadt.
23 Maer ic sprac in mijne versaechtheyt, Ic ben van uwen ooghen verstooten, daeromme hebt ghi mijns smeeckens stemme gehoort doen ic tot v crijschte.
24 Ga naar margenoot+Beminnet den HEERE alle sijn heylighen, Die gheloouighe behoet dye HERE, ende vergeldet rijckelijc, den ghenen die hoochmoet oeffent.
25 Sijt getroost ende laet uwe herte vast sijn, ghi alle die des HEREN verwachtet.

¶ Den .xxxij. Psalm Dauid. Beati quorum
1 Ga naar margenoot+WEl dien, dien die ouertredinghen vergheuen sijn, ende diens sonde bedect is.
2 Wel dien mensche, dien dye HEERE die misdaet niet toe en rekent, in diens Ga naar margenoota gheeste geen valscheyt en is.
3 Want doen icket wilde verswijghen, versmachten mijne ghebeenten, door mijne dagelicx huylen.
4 Want uwe hant was dach ende nacht swaer op mi, mijne vochticheyt verdroochde, gelijc inden somer. Sela.
5 Ga naar margenoot+Daeromme doe ick condt mijne sonden, ende en verhele mijne msdaet niet. Ick seyde, Ic wil den HERE mijn ouertredinge belijden tegen mi, Doen vergaeft ghi mi die misdaet mijnre sonden. Sela.
6 Daer voor sullen alle heyligen bidden voor v ter rechter tijt, daeromme als groote wateruloeden comen, en sullen si niet aen die selue gheraken.
7 Ghi sijt mijn bescherminge, ghi wilt mi voor benautheit behoeden, ende mi met roeme eens verlossens omuaen. Sela.
8 Ga naar margenoot+Ic wil v verstant gheuen, ende v den wech wijsen, dien ghi wandelen sult, Ic wil v met mijnen oogen wencken.
9 En sijt niet als paerden ende muylen, die niet verstandich en sijn, Den welcken men den toom ende gebit inden muyl moet legghen, als si niet tot v en willen.
10 Ga naar margenoot+Die godloose moet vele lijden, maer wye op Gode hopet, dien sal die goetheyt omuaen.
11 Veruruecht v des HEREN, ghy gerechtige, ende sijt vrolijc, ende glorieert alle die oprecht van herten sijt.

¶ Den .xxxiij. Psalm Dauid. Exultate iusti.
1 Ga naar margenoot+VErhuecht inden HERE ghi gerechtighe, den oprechten staet den lof wel aen.
2 Dancket den HERE met herpen, ende lof singet hem opten psalter met thien snaren.
3 Singet hem een nieuwe liet, maket goet op snarenspele met gheluyde.
4 Want des HEREN woort is recht, ende alle sine werken ghetrouwe.
5 Hi bemint gherechticheit ende oordeele, Die aerde is vol der goetheyt des HEE-REN.
6 Den hemel is doort woort des HEREN ghemaect, ende alle sijn heyr door sijns gheests mont.
7 Hi vergadert dat water in die zee ghelijck in een flessche, ende leghet die diepten int verborghen.
8 Ga naar margenoot+Alle die werelt vreese haer voor den HERE, ende voor hem ontsien hen alle dye op dat aertrijc woonen.
9 Want also hi spreect, so gheschiedet, als hi gebiet so staet het daer.
10 Die HERE doet te nyeut den raet der heydenen, ende belettet die ghedachten der volcken.
11 Maer den raet des HEEREN blijft eewelijc, Sijns herten ghedachten voorder ende voorder.
12 Ga naar margenoot+Wel den volcke, diens die HEERE een God is, Dat volc dat hi tot een erffenisse vercoren heeft.
13 Die HERE schouwet vanden hemel, ende siet alle kinderen der mensche aen.
14 Van sinen bereyden sitten siet hi op alle die opter aerden woonen.
15 Hi formt haerder alder herten te gader, Hi mercket op alle haren wercken
16 Eenen coninck en helpt sine groote macht niet, een sterc man en wort niet behouden door sijn grote cracht
17 Ga naar margenoot+Een paert faelgeert aent helpen, ende en wort niet gesalueert in sijn groote stercte.
18 Siet, des HEREN ooge siet op die ghene die hem vreesen, die op sine goetheyt verbeyden.
19 Dat hi haer siele verlosse vander doot, ende voetse inder dierten.
20 Onse siele verbeydet op den HERE, hi is onse hulp ende schilt.
21 Want onse herte verblidet hem sijns, ende wi hopen op sinen heylighen name.
22 V goetheyt HERE si ouer ons, also wi op v hopen.

¶ Den .xxxiiij. Psalm Dauid. Benedicam domino.
1 Ga naar margenoot+DEn HERE wil ick louen alle tijt, sinen lof sal altoos in mijnen monde sijn.
2 Mijne siele sal haer des HEREN beroemen,
3 dat dye allendighe hooren, ende hen verblijden.
4 Prijset met mi den HERE, ende laet ons sinen name met malcanderen verhooghen.
5 Doen ic den HERE sochte, antwoorde hi my, ende verloste mi wt alle mijnder vreesen.
6 Welcke op hem sien worden verlicht, ende haer aensicht en wort niet te schande.
7 Doen die allendighe riep, hoordet die HERE, ende halp hem wt allen sinen nooden
8 Ga naar margenoot+Die Engel des HEREN legert hem rontsom die ghene die hem vreesen, ende helptse wt.
9 Smaect ende siet hoe vriendelijc die HERE is, wel den man die op hem betrouwet.
10 Vreeset hem sine heylighen, Want die hem vreesen, en hebben geen gebreck.
11 Die Ga naar margenoota rijcke moeten behoeuen, ende hongeren. Maer die den HERE soecken, en hebben gheen ghebreck aen eenich goet.
12 Herwaerts kinderen, hoort toe nae my, Ick wil v die vreese des HEREN leeren.
13 Wie is die lust heeft te leuen, ende wenschet goede daghen te sien.
14 Ga naar margenoot+Behoedt uwe tonghe voor quaet, ende uwe lippen datse geen bedroch en spreken.
15 Laet af vanden quaden ende doeget goet, soect vrede ende staet daer na.
16 Die oogen des HEREN sien op die gerechtigen, ende sine ooren op haer schreyen.
17 Maer dat aensicht des HEREN staet ouer die, die quaet doen, dat hy haer ghedachtenisse wtroeye vanden lande.
18 Als die gherechtige crijsschen, so hooret die HERE, ende verlostse wt alle haerder noot.
19 Die HERE is na bi den ghenen die gebroken van herten sijn, Ga naar margenoot+ ende helpt dien, die een verslagen gemoet hebben.
20 Die gherechtighe moeten vele lijden, maer dye HERE helpt hem wt allen dien.
21 Hy bewaert hem alle sine gebeenten, dat dier niet een ghebroken en wort.

[pagina *]
22 Den godloosen sal dat ongeluc dooden, ende die den gherechten haten, sullen schult hebben.
23 Die HERE verlost die sielen sijnder knechten, ende alle die op hem betrouwen, en sullen geene scult hebben.

¶ Den .xxxv. Psalm Dauid. Iudica domine dicentes.
1 Ga naar margenoot+HEERE kijft tegen mijne kijuers, strijdet teghen mijne bestrijders.
2 Aengrijpt den schilt ende bescermsel, ende maect v om my te helpen.
3 Trect voorwaerts die spiesse, ende bescut mi tegen mine veruolgers. Spreect tot mijnder sielen, Ic ben v salicheyt.
4 Het moeten hen schamen ende beschimpt worden die na mijne siele staen. Het moeten te rugge keeren ende te schande worden die mi quaet willen.
5 Si moeten worden als caf voor den wint, ende die engel des HEREN drijuese.
6 Haer weghen moeten duyster ende slipperachtich worden, ende die Engel des HEREN veruolgese.
7 Ga naar margenoot+Want si hebben mi haer Ga naar margenoota nette sonder sake ghestellet, om mi te verderuen, ende hebben mijnder sielen sonder sake een graft toegemaect
8 Het come ouer hem een rumoer onuersiens, ende sijn nette dat hi ghestelt heeft, moet hem vaen, ende valle in dat selue rumoer.
9 Maer mijne siele moet haer des HEREN verbliden, ende vrolijc sijn op sine salicheyt.
10 Alle mijn ghebeenten moeten segghen, HERE wie is ws gelijcke, ghi die den allendigen verlost van dien die hem te sterck is, ende den allendighen ende armen van sinen rooueren.
11 Daer staen ongherechte ghetuygen op, die vragen mi daer ic niet af en weet.
12 Si verghelden mi quaet voor goet, om mijne siele troosteloos te maken.
13 Ga naar margenoot+Maer als si cranck waren, track ic eenen sack aen, verootmoedichde mijne siele met Ga naar margenootb vasten, ende mijne gebet keerde hem in mijnen schoot.
14 Ic ghinc als oft mijn vrient ende broeder ware, Ick buychde mi droeflic, gelijc als een clagende moeder.
15 Maer si verbliden hen ouer mijne schaden, ende comen te hoope, die mancke comen onuersiens te hoope ouer mi, Si schoren ende en houden niet op.
16 Metten brassenden ende spotachtighen geueynsden bijten si haer tanden te samen ouer mi.
17 HEERE hoe langhe wilt ghi toesien, brenghet doch mijne siele weder wt haren rumoere, ende mijne eensame vanden ionghen leeuwe.
18 Ic wil v dancken inder groter ghemeynten, ende onder veel volcx wil ic van v beroemen.
19 En laet hen niet ouer mi verblijden die mi sonder sake viant sijn, noch metten oogen wencken die my sonder sake haten.
20 Want si en spreken niet totten vrede, ende versieren valsche woorden ouer die verstootenen inden lande.
21 Ende si doen haren mont wijde open teghen mi, ende segghen, Ga naar margenoot+ Daer daer, onse ooghen sient.
22 HERE ghi sietet en swijcht niet, HEERE en maect v niet verre van my.
23 Verwect v ende ontwaect tot mijnen rechte, ende tot mijnder saken, mijne God ende HERE.
24 HERE mijn God oordeelt mi nae uwe gherechticheyt, dat si hen ouer mi niet en verblijden.
25 En laetse nyet seggen in hare herten, daer daer, dat wilden wy, en laet hen niet segghen, wi hebben hem verslonden.
26 Sy moeten hen schamen ende te schanden worden, alle die hen mijns quaets verblijden. Si moeten met scanden ende schaemten gecleet worden, die hen tegen mi hooch louen.
27 Si moeten verhueghen ende hen verblijden die daer lust hebben aen mijnder gherechticheyt, ende altoos segghen, Die HEERE moet hoochlic ghelooft sijn, die lust heuet totten vrede sijns knechts.
28 Ende mijne tonge sal spreken van uwer gherechticheit, ende dagelicx van uwen prijs.

¶ Den .xxxvi. Psalm Dauid. dixit iniustus.
1 Ga naar margenoot+HEt is geschiet in mijnder herten, vander ouertredinghe des godloosen, dat gheene vreese Gods voor sinen ooghen en is.
2 Mer hi flacteert hem seluen voor sinen ooghen, tot dat sine misdaet des haets weerdich gheuonden worde.
3 Die woorden sijns mondts sijn onrecht ende valsch hi en acht niet dat hi cloec worde om goet te doen.
4 Ga naar margenoot+Hi versiert enckel onrecht op sinen Ga naar margenoota leger, ende en tredet op geen goede bane, ende en scouwet geen arch.
5 HERE uwe goetheit is inden hemel ende uwe trouwe tot aen die wolcken.
6 Vwe gerechticheyt is ghelijc Gods berghen, Vwe oordeel ghelijc een groote diepte, HERE ghi helpt beyde menschen ende vee.
7 Hoe weerdich is uwe goetheyt God, dat menschen kinderen onder die scaduwe uwer vlogelen betrouwen
8 Si sullen vol werden vander vetticheyt ws huys, ende ghi sultse drancken metter beken uwer wellusten.
9 Ga naar margenoot+By v is die fonteyne des leuens, In uwen lichte sullen wi dat licht sien.
10 Breydet wt uwe goetheyt den ghenen die v kennen, ende uwe gerechticheit den ghenen die van herten oprecht sijn.
11 En laet mi niet comen den voet der houeerdicheit, ende die hant der godloser en stoote mi niet af.
12 Aldaer vallen die quaetdoenders, Si sijn wtgestooten, ende en consten niet gheblijuen.

¶ Den .xxxvij. Psalm Dauid. Noli emulari.
1 Ga naar margenoot+EN vertoornt v niet ouer die quaden, En sijt niet nijdich ouer die quaetdoenders.
2 Want ghelijc dat grasch sullen si haestelic afgehouden worden, ende ghelijck dat groene cruyt sullen si verwelcken.
3 Hoopt op den HERE ende doet goet, blijft inden lande, ende voet v int ghelooue.
4 Hebt uwen lust aenden HERE, die sal v gheuen so wat v herte wenschet.
5 Beueelt den HERE uwe wegen, ende hopet op hem hi salt wel maken.
6 Ende sal uwe gherechticheyt te voorschijn brenghen, gelijc dat licht, ende v recht gelijc den middach
7 Houdt den HERE stille, ende latet hem met v maken, en vertoornt v niet ouer den man, dien het wel gaet, ende die na sinen moetwille doet.
8 Staet af vander toornicheit, ende laet die verbolgentheyt, Ga naar margenoot+ en vertoornt v niet dat ghi ooc quaet doet.
9 Want die quade worden wtgheroeyt. Mer dye des HEREN verbeyden, sullen dat lant beeruen.
10 Het is noch eenen cleynen tijt, so en is die godlose niet meer, so sult ghi op sine stede achten, ende hi en sal niet daer sijn.
11 Maer die allendighe sullen dat landt beeruen, ende lust hebben in grooten vrede.
12 Die godloose dreyget den gherechten, ende bijtet sine tanden te samen ouer hem.
13 Mer die HEERE lachget sijns, want hi siet dat sinen dach coemt.
14 Die godloose trecken dat sweert wt, ende spannen haren boghe, dat si den allendighen ende armen souden vellen, Ga naar margenoot+ ende dootslaen die oprechtelijc gaen inden weghe.
15 Maer haer sweert sal in haer herte gaen, ende haren boghe sal breken.
16 Dat weynich des gherechtighen is betere, dan dat groote goet veelder godlooser.
17 Want den
[pagina *]
arm der godloser sal breken, maer die HERE onthout die gherechtighe.
18 Die HERE kennet dye dagen der vromer, ende haer erffenisse sal eewelic blijuen
19 Ga naar margenoot+Si en worden niet te schanden inder booser tijt, ende inder dierten sullen si ghenoech hebben.
20 Want die godloose sullen vergaen, ende die vianden des HEEREN als si ghelijc sijn als eenen costelijcken beemt, sullen si doch vergaen, ghelijc den roock vergaet.
21 Die godlose borcht ende en betaelt niet, Mer die gerechtige is ontfermhertich ende milde.
22 Want sine gheseegende beeruen dat lant, maer sine veruloecte worden wtgheroeyt.
23 Van Gode worden des mans ganghen gheuordert, ende heeft lust aen sinen wech.
24 Vallet hi, so en wort hi niet wech geworpen, Ga naar margenoot+ want die HERE ouderhoudt hem by sijnder hant.
25 Ic heb ionc geweest, ende ben out gheworden, ende en hebbe noyt ghesien den gherechtighen verlaten, oft sine zaedt om broot gaen.
26 Dagelicx is hi ontfermhertich, ende leenet, ende zijn zaet sal gheseegent sijn.
27 Laet af vanden quade, ende doet dat goet ende blijft eewelijck daer.
28 Want die HERE bemint dat recht, ende en verlaet sine heylighen niet, eewelic worden si bewaert, mer der godlooser zaedt wordet wtgheroeyt.
29 Ga naar margenoot+Die gherechtige beeruen dat lant, ende bliuen eewelick daer in.
30 Den mont des gerechtighen gaet met wijsheyt om, ende sine tonge spreket van oordeele.
31 Die wet sijns Gods is in sijn herte, sine treden en slipperen niet.
32 Die godlose siet opten gherechtigen, ende denct hem te doden
33 Mer die HERE en laet hem niet in sinen handen, ende en verdoemt hem niet als hi gheordeelt wort.
34 Verwacht HERE, ende bewaert sinen wech, so sal hi v verhogen, dat ghi dat lant beeruet, als die godlose wtgheroeyt worden, sult ghijt sien.
35 Ick sach eenen godloosen machtich, ende ingewortelt gelijc eenen groeyenden lauwerboom.
36 Doenmen voorby ghinc, siet doen was hi wech, Ga naar margenoot+ Ick vraechde na hem, doen en werdt hi nyewaerts gheuonden.
37 Bewaert die vroomheydt, ende beschout wat oprecht is, want ten laetsten sal die selue vrede hebben.
38 Maer die ouertreders worden tsamen verdaen, ende die godloose worden ten laetsten wtgheroeyt.
39 Mer die salicheyt der gherechtiger is vanden HERE, die is haer stercte inder tijt des noots
40 Ende die HERE sal hen bystaen, ende salse verlossen, ende salse vanden godlosen verlossen, ende hen helpen, want si betrouwen op hem.

¶ Den .xxxviij. Psalm Dauid. Domine ne in furore.
1 Ga naar margenoot+HERE en straft mi niet in uwe toornicheyt,
2 ende en castijt mi niet in uwe verbolgentheit.
3 Want uwe pijlen steken in mi, ende uwe hant drucket mi.
4 Daer en is niet ghesonts aen mijnen lichaem, van uwen dreygen, ende daer en is gheenen vrede in mijnen gebeenten, van mijnen sonden.
5 Wandt mijne misdaden sijn ouer mijn hooft ghegaen, ghelijc eenen swaren last sijn si mi te swaer gheworden.
6 Mijne Ga naar margenoota wonden sijn stinckende ende vuyl gheworden van mijnder dwaesheyt.
7 Ick cromme ende buyghe mi te mael seere, den gheheelen dach gae ick droeflijck henen.
8 Want mijne ingewanden sijn heel verdorret, ende daer en is nyet ghesonts aen mijnen lichaem.
9 Ick ben alte seer ghestooten ende gheslagen, ic huyle van onruste mijns herten
10 HERE voor v is alle mijn begheerte ende mijne suchten en is v niet verborghen.
11 Mijn herte beeft, mijn cracht heeft my verlaten, ende dat licht mijnder ooghen en is niet bi mi.
12 Mijne lieuen ende vrienden staen teghen mijne plage, ende mijne naesten treden verre.
13 Ende die mi na der sielen staen, dye stellen mi laghen, ende die mi quaet willen, spreken ende dichten dagelicx valscheyt.
14 Ga naar margenoot+Mer ic moet sijn gelijc een dooue, ende en hoore niet, ende gelijc een stomme die sinen mont niet open en doet.
15 Ende moet sijn, gelijc een die niet en hooret, ende dye gheen wedersprake in sinen mont en heeft.
16 Want HERE ick verwachte op v, ghi HERE mijne God sult antwoorden.
17 Want ick dencke dat si hen ymmer ouer mi niet en verblijden, als mijnen voet wanckelt, sullen si hen hooch beroemen tegen my.
18 Want ick ben tot lijden ghemaect, ende smerte is altoos voor mi.
19 Want ick gheue mijne misdaet te kennen, ende ben sorchuuldich voor mijne sonden.
20 Mer mijne vianden leuen ende sijn machtich, ende dye my sonder schult haten, dier is vele.
21 Ga naar margenoot+Ende die my goet met quaden betalen, sijn mi teghen, om dat ick tgoede na volge.
22 HEERE en verlaet my niet, Mijne God en veruerret v niet van my.
23 Haest v mi by te staen, HERE mijnder salicheyt.

¶ Den .xxxix. Psalm Dauid. Dixi custodiam.
1 Ga naar margenoot+ICk sprac, ic wil mijne weghen bewaren dat ic niet en sondighe met mijnder tonghen.
2 Ic wil mijnen mont bewaren met een gebit, al ist dat die godloose teghen mi staet.
3 Ick ben verstommet ende stil gheworden, ende swige vanden goede, ende mijn leet smertet mi
4 Mijn herte is verwermt in mijnen lijue, ende een vier is aengesteken door mijn dichten, Ic hebbe ghesproken door mijn tonghe.
5 HERE laet mi mijn eynde weten, ende welcke dat is dat percke mijns leuens, op dat ic mach bekennen wat mi ghebreect.
6 Ga naar margenoot+Siet ghi hebt mijne daghen gelijc met hantbreeden ghemeten, ende mijn leuen lanc is als niet voor v, Hoe geheelijc ydel sijn alle menschen die daer leuen. Sela.
7 Iae elc mensche wandelt als een beelt, ende is te vergeefs onrustich, hi verghadert, ende en weet niet wiet in voeren sal.
8 Nu HERE wat is mijne hope, ic verwachte op v.
9 Verlost my van alle mijnder ouertredinghe, ende en set mi niet tot eenen smaet den sotten.
10 Ic ben verstommet ende en doe mijnen mont niet open, Ga naar margenoot+ Want ghi hebbet ghedaen.
11 Keert van mi uwe plage, want ic ben versmacht van vreese uwer hant.
12 Ghi castijt alle man als ghi dye misdaet straft, ende doet dat sine schoonte verteert wort gelijc een spinne, Hoe ydel sijn alle menschen Sela.
13 Hoort mijn ghebet HEERE, ende verneemt mijn roepen, ende en swijget niet ouer mijne tranen, Want ic ben een vreemdelinc bi v, ende een gast gelijc alle mine vaders.
14 Laet af van mi, dat ick my vermake eer dan ick gae, ende niet meer en si.

¶ Den .xl. Psalm Dauid Expectans expectaui.
1 Ga naar margenoot+ICk verwachte den HERE, ende hi neyghet hem tot mi,
2 ende hooret mijn roepen
3 Ende leyt mi wt den putte des bruysens, ende wt den slijm ende drecke, ende heuet mijne voeten op dye keye ghestelt. mijnen ganck gheuordert.
4 Ende heeft mi een nyeu liet inden mont ghegeuen, een roeminge onsen Gode, dat sullen vele sien ende vreesen, ende op den HERE hopen.

[pagina *]
5 Wel dien die sine hope sedt opten HERE, ende hem niet en keert totten houaerdighen, ende dye met luegenen omgaen.
6 HERE mijn God, ghi hebt uwer wonderen vele gedaen, ende uwe ghedachten ouer ons en sijn niet ghelijc, dat wil ic vercondighen, ende segghen datse te groot sijn te vertellen.
7 Ghi en hebt gheenen lust aen offerande ende spijsoffer, mer die ooren hebt ghi my open ghedaen, Ga naar margenoot+ Ghi en heyscht noch brantoffer noch sondoffer.
8 Doen sprac ic, Siet, ic come, int boeck is van mi ghescreuen.
9 Om uwen wille te doen mijn God, heb ic lust, ende uwe wet is mijn inwendicheit.
10 Ic wil dye gherechticheyt prediken, inder grooter ghemeynten, Siet, ic en wil mijne lippen niet weeren HERE ghi wetet.
11 Ic en heb uwe gerechticheit niet verborghen in mijnder herten, van uwen ghelooue ende salicheyt spreke ic, Ick en verhele uwe goetheit ende trouwe niet inder grooter ghemeynten.
12 Ga naar margenoot+Maer ghy HERE en wilt uwe ontfermherticheyt van my niet keeren, Laet uwe goetheydt ende trouwe my altoos bewaren.
13 Want my heeft ongeluc omuaen dies geen ghetal en is. Mijne misdaet heeft mi begrepen, dat ic niet gesien en can, haerder is meer geworden dan hayren op mijn hooft, ende mijn herte heeft mi verlaten
14 HERE laet v behagen dat ghi my verlost. Haest v my te helpen.
15 Die my na mijnder Ga naar margenoota sielen staen, dat sise souden verdoen, moeten hen schamen, ende te schanden worden, Ga naar margenoot+ si moeten te samen te rugge vallen, ende te schanden worden, die mi quaet gonnen.
16 Si moeten haestelijc te schanden worden, die daer segghen van my, daer daer.
17 Alle dye na v vragen moeten hen verblijden ende vrolijc sijn, ende moeten altijt segghen, die v salicheit beminnen, Die HERE si hoochlijc ghelooft.
18 Want ick ben arm ende allendich, dye HEERE denct voor mi.
19 Ghy sijt mijn helper ende verlosser, mijn God en toeuet niet.

¶ Den .xli. Psalm Dauid. Beatus vir.
1 Ga naar margenoot+WEl dien, die daer acht slaet op den Ga naar margenoota armen,
2 Dien sal die HERE verlossen inder booser tijt.
3 Dye HERE sal hem bewaren, ende hem byden leuen behouden, ende hem wel laten gaen opter aerden, ende niet gheuen in sijnder vianden wille.
4 Die HERE sal hem vermaken op dat bedde sijns weedaechs, sinen gheheelen legher verandert ghi in sijnder crancheit.
5 Ick sprac HERE sijt my ghenadich, gheneset mijne siele, want ick hebbe aen v ghesondicht.
6 Mijne vianden spreken quaet tegen mi, Wanneer sal hi steruen, ende sinen naem vergaen.
7 Als hi in quam, dat hi soude schouwen, so sprac hi onnuticheyt, Ga naar margenoot+ ende en vergaderde hem maer onrecht, ende ghinc wt dat hijt na soude segghen.
8 Alle die my haten, ruynen te samen tegen mi,
9 ende dencken quaet ouer mi. Si hebben een boeuen stuck ouer mi ghesloten, Als hi leyt so en sal hi niet weder opstaen.
10 Oock mijn vriendt, op dien ic my verliet, die met my adt, Ga naar margenoot+ treedt mi onder die voeten.
11 Maer HERE sijt mi ghenadich, ende wect my op so wil icse betalen.
12 Daer bi mercke ic dat ghi lust tot mi hebt, dat mijne viant ouer my niet iuychen en sal,
13 Maer my hebt ghy door mijne vroomheyt onthouden, ende hebt mi ghestelt voor v aensicht eewelijc.
14 Ghelooft si dye HERE dye God Israel, van nv aen tot inder eewicheyt Amen.

¶ Den .xlij. Psalm der kinderen Korah. Quemadmodum desiderat.
1 Ga naar margenoot+GHelijc dat hyrte crijscht nae die waterbeken, So roept mijn siele o God na v.
2 Mijn siele dorstet na God, na den leuendighen God,
3 wanneer sal icker in comen, ende beschouwen Gods aensichte.
4 Mijne tranen sijn mijn spijse dach ende nacht, alsmen tot mi dagelicx seyt, Waer is nv dijn God?
5 Als ic dan daer op dencke, so storte ick mijne siele wt tegen my, want ic wilde geerne oueruaren met den hope, ende met hen gaen totten huyse Gods, in dat gheluyt des verhuegens ende dancx, onder den hoope die daer vieren.
6 Wat bedroeft ghi mi mijn siele, ende sijt so onrustich in mi, hopet op God, want ic sal hem noch dancken om die salicheyt sijns aensichts.
7 Mijne God mijne siele is bedroeft in my, daerom gedencke ic ws, inden lande aen die Iordane, ende Hermonim aenden cleynen berghe
8 Ga naar margenoot+Een diepte roept die andere, ouer dat ruysschen uwer vloet, alle uwe water waghen, ende baren gaen ouer mi.
9 Die HERE heeft des daechs sine goetheyt beuolen, ende snachts sinen sanck bi mi. Dat ghebet tot God mijns leuens.
10 Ic wil segghen tot God mijnen steen, waeromme hebt ghi mijns vergheten, waeromme moet ick so truerlijc gaen, als mi mijne viant verdruct?
11 Het is als eenen moort in mijnen beenen, dat my mijne vianden lachteren, Ga naar margenoot+ als si dagelicx tot mi seggen, waer is nv uwe God.
12 Wat bedroeft ghi mi mijn siele, ende sijt so onrustich in mi, hopet op God, want ic sal hem noch dancken, om die salicheyt sijns aensichts.

¶ Den .xliij. Psalm Dauid. Iudica me deus.
1 Ga naar margenoot+OOrdeelt mi HERE, ende voert mi mijne sake, tegen dat onheylige volc, ende verlost mi vanden quaden ende valschen lieden
2 Want ghi sijt die God mijnder stercheyt, waeromme laet ghi mi soo truerlijc gaen, als ghi mijne viant verdruct?
3 Seynt uwe licht ende uwe waerheyt, dat si my leyden, ende brenghen tot uwen heylighen berghe, ende tot uwer woninghe.
4 Ga naar margenoot+Dat ic ingae totten outaer Gods, totten God mijnder vruechden ende ghenuechten, ende v God opter herpen dancke mijn God.
5 Wat bedroeft ghi v mijn siele, ende sijt so onrustich in mi, hopet op God, want ic sal hem noch dancken om die salicheyt sijn aensichts.

¶ Den .xliiij. Psalm der kinderen Korah. Deus auribus.
1 Ga naar margenoot+GOd wy hebben met onsen ooren gehoort,
2 onse vaders hebbent ons vertelt, wat ghi gedaen hebt, tot haren tijden van outs
3 Ghi hebt met uwer hant die heydenen verdreuen, ende die ingesedt, ghi hebt die volcken verderft ende verdreuen.
4 Want si en hebben dat lant niet inghenomen door haer sweert, ende haren arm en hielp hen niet. Maer uwe rechte hant, uwen arm, ende dat licht ws aensichts, want ghi hebt wel behaghen aen hen.
5 Ghi sijt mijne coninck God, ghy die ghebiet Iacob te helpen.
6 Ga naar margenoot+Door v willen wy onse vianden omme stooten, ende in dijnen name willen wy ondertreden, die hen teghen ons setten.
7 Want ic en wil mi niet verlaten op mijnen boghe, ende mijn sweert en sal mi niet helpen
8 Mer ghy helpt ons van onsen vianden, ende maect die te schanden die ons haten.
9 Wi willen dagelicx glorieren van Gode, ende uwen name dancken eewelic Sela.
10 Waeromme verstoot ghi ons dan nv, ende laet ons te schanden worden, ende en trect niet wt, onder onse heyr.
11 Ghi laet ons vlyen voor onsen viant, dat ons beroouen die ons haten
12 Ghi gheeft ons wech, ghelijc slachscapen, ende
[pagina *]
verstroyt ons onder die heydenen.
13 Ga naar margenoot+Ghy vercoopt v volck goet coop, ende en neemt gheen gelt daer voor.
14 Ghy maect ons tot eenen smaet onsen nabueren, tot eenen spot ende schimpe den ghenen die rontsomme ons sijn.
15 Ghi maect ons tot eenen byspele onder dye heydenen, ende dat die volcken dat hooft ouer ons schudden.
16 Dagelicx is mijnen smaet voor mi, ende die schande mijns aensichts bedect my.
17 Vander stemme des scheynders, ende lasteraers, vanden viant ende wraeckgierighen.
18 Dit alle is ouer ons ghecomen, ende wy en hebben ws nochtans niet vergheten, noch valschelijck in v verbont gehandelt.
19 Onse herte en is niet te rugghe gekeert, noch onsen ganc gheweken van uwen weghe.
20 Dat ghi ons dootslaen soudt in dye plaetse der slanghen, ende hebt ons bedect met duysternisse.
21 Ga naar margenoot+Waert dat wi vergaten den name ons Gods, ende hieuen onse handen op, tot eenen vreemden God.
22 En soude God dat niet vinden, Want hi kennet dat heymelike int herte.
23 Want wy worden dagelijcx om uwen wille verworget, ende sijn gheacht als slachscapen.
24 Ontwect v, o HERE waerom Ga naar margenoota slaept ghi, ontwaket ende en verstoot ons niet te male.
25 Waeromme verbercht ghy v aenschijn, verghetet onser allendicheyt ende ghedrangx.
26 Want onse siele is ter aerden ghebuycht, onsen buyck cleeft aen dat aertrijck
27 Maect v op, helpt ons, ende verlost ons om uwer goetheyt wille.

¶ Den .xlv. Psalm der kinderen Korah. Eructauit.
1 Ga naar margenoot+MIne herte dichtet wat goets, Ic spreke wat ic van eenen coninc ghemaect hebbe.
2 Mijne tonge is een griffie, eens bequamen scriftgheleerden.
3 Ghi sijt dye schoonste onder der menschen kinderen, vrienthout sijn uwe lippen, Daeromme seegent v God eewelijc.
4 Gordet v sweert om uwe lendenen ghy machtighe, met prijs ende cieragie.
5 Het moet v ghelucken met uwe cieragie, vaert henen met waerheyt, saechtmoedicheyt ende gherechticheyt, soo sal v uwe rechter handt wonderlijc leeren.
6 Scherpe zijn uwe pijlen, dye volcken sullen hen v onderworpen, midden onder den vianden des conincx.
7 God uwen stoel blijft altoos ende eewelijc. Ga naar margenoot+ Dat sceptrum ws rijcx is een recht scepter.
8 Ghi beminnet die gherechticheit, ende hatet godloos wesen. Daerom heeft v God, uwe God ghesaluet, met olye der blijschappen meer dan uwe ghesellen.
9 Alle uwe cleederen sijn ghelijc Myrre, Aloes, ende Kesia, men verblijt hem dijns, ouer yuoren tempelen.
10 In uwe cieragie gaen conincx dochteren Ga naar margenoot+ Die Coninghinne staet tot uwer rechter hant, in enckel costelijcken goude.
11 Hoort dochter siet daer op, ende neyget v oore, verghetet ws volcx ende ws vaders huys.
12 So sal die coninck lust aen v schoonheyt hebben, want hy is v HERE, ende ghy sult hem aenbeden.
13 Die dochter Zor sal met gheschenck daer sijn, die rijcke inden volcke sullen voor v vlyen.
14 Des conincx dochter is gansch heerlic daer inne, haer cleet is gewracht gout.
15 Sy sal in ghesticten cleederen totten coninc gebrocht worden, ende maechden na haer, die haer naeste sijn, worden v toegebracht.
16 Ga naar margenoot+Si worden ghebracht met vruechden ende blijscappen, ende sullen inden tempel des conincx gaen.
17 In dye stede uwer vaderen hebt ghi Ga naar margenoota kinderen gecreghen, Die sult ghi tot princen stellen in allen landen.
18 Ic wil ws naems ghedencken van kinde tot kints kinde
19 Daerom sullen v dye volcken dancken ymmermeer ende eewelijck.

¶ Den .xlvi. Psalm der kinderen Korah. Deus noster refugium.
1 Ga naar margenoot+GOd is onse toeuluchte ende stercte,
2 Een hulpe inden grooten nooden, dye ons gheraect hebben.
3 Daerom en vreesen wi niet, al waert dat dye aerde in viele, ende dye berghen midden in dye zee voeren.
4 Al waert dat ooc die zee stormde ende op eenen hoope voere, ende die berghen beefden voor der seluer tempeest, Sela.
5 Die stroomen met sinen beken verblijdet die stadt Goods, die heylige Ga naar margenoota wooninghe des alderhoochsten.
6 Ga naar margenoot+God is by haer daer binnen, daerom salse wel blijuen, God helpt haer vroech.
7 Dye heydenen rasen, ende die conincrijcken roeren hem, daer hy hem hooren laet, versmelt dat aertrijcke.
8 Dye HERE Zebaoth is met ons, die God Iacob is onse beschutsel, Sela.
9 Coemt herwaerts ende schout die wercken des HEREN, die opter aerden sulcke verstooringe heeft ghesedt.
10 Hi heeft dye strijden wech ghenomen tot aen der werelt eynde. Ga naar margenoot+ Hi heeft bogen ghebroken, spiessen in stucken geslaghen, ende wagens met vier verbernt.
11 Laet af, ende bekennet dat ic God ben. Ick sal verheuen sijn onder die heydenen, Ick sal verheuen sijn opter aerden.
12 Die HEERE Zebaoth is met ons, die God Iacobs is onse bescuddinghe, Sela.

¶ Den .xlvij. Psalm der kinderen Korah. Omnes gentes plaudite.
1 Ga naar margenoot+SLaet die handen vrolijc te samen, alle volcken,
2 ende iuychet Gode met vrolijcken geluyde.
3 Want die HEERE die alderhoochste is veruaerlic, Een groote Coninck opt gheheele aertrijck.
4 Hy sal volcken onder ons slaen, ende lieden onder onse voeten.
5 Hi verkieset ons tot eenen erfdeele, die heerlijcheit Iacob, die hi beminnet, Sela.
6 God is op gheuaren met iuychten, Ende die HERE met clinckerder basuynen.
7 Ga naar margenoot+Lof singet, Lof singet Gode, Lof singet onsen coninck.
8 Want God is onse Coninc op tgheheele aertrijc, Lof singet hem met verstande.
9 God is coninck ouer die heydenen, God sittet op sinen heylighen stoele.
10 Die princen onder die volcken zijn vergadert tot eenen volcke, den Gode Abraham, want God is seer verhoget by den heeren opter aerden.

¶ Den .xlviij. Psalm der kinderen Korah. Magnus dominus.
1 Ga naar margenoot+GRoot is die HERE, ende hooch vermaert in dye stadt ons Goods,
2 op sinen heylighen berch.
3 Den Ga naar margenoota berch Sion is gelijc een schoon spruytken, des haer al dye werelt verblijt
4 aender siden Noort waerts, leget die stadt des grooten conincx. God is in haren palleysen bekent, dat hi die beschuddinge si.
5 Want siet, die coninghen sijn vergadert, ende tsamen voor by ghetrocken.
6 Si hebben hen verwondert doen si sulc saghen, si hebben hen ontstelt, ende sijn van bouen afghestooten.
7 Beuinghe is hem aldaer aen ghecomen, benautheyt als eender barender.
8 Ga naar margenoot+Ghi sult die schepen in dye zee te stucken breken door den oosten wint.
9 Also wi ghehoort hebben, so sien wijt inder stadt ons Gods, God bereydet dye selue eewelijc, Sela.
10 God wi verwachten uwer goetheyt in uwen tempele.
11 God ghelijc uwen name, so is ooc uwe beroeminghe, totten eynde der werelt toe, uwe rechter hant is vol gherechticheyt.
12 Den berch Sion verblijde hem, ende die dochteren
[pagina *]
Iuda moeten vrolijc sijn om uwer oordelen wille.
13 Maect v om Sion, ende omuaetse, tellet hare toornen.
14 Doet neersticheyt aen hare mueren, ende verhoocht hare palleys, op datmen daer af vercondighe bi die nacomelinghen.
15 Dat dese God onse God si altoos ende eewelijc die ons leydet, gelijc die ioncheyt.

¶ Den .xlix. Psalm der kinderen Korah. Audite hec
1 Ga naar margenoot+HOort toe alle volcken,
2 aenmerct alle die in deser tijt leuen,
3 beyde gemeyne mannen ende heeren, beyde rijcke ende arme te samen.
4 Mijnen mont sal van wijsheyt spreken, ende mijn herte van verstant seggen
5 Ic wil mijn oore totter byspraken neyghen, ende opter harpen mijn raetsele voor legghen
6 Waerom soude ic mi vreesen inden quaden dagen, als mi dye misdaet mijnder vertreders omuaet.
7 Die hen verlaten op haer goet ende roemen op hare grooter rijcdommen.
8 Ga naar margenoot+Een broeder en can doch niemant verlossen, noch yemant God versoenen.
9 Want het costet te vele hare sielen te verlossen, dat hi dat eewelijc moet laten staen.
10 Al leeft hi ooc langhe ende dat graft nyet en siet.
11 Want men sal sien dat sulcke wijse nochtans steruen te samen, also wel als die dwasen ende sotten vergaen, ende moeten hare goet anderen laten.
12 Wat in haren huyse is duert wel altijt, hare wooningen bliuen voorder ende voorder, Ga naar margenoot+ ende na haren name wert wel ghenoemt opter aerden.
13 Mer die mensche en blijft nyet in sulcker waerdicheyt, mer wert ghelijck den vee dat versweghen is.
14 Dit haer doen is hare dwaesheyt, nochtans louent hare nacomelinghen met haren monde, Sela.
15 Si liggen inder hellen als schapen, dye doot salse knagen, ende dye oprechtige sullen ouer hen vroech heerschappen, ende haer stercheyt sal verouden, dye helle is haer wooninge.
16 Maer God sal mijne siele verlossen wt der hant der hellen, als hy my ontfaet, Sela
17 En verwondert v nyedt, al werdt een rijc, als die heerlicheyt sijns huys groot wert.
18 Ga naar margenoot+Want hy en sals geen in sinen steruen mede nemen, ende sine heerlicheyt en sal hem niet nae varen.
19 Maer hy louet sine siele om dit leuen, ende als ghi v goetlic doet, dat prijset hi aen v.
20 Dat ghi na volcht zijnder vaders gheslachte, daermen nemmermeer geen licht en siet.
21 Die mensche als hi inder waerdicheyt is, ende en verstaet niet, so is hi gelijc den vee, dat verswegen is.

¶ Den .L. Psalm Assaph. Deus deorum.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE, die almachtige God heuet ghesproken, ende dat lant gheroepen vanden opganc der sonnen totten nederganc toe.
2 Wt Sion verschijnt dye volcomene schoonheydt Gods,
3 Onse God sal comen, ende niet swijghen, verslindende vier gaet voor hem henen, ende rontsom hem een groot onweder.
4 Hi sal den hemel van bouen roepen, ende die aerde dat hi sijn volc vonnisse.
5 Vergadert my mine heyligen, dye dat verbont meer achten, dan offerande.
6 Ende dye hemelen sullen sine gherechticheyt vercondighen, Want God is rechter, Sela.
7 Hooret mijne volc, latet mi spreken, Israel laet mi onder v ghetuygen, Ic God ben uwe God.
8 Van ws offers weghen en straffe ick v niet, Ga naar margenoot+ Dijne brantoffers sijn doch anders altoos voor my.
9 Ic en wil van uwen huyse geen stieren nemen, noch bocken wt uwen stallen.
10 Want alle ghedierten in den woude sijn mi, ende dat vee op duysent berghen.
11 Ick kenne alle gheuogelte op dye berghen, ende alderley ghedierte opten acker is voor mi.
12 Waert dat mi hongerde, ick en wilde v daer nyedt af seggen, Want den aertbodem is mijn, ende allet wat daer inne is.
13 Meynt ghy dat ick vleesch eten wille vanden osschen, oft bloet drincken vanden bocken.
14 Ga naar margenoot+Offert Gode dancoffer, ende betaelt den alderhoochsten uwe geloften.
15 Ende aenroept mi inder tijt der noot, so wil ic v verlossen, so sult ghi mi prijsen.
16 Maer totten Godloosen spreect God wat vercondicht ghi mijne rechten, ende neemt mijn verbont in uwen monde.
17 Daer ghy nochtans onderwijsinge haet, ende werpt mijne woorden achter v.
18 Als ghy eenen dief saghet, so liept ghi met hem, ende v deel was metten ouerspeelders.
19 Ghi liet uwen mont quaet spreken, ende uwe tonghe wracht bedriegerie.
20 Ga naar margenoot+Ghi saedt tegen uwen broeder ende spraect, den sone uwer moeder blameerde ghi.
21 Dat hebt ghy ghedaen, ende ic sweech, doen meynde ghi, dat ic sijn soude, ghelijc als ghy, Maer ick wil v straffen, ende my v onder dooghen stellen.
22 Merct doch dat ghy des Gods verghetet, dat ick niet eens wech en trecke, ende daer en si geen verlosser meer.
23 Vwe dancoffer dye prijset my, ende daer is den wech, dat ic hem thoone die salicheyt Gods.

¶ Den .li. Psalm Dauid, doen dye propheet Nathan tot hem quam, als hi tot BathSaba ingegaen was. Miserere mei deus.
1 Ga naar margenoot+GOd sijt mi ghenadich nae uwer goedtheyt,
2 ende doet mijne ouertredinghe wt,
3 na uwer grooter ontfermherticheyt.
4 Wasschet my wel van mijnder misdaet, ende reynicht mi van mijnder sonden.
5 Want ic bekenne mijn ouertredinghe, ende mijne sonde is altoos voor mi.
6 Aen v alleene heb ick ghesondicht ende quaet voor v gedaen. Daeromme sult ghy recht blijuen in uwen woorden, ende reyn gheuonden worden, als ghy gheoordeelt wort.
7 Syet, ick ben in smerten geboren, ende mijne moeder heeft mi in sonden ontfaen.
8 Siet, ghy hebbet lust totter waerheyt, Ghi laet mi weten die wijsheyt heymelijc verborghen.
9 Ga naar margenoot+Ontsondighet mi met Ga naar margenoota Isopen, dat ick reyn worde, wascht mi, dat ick snee wit worde.
10 Laet my hooren vruechde ende ghenuechte, dat die ghebeenten vrolic werden die ghi te stucken geslagen hebt.
11 Verbercht v aenschijn van mijnen sonden, ende doet alle mijn misdaet wt.
12 Scept in mi o God een reyn herte, ende vernyeut in mi eenen willigen geest.
13 En verwerpt mi niet van uwen aensicht, ende en neemt uwen heylighen geest nyet van mi.
14 Laet my weder comen den troost uwer salicheyt, ende den vrijen geest onthoude my.
15 Ic wil den godloosen uwe wegen leeren, dat hen die sondaers tot v bekeeren.
16 Ga naar margenoot+Verlost my vanden Ga naar margenootb bloetschuldighen, o God, die mijnder salicheyt God sijt, dat mijne tonge beroeme uwe gerechticheit.
17 HERE doet mijne lippen open, dat mijnen mont uwen hoogen lof vercondighe.
18 Want ghi en hebt gheenen lust totter offerande, Ic gauese anders ende brantofferen en behagen v niet.
19 Die offerhanden Gods, sijn eenen ghebrokenen geest. Een gebroken ende verslagen herte, en suldy God nyet verachten.
20 Ga naar margenoot+Doet wel aen Zion na uwen goeden wille, Timmert die mueren tot Hierusalem.
21 So sult ghi lust hebben totten offeranden der gherechticheyt, totten brantofferen ende geheelen offeranden, So salmen varren op uwen outaer setten.

¶ Den .lij. Psalm Dauid, doen Doeg die Edomite quam, ende ghaft Saul te kennen, Ende seyde, Dauid is in Ahimelechs huyse ghecomen. Quid gloriaris.

[pagina *]
1 Ga naar margenoot+WAt beroemet ghy v der boosheyt, ghy machtighe
2 Gods goetheydt is hier dagelicx doch.
3 Vwe tonge denct na scalcheyt,
4 ende bedrijft bedriegerie, ghelijc een scherp scaers.
5 Ghy beminnet quaet meer dan tgoet, valscheyt te spreken, meer dan gherechticheyt, Sela
6 Ghi beminnet alleen, dat totten verderuen dient, ende valsche tonghen.
7 So sal v God ooc gheheelijc ende altemael afbreken, ende te stucken slaen, ende wt der woninghen wtroeyen ende uwe wortel wt den lande der leuender, Sela.
8 Ende die gherechtighe sullent sien, ende hem vreesen, ende sullen sijns lachen.
9 Siet, dese en hielt God niet voor sine stercte, mer verliet hem op sine grote rijcdommen, Ga naar margenoot+ ende was machtich in sijnder schalcheyt.
10 Maer ic ben gelijc eenen groenen olijfboom inden huyse Gods, ic verlate mi op sine goetheyt altijt ende eewelijc.
11 Ic dancke v eewelic, want ghi hebbet gedaen, ende wille op uwen name verwachten, want hi goet is voor uwe heylighen.

¶ Den .liij. Psalm Dauid. Dixit insipiens.
1 Ga naar margenoot+DIe sotten segghen in haren herten, het en is gheen God.
2 Si sijn verdoruen, ende grouwelijck geworden in haer boosheyt, daer en is gheene die goet doe.
3 God schouwet vanden hemel, op der menschen kinderen, dat hi sie, oft yemant verstandich ware, die Ga naar margenoota na God vraechde.
4 Maer si waren alle af gheweken, ende tsamen onduechdelijck, Daer en dede nyemant goet, ooc niet eene.
5 En willen die quaetdoenders dan niet bekennen, die mijn volc verslinden, dat si maer teten en hebben, Si en roepen God niet aen.
6 Ga naar margenoot+Daer vreesen si, daer niet te vreesen en is, Want God verstroyt die ghebeenten der drijuers, Hi maectse te schanden, Want God versmaetse.
7 Wie sal Israel salicheyt gheuen, als God sijn volck weder wt die gheuangenisse brengt, so sal hem Iacob verblijden, ende Israel vrolijc sijn.

¶ Den .liiij. Psalm Dauid Deus innomine.
1 Ga naar margenoot+HElpt my God in uwen name, ende oordeelt mi in uwer machticheyt.
2 God verhoort mijn ghebet, verneemt die reden mijns monts.
3 Want vreemden setten hen teghen mi, ende machtighe staen mi na mijnder sielen, die God niet voor ooghen en hebben, Sela.
4 Siet, God staet mi bi, Dye HERE onthoudt mijn siele.
5 Hy sal dat quade mijnen vyanden betalen, Verstoortse in uwer trouwen.
6 Ga naar margenoot+So wil ic v vrywillige offerhande doen, Ende uwen name HERE dancken, dat hi so goet is.
7 Want ghi verlost mi van alle, die mi tegen sijn, also dat mijne ooghe aen mijnen vyanden lust siet.

¶ Den .lv. Psalm Dauid. Exaudi Deus.
1 GOd verhoort mijn ghebet,
2 ende en onttrect v niet van mijnen smeeken.
3 Merct op mi, ende verhoort my, hoe ick so iammerlijc huyle ende claghe.
4 Ga naar margenoot+Dat die viant so crijscht, ende die godloose also benaut, Want si willen een quade daet aen mi begaen, ende sijn op mi hittelic gram.
5 Mijn herte benaut hem in mijnen lijue, ende des doots vreese is op my gheuallen.
6 Vreese ende beuinghe is ouer mi ghecomen, ende grouwel heeft mi oueruallen.
7 Ick seyde, O hadde ic vlogelen als duyuen, dat ic vloge, ende yewers rustede.
8 Syet, so wilde ick my verre wech maken, ende inder woestijnen blijuen, Sela.
9 Ga naar margenoot+Ende wilde haesten dat ic ontuluchte vanden druyste ende onweder.
10 HERE verslint ende clieft haer tonghe, Want ic sie ongerechticheyt ende twist in dye stadt.
11 Dat gaet dach ende nacht al om ende omme in haerder mueren, daer is onrecht ende onduechde daer inne.
12 Ga naar margenoota Schalcheyt is daer inne, ende liste ende ontrouwe, en scheet niet van haerder straten.
13 Waert dat mijn viant mi doch scheynde, so wilde ict lijden, ende waert dat hem mijn hatere ouer mi verhieue, wilde ic mi voor hem verberghen.
14 Ga naar margenoot+Maer ghy sijt mijn gheselle, mijn regeerder, ende mijn vrient.
15 Wi die vriendelic tsamen waren int verholen, wi wandelen inden huyse Gods met hoopen.
16 Dye doot verhaestse, ende si moeten leuende in dye helle varen, Wandt boosheyt is onder hen in haren wooningen.
17 Mer ic wil tot Gode roepen ende die HERE sal mi helpen.
18 Des auonts, tsmorgens ende tsmiddaechs wil ic clagen ende huylen, so sal hi mijn stemme hooren
19 Hi verlost mijne siele in vrede, van die ghene, die mi aen willen, want si sijn met velen tegen my.
20 God sal mi hooren, ende verootmoedighense, die altoos blijft, Sela.
21 Want si en veranderen hen nyet, ende en vreesen God niet.
22 Want si slaen hare handen aen sine vreedsamen, Ga naar margenoot+ ende ontheylighen sijn verbont.
23 Haren mondt is ghelatter dan boter, ende hebben nochtans oorloge inden sin, Hare woorden sijn saechter dan olye, ende sijn nochtans bloote sweerden.
24 Werpt uwen last op den HERE, dye sal v besorghen, ende hi en sal den gherechtighen niet in onurede laten.
25 Maer God, ghi sultse onderwaerts stooten inden putte des verderuens, die bloetgierighen ende die bedrieghers en sullen haer leuen nyet totter helft bringhen, Maer ic hope op v.

¶ Den .lvi. Psalm Dauid. Miserere mei.
1 Ga naar margenoot+GOd ghi sijt mi genadich, Want menschen versincken mi, daghelicx strijden si, ende benauwen mi.
2 Mijne vianden versincken my dagelijcx, Want vele strijden tegen my stoutelijc.
3 Als ic mi beureese so hope ick op v.
4 Ic wil Gods woort louen, op God wil ic hopen, ende niet vreesen, wat soude mi dat Ga naar margenoota vleesch doen?
5 Daghelicx aenuechten si mijne woorden, Alle haer ghedachten sijn, dat si mi quaet doen.
6 Si houden te hoope ende loeren, ende hebben acht op mijne versenen, hoe si mijne siele mochten vaen.
7 Men helpse wt om haerder misdaet wille, God stoote sulcke lieden toornichlijc hier onder.
8 Ga naar margenoot+Telt mijne vlucht, vaet mijne tranen, in uwe flessche, ende teltse.
9 Dan sullen hen mijne vianden te rugghe moeten keeren, Als ic v aenroepe, so worde ick seker dat ghy mijn God sijt.
10 Ick wil Gods woort beroemen, Ic wil des HEREN woort beroemen.
11 Op Gode hope ick, ende en beureese mi niet, wat wil my een mensche doen?
12 By my sijn, O God, dy gheloften ghedaen, dat ic v met danc betalen soude.
13 Want ghi hebt mijne siele vanden doot verlost, mijne voeten vanden slipperen, Dat ic wandelen mach voor Gode, int lichte des leuens.

¶ Den .lvij. Psalm Dauid. Miserere mei deus.
1 Ga naar margenoot+Sijt my ghenadich God, Sijt mi ghenadich,
2 want op v betrout mijn siele, ende onder den schaduwe uwer vloghelen heb ic toeulucht, tot dat die schalcheyt voorbi gae.
3 Ic roepe tot God den alderhoochsten, tot God die my weder op hielp.
4 Hi seynde vanden hemel, ende hielp mi vander smaet
[pagina *]
mijns versinckers, Sela. Ga naar margenoot+ God seynde sine goetheyt ende trouwe.
5 Ic ligge met mijnder sielen onder den leeuwen, Die kinderen der menschen sijn vlammen, haer tanden sijn spiessen ende pijlen, ende haer tonghe scherpe sweerden,
6 Verheft v, o God ouer die hemelen, ende uwe eere ouer alle landen.
7 Si hebben mijnen ganghen netten gestelt, ende mijne siele neder ghedruct, Sy hebbe voor mi eenen cuyle gegrauen, ende si sijnder selue in gheuallen. Sela.
8 Mijn herte is bereydt, God mijn herte is bereyt, dat ic singhe ende loue.
9 Ontwaect mij Ga naar margenoota eere, ontwaect Psalter ende harpe, vroech wil ic ontwaken.
10 HERE, ic wil v dancken onder den volcken, Ic wil v lof singen onder dye lieden.
11 Want uwe goetheit is groote tot aen den hemel, ende uwe trouwe tot aen die wolcken.
12 Verheft v o God ouer die hemelen, ende uwe eere ouer alle lande.

¶ Den .lviij. Psalm Dauid. Si vere vtique.
1 Ga naar margenoot+EN wilt ghi dan niet eens spreken, dat recht is,
2 ende oordeelen dat gelijc is, ghi menschen kinderen?
3 Maer inder herten gaet ghy met onrecht om, ende uwe handen bedrijuen boosheyt.
4 Die godloose verureemden hen van moeders lichaem aen, die luegen sprekers, dolen van moeders lichaem aen.
5 Haer woeden is ghelijc dat woeden eender slangen, gelijc die dooue adere, die haer ooren toe stopt.
6 Dat si nyet en soude hooren die stemme des toouenaers, Ga naar margenoot+ des besweerders, die wel besweeren can.
7 God breke haer tanden te stucken in haren muyl, HERE breect te stucken dye kaecktanden der ionger leeuwen.
8 Sy sullen vergaen gelijc dat water dat wech vloeit, Si micken haer pijlen, Mer si missen.
9 Si vergaen ghelijc een slecke versmacht, ghelijc een ontijdighe geboorte eens wijfs en sien si dye sonne niet.
10 Eermen uwe doornen spuert aen den doornen struycke, salse die toornicheit wech trecken, alse noch versch sijn.
11 Die gerechtighe sal hem verblijde, als hi sulcke wrake siet, ende sal sinen ganc baden in des godloosen bloet
12 Dat die lieden sullen segghen, dye gerechtige sal sijns ymmer ghenieten, God is ymmer noch rechter opter aerden.

¶ Den .lix. Psalm Dauid. Eripe me deus.
1 Ga naar margenoot+MIne God verlost mi van mijnen vianden,
2 ende beschudt mi voor die ghene, dye hen tegen my setten.
3 Verlost my vanden quaetdoenders, ende helpt mi vanden bloetstortinghen.
4 Want siet, si loeren op mijne siele, die stercke vergaderden hen tegen mi Daer ic nochtans HERE geen misdaet noch sonde en heb.
5 Si loopen sonder mijn scult ende bereyden hen. Ontwaect mi te ghemoete te comen, ende siet toe.
6 Ghi God die HERE Zebaoth, God Israel ontwaect, om te Ga naar margenoota besoeckene alle Heydenen, Ga naar margenoot+ En zijt nyemanden ghenadich, die quaet hantiert, Sela.
7 Des auonts laetse te rugge keeren, ende morren als honden, ende in dye stadt rontomme gaen.
8 Siet, si spreken met haren monde, swaerden sijn in haren lippen, wie salt hooren.
9 Maer ghi o HERE sultse belachen, ende bespotten alle heydenen.
10 Voor zijnder macht wil ic acht op v hebben, want God is mijn beschuddinge.
11 God ouerschuddet mi met sijnder goetheyt, God late mi mijnen wille sien aen mijne vianden.
12 En dootse niet, dat het mijn volc niet en vergete, Ga naar margenoot+ Mer verdrijftse met uwer macht HERE mijnen schilt, ende stootse onderwaerts.
13 Sy en leeren maer sondighen, ende verstouten hen in hare houeerdicheyt, ende seggen enkel vloecken, ende wederspreken
14 Vernieltse lieue, maectse alle te nyeute inder verbolghentheyt, datse niet en sijn, ende seker worden dat God die HERE si in Iacob, in alder werelt, Sela.
15 Ga naar margenoot+Des auonts laetse te rugge keeren, ende morren gelijc honden, ende alomme inder stadt gaen.
16 Laetse herwaerts ende derwaerts loopen om spijse, Mer ist dat si niet sadt en worden, so sullense morren.
17 Maer ic wil van uwer macht singhen, ende tsmorgens uwe goetheyt beroemen, Want ghi sijt mijne bescudsel ende toeulucht ter tijt mijnder noot.
18 Ic wil v, o mijne stercheit lof singen, Want ghi God sijt mijn beschudsel, ende een God mijnder goetheyt.

¶ Den .lx. Psalm Dauid. Deus repulisti.
1 Ga naar margenoot+GOd ghi die ons verstooten ende verstroyt hebt,
2 ende toornich zijdt,
3 keert v weder tot ons.
4 Ghy die die aerde beweecht ende gheschoort hebt, heelt hare ghebrokenheyt, die daer te stucken ghestooten is.
5 Want ghi liet uwen volcke een harde sake sien, Ghy drincket ons met bitteren wijn
6 Ghi hebt een teeken ghegeuen den ghenen die v vreesen, dat si op souden werpen inder waerheyt Sela
7 Ga naar margenoot+Op dat uwe vrienden verlost werden, so helpt met uwer rechter hant, ende verhoort mi.
8 God spreect in sinen heylichdom, Ic ben blijde, ende wil deelen Sichem, ende af meten dat dal Suchoth.
9 Gilead is mijn, mijn is Manasse, Ephraim is die macht mijns hoofts, Iuda is mijn leeraer.
10 Moab is mijnen waschpot, Ic wil mijnen schoen ouer Edom strecken, tot mi sal Philistia iuychten.
11 Ga naar margenoot+Wie sal mi leyden in die vaste stadt, wie sal my gheleyden tot in Edom.
12 En sult ghijt niet doen God, ghi die ons verstootet, ende en trecket niet wt o God, onder onse heyr
13 Doet ons bystant inder noot, Want menschen hulp en is nyet orberlijc.
14 Met Gode willen wi daden doen, hi sal onse vianden onder treden.

¶ Den .lxi. Psalm Dauid. Exaudi nos deus.
1 Ga naar margenoot+O God hoort mijne clage,
2 ende aenmercket op mijne gebet.
3 Vanden eynden der aerden wil ic tot v roepen, als mijn herte in benautheyt is, Ghi willet mi voeren opten hoogen steene.
4 Want ghi sijt mijn toeuerlaet, Eenen stercken toren voor mijne vyanden
5 Ic wil woonen in uwe tente eewelijc, ende betrouwen onder uwe vaderen. Sela.
6 Want ghi HERE, hebt verhoort mijne gheloften, ghy hebt erffenisse gegeuen den ghenen, die uwen name vreesen.
7 Ga naar margenoot+Ghy sult den coninc lanc leuen gheuen, dat sine iaren altoos voorder ende voor sullen dueren.
8 Hi sal eewelijc sitten voor God, goetheyt ende trouwe sijn bereyt, datse hem behoeden.
9 So wil ick uwen name lof singhen eewelijc, dat ick mijne ghelofte dagelicx betale.

¶ Den .lxij. Psalm Dauid. Nonne deo.
1 Ga naar margenoot+MIne siele, swijget Gode, Want van hem coemt mijne salicheit.
2 Want hi is mijne vasticheit, mijn salicheit,
3 mijn bescuddinge, daeromme sal ic wel blijuen.
4 Hoe lange legget ghi lagen den man dat ghi hem alle verworcht als een hangende want, ende te stucken gestooten tuyn?
5 Mer si dincken sine hoochte te verstooten, luegenen behagen hen, Si louen metten monde, maer van binnen vloecken si.
6 Mer mijne siele swijghe Gode, Ga naar margenoot+ Want mijnen hope is tot hem.
7 God is mijn vasticheyt, mijn salicheit, ende mijn beschudsel, Ic sal wel blijuen.
8 By Gode is mijn salicheyt, mijn eere, den steen mijnder stercten, mijn toeuerlaet is op God.
9 Hopet op hem altijt, ghi volcken,
[pagina *]
schuddet uwe herten voor hem wt, God is onse toeuerlaet. Sela.
10 Maer ydel sijn die menschen, valsch sijn die lieden, Op die waghe sijn si lichter dan ydelheit.
11 En verlaet v nyet op onrecht ende gheweldt, en werdet niet ydel, vallet v rijckdom toe, so en hanghe dat herte daer niet aen,
12 God heeft eens ghesproken, tweemael hebbe ic dat ghehoort, dat by Gode macht is.
13 Ende bi v HERE goetheyt, want ghy betaelt elcken, so hi verdient heeft.

¶ Den .lxiij. Psalm Dauid. Deus deus meus.
1 Ga naar margenoot+GOd ghy sijt mijne God vroech wil ick v soecken,
2 Mijne siele dorstet na v, mijne vleesch verlanghet na v, in eenen dorren ende dorstighen lande, daer geen water en is.
3 So heb ic gesien inden heylichdom, dat ic uwe macht ende eere soude beschouwen.
4 Want uwe goetheyt is beter dan leuen, mijne lippen sullen v prijsen
5 So wil ic v louen by mijnen leuen, ende mijne handen in uwen name opheffen.
6 Laet mijne siele vol worden gelijc met smeer ende vette, dat mijnen mont met vrolijcken lippen v loue
7 Als ick ws gedachte op mijnen leger, so was mijn spreken van v, inder wake.
8 Ga naar margenoot+Want ghi sijt mijne hulper, ende onder die schaduwe uwer vlogelen wil ick glorieren.
9 Mijne siele hanget v aen, uwe rechte hant onthout mi,
10 Maer si staen na mijnder sielen om te verderuen, Si sullen onder die aerde onder wech varen.
11 Si sullen int sweert vallen, ende den vossen te deele worden.
12 Mer dye coninck verblijt hem in God, Wye bi hem sweert sal ghepresen worden. Want den mont der gheender die dat valsch spreken is verstopt.

¶ Den .lxiiij. Psalm Dauid. Exaudi deus.
1 Ga naar margenoot+O God hoort mijn stemme in mijnder claghen,
2 behoet mijne leuen voor die vreese des viants.
3 Verbercht mi voor dye verghaderinghe der quader, voor den hope der quaetdoenders
4 Dye welcke haer tonghen scherpen, gelijc een sweert, die met haren pijlen micken op dalder bitterste.
5 Dat si heymelijck dye vrome souden schieten, onuerhuets schieten si op hen, ende en vreesen hen niet.
6 Si grijpen een quaet stuck aen, ende segghen, hoe si stricken legghen willen, ende segghen, wie salse sien.
7 Sy versieren schalcheyt, ende houdent heymelic onder hen seluen in dieper herten.
8 Ga naar margenoot+Maer God salse met eenen haestighen pijle schieten, dat si ghewont werden.
9 Haer eygen tonge heeftse gheuellet, datse bespotten souden, wie datse saghe.
10 Ende dat alle menschen verscricten, ende vercondichden Gods daet, ende mercten dattet sijn werck was.
11 Die gherechtige verblijdet hem inden HEERE, ende betrouwet op hem, ende beroemen hen alle, dye oprecht van herten sijn.

¶ Den .lxv. Psalm Dauid. Te decet hymnus.
1 Ga naar margenoot+GOd men verwacht ende looft v tot Zyon,
2 ende v betaeltmen ghelofte.
3 Als ghy gebet verhooret soo coemt alle vleesch voor v.
4 Onse misdaet is te groot gheworden, onse ouertredinge wilt ghy vergheuen.
5 Wel dien, die ghi verkiest, ende tot v laet dat hi woone in uwen houen die wert versaet metten goeden ws huys, ws heylighen tempels.
6 Ga naar margenoot+Ghi sult ons wonderlijc antwoorden met gherechticheyt, God onser salicheyt, Ghi die toeuerlaet sijt alder werelt eynde, ende aender breetheyt der zee.
7 Dye de berghen bereyt met zijnder cracht omgordet met machticheyt
8 Ghi die stillet dat bruyschen inder zee, dat bruysen haerder baren, ende dat rasen der volcken.
9 Ga naar margenoot+Datse vreesen dye aenden eynden woonen van uwen teekenen, Ghy maect vrolijck die wtgaen beyde vroech ende spade.
10 Ghi besoect dat lant, ende wateret ende maect dat seer rijck, den stroom Gods is vol waters daer mede bereyt ghy sine grane, want alsoo bereyt ghijt.
11 Ga naar margenoot+Ghi drincket sine voren, ende ouergietet sine geploechde, met druypen maect ghi het weer, ende seegent sine gewassche.
12 Ghi Ga naar margenoota croonet dat iaer met uwen goede, ende uwe voetstappen druypen van vette.
13 Die woninghen inden woestijnen druypen, ende dye houelen sijn rontsomme lustich.
14 Die velden zijn vol scapen, ende die dalen staen dicke met gesaeyden coren, dat si iuychten, ende singhen.

¶ Den .lxvi. Psalm Dauid Iubilate deo.
1 Ga naar margenoot+ALle lant Ga naar margenoota Iuychet Gode, lof singhet ter eeren sijns naems, maect sinen prijs heerlijc.
2 Segt tot Gode, hoe wonderlijck zijn uwe wercken,
3 het sal uwen vyanden missen, om uwer grooter macht wille.
4 Alle lant aenbede v, ende lof singhe v, Lof singe uwen name, Sela.
5 Coemt herwaerts ende aensiet die wercken Gods, die so wonderlijc is met sinen doene, onder die kinderen der menschen.
6 Hi verandert die zee int drooghe datmen te voete ouer dat water gaet, dies verblijden wi ons in hem.
7 Hi heerscapt met sijnder macht eewelijc, sine oogen schouwen op die volcken, die afuallighe en sullen hen niet verhoghen connen, Sela.
8 Ghy volcken louet onsen God, laet luyde worden dye stemme zijns loofs.
9 Ga naar margenoot+Dye onse sielen int leuen behoudt, ende en laet onse voeten niet slibberen.
10 Want God ghy hebt ons geproeft, ende gesuyuert, gelijck dat siluer ghesuyuert wert.
11 Ghy hebt ons gebracht is eenen borch, Ghi hebt op onse lendenen eenen last gheleyt.
12 Ghi hebt menschen ouer onse hoofden laten varen, wy sijn in vyer ende water ghecomen, maer ghy hebt ons wtgheuoert in die oueruloedicheyt.
13 Ga naar margenoot+Daerom wil ick met brantofferen gaen in v huys, ende v mijne ghelofte betalen.
14 Also ic mijne lippen open hebbe ghedaen, ende mijnen mont ghesproken heeft in mijnder noot.
15 Ic wil v vette brantofferande doen van gebernden rammen, ic wil toe maken runderen met bocken, Sela.
16 Coemt herwaerts hoort toe, ghy al die God vreest, Ic wil vertellen wat hi aen mijnder sielen gedaen heeft.
17 Tot hem riep ic met mijnen monde, ende is verhoocht met mijnder tongen.
18 Ist dat ick dat onrecht aensie met mijnder herten, So en sal die HERE niet hooren
19 Ga naar margenoot+Daerom verhoort mi God, ende aenmerct die stemme mijns smeekens.
20 Gelooft si God, dye mijn ghebet niet afgekeert en heeft, noch sine goetheyt van my.

¶ Den .lxvij. Psalm Dauid. Deus Misereatur.
1 GOd si onser ghenadich, ende seghene ons,
2 hy laet ons sijn aenschijn lichten. Sela.
3 Dat wy opter aerden bekennen sinen wech, onder alle heydenen sine salicheyt.
4 God dye volcken dancken v, alle volcken dancken v.
5 Ga naar margenoot+Die volcken verblijden hen, ende iuychen, dat ghi die recht vonnist ende leydet die lieden opter aerden, Sela.
6 God die volcken dancken v, Alle volcken dancken v.
7 Dat lant geeft sine vruchte, God seegene ons, onse God.
8 Ga naar margenoot+God seegene ons, ende alder werelt eynde vreese hem.

¶ Den .lxviij. Psalm Dauid. Exurgat deus.
1 Ga naar margenoota GOd stae op, dat sine vianden verstroyt worden,
2 ende die hem haten voor hem vluchten
3 Ghelijc den roocke verdreuen wert so verdrijftse, ghelijc dat wasch versmelt vanden viere, So moeten die godloose
[pagina *]
vergaen voor Gode
4 Maer die gherechtighe moeten hen verblijden, ende vrolijc sijn voor Gode, ende in vruechden genoechte hebben
5 Singhet Gode, Lof singhet sinen name, maect die bane dien, die daer saechte varet, Hi hiet HERE ende verblijt v voor hem.
6 Ga naar margenoot+Dye een vader is der weesen ende een rechter der weduwen Hi is God in sijnder heyligher wooninghen.
7 God die den eersamen dat huys vol kinderen geeft, die de geuanghene wt leyt na haren wensch, mer dye afuallige blijuen inder dorheyt.
8 God doen ghi voor uwen volck wt troct, Doen ghi henen ghinc inder woestijnen. Sela.
9 Doen beefde dye aerde, ende die hemelen dropen, voor sulcken God Sinai, voor dien God, die Israels God is,
10 Ga naar margenoot+God uwe erffenisse is dorre, Ghi wildet eenen genadighen Ga naar margenoota regene wt deelen, ende laten gheraken.
11 Dijne dieren sullen daer inne woonen, O God, ghi sult den allendighen v goet laten gheraken.
12 Die HERE sal dat woort gheuen, met grooten scaren Euangelisten.
13 Dye coninghen der heyrscharen sullen onder malcanderen gheurienden sijn, ende die huyscierte sal den roof wt deelen.
14 Ist dat ghi ligt tusschen die palen, so sullen die vederen der duyuen versiluert sijn, ende haer vlogelen gout varwe
15 Als die almachtige coninghen ouer haer wt sedt, so salse snee wit sijn, ooc inder duysternisse,
16 Den berch Gods is eenen vetten berch, Eenen ghehoeuelden berch eenen vetten berch.
17 Ga naar margenoot+Waeromme huppelt ghi ghehoeuelden berch, God heeft lust op desen berch te woonen, ende die HERE blijft daer eewelijck.
18 Der wagens Gods is veel duysentmael duysent, Die HERE is onder hen, inden heylighen Sinai.
19 Ghi sijt in die hoochte geuaren, ende hebt die geuanghenisse gheuangen. Ghi hebt gauen ontfanghen voor die menschen, oock dye wederspannighe, op dat God dye HERE daer woone.
20 Ghelooft si dye HERE dagelicx dye God onser salicheyt sal ons wel beladen, Sela.
21 Ga naar margenoot+Die God is ons een God der salicheyt, Ende een HERE, HERE den doot te ontloopen.
22 Nochtans sal God dat hooft sijnder vyanden in stucken smijten, met haren hayrscheydel, die daer wandelt in sijnder schult.
23 Die HERE heeft gheseyt, Ic wil wt den vetten weder halen, Wt der diepten der zee wil ic weder halen.
24 Dat uwen voet inder vianden bloet gheueruwet worde, ende het v honden lecken,
25 God men heeft gesien v ganghen dye gangen mijns Gods, ende conincx int heylichdom.
26 Die sangers gaen voor, daer na dye speellieden, onder dye maechden die daer tambueren.
27 Louet God den HERE inder vergaderinghen om die Ga naar margenootb fonteyne Israel.
28 Ga naar margenoot+Daer heerscapt haerder, die cleyne BenIamin, die vorsten Iuda met haren hoopen, die vorsten Sebulon, dye vorsten Napthali.
29 V God heeft v stercheyt beuolen, stercke God, dat ghy ons gedaen hebt.
30 Om ws tempels wille te Hierusalem sullen v dye coninghen gheschincken toe bringen.
31 Scheldet dat diere inden riete, dye vergaderinghe der osscen, onder die lieden, die haer calueren sijn, dye daer lust tot ghelt hebben, hi heeft verstroyt, die volcken, die totten oorloghe lust hebben.
32 Die vette sullen comen wt Egipten, Moren lant sal sine handen wtstrecken tot God.
33 Ghy conincrijcken opter aerden singhet Gode, Lof singhet den HERE, Sela.
34 Ga naar margenoot+Dien die daer vaert inden hemel, ouer al, van aen beghinne, siet hy sal sinen donder cracht gheuen.
35 Gheeft Gode dye cracht, sine heerlicheyt is ouer Israhel, ende sine cracht inden volcke.
36 God is wonderlijck aen sinen heylichdom, Hi is God Israel, hy sal sinen volcke stercheyt ende cracht gheuen, ghelooft si God.

¶ Den .lxix. Psalm Dauid. Saluum me fac.
1 Ga naar margenoot+GOd helpt mi, want die wateren sijn gecomen tot aen die siele
2 Ic ben versoncken in dyepen slijm daer gheenen bodem en is
3 Ic ben in die diepe wateren gecomen, ende dye vloet heeft mi verdroncken
4 Ick ben moede gheworden met crijsschen, mijnen hals is heesch gheworden, mijne oogen zijn staer gheworden van verbeyden, nae mijnen God.
5 Die mi haten sonder sake, dyer is meer dan ic hayren opt hooft hebbe. Die my tonrecht vianden sijn, ende my verderuen, zijn machtich geworden, ic moet betalen, dat ick niet gherooft en hebbe.
6 Ga naar margenoot+God ghi weet mijne dwaesheyt, ende mijne sculden en sijn v nyet verborgen.
7 En laet nyet aen mi te schanden worden, die ws verwachten HERE, HERE Zebaoth, En laet niet root van beschaemtheyt worden, die v soecken God Israel.
8 Want om uwen wille drage ic smaet, Ga naar margenoot+ schande bedect mijn aensicht.
9 Ick ben vreemt geworden, mijnen broederen, ende onbekent mijnder moeder kinderen.
10 Want die ernstighe liefde, om v huys etet mi, ende die Ga naar margenoota smaetheden der gheender, die v smaet aen doen, sijn op my gheuallen.
11 Ende ic weende doen mijn siele vastede, ende dat is my tot eenen spot geworden.
12 Ga naar margenoot+Ic dede eenen sack voor een cleet aen, ende ben haer segwoort gheworden.
13 Het spraken teghen mi die in die poorte saten, ende ick was een liet den dronckaerts.
14 Maer ick o HERE, badt tot v, ter aengenamer tijt, O God, in uwer grooter goetheyt, verhoort my na uwer getrouwer hulpen.
15 Verlost mi wt den slijcke, dat ic nyet en versincke, dat ic verlost worde van mijnen haters, ende wt den diepen watere.
16 Dat mi die wateruloet nyet en verdrincke, en die Ga naar margenootb diepte nyet en verslinde, ende dat gat des puts ouer mi niet te samen en gae.
17 Verhoort mi HERE want uwe goetheyt is lieflijc, keert v tot my, na uwer grooter ontfermherticheit.
18 Ga naar margenoot+Ende en verbercht v aensicht niet voor mi, dijnen knechte, Want mi is benautheyt, Verhoort mi haestelijck.
19 Maect v tot mijnder sielen, ende verlostse, Verlost my om mijnder vianden wille.
20 Ghi weet mijne smaet, schande, ende schaemte, mijne wederpartijders zijn alle voor v.
21 Den smaet breect my dat herte, ende ben beproeft, Ic wachtede oft yemanden iammerde, maer daer en was niemant, ende na troosters, mer ic en vant gheene.
22 Ga naar margenoot+Si ghauen mi galle ter spijsen, ende drincten my met edick, doen mi dorstede.
23 Ga naar margenootc Haer tafele moet voor hen tot eenen strick worden, ter vergheldinge, ende tot eenen valle.
24 Haer ooghen moeten duyster worden, op dat si niet en sien, ende haer lendenen laet altoos waggelen.
25 Ghiet op hen uwe ongenade, ende uwe verbolgene toornicheyt begrijpse.
26 Haer wooninge moet woest worden, ende daer en si nyemant, die in haer tenten woone.
27 Ga naar margenoot+Want si veruolghen die ghi gheslaghen hebt, ende hebben ouer uwe wonden der smerten noch meer gemaect.
28 Laet hen deene misdaet ouer die andere comen, Dat si niet en comen tot uwer gerechticheyt.
29 Scrabtse wt den boecke der leuender, dat si metten gherechtighen nyet bescreuen en worden.
30 Maer ick ben allendich ende mi is wee, O God laet mi uwe salicheyt beschudden.
31 Ic wil den name Gods louen, met eenen liet, ende wil hem hoochlijc eeren met danck.
32 Ga naar margenoot+Dat sal den HEERE meer behagen, dan eenen varre, dye hoornen ende clauwen heeft.
33 Die allendige sient, ende verblijden hen, ende die God soecken, dien sal dat herte leuen.

[pagina *]
34 Want die HERE hoort die armen, ende en veracht sine gheuanghenen niet.
35 Hemel, ende aerde, zee, ende allet dat hem daer inne beroert loue hem.
36 Want God sal Zion helpen ende die steden Iuda tymmeren, datmen aldaer woone, ende die besitte.
37 Ende dat zaet zijnder knechten, sullense beeruen, ende dye sinen name beminnen, sullen daer inne blijuen.

¶ Den .lxx. Psalm Dauid. Deus in aduito.
1 Ga naar margenoot+HAest v God my te verlossen, HERE mi te helpen.
2 Dye nae mijnder sielen staen moeten te schanden worden,
3 Sy moeten te rugge keeren, ende beschimpt worden die mi quaet wenschen.
4 Dat si eens gancx te scanden moeten worden, die van my seggen, Daer daer.
5 Verblijden ende vrolic moeten si sijn aen v, dye nae v vragen, ende altoos seggen, hooch gelouet si God, dye v salicheydt beminnen.
6 Ga naar margenoot+Maer ick ben allendich ende arm, God haeste tot my, Want ghy sijt mijn hulpe, ende verlosser, HERE en vertoeft niet.

¶ Den .lxxi. Psalm Dauid. In te domine speraui.
1 Ga naar margenoot+HERE ick betrouwe op v, En laet my nemmermeer te schanden worden.
2 Verlost my door uwe gherechtichheyt, ende helpt mi wt, Neycht uwe ooren tot mi, ende helpt mi.
3 Sijt mi een stercke vasticheyt, daer toe ic altoos vlie, ghy dye ghebiet mi te helpen, Want ghy sijt mijn steenrootse, ende mijn borcht.
4 Mijne God helpt mi wt der hant des godloosen, wt der hant des onrechten ende des grouwelijckens.
5 Want ghy sijt mijn toeuerlaet HERE, HERE mijn hope van mijnder ioncheyt aen. Op v ben ic onthouden, van mijnder moeder lichaem aen,
6 Ga naar margenoot+Ghy hebt mi wt mijnder moeder lichaem getrocken, mijn beroeminge is altoos van v.
7 Ick ben voor vele, gelijc een wonder, mer ghi sijt mijn stercke toeuerlaet.
8 Laet mijnen mont ws roems vol sijn, ende ws prijs daghelijcx.
9 En verwerpt my niet inder tijt mijns ouderdoms, En verlaet mi niet, als mijne cracht afneemt.
10 Want mijne vianden segghen van mi, ende dye op mijne siele wachten, beraden hen met malcanderen.
11 Ende seggen God heeft hem verlaten, iaecht na, ende grijpt hem, want daer en is gheen verlosser.
12 God en sijt niet verre van mi, Mijne God haeste mi te helpen.
13 Ga naar margenoot+Sy moeten hen scamen, ende ontbreken, dye mijnder sielen tegen sijn, met smaet ende schimpe moeten si ouerdect worden dye mijn ongeluc soecken.
14 Maer ic wil altoos verbeyden, ende wil altoos ws beroemens meer maken.
15 Mijnen mont sal vercondighen uwe gherechticheyt, dagelicx v salicheyt, dye ic niet al ghetellen en can.
16 Ic wil ingaen, om te seggen vander macht des HEREN, ic wil alleen uwer gherechticheyt ghedincken
17 God ghi hebt my van ioncx op gheleert, ende ic vercondige noch uwe wonderen.
18 Ga naar margenoot+Ooc en verlaet mi niet God int ouderdom, als ic grijsch worde, tot dat ic uwen arme vercondige kints kinderen, ende uwe macht allen dien die noch comen sullen.
19 God uwe gherechticheyt reycket hooch, ghy die groote dinghen doet, God wie is ws ghelijcx.
20 Ghy die my laet sien vele ende groote benautheit, ende maect mi weder leuende, ende haelt mi weder wt der diepten der aerder hierop.
21 Ghi maect mi seer groot, ende troost mi weder
22 So dancke ick v oock met Psalter spelen van uwer trouwen mijn God, Ic lof singhe v opter harpen, ghi heylighe Israel.
23 Mijne lippen sijn blijde, dat ic v lof singhe, ende mijn siele die ghi verlost hebt.
24 Ooc dichtet mijne tonge dagelijcx van uwer ghe-rechticheyt, dat hen schamen, ende te schanden werden, die mijn ongheluc soecken.

¶ Den .lxxij. Psalm Salomon. Deus iuditium.
1 Ga naar margenoot+GOd gheeft v oordeel den coninc, ende uwe gherechticheyt des conincxsone.
2 Dat hy v volc oordeele met gerechticheyt, ende uwen allendighen met oordeele.
3 Laet die Ga naar margenoota berghen den vrede verheffen onder dat volc, ende die houelen dye gherechticheyt.
4 Hy sal oordeelen dat allendige volc, ende helpen den armen, ende te stucken slaen den scheyndere.
5 Men sal v vreesen, also lange als dye sonne ende mane duert, van kinde tot kints kinderen.
6 Hy sal neder dalen gelijc den reghen op dat velt, gelijc die druppels die dat lant vochtighen.
7 Ga naar margenoot+Tot sinen tijden sal die gherechtige op gaen, in groten vrede, tot dat die mane nyet meer en si.
8 Hi sal heerschappen vander eender zee, tot aen dander, ende vanden water aen, totter werelt eynde toe.
9 Voor hem sullen knielen die in die woestijne woonen, ende sine vianden sullen stof lecken.
10 Die coninghen aen dye zee ende inden eylanden sullen gheschincken brenghen, Dye coninghen vant rijc Arabien ende Seba, sullen gauen toe voeren.
11 Alle coninghen sullen hem aenbeden, alle heydenen sullen hem dienen.
12 Want hy sal den armen verlossen vanden ghecrijssche, Ga naar margenoot+ ende den allendighen, die gheenen hulper en heeft.
13 Hi sal sparen den verachten ende armen, ende den sielen der armer sal hi helpen.
14 Hi sal hare sielen wt den bedroch ende ongerechticheyt verlossen, ende haer bloet sal dier gheacht worden voor hem.
15 Hi sal leuen, ende men sal hem gheuen vanden goude wt trijc Arabien, ende men sal voor hem altoos bidden, dagelicx sal men hem louen.
16 Het sal opter aerden een menichte van coren sijn, bouen op die berghen. Ga naar margenoot+ Sine vrucht sal beuen ghelijc Libanon, ende sal groenen in die stede, gelijc garsch opter aerden.
17 Sinen name sal eewelick blijuen, onder die sonne sal sinen name totten nacomenden reycken, ende sullen door den seluen gheseeghent worden, alle heydenen sullen hem salich prijsen.
18 Ghelooft si God die HERE die God Israhel, die alleen wonder doet.
19 Ende gelooft si den name zijnder eeren, ende alle landen moeten sijnder eeren vol werden, Amen Amen.

¶ Die gebeden Dauids des soons Isai hebben een eynde. Den .lxxiij. Psalm Assaph Quam bonus.
1 Ga naar margenoot+GOd is soo goet den Israel, dye daer Ga naar margenoota reyn van herten sijn.
2 Maer ick had schier ghestruyckelt, met mijn voeten, mijnen trede hadde by nae gheslibbert.
3 Wandt het verdroodt my op die dullen, doen ick sach, dat den godloosen so wel ghinck.
4 Want si en zijn metten doot niet omuaen, ende staen vast gelijc een pallays.
5 Ga naar margenoot+Si en sijn niet in ongeluc, gelijc ander lieden, ende en werden nyet met andere menschen gheplaecht.
6 Daerom moet haer houeerdie eerlijck sijn, ende haer ongherechticheyt met hem wel staen.
7 Si willen gesien zijn, daerom dat si so vet sijn, si doen wat si maer en dencken.
8 Si vernietent al, ende seggen quaet daer af, ende spreken met gewelt hoochmoedelijc.
9 Si stellen haren mont inden hemel, ende haer tonge gaet inden lande alomme.
10 Daerom keert hem haer volc derwaerts, ende vinden waters planteyt bi hem.
11 Ende seggen, hoe wetet God? is oock kennisse byden hoochsten?
12 Siet, dat sijn die godloose, die sijn geluckich in die werelt, ende besitten dat rijcdom
13 Soude ic dan te vergeefs mijn herte gereynicht hebben, ende mijne Ga naar margenootb handen met onschult ghewasschen.

[pagina *]
14 Ende ben geplaecht geweest dagelicx, ende mine straffinge was vroech daer.
15 Dachte ic, dat ic ooc so segghen wilde, Siet, so verwerp ic dat gheslachte uwer kinderen.
16 Ic dachte daer na, dat ick dat verstaen soude. Ga naar margenoot+ Mer het was moeyte voor mi.
17 Tot dat ic ghinc in die heylichdommen Gods, ende aenmercte haer eynde.
18 Mer ghi settet haer dingen op donsekere, ende stootse daer neder te gronde.
19 Hoe werden si haestelic so woeste, si gaen onder, ende nemen een eynde met veruaernisse.
20 Gelijc eenen droome wanneer een ontwaect, Soo sult ghy HERE haer beelde in dye stadt veracht maken.
21 Want mijn herte is doorbittert, ende mijn nieren sijn doorsteken.
22 Mer ic ben een sot die niet en weet, een dier ben ic bi v.
23 Ende ic ben ghestadelic bi v, ghi vaet mi bi mijnder rechter hant.
24 Ghi leydet mi na uwen raet, ende ontfaet mi namaels met eeren tot v.
25 Ga naar margenoot+Wien heb ic inden hemel, ende opter aerden en behaget mi niet, als ic bi v ben.
26 Mijn vleesch ende mijn herte is versmachtet, God is mijns herten stercte, ende mijn deel eewelic.
27 Want siet, die hen van v verureemden sullen vergaen, ghi verstoort alle die tegen v hoereren.
28 Mer het is mi goet, dat ic my tot God houde, ende mijn toeuerlaet sette op den HERE, HERE dat ic vercondige alle uwe wercken.

¶ Den .lxxiiij. Psalm Assaph. Vt quid deus.
1 Ga naar margenoot+GOd waerom verstoot ghi ons soo altemale, ende uwe toornicheyt rooct tegen die schapen uwer weyden.
2 Gedenct op uwe gemeynte, die ghi verworuen hebt van outs her, Dye ghy verlost hebt tot eender roeden ws erffenisse, aenden berch Syon, daer ghi op woont.
3 Tert op hen met voeten, ende stootse altemael te gronde, Die viant heuet altemael verdoruen int heylichdom.
4 Vwe wederpartijders brullen midden onder uwe vesten, ende setten hare teekenen op, tot een teeken. Men siet die aexen bouen blicken als die in dat wout houwen.
5 Ende houwen also sijn tafelwerc in stucken met bile ende aexe.
6 Si werpen zijn heylichdom int vier, si ontwiden die woningen dijns naems te gronde.
7 Ga naar margenoot+Si seggen in hare herten, laetse ons tsamen berouen, Sy verbernen alle dye steden Gods inden lande.
8 Onse teekenen en sien wi niet, ende en is gheen propheet meer, ende onder ons en is geen bekender meer.
9 O God, hoe lange sal die wederpartijder lachteren, ende die vyant uwen name so geheelic blasphemeren.
10 Waeromme keert ghi v handt af, ende uwe rechte hant van uwen schoot so geheelick.
11 Mer God mijne coninck van outs her, doet hulpe midden inden lande.
12 Ghi deelt die zee door uwe cracht, ende breket in stucken die hoofden der draken op dat watere.
13 Ga naar margenoot+Ghy slaet in stucken die hoofden der Leuiathan, ende gheeft hem ter spijse den volcke inder wildernisse.
14 Ghi deelt wt fonteynen ende beken, ghi laet verdrooghen stercke stromen.
15 Dach ende nacht is v, ghy bereyt licht ende sonne, Ghi set allen landen palen,
16 somer ende winter maect ghi.
17 So ghedenct doch dies God, dat die vyant smaet doet, ende een sot volc lastert uwen name.
18 En wilt die siele uwer tortelduyuen, den dieren niet gheuen, Ga naar margenoot+ ende dat dier uwer allendiger niet altemael vergeten.
19 Aenschout dat verbot, want het staet vol ongerechtige huysen, aenden duysteren plaetsen inden lande.
20 En laet den cleynen niet met schimp wech gaen, Want dye arme ende allendige beroemen uwen name.
21 God staet op ende voluoert uwe sake gedenct ws dagelicx smaets vanden sotten.
22 En ver-gheet die stemme uwer vyanden nyet, Dat rumoer uwer vianden neemt altoos toe.

¶ Den .lxxv. Psalm Assaph. Confitebor tibi.
1 Ga naar margenoot+WI dancken v God, wi dancken v,
2 ende dat uwen name na by is, so vercondicht men uwe wonderen.
3 Want ic sal ghesetten tijt nemen, ende recht oordelen.
4 Dat lant is weeck gheworden, ende alle die daer inne woonen, Ick heb sine calomnen bereyt. Sela.
5 Ic sprac totten dullen, en sijt niet soo dulle, ende totten godlosen, en set geen hoornen opt hooft.
6 En heft uwen Ga naar margenoota hoorne niet opwaerts, en spreect niet hartneckelic.
7 Ga naar margenoot+Want verhoginge en comt noch van oosten noch van westen, noch vander woestinen.
8 Mer God is rechter die vernedert ende verhoget.
9 Want inder hant des HEREN is eenen kelc ende stercken wijn vol ingescenct, ende giet dien daer wt, mer sinen giste sullen sugen ende drincken alle godlose inden lande.
10 Mer ic wil eewelic vercondighen, ende louen singen den God Iacobs.
11 Ende wil alle hoornen der godloser te stucken breken, op dat die hoornen des gherechtighen verhooget worden.

¶ Den .lxxvi. Psalm Assaph. Deus in Iudea.
1 Ga naar margenoot+GOd is in Iuda bekent, in Israel is sinen naem heerlic.
2 Tot Salem is sijn tente,
3 ende sine woninge tot Zion.
4 Aldaer breect hi in stucken die pijlen des boochs scilt, sweerden, strijt. Sela.
5 Ghi sijt heerliker ende pruetser, dan die roofbergen.
6 Die pruetsche worden berooft, ende slapen haren slaep, ende alle stercke mannen en vermogen niet met haren handen.
7 Van uwen sceldene God Iacob, sinct in slape, beyde peert ende wagen.
8 Ghi sijt veruaerlic, wie can voor v gestaen als ghi gram sijt.
9 Ghi hebt dat ordeel laten hooren vanden hemele, Ga naar margenoot+ Dat aertrijc vreesde ende wert stille. Doen God opstont totten oordeele dat hi soude helpen alle allendige opter aerden. Sela.
10 Want dat ghi menscelic gram sijt, salmen v dancken,
11 Mer die ouerblijuende gramscap sult ghi om v gorden
12 Gelooft ghi, so houdet den HERE uwen God ghi alle die rontsom hem sijt, brenget geschincke den wonderlicheden.
13 Die den vorsten den moet neemt, ende wonderlic is onder die coninghen opter aerden.

¶ Den .lxxvij. Psalm Assaph. Voce mea auribus.
1 Ga naar margenoot+MEt mijnder stemmen tot God,
2 Ia met mijnder stemmen tot God wil ic crijsscen Ende hi sal mi hooren.
3 Inden dage mijnder noot sochte ick den HERE, Mijne Ga naar margenoota hant is des nachts wtgerect, ende en laet niet af. Want mijne siele en wilt haer nyet laten troosten.
4 Als ic op God dachte, so ontsette ic mi Ic sprac, ende mijnen geest wert ommachtich. Sela.
5 Mijne oogen hout ghi datse waken, Ic ben vertorden dat ic niet en spreke.
6 Ic heb gedacht des tijts van oudts, der voorledender iaren.
7 Ic gedenc snachts op mijn snarenspele, ende spreke met mijnder herten, mijnen gheest moet ondersoecken.
8 Ga naar margenoot+Sal dan die HERE eewelic verstooten, ende geen behagen meer hebben.
9 Ist dan gheheelijc altemael wt met sijnder goetheyt, Ende heeft dat woort een eynde voorder ende voorder.
10 Heeft God dan der genaden vergeten, ende heeft sine ontfermherticheit in gramscap besloten. Sela.
11 Maer ick sprac, dat is mijne broosscheit Ga naar margenoot+ Het sijn veranderingen der rechterhant des hoochsten.
12 Daeromme wil ick dencken op dat doen des HEREN Ia als ick gedencke uwer wonderlicheden van oudts her.
13 Ende wil spreken van allen
[pagina *]
uwen wercken, ende seggen van uwen doene.
14 God uwen wech is inder heylicheyt, wie is so groot ende sterc als God?
15 Ghi sijt die God die wonder doet, ghi hebt uwe macht kenlijc laten werden onder den volcken.
16 Ghi hebt v volc verlost door uwen arme, Die kinderen Iacob ende Ioseph. Sela.
17 De wateren sagen v, God die wateren saghen v ende benauden hen, ende die diepten sijn gheturbeert.
18 Ga naar margenoot+Die dicke wolcken goten water, die wolcken donderden, ende uwe pijlen voeren daer henen.
19 Die stemme ws donders is aent ronde, uwe blixemen lichten opten aertbodem, Dat aertrijc roert hem ende beeft daer af.
20 Vwen wech is in dye zee, ende uwen padt in grooten wateren, ende men en spuert nochtans uwe voeten niet.
21 Ghi leyde v volc gelijck een cudde schapen, door Moysen ende Aaron.

¶ Den .lxxviij. Psalm Assaph. Attendite popule.
1 Ga naar margenoot+HOort mijn volc mijn wet, neyget uwe ooren totter reden mijns monts,
2 Ic wil mijnen mont open doen tot byspraken, ende oude saken wtspreken.
3 Die wi gehoort hebben ende weten, ende onse vaders ons vertelt hebben.
4 Dat niet verholen en is haren kinderen die hier na gecomen sijn, ende vercondigen den lof des HEEREN, ende sine stercheyt, ende sine wonderlicheden die hy gedaen heeft.
5 Hi rechtede een getuygenis op in Iacob, ende gaf een wet in Israel, dat hi onsen vaderen geboot condt te doen haren kinderen.
6 Op dat die nacomelingen weten souden, ende die kinderen dye noch geboren souden werden. Als si op quamen dat sijt haren kinderen ooc souden vercondigen.
7 Dat si haren hope op God setten, ende niet en vergeten der dagen des HEREN, ende sine geboden houden souden.
8 Ende niet en souden worden gelijc hare vaders, een wederspannich ende ongehoorsaem geslachte, dwelc sijn herte niet en rechtede, ende diens geest nyet rechteuoort en was aen Gode.
9 Ga naar margenoot+Also die kinderen Ephraim geharnast den boge voerden. Sijn omgekeert ter tijt des strijts,
10 Si en hielden dat verbont Gods niet, ende en wilden nyet in sine wet wandelen.
11 Ende vergaten sijnder daden, ende sijnder wonderlicheden die hy hen hadde laten sien.
12 Voor hare vaderen dede hi wonderlicheden in Egipten lant int velt Zoan,
13 Hi deelde de zee ende lietser door wech gaen, ende stelde dat water gelijc eenen muer.
14 Hi leydese sdaechs door een wolcke, ende tsnachts door een licht vier,
15 Hi splitede die steenrootsen inder wostinen ende drinctese met grooten wateren.
16 Ende liet beken wt de steenrootsen vloeyen, datse afuloeyden gelijc waterstroomen.
17 Noch sondichden si voorder teghen hem, Ende worden ongehoorsaem den hoochsten inder woestinen,
18 ende tempteerden God in hare herten, datse spise hiesschen voor haer siele.
19 Ende spraken tegen God ende seiden Ia God sou wel een tafel connen bereyden inder woestinen.
20 Siet hi heeft den steen geslagen, dat hi water vloeyde ende beken vergoot, Mer wanneer can hi broot geuen ende vleesch bereyden sinen volcke.
21 Ga naar margenoot+Doen nv die HERE dat hoorde, ontstac hi, ende vier ginc op in Iacob, ende gramscap quam ouer Israel.
22 Dat si niet en geloofden aen God, ende en hoopten niet op sine salicheyt.
23 Ende hi geboot den wolcken daer bouen ende dede die dueren des hemels open.
24 Ende liet op hen reghenen te etene, ende gaf hen hemels coorn,
25 Alle man adt enghelen broot, hi seynde hen voetsels planteyt.
26 Hi liet waeyen den oosten wint onder den hemel, ende bracht door sine stercte den zuyden wint daer toe,
27 Ende liet vleesch op hen regenen gelijc stof, ende geuederde gheuogelte, gelijc zandt aen die zee.
28 Ende lietse vallen onder haer leghers, ouer aldaer si woonden,
29 Doen aten si ende worden alle sadt, hi lietse haren lust bueten.
30 Doen si haren lust gebuet hadden, ende si daer noch af aten.
31 Ga naar margenoot+Doen quam die gramscap Gods ouer hen ende doode die Ga naar margenoota alderbeste onder hen, ende ootmoedichde die wtuercorene Israel.
32 Maer bouen alle dat sondichden si noch meer, ende en geloofden niet aen sijn wonderlicheden.
33 Daeromme vergingen hare dagen met ydelheit, ende hare iaren haestelic wech.
34 Als hise doode, sochten si hem ende keerden hen vroech tot God.
35 Ende ghedachten dat God haer schepper is, ende God die hoochste haer verlosser is.
36 Ende flacteerden hem met haren monde, ende loochenden hem met haerder tongen,
37 mer haer herte en was niet recht bi hem, ende en waren niet recht op in sine verbont.
38 Mer hi was ontfermhertich, ende vergaf die onduechde geerne, ende en verderf dese nyet, ende keerde dicwijle sine gramscap af, ende en liet sine heele gramscap niet gaen.
39 Want hi ghedacht dat si vleesch sijn, eenen wint die daer henen vaert, ende en comt nyet weder.
40 Hoe waren si so lange ongehoorsaem inder woestinen, ende maecten hem onlustich in die wildernisse.
41 Si keerden hen om ende tempteerden God, ende verwecten den heylighen in Israel.
42 Si en ghedachten sijnder hant niet, inden dage doe hijse verloste vander hant des vyants
43 Hoe hi dan sine teekenen in Egipten ghedaen hadde, ende sijn wonderlicheden inden lande Zoan
44 Doe hi haer water in bloet veranderde, dat si hare beken niet gedrincken en consten.
45 Ga naar margenoot+Doen hi quade wormen onder hen seynde, diese veraten, ende vorsschen diese verdoruen,
46 ende gaf hare gewassen vruchten den rupsenen, ende wat si gearbeyt hadden den sprinchanen.
47 Doen hy haren wijnstock met hagel versloech, ende haer moerbeyrboomen met vorste
48 Doen hi haer vee den hagel ouer gaf, ende hare cudden den blixem.
49 Doen hi onder hen die verbolgentheit sijnder gramscappen, ongenade ende dreygen liet comen, Ende benautheyt ende inuallen der quader engelen.
50 Doen hi sijnder gramscappen eenen wech maecte, Ende hare sielen voor den doot niet en spaerde, ende gaf hare dieren der pestilencien ouer
51 Doen hi alle eerstgeboren in Egipten sloech. Dye eerstelingen haerder cracht in die woninghen Ham.
52 Ende liet sijn volc wt trecken als scapen, ende leydese in die woestijne als een cudde.
53 Ende hy leydese seker dat si niet en vreesden, Mer die zee bedecte haer vyanden.
54 Ende hi brachtse in sinen heyligen pale tot desen berch die sine rechterhant verworuen heeft.
55 Ende verdreef voor hen die volcken wech, ende lieten hen dat erue wtdeelen, Ga naar margenoot+ ende liet inder gheender wooninge die stammen Israel woonen.
56 Maer si tempteerden, ende worden Gode ongehoorsaem, Ende en hielden sine getuygenisse niet.
57 Ende vielen te rugge, ende ouertraden gelijc hare vaders, ende keerden hen omme, gelijc eenen valschen boghe.
58 Ende vertoornden hem met haren Hoochten, ende verwecten hem met haren goykens.
59 Ende doen God dat hoorde, ontstac hy, Ende verachtede Israel seere.
60 Dat hi sine wooninge te Silo liet varen, Die tenten daer hi onder den menschen woonde.
61 Ende gaf hare stercheyt in die gheuangenisse, Ende hare heerlicheyt in die hant des viants.
62 Ende gaf sijn volc ouer int sweert. Ende ontstac ouer sine erffenisse.
63 Haer ionge mans persoonen verslinde dat vier, Ende haer maechden en worden niet beclaecht.
64 Ga naar margenoot+Haer priesters vielen door tsweert, ende hare weduwen en worden niet beweent.
65 Ende dye HEERE ontwaecte gelijc een slapende, ghelijc een stercke die vanden wijn iuycht,
66 Ende hi sloech sine vianden achter
[pagina *]
ende gaf hen een eewige schande.
67 Ende verachtede die tente Ioseph, Ende en vercoos den stamme Ephraim niet.
68 Mer vercoos den stamme Iuda den berch Zyon, den welcken hi beminde.
69 Ende timmerde zijn heylichdom hooch, Gelijc een lant dat hi eewelic gefundert heeft.
70 Ende vercoos sinen knecht Dauid, ende nam hem vanden scaepstallen,
71 Vanden suyghenden schapen haelde hi hem, dat hi sijn volc Iacob weyden soude ende sijn erffenisse Isreal.
72 Ende hi weydese ooc van herten wel, ende leydese met verstande sijnder handen.

¶ Den .lxxix. Psalm Assaph. Deus venerunt.
1 Ga naar margenoot+HERE daer sijn heydenen in uwe erffenisse geuallen, die hebben uwen heyligen tempele veronreynicht. Ende van Ierusalem steenhoopen gemaect.
2 Sy hebben die lichamen uwer knechten den vogelen onder den hemel teten gegeuen, Ende dat vleesch uwer heyligen den dieren inden lande.
3 Sy hebben bloet gestort rontsomme Ierusalem gelijc water Ende daer en was nyemant die begroef.
4 Wy sijn onsen nabueren eenen smaet gheworden, Eenen spot ende schimpe den ghenen dye omme ons sijn.
5 HERE hoe lange wilt ghy so seer gram sijn, ende v toornighe liefde, als vier laten bernen?
6 Schudt uwe verbolgentheyt op die heydenen die v niet en kennen, ende op die conincrijcken die uwen name niet aen en roepen.
7 Ga naar margenoot+Want si hebben Iacob op gheten, ende sine huysen verwoestet.
8 En ghedenct onser voorledender misdaet niet, laet uwe ontfermherticheit vollic ouer ons groter sijn, Want wi sijn te male dunne gheworden
9 Helpt ons God onse salicheyt, om ws naems eewe wille, Verlost ons, ende vergheeft ons onse sonden om ws naeme wille.
10 Waeromme sullen die heydenen seggen waer is nv haer God, Laet onder die heydenen voor onsen ooghen kenlic werden die wrake des bloets uwer knechten dat ghestorttet is.
11 Laet voor v comen dat suchten der geuangenen, Na uwen grooten arm behoudt ouere die kinderen des doots.
12 Ende vergheldet onsen nabueren seuenuoudich in haren schoot haren lachter, daer mede si v HERE gelachtert hebben.
13 Mer wi v volc, ende schapen uwer weyden dancken v eewelic, ende vercondighen uwen lof voorder ende voorder.

¶ Den .lxxx. Psalm. Qui regis Israel. Assaph.
1 Ga naar margenoot+GHi herder Israel hoort, ghi die Ioseph hoedet gelijc die schapen,
2 ghy dye daer sidt ouer Cherubim, verschijnet.
3 Verwect uwe machticheyt, ghy die voor Ephraim, BenIamin ende Manasse sijt. En coemt ons te hulpe,
4 God haelt ons weder, ende laet lichten v aenschijn, So ghenesen wi.
5 Ga naar margenoot+HERE God Zebaoth, hoe lange wilt ghy toornich zijn ouer dat ghebet ws volcx,
6 Ghi spijstse met Ga naar margenoota tranen broot, ende ghi drinctse met grooten maten vol tranen.
7 Ghi hebt ons tot eenen twist gesedt onsen nabueren, Ende onse vianden bespotten ons.
8 God Zebaoth haelt ons weder, Laet lichten v aenschijn, So genesen wi.
9 Ghy hebt eenen wijnstoc wt Egipten gehaelt, ende hebt verdreuen die heydenen, ende den seluen gheplantet.
10 Ghi hebt voor hem die bane ghemaect, ende hebt hem laten inwortelen dat hi dat lant veruult heeft.
11 Berghen sijn met sinen schaduwen gedect, ende met sinen rancken die Cederbomen Gods
12 Hi heeft sine spruyten wtgelaten tot aen dye zee, ende zijn schueten tot aent water.
13 Waerom hebt ghy dan zijn tuynen gebroken, dat hem afplucket al dat voorby gaet.
14 Die wilde verckenen hebbent omghewroet, ende dat vee opten velde heeft hem afgeknaget.
15 Ga naar margenoot+God Zebaoth keert v doch, schouwet vanden hemel, ende siet aen ende besoect desen wijnstock.
16 Ende volmaect dien, die uwe rechte hant geplant heeft, ende ouer den sone dien ghi ghesterct hebt.
17 Wat verbrant is met viere ende wtgeroeyt, dat moet vergaen vanden schelden ws aensichts.
18 Laet uwe Ga naar margenootb hant sijn ouer den man uwer rechter hant, ende op des menschen kinderen die ghi v ghesterct hebt.
19 So en willen wi niet van v wijcken, laet ons leuen, so roepen wy uwen name aen.
20 HERE God Zebaoth haelt ons weder, laet v aenschijn lichten, so ghenesen wy.

¶ Den .lxxxi. Psalm Assaph. Exultate deo.
1 Ga naar margenoot+SIngt vrolic Gode die onse stercheyt is
2 iuycht den Gode Iacob.
3 Neemt dye psalmen, ende gheeft herwaerts die tamboeren, Soete harpen met psalteren,
4 Blaset in die nyeuwe maenden dye basuyne, In onse feeste der louertenten.
5 Want dat is een sede in Israel, ende een recht des Gods Iacobs.
6 Sulcke heeft hi tot eenen ghetuygenisse gheset onder Ioseph, doen hi wt trock in Egipten lant, ick moeste lippen hooren die ick niet en verstont.
7 Hy keerde sine schouder af vanden last, Sine hant liet hi vanden ketele gaen.
8 Doen ghy my inder noot aenriept, Ga naar margenoot+ halp ic v wt, ende verhoorde v, doen v dat onweder oueruiel, Ende proefde v aent water des geschils. Sela.
9 Hoort mijn volc, Ic wil v ghetuyghen Israel ghi soudt mi hooren.
10 Dat onder v geene vreemde God en si, ende ghi gheenen onbekenden God en aenbedet,
11 Ick ben dijn HERE v God, die v wt Egipten lant gheleyt hebbe. Doet uwen mont wide open, Ick wil hem vullen.
12 Ga naar margenoot+Maer mine volc en gaf mijnder stemmen geen gehoore, Ende Israel en wil mi niet.
13 So heb icse verlaten in haers herten goetduncken, dat si wandelen na haren raet,
14 Wilde mijn volck mi gehoor gheuen, Ende Israel op mijne weghen gaen.
15 Soo wilde ic hare vianden volliken verootmoedighen, ende mijne handt ouer hare wederpartijders keeren.
16 Ende die den HERE haten soude aen hem hebben moeten faelgeren, ende haren tijt soude eewelic dueren.
17 Ende soudese metter bester tarwen spijsen, ende met huenich wt den steene versaden

¶ Den .lxxxij. Psalm Assaph. Deus stetit.
1 Ga naar margenoot+GOd staet inder ghemeenten der gheweldigher, ende is een rechter midden onder den rechteren.
2 Hoe lange wilt ghi onrecht oordeelen, ende nemet aen den persoon des godlosen Sela.
3 Oordeelt den armen ende den weesen, ende helpt den allendighen ende den behoeuenden totten rechte
4 Ga naar margenoot+Verlost den verachten ende armen, ende losset hem wt der godloser handt.
5 Maer si en wetens nyet, ende en merckens niet, Sy wandelen inden Ga naar margenoota duysteren, Dat die fundamenten des lants om vallen sullen.
6 Ic segghe dat ghi Goden sijt, ende altemael kinderen des alderhoochsten.
7 Nochtans sult ghy oock steruen, als menschen, ende vallen gelijc eene onder den princen.
8 O God staet op, ende vonnist dat lant, want ghi eruet onder alle heydenen.

¶ Den .lxxxiij. Psalm Assaph. Deus quis similis.
1 Ga naar margenoot+GOd en swijget nv nyet, ende en sijt nyedt stille,
2 God en houdt niet inne.
3 Want siet uwe vyanden rasen, ende die v haten heffen dat
[pagina *]
hooft op.
4 Si peysen listelijc tegen v volc ende houden raedt tegen uwe verborgene.
5 Si spraken coemt herwaerts, laetse ons te nyete maken, dat si geen volc en sijn, dat des naems Israel niet meer ghedacht en werde.
6 Ga naar margenoot+Want si hebben haer beraden in haer herte, ende maken met malcanderen een verbont teghen v.
7 Die tenten der Edomiten ende Ismaeliten, der Moabiten ende Hagariten.
8 Der Gebaliten Ammoniten ende Amalekiten, der Philisteen met dien te Tyro.
9 Assur heeft hem ooc tot hen gheslaghen, Ende sijn eenen arm der kinderen Loth geworden. Sela.
10 Doet hen gelijc den Madianiten, ghelijc Sissera, gelijc Iabin aen die beke Kison.
11 Die verdaen werden te Endor, ende worden tot drec opten lande.
12 Maect haer vorsten gelijc Oreb ende Seeb, ende ghelijc Seba ende Salmuna, ende alle haer ouersten,
13 die daer segghen wy willen die huysen Gods innemen.
14 O mijn God maectse gelijc een rat, gelijc een stoppel voor den wint
15 Gelijc een vier dat eenen bosch aentsteket, ende gelijc een vlamme die de berghen ontfuncket,
16 Ga naar margenoot+Also veruolchtse met uwen wedere, ende veruaertse met uwen onwedere.
17 Maect haer aensicht vol schanden, dat si na uwen name vragen.
18 Si moeten hen schamen ende verscricken, altoos meer ende meer, ende te schanden worden ende vergaen.
19 So sullen si bekennen dat ghy het sijt, ende uwen name si HERE, dat ghijt alleene zijt, die alderhoochste in allen landen.

¶ Den .lxxxiiij. Psal der kinderen Korah. Quam dilec.
1 Ga naar margenoot+HOe lieflijc zijn uwe Ga naar margenoota woningen HERE Zebaoth.
2 Mijne siele verlanget
3 ende is ontbroken na den voorhouen des HEREN,
4 Mijne herte ende lijf verblidet hem inden leuenden God.
5 Want den vogel heeft een huys vonden, ende die swaluwe haren neste, daer si hare iongen henen leyt, te wetene uwe outaren HERE Zebaoth, Mijne coninc ende mijn God.
6 Wel dien die in uwen huyse woonen, die louen v altoos. Sela
7 Wel dien mensce die sterc in v is, Dien uwe wegen in hare herten sijn.
8 Die door dat iammerdal gaen, ende makent tot eender fonteynen, Ende die poelen werden met regen veruult.
9 Ga naar margenoot+Sy gaen vander eender stercten totter andere, ende verschijnen bi God tot Zyon HERE God Zebaoth hoort mijn gebet, Verneemt God Iacob Sela.
10 Aenscouwet o God onsen scilt Aensiet dat Ga naar margenootb aensicht ws gesalfden.
11 Want eenen dach in uwen voorhouen is beter dan duysent, Ic wil lieuer die duere wachten in mijns Gods huyse, dan langhe woonen inder godlosen tenten.
12 Want God die HERE is sonne ende scilt, die HERE gheeft ghenade ende eere,
13 Ga naar margenoot+den ghenen die sonder smette leuen, en sal gheens goets gebreken.
14 HERE Zebaoth wel den mensche die hem op v verlaet.

¶ Den .lxxxv. Psalm der kinderen Korah. Benedixisti domine.
1 Ga naar margenoot+HERE ghi hebt welbehagen aen uwen lande,
2 Ende brengt weder die geuangenen Iacob.
3 Ghi neemt wech die misdaet ws volcx, ende bedecket al haer sonden. Sela.
4 Ghy hebt alle v gramscap wech gedaen. Ende hebt v afgekeert vander verbolgentheit uwer toornicheit,
5 Vermaect ons God onser salicheit, ende houdt op van uwe toornicheyt ouer ons.
6 Wilt ghi eewelijck op ons gram sijn, Ende uwe gramscap altoos voort ende voort stercken?
7 Ghi moet ons ymmer vermaken ende dat leuen gheuen, So sal hem v volc in v verblijden.
8 HERE toont ons uwe goetheit, Ende geeft ons uwe salicheit.
9 Ic wil hoo-ren wat God die HERE Ga naar margenootc spreket, Want hi sal vrede spreken tot sinen volc, ende tot sinen heyligen, Dat si hen niet en keeren totter dwaesheyt.
10 So sal sijn salicheyt na sijn den ghenen die hem vreesen, op dat in onsen lande eere woone.
11 Goetheyt ende trouwe ontmoeten malcanderen, gerechticheyt ende vrede cussen malcanderen.
12 Trouwe wascht wt den lande, Ende gerechticheyt scouwet vanden hemel.
13 Ooc sal die HERE goet gheuen, Ende onse lant sal sine vruchte gheuen.
14 Gherechticheyt sal voor hem wandelen, ende sine treden op den wech setten.

¶ Den .lxxxvi. Psalm Dauids. Inclina domine.
1 Ga naar margenoot+HERE neyget uwe ooren, ende verhoort my, Want ic ben allendich ende arme.
2 Bewaert mijn siele, want ic ben heylich, Mijn God helpt my uwen knecht, die hem op v verlaet.
3 HERE sijt ghi genadich, want ic roepe dagelicx tot v,
4 Troostet dye siele ws knechts, Want HERE tot v heffe ic mijn siele.
5 Want ghi HERE sijt goet ende ghenadich, Van groter goetheyt, allen die v aenroepen,
6 HEERE verneemt mijn gebet, ende aenmerct die stemme mijns smeekens.
7 Ga naar margenoot+Ter tijt der noot aenroepe ic v, Want ghi verhoort mi.
8 HERE ws en is geen gelijcke onder den goden, Ende daer en is nyemant die doen can gelijc ghi.
9 Alle heydenen die ghi gemaect hebt, sullen comen, ende voor v aenbeden HERE, ende uwen name eeren.
10 Dat ghi so groot sijt ende wonder doet Ende alleene God sijt.
11 Onderwijst mi HEERE uwen wech, dat ic gae in uwer waerheyt, Ende mijn herte hem verblijde te vreesen uwen name.
12 Ic dancke v HERE mijne God van gheheelder herten, ende loue uwen name eewelijc.
13 Want uwe goetheit is groot ouer my, Ende hebt mijn siele verlost wt der onderster hellen.
14 Ga naar margenoot+God die stoute setten hen tegen mi Ende die vergaderinghe der machtiger staet my nae mijnder sielen, Ende en setten v niet voor haren oogen.
15 Maer ghy HERE God sijt ontfermhertich ende genadich, Lancmoedich ende van grooter goetheyt ende trouwen.
16 Keert v tot my, zijt my genadich, geeft uwen knecht uwe stercheyt, Ende helpt my den sone uwer dienstmaecht.
17 Doet een teeken aen my ten besten, dat sijt sien die mi haten, ende hen schamen, Dat ghi mi by staet HERE ende troostet my.

¶ Den .lxxxvij. Psalm der kinderen Korah. Fundamenta eius.
1 Ga naar margenoot+HAre fundamenten sijn op den heyligen bergen.
2 Die HERE beminnet die poorten Zyon, bouen alle wooninghen Iacob.
3 Heerlike dinghen werden in v gheseyt, ghi Ga naar margenoota stadt Gods. Sela.
4 Ick wil gedencken Rahab ende Babel, dat si my kennen sullen, Siet die Philisteen ende Tyriers met den Mooren werden aldaer gheboren.
5 Men sal van Syon seggen, dat dese ende die ghene daer inne geboren si, ende hi die alderhoochste heeftse toe gemaect.
6 Ga naar margenoot+Die HERE sal laten prediken inden spraken der volcken. Dat sommige aldaer geboren sijn Sela.
7 Ende die sangers ghelijc aenden reye, sullen alle in v singen deen na den anderen.

Den .lxxxviij. Psam der kinderen Korah. Domine deus salut.
1 Ga naar margenoot+HERE God mijnder salicheit,
2 Ick crijsche dach ende nacht voor v
3 Laet mijn gebet voor v comen, Neycht uwe ooren tot mijnder clagen.
4 Wandt mijne siele is vol bedroeffenissen, Ende mijne leuen is na byder hellen
5 Ic ben geacht gelijc dye ghene die ter hellen varen,
6 Ick ben ghelijc een man sonder
[pagina *]
hulpe. Onder den dooden vry, gelijc die gene die in den graue liggen, Dier ghi niet meer en gedenct, ende si van uwer hant af ghescheyden sijn.
7 Ghy hebt mi in Ga naar margenoota die onderste cuyle gheleydt, In duysternisse in die diepte.
8 Dijne verbolgentheit volhert ouer my, Ende ghi dringet mi met alle uwe vloeden. Sela.
9 Mine vrienden hebt ghi verre van mi ghedaen, ghi hebt mi hen tot een afgriselicheit gemaect Ic ligge gheuanghen ende en can niet wtghecomen.
10 Mine ooge is bedroeft van allendicheit, HERE ick roepe v dagelicx aen, Ga naar margenoot+ Ic recke mijn handen wt tot v.
11 Sult ghi dan onder den dooden wonderlicheden doen? oft sullen die verstoruene opstaen, ende v dancken Sela.
12 Salmen in die grauen vertellen uwe goetheyt ende uwe gelooue in die verderuinge?
13 Ga naar margenoot+Mogen dan uwe wonderlicheden in duysternissen bekent werden, Oft uwe gerechticheyt inden lande daermen ws niet en gedenct.
14 Mer ic roepe tot v HERE ende mijn ghebet come vroech tot v.
15 Waeromme verstoot ghi HERE mijn siele, Ende verbercht v aenschijn voor mi.
16 Ick ben allendich ende amachtich dat ic so verstooten ben,
17 Ic lijde veruaernissen, uwe verbolgentheit gaet ouer my, V veruaren druct my.
18 Ga naar margenoot+Si omringen mi dagelicx als water, Ende omcingelen my te samen.
19 Ghi hebt mijne vrienden ende liefhebbers verre van mi gedaen, Ende mijn bekenden afgekeert.

¶ Den .lxxxix. Psalm der kinderen Korah. Misericordias domini.
1 Ga naar margenoot+ICk wil singhen vander goetheit des HEREN eewelijc,
2 Ende sine geloue vercondigen met mijnen monde, voorder ende voorder.
3 Dat ick segghe die goetheyt wert eewelijc gesticht, Ende ghy sult v ghelooue bereyden inden hemel.
4 Ick heb een verbont ghemaect met mijne wtuercorene. Ick hebbe Dauiden mijnen knecht ghesworen.
5 Ic wil v zaet eewelic bereyden, ende uwen stoele voorder ende voorder timmeren. Sela.
6 Ende die hemelen sullen O HERE uwe wonderlicheden prijsen, Ende v ghelooue inder ghemeynten der heyligen.
7 Want wye mach den HERE gelijc betalen inder wolcken, Ende gelijc sijn den HERE onder den kinderen der goden.
8 Ga naar margenoot+God is seer veruaerlick inden raet der heyligen, ende wonderlic ouer alle die ontrent hem sijn.
9 HERE God Zebaoth wie is ghelijc als ghy, een machtige God ende v gelooue is rontomme v.
10 Ghy heerscapt ouer de houaerdicheit der zee, Ghi stilt hare baren, als si hen verheffen.
11 Ghi slaet te stucken den houaerdigen, als eenen verslaghenen. Ghi verstroyt uwe vianden met uwen stercken arm.
12 Hemel ende aerde is v, Ghi hebt ghefundeert den aertbodem, ende al wat daer inne is.
13 Ga naar margenoot+Noorden ende zuyden hebt ghi gescapen, Thabor ende Hermon sullen iuychen in uwen name.
14 Ghi hebt eenen machtigen arm, sterc is uwe hant, ende hooch is uwe rechte hant
15 Gerechticheyt ende oordeele is dye wooninghe ws stoels, goetheyt ende trouwe sijn voor v aensicht.
16 Wel den volcke dat iubileren can, HERE si sullen int lichte ws aensichts wandelen.
17 Ga naar margenoot+Sy sullen ouer uwen name vrolick sijn, ende sullen door uwe gerechticheit verhoocht werden.
18 Want ghy sijt dye glorie haerder stercheit, ende door uwe gonste suldy verhoogen onse hoornen.
19 Want die HERE is onsen scilt, ende die heylige Israel onse coninck.
20 Doen ter tijt spraect ghi int gesichte tot uwen Ga naar margenoota heylighen ende seyt, Ic hebbe hulpe gestelt op eenen machtighen, Ic hebbet verhoget eenen wtuercorenen wt den volcke.
21 Ic hebbe gheuonden mijnen knecht Dauid Ic hebbe hem ghesalft met mijne Ga naar margenootb heylige olye.
22 Dat mijne hant hem sal vorderen ende mijnen arm sal hem crachtighen.
23 Die vianden en sullen hem niet opsetten, ende die ongherechtige en sullen hem niet verdrucken.
24 Ende ic wil sine wederpartijders voor hem wech slaen, ende die hem haten wil ic plagen.
25 Ga naar margenoot+Maer mijne trouwe ende goetheyt sal bi hem sijn, Ende sinen hoorne sal in mijnen name verheuen werden.
26 Ic wil sine hant in die zee stellen ende sine rechte hant in die wateren.
27 Hi sal mi roepen, ghi sijt mijne vader, mijne God, een steenrootse mijnder salicheyt.
28 Ende ic wil hem tot eenen eersten sone maken, Alderhoochst onder die coninghen opter aerden.
29 Ic wil hem eewelijc houden mijn goetheit, ende mijn verbont sal hem vast blijuen.
30 Ic wil sine saet maken in eewicheit, ende sinen stoele gelijc die dagen des hemels.
31 Ga naar margenoot+Ist dat sine kinderen mijne wet verlaten ende in mijnen rechten niet en wandelen.
32 Ist dat si mijne seden ontheyligen, en mine geboden niet en houden.
33 Soe wil ic hare ouertredinge metter roeden besoecken, ende met plaghen hare misdaet.
34 Mer mijne goetheit en wil ic van hen niet doen, ende in mijne gelooue niet laten faelgeren.
35 Ick en wil mijne verbont niet ontheyligen, ende niet veranderen so wat tot mijnen lippen is wtgegaen.
36 Ic hebbe eens ghesworen door mijne heylicheyt, Ic en wil Dauiden niet lieghen
37 Sine zaet sal eewich sijn, ende sinen stoel voor mi ghelijc die sonne.
38 Gelijc die mane sal hi eewelic bereyt sijn, ende een seker getuge inden hemele,
39 Maer ghi verstootet ende verachtet, ende sijt gram op uwen ghesalfden
40 Ghi verstoort dat verbont ws knechts, ende ontheyliget opter aerden sine croone.
41 Ga naar margenoot+Ghy verschoret alle sine mueren, ende laet zijn vesten in stucken breken,
42 Alle die voorbi gaen berouen hem, hi is sinen nabueren eenen spot geworden.
43 Ghi verhoget die rechte hant sijnder wederpartijders, ende verblidet alle sine vianden.
44 Ooc hebt ghi die cracht sijns sweerts wech ghenomen, ende en maect hem niet stantuastich inden strijt.
45 Ghi verstoret sine reynicheit, ende werpt sinen stoele ter neder.
46 Ghy vercortet den tijt sijnder ioncheyt, ende bedect hem met scimpe.
47 HERE hoe lange wilt ghi v so gheheelic verbergen, ende uwe verbolgentheit gelijc vier laten bernen,
48 Gedenct hoe cort mijn leuen is, Waerom wilt ghi alle menschen te vergheefs ghescepen hebben.
49 Waer is yemant dye daer leeft, ende en siet den doot niet, Die sine siele verlosse wt der hellen handt Sela.
50 HERE waer is v voorledene goetheit, Die ghi Dauiden ghesworen hebt, in uwen ghelooue.
51 HERE gedenct des smaets uwer knechten, dye ic drage in mijnen schoot van also veel volcken.
52 Daer mede v HERE uwe vyanden lachteren, Daer mede si lachteren die voetstappen ws gesalfden
53 Ghelooft si die HERE eewelic Amen Amen

¶ Den .xc. Psalm. Domine refugium. ¶ Een gebet Mose des mans Gods.
1 Ga naar margenoot+HEERE ghi sijt onse toeulucht gheworden voorder ende voorder.
2 Eer dan die berghen gheboren waren, ende dat landt, ende den aertbodem bereyt wert, sijt ghi God van Ga naar margenoota eewicheit in eewicheyt.
3 Ghy die die menschen keert int verderuen, ende segt, Comt weder ghi menschen kint.
4 Want duysent iaren sijn voor v als eenen dach, dye gisteren vergaen is, ende gelijc een nachtwake.
5 Ghi trectse wech, ende zijn gelijc eenen slape, ende het verandert hem vroech als hoy

[pagina *]
6 Dat daer vroech bloeyt ende verandert hem, Mer tsauonts wert het afgehouden ende verdorret.
7 Want wi vergaen in uwe gramscap, ende verscricken voor uwe verbolghentheyt.
8 Ghi settet onse misdaet voor v, onse heymelike sonde int lichte voor v aensicht,
9 Ga naar margenoot+Want alle onse daghen sijn wech in uwer toornicheyt, wi hebben onse iaren ouergebracht ghelijc een clapperie.
10 Den tijt onser iaren is tseuentich iaer, alst hooch coemt, soo sijnt tachtentich iaer, daer nae is moeyte ende arbeyt, want het vaert snellic wech, ende wi vlieghen daer af.
11 Wie kennet die macht uwer gramscappen, Ga naar margenoot+ Want also seere men voor v beureest is, also seere sijt ghi gramme.
12 Laet ons weten dat getal onser dagen dat wi ingaen met wijser herten,
13 HEERE keert v doch eens weder herwaert, ende troostet uwe knechten.
14 Veruult ons vroech met uwer goetheyt. So willen wi glorieren ende vrolic sijn onse leuen lanck.
15 Verblijt ons na der tijt daer inne ghi ons verootmoedicht hebt, Na die iaren daer inne wi ongeluck ghesien hebben.
16 Toont uwen knechten uwe werc, ende uwe cieragie ouer haer kinderen,
17 Ende die HERE onse God si lieflic ouer ons, ende vordere dat werck onser handen ouer ons, ende vordere dat werck onser handen.

¶ Den .xci. Psalm. Qui habitat.
1 Ga naar margenoot+WIe onder dat bescermsel des alderhoochsten sidt, ende onder die schaduwe des almachtighen blijft.
2 Die spreect totten HERE mijne toeuerlaet ende borcht, Mijne God op dien ic hope.
3 Want hi sal my verlossen vanden stric des iagers, ende vander pestilentien der listicheit.
4 Hy sal v met sinen vederen bedecken, ende uwe toeuerlaet sal sijn onder sine vlogelen, sine trouwe is scilt ende beschutsel.
5 Dat ghi niet en vreest voor den grouwel des nachts, Voor den pile die des daechs vliecht.
6 Voor die pestilencie dye int duystere sluypet, voor dye siecte dye inden middach verderuet
7 Ga naar margenoot+Oft duysent vallen tot uwer siden, ende thien duysent tot uwer rechter siden, So en salt nochtans aen v niet ghenaken.
8 Mer ghy sult met uwen ooghen uwen lust sien, ende die vergeldinge der godloser aenschouwen.
9 Want HERE ghi sijt mijn toeuerlaet, ghi hebt uwe toeulucht opt hoochste gesedt
10 V en sal gheen quaet ontmoeten, ende gheen plage en sal tot uwer tenten ghenaken.
11 Want hi heeft sinen engelen beuolen ouer v, dat si v bewaren op alle uwe weghen.
12 Dat si v op die handen draghen, Dat ghi uwen voet aen gheenen steen en stootet.
13 Op den Ga naar margenoota leeuwe ende adere sult ghi gaen, ende terden opten ionghen leeuwe ende drake.
14 Want hy heuet mijns begheert, Ic wil hem wthelpen, ic wil hem beschudden Want hy kennet mijnen name,
15 Hy aenroept mi, so wil ic hem verhooren, ic ben bi hem inder noot, ic wilder hem wttrecken, ende tot eeren maken.
16 Ick wil hem versaden met langhen leuen, ende wil hem toonen mijn salicheit.

¶ Den .xcij. Psalm. Bonum est confi.
1 Ga naar margenoot+HEt is goet den HERE te dancken
2 ende lofsinghen, dijnen name ghi alderhoochste.
3 Om vroech uwe goetheit te vercondighen, ende v ghelooue des nachts.
4 Op den thien snaren ende psalter, Met ghedicht op der harpen.
5 Want HERE ghi maket mi vrolick ouer uwe wercken, ende ick gloriere van dat maecsele uwer handen.
6 Ga naar margenoot+HERE hoe sijn uwe wercken so groot, Vwe ghedachten sijn so seer diep.
7 Ga naar margenoota Een dwaes man en weet dat nyet, ende een sot en verstaet sulcx niet.
8 Die godloose groenen als dat grasch, ende alle quaetdoenders bloeyen, Dat si vernielt worden altijt ende eewelijc.
9 Mer ghi HERE sijt hooch eewelick,
10 Want siet uwe vyanden sullen vergaen, ende alle quaetdoenders sullen verstroyt werden
11 Maer mijnen hoorn sal verhoocht werden ghelijck eens eenhorens, Ende werden begoten met versschen olye.
12 Ende mijne ooghe sal sinen lust sien aen mijne vyanden, ende mijne oore sal sinen lust hooren aenden boosachtighen die hen teghen mi setten.
13 Ga naar margenoot+Die gerechtighe sal groenen ghelijc eenen palmboom, Hi sal toenemen gelijc eenen Cederboom op Libanon.
14 Dye gheplantet sijn inden huyse des HEREN sullen inden voorhouen ons Gods groenen.
15 Ende sullen ooc noch bloeyen inden ouderdom, Ende vette ende versch zijn
16 Om te vercondighen dat dye HERE oprecht is, Mijn steenrootse, ende daer en is geen onrecht aen hem.

¶ Den .xciij. Psalm. Dominus regnauit.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE is coninc geworden ende heeft macht aengetrocken, Dye HEERE heeft hem aengedaen ende met stercheit gegordet, hy heeft den aertbodem geuesticht dat hi blijft.
2 Van doen aen is bereyt uwen stoele, ghi sijt van eewicheit,
3 HERE die waterstroemen verheffen hen daer. Die waterstoemen verheffen hare druysschen. Die waterstroemen verheffen opwaerts die baren.
4 Dye wateruloeden sijn machtich vanden druysschen der grooter wateren Die HERE is machtich inden hoochsten.
5 Ga naar margenoot+Vwe getuygenissen sijn seer seker, Dye heylicheyt chieret v huys.

¶ Den .xciiij. Psalm. Deus vltionum.
1 Ga naar margenoot+HERE God diens dye wrake is, God diens die wrake is verschijnt.
2 Verheft v ghi richter opter aerden, Vergelt den houeerdighen na haer daet.
3 HERE hoe langhe sullen dye godlose hen verblijden,
4 Ende hertneckelic wtsegghen ende spreken, alle quaetdoenders.
5 HERE si hebben v volc verslaghen, ende uwe erffenisse gheootmoedicht.
6 Ga naar margenoota Weduwen ende vreemdelinghen verworghen si, ende dooden die weesen,
7 Ende segghen die HERE en siets niet, ende dye God Iacobs en merckes niet.
8 Ga naar margenoot+Merct doch ghy sotten onder tvolck, ende ghi dwase wanneer wilt ghi cloeck werden.
9 En soude hy niet hooren, dye dat oore geplant heeft, Die dat ooghe gemaect heeft, en soude hi niet sien?
10 Die die heydenen castijt, en soude die niet straffen? Die de menschen leeret wat si weten.
11 Die HERE weet die ghedachten der menschen, dat si ydel sijn,
12 Wel dyen ghi HERE castiende onderwijst, Ende leert hen door uwe wet.
13 Ga naar margenoot+Dat ghi hem verduldicheit sout gheuen ter quader tijt, Tot dat den godlosen den put bereyt werde.
14 Want die HERE en sal sijn volck nyet verstooten, Noch zijn erffenisse niet verlaten.
15 Want dat ordeel sal weder te recht comen, ende dyen sullen volghen alle oprechtige van herten.
16 Wie wil my bystaen tegen die boosachtige, wie wil tot mi treden tegen die quaetdoenders.
17 Waert dat die HEERE mijn hulper niet en ware, So waer mijne siele schier in dye stilte gebleuen.
18 Ga naar margenoot+Als ic sprac mijnen voet heeft ghestruyckelt so stercte mi HERE uwe goetheyt.
19 Als ick vele becommernisse had inwendich, soo vermaecten uwe troostingen mijn siele,
20 Sal den stoel der scalcken ghemeenscap met v hebben, die daer moeyte maect in uwe wet.
21 Si wapenen hen tegen die siele des gherechtighen, ende verdoemen onschuldich bloet.

[pagina *]
22 Mer die HERE is mijn bescuddinge, mijn God is een steenrootse mijns toeuerlaets,
23 Ende hy sal hen haer onrechte verghelden, ende salse in haer boosheyt verstooren.
24 Die HEERE onse God salse verstooren.

¶ Den .xcv. Psalm. Venite exultemus
1 Ga naar margenoot+COemt herwaerts laet ons den HERE verhueghen, ende iuycht dyen steenrootse onser salicheyt,
2 Laet ons met dancbaerheyt voor sijn aensicht comen, ende hem met psalmen iuychen.
3 Want dye HERE is een grote God, ende een grote coninc ouer alle goden.
4 Want in sijnder hant is, wat onder opter aerden is, ende die hoochten der bergen sijn ooc sine.
5 Want die zee is sijn, ende hi heeftse gemaect, ende zijn handen hebben dat drooge bereyt.
6 Ga naar margenoot+Comt laet ons aenbidden ende knyelen, ende nederuallen voor den HERE die ons gemaect heeft.
7 Want hi is onse God, ende wy dat volc zijnder handen, ende scapen sijnder weyden,
8 Heden ist dat ghi sine stemme hoort. En verhardet uwe herten niet gelijc tot Meriba ghesciede, gelijc ter tijt te Massa inder woestijnen.
9 Daer mi uwe vaders tempteerden, proefden ende saghen ooc mijne werck.
10 Daer ic veertich iaer onlustich was, ouer dat geslachte, ende sprack, Het is een volck diens herte nyet recht en staet, ende die mijne weghen niet en weten.
11 Dat ick swoere in mijnder gramschappen, Sy en souden niet tot mijnder rusten comen.

¶ Den .xcvi. Psalm. Cantate domino.
1 Ga naar margenoot+SInget den HERE een nieuwe liet, Singet den HERE alle lant.
2 Singet den HERE ende looft sinen name, Prediket den eenen dach aenden anderen sine salicheit
3 Vertellet onder die Heydenen sine eere, onder alle volcken sine wonderlicheden.
4 Want die HERE is groot ende hooch, looflic, wonderlic bouen alle goden.
5 Want alle goden der volcken sijn afgoykens Mer die HERE heeft den hemel gemaect.
6 Eere ende cieragie is voor hem, Stercheit ende heerlicheit is in sinen heilichdom.
7 Ga naar margenoot+Ghi geslachten onder den volcken, brengt herwaerts, brengt den HERE eere ende stercheit toe,
8 brenget den HERE eere zijns naems, Nemet gescencken ende coemt in sijn voorhouen.
9 Aenbidt den HERE in heylige cieragie. Alle tlant ontsettet hem voor hem.
10 Segget onder den heydenen, dat die HERE coninc si geworden.
11 Ga naar margenoot+Die den aertbodem vast maect dat hi bliuet, Ende oordeelt die volcken oprechtelic. Die hemelen moeten hen verblijden ende die aerde si vrolijc. Die zee bruyssche ende al wat daer inne is.
12 Dat velt si vrolic, ende al wat daer op is, Dan glorieren alle boomen inden woude. Voor den HERE dat hi comt, dat hi comt om dat aertrijcke te oordelen.
13 Hi sal den aertbodem oordelen met gerechticheyt, ende die volcken met sinen ghelooue.

¶ Den .xcvij. Psalm. Dominus regnauit.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE is Coninc gheworden, dies verblijde hem dat aertrijcke, ende vele eylanden sijn vrolic.
2 Wolcken ende scemeringe is rontsomme hem, Gerechticheit ende oordele is sijns stoels wooninge.
3 Vier gaet voor hem, ende aensteket rontsomme sine vianden.
4 Sine blixemen lichten opten aertbodem, Dat aertrijcke siet ende ontsettet hem.
5 Bergen versmelten gelijc wasch voor den HERE, voor den heerscapper des geheelen aertrijcx.
6 Ga naar margenoot+Die hemelen vercondigen sine gerechticheit, Ende alle volcken sien sine eere.
7 Schamen moeten hen alle die den beelden dienen, ende beroemen hen der goykens Aenbedet hem alle goden.
8 Zion heuet ghehoort ende is blijde, Ende die dochteren Iuda sijn vrolijc, HERE om uwer oordelen wille.
9 Want ghy HERE sijt die alderhoochste in allen landen, ghi sijt seer verhoget bouen alle goden.
10 Ghi die den HERE bemint, hatet dat arghe, Die HERE bewaret die sielen sijnder heiligen, vander hant der godloser sal hijse verlossen.
11 Den gerechten is een licht opgegaen, ende bliscap den oprechtigen van herten.
12 Ghi gerechtige verblidet v inden HERE, ende dancket tot eene ghedachtenisse sijnder heerlicheyt.

¶ Den .xcviij. Psalm. Cantate domino.
1 Ga naar margenoot+SInget den HERE een nyeu liet, dat hy wonderlicheden gedaen heeft. Sine salicheydt heeft hi met sijnder rechter hant, ende met sinen heyligen arme ghedaen.
2 Die HERE heeft sine salicheit kenlic gemaect, Voor den volcke heeft hy geopenbaert sine gerechticheit.
3 Hy heeft gedacht sijnder goetheit ende gelooue, den huyse Israel, Alder werelt eynden sien die salicheit ons Gods.
4 Iuycht den HERE alle lant, singet, beroemet ende looft.
5 Louet den HERE met harpen, met harpen ende hellen psalmen.
6 Ga naar margenoot+Met trompetten ende hellen basuynen, Iuycht voor den HERE den coninc.
7 Die zee bruyssce ende wat daer inne is, den aertbodem ende die daer inne woonen.
8 Die waterstroomen moeten die handen van bliscappen tsamen slaen, ende die bergen moeten te samen vrolic sijn.
9 Voor den HERE om dat hi coemt dat aertrijc te oordeelen, Hi sal den aertbodem recht oordelen, ende die volcken oprechtelic.

¶ Den .xcix. Psalm. Dominus regnauit.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE is coninck gheworden, dies rasen die volcken, hy sidt op Cherubim dies beroert hem dat landt.
2 Die HERE is groot te Zion, ende hoge bouen alle volcken
3 Men dancke uwen grooten ende wonderliken name, die daer heylich is.
4 Die stercheit des conincx bemint dat oordele, ghi bereyt al wat oprecht is. Ghi doet dat ordeel ende gerechticheit in Iacob.
5 Verheft den HERE onsen God, Aenbedet tot sijnder voetbanck, want hi is heylich
6 Ga naar margenoot+Mose ende Aaron onder sine priesteren ende Samuel onder den ghenen die sinen name aenroepen, Die riepen aenden HERE, ende hi antwoorde hen.
7 Hi sprac tot hen door een wolck calomne. Sy hielden sijn getuychnisse ende seden die hi hen gaf.
8 HERE ghi sijt onse God Ghi verhoordetse, Ghy God vergaeft hen ende straftet haer doene.
9 Verhoget den HERE onsen God, ende aenbedet tot sinen heyligen berge, want die HERE is heylich.

¶ Den .C. Psalm. Iubilate Deo.
1 Ga naar margenoot+IVycht den HERE alle lant,
2 Dienet den HERE alle lant, Dienet den HERE met vruechden, Coemt vrolijc voor sine aensicht, Bekennet dat, dat die HEERE God is.
3 Hi heeft ons gemaect ende niet wi selue, tot sinen volc, ende tot schapen sijnder weyden.
4 Gaet tot sijnder poorten in met dancken, tot sinen voorhouen met louen, Ga naar margenoot+ danct ende looft sinen name.
5 Want die HERE is goet, ende sine goetheyt dueret eewelic, ende sijn ghelooue voorder ende voorder.

¶ Den .C.i. Psalm Dauids. Misericordiam et.
1 Ga naar margenoot+VAn goetheyt ende oordeele wil ic singhen, ende v HEERE lof singhen.
2 Ick doe wijslijck op den weghe dye sonder smette is, wanneer comet ghy tot mi.
3 Ick wandele met eender eenuul-
[pagina *]
diger herten in mijn huys. Ic en neme geen quade sake voor my, ic hate dat doene des ouertreders, ende en blijft niet bi my.
4 Een verkeert herte moet van my wijcken, den quaden en lijde ick niet.
5 Ga naar margenoot+Die mi sinen naesten heymelic blameert, dien verniele ic, ic en vermach dien van stouten gesichte ende houeerdiger herten niet.
6 Mijn oogen sien na die getrouwe inden lande, dat si bi mi souden woonen, ende dye een onberispelic leuen leyden, dien liet ic mi dienen.
7 Wie met bedriegherije omgaet, en moet nyet in mijnen huyse blijuen, Wye daer liecht dye en mach voor mi niet staende blijuen.
8 Vroech vernielde ick alle godlose int lant, dat ic alle quaetdoenders soude wtroeden wt der stadt des HEREN.

¶ Den .C.ij. Psalm. Domine exaudi.
1 Ga naar margenoot+HERE hoort mijn gebet,
2 ende laet mijne crijsschen tot v comen.
3 En verbercht v aenscijn niet voor mi, ter tijt der noot, neycht v oore tot mi, als ic v aenroepe so verhoort mi haestelic.
4 Want mijne daghen sijn vergaen ghelijc eenen roock, ende mijn ghebeenten sijn verbernt gelijc eenen brant.
5 Mijn herte is neder geslagen gelijc grasch ende verdorret, want ic hebbe vergeten mijn broot te eten.
6 Mijn ghebeente cleeft aen mijn vleesch vander stemmen mijns suchtens.
7 Ic ben gelijc een pellicaen inder woestijnen, ic ben gelijc een wlken inden verstoorden steden.
8 Ic wake ende ben ghelijc eenen eensamen vogel opten dake,
9 Ga naar margenoot+Dagelicx lachterden mi mijne vianden, ende die mi bespotten swoeren bi mi.
10 Want ick ete asschen gelijc broot, ende menge mijnen dranc met weenen.
11 Van uwer toornicheit ende onghenaden, dat ghi mi hebt ghenomen ende wech gheworpen.
12 Mijne dagen sijn geweken ghelijc een schaduwe, ende werde dorre ghelijc een grasch.
13 Maer ghi HERE blijft eewelijck, ende uwe ghedachtenisse voorder ende voorder.
14 Ga naar margenoot+Ghi sult opstaen ende ouer Zion ontfermen, want het is tijt dat ghi haer ghenadich sijt, ende die vre is gecomen.
15 Want hare Ga naar margenoota steenen behagen uwen knechten, ende sijn haren stoue gonstich,
16 Ende die heydenen sullen uwen name vreesen, ende alle coningen opter aerden v eere.
17 Dat die HEERE Zion timmert ende verschijnet in sijnder eeren.
18 Hi keert hem totten ghebede des verlatenens, ende en versmaet haer gebet nyet
19 Dat werde ghescreuen op die nacomelinghen, ende dat volc dat gheschapen sal werden, sal den HERE louen.
20 Wandt hy schouwet van sijnder heyligher hoochten, ende die HERE siet vanden hemel opter aerden.
21 Op dat hi dat suchten des gheuangenen hoore, ende losse die kinderen des doots.
22 Op datse te Zyon prediken sinen name, ende sine lof te Ierusalem
23 Ga naar margenoot+Als die volcken te samen comen, Ende die conincrijcken om den HERE te dienen,
24 Hi verootmoediget opten wech mijne cracht, Hi vercortet mijne daghen,
25 Ic segge mijne God, en neemt my nyet wech inder helft mijnder dagen,
26 uwe iaren dueren voorder ende voorder. Ghi hebt te voren die aerde ghefundeert, ende die hemelen sijn uwer handen werck.
27 Si sullen verghaen, maer ghi blijft, si sullen alle verouden ghelijc een cleet, ende als ghijse ghelijck een ghewaedt verandert, sullen si verandert werden.
28 Mer ghy sijt die selue, ende uwe iaren en nemen gheen eynde.
29 Ga naar margenoot+Die kinderen uwer knechten sullen blijuen, ende haer saedt sal voor v staende blijuen.

¶ Den .C.iij. Psalm Dauids. Benedic anima.
1 Ga naar margenoot+LOoft den HERE mijn siele, ende alle mine inwendighe, sinen heylighen name.
2 Louet den HERE mijne siele, ende en verghetet niet wat hi my weder goets gedaen heeft.
3 Die alle dijnder misdaet genadich is, ende heelet alle uwe crancheden.
4 Dye v leuen verlosset vander cuylen, die v cronet met goetheyt ende ontfermherticheden.
5 Die uwen mont versadet met goede, dat uwe ioncheyt vernieut werde, ghelijc een Aerne.
6 Die HEERE doet gerechticheyt ende oordeele, allen die onrecht lijden.
7 Hi heeft sine weghen Mosi laten weten den kinderen Israel sijn doen.
8 Ga naar margenoot+Ontfermhertich ende ghenadich is dye HERE, Lancmoedich ende van grooter goetheyt.
9 Hy en sal nyet altoos kijuen, noch eewelijc toornicheyt houden.
10 Hy en heeft niet met ons gedaen na onsen sonden, ende en heeft ons nyet vergouden na onse misdaedt.
11 Want also hooch als den hemel bouen die aerde is, laet hi sine goetheyt gewerden ouer den ghenen die hem vreesen.
12 Also verre als dat oosten van dat westen is, Laet hy onse ouertredinghen van ons sijn.
13 Ghelijc hem een vader ouer sijn kinderen ontfermt, Also ontfermt hem die HERE ouer die ghene die hem vreesen.
14 Ga naar margenoot+Want hi kent wat maecsel dat wi sijn, Hy gedenct dat wi stof sijn
15 Een mensche is in sijnder tijt ghelijc hoy, Hi bloeyet ghelijc een bloeme opten velde.
16 Als den wint daer ouer gaet, so en is si niet meer daer, ende haer stede en kentse niet meer.
17 Mer die goetheyt des HEREN duert van eewicheydt tot eewicheyt, ouer die ghene die hem vreesen,
18 Ende sine gherechticheyt tot kints kint. Byden ghenen die sine verbont houden, ende gedencken sijnder geboden, dat si daer na doen souden.
19 Die HERE heeft sinen stoel inden hemel bereyt, Ende sijn rijc sal ouer al heerscappen.
20 Ga naar margenoot+Louet den HERE ghi sine engelen, machtich van crachten, ghi die sine woort doet, Datmen hore die stemme sijns woorts.
21 Louet den HERE alle sine heyrscharen, Sijne dienaers, ghi die sine welbehaghen doet.
22 Looft den HERE alle sine wercken in alle plaetsen sijnder heerschappien, Looft den HERE mijne siele.

¶ Den .C.iiij. Psalm. Benedic anima.
1 Ga naar margenoot+LOoft den HERE mijne siele, HERE mijn God, ghi sijt seer heerlick gheworden,
2 Lof ende cieragie hebt ghi aengedaen, Ghi decket v met licht, als met eenen cleede, Ghi breyt den hemel wt ghelijc een tapijte.
3 Gi weluet sijn ouerste met water, Ghy maect v die wolcken tot eenen waghen, ende ghaet op dye vederen des wints.
4 Ghi maect uwe engelen tot winden, ende uwe dienaers tot viervlammen.
5 Ghy die dat aertrijc fundeert op sinen bodem, Dat het altoos ende eewelijc blijft.
6 Metter diepten dect ghi dat, als met eenen cleet, Ga naar margenoot+ Dat wateren ouer die berghen staen.
7 Mer van dyen, uwen schelden vlyen si, Vander stemmen des donders varen si daer henen.
8 Dat die berghen hooch te voorschijn gaen, ende dye breeden hen onderwaerts setten, totter plaetsen die ghi hen ghefundeert hebt.
9 Ghi hebt eenen pale ghesedt daer ouer en comen si niet, Ende en moeten niet wederomme dat aertrijcke bedecken.

[pagina *]
10 Ghy laet fonteynen springhen inden valleyen dat die wateren tusschen die berghen henen gaen.
11 Dye alle dieren des veldts drincken, Ende dye wilde ezels haren dorste blusschen.
12 Aenden seluen woonen dye vogelen des hemels, ende singhen onder die tacken.
13 Ghi maect die bergen vochtich van bouen, Dat lant werdt vol vruchten uwer wercken.
14 Ga naar margenoot+Ghi laet hoy wassen voor dye beesten, ende saet door arbeyt der menschen, Dat ghy broot wt der aerden bringen soudt.
15 Ende dat den wijn smenschen herte verblijde, ende sine gedaente blincke van olie, Ende dat broot smenscen herte stercke.
16 Dat dye boomen des HEREN genoech hebben die cederboomen Libanon die hi geplant heeft.
17 Aldaer nestelen die vogelen, ende die reygher heeft op die Dennenboomen sine wooninghen.
18 Die hooghe berghen sijn der steenbocxkens toeulucht, maer die steenclouen der conijnen.
19 Ghi maect dye mane datmen die feesten daer nae rekent, die sonne weet haren onderganck.
20 Ghi maect duysternisse dat het nacht worde, dan roeren hen alle wilde dieren.
21 Die ionge leeuwen die daer briesschen na den roof, Ende haer spijse soecken van Gode.
22 Maer als die sonne opghaet, heffen si hem daer af Ga naar margenoot+ Ende ghaen liggen in haer wooningen.
23 So gaet dan die mensche wt, aen sinen arbeyt, ende aen sijn ackerwerc tot sauonts toe.
24 HERE hoe sijn uwe wercken so menigherley, ghy hebtse alle wijslic gemaect, Ende dye aerde is vol uwer besittinghe.
25 Dye zee dye so groot ende wijdt is daer wriemelet dat nyet te tellen en is, Beyde groote ende cleyne dieren.
26 Aldaer ghaen dye schepen, Daer is Leuiathan dyen ghy ghemaect hebt, dat hy daer inne spelen soude,
27 Sy wachten alle nae v, dat ghi hen spijse sout gheuen tot sijnder tijt,
28 Ghy geeft hen, so vergaderen si, Ghi doet uwe handt open soo werden si met goede versaet
29 Verbercht ghi v aensicht so verscricken si, Ghy neemt wech haren aseme, soe vergaen si ende comen weder in haren stof.
30 Ghi laet wt uwen Ga naar margenoota aseme, so werden si gescapen, Ende vernieuwet dat aensiene der aerden.
31 Dye eere des HEREN si eewich, dye HERE verblijdt hem sijnder wercken.
32 Hy aenschouwet dye aerde, so beuet si, Hi tast die bergen aen, so rooken si.
33 Ic wil den HERE singhen bi mijnen leuen, Ende mijnen God lof singhen also lange als ic ben.
34 Mijne redene moet hem wel beuallen, Ic verblijde my vanden HERE
35 Der sondaers moet een eynde werden opter aerden, ende der godloser tot dat si nyedt meer daer en sijn, Louet den HERE mijne siele Haleluya.

¶ Den .C. ende .v. Psalm. Confitemini domino.
1 Ga naar margenoot+DAncket den HERE ende aenroept sinen name. Maect kenlic sine doen, onder den volcken.
2 Singhet van hem ende louet hem, Spreect van alle sine wonderen.
3 Beroemet sinen heylighen name, dat herte der geenre die den HERE soecken verblijden hen.
4 Vraget na den HERE, ende na sijnder stercheyt Soecket sijn aensicht alle tijdt.
5 Ghedenct sijnder wonderlijcker wercken dye hi gedaen heeft, sijnder wonderlicheden, ende ordelen sijns monts,
6 Ghi dat saet Abrahams sijns knechts, Ghi kinderen Iacob sijns wtuercorene
7 Hi is dye HERE onse God, Sijne oorde-len sijn in allen landen.
8 Hi ghedinct eewelic zijns verbonts, dyes woort dat hy geboden heeft op duysent leden.
9 Dat hi gemaect heeft met Abraham, ende des eets met Isaac
10 Ende stelde dat selue Iacob tot eenen rechte, Ende Israel tot eenen eewigen verbont.
11 Ende sprack, v wil ic dat lant Canaan geuen, dat snoer ws erffenisse.
12 Ga naar margenoot+Doen si zeer cleyne volcken waren int ghetal, ende vreemdelinghen daer inne.
13 Ende si trocken van volc tot volc, Vanden eenen conincrijck totten anderen volcke.
14 Hi en liet gheenen mensche hen leet doen, ende strafte Coninghen om haren wille
15 En tastet mijne gesalfde nyet aen, ende en handelt mijne propheten niet qualick.
16 Ende hi liet eene dierte int landt comen, ende ontrac alle prouisie des broots.
17 Hy seynde eenen man voor hem wech, Ioseph werdt tot eenen knechte vercocht.
18 Si dwongen sine voeten inden stock Ga naar margenoota ysere ghinc door sine siele.
19 Totter tijt toe dat sine woort quam, ende die redene des HEREN hem hoochlick verlichtede.
20 Doen seynde die coninc, ende liet hem los geuen, dye Heere ouer volcken hiet hem wt laten.
21 Ga naar margenoot+Hi sette hem tot eenen Heere ouer sine huys, tot eene heerscap ouer alle sine besittinge
22 Dat hy sine vorsten soude castiende onderwisen na sinen wille, ende sine ouden wijs soude maken.
23 Ende Israel track in Egipten, ende Iacob wert een vreemdelinc inden lande Ham.
24 Ende hi liet sine volck seer vruchtbaer zijn, Ende maectese seer machtigher dan hare vyanden.
25 Hy veranderde der gheender herte dat si op zijne volck gram worden, ende bedriechlijck handelden met sinen knechten.
26 Hi seynde sinen knecht Moysen, Aaron dyen hy hadde vercoren,
27 Dye selue deden sine teekenen onder hem, Ende sine wonderen inden lande Ham.
28 Hi liet duysternisse comen, ende maectet duyster, Ende en waren niet ongehoorsaem sinen woorden
29 Hy veranderde haer water in bloet, Ende doode hare visschen.
30 Haer lant wriemelde vorsscen wt, ooc inden cameren haerder coningen.
31 Hy sprack, doen quamen quade wormen, Luysen in allen haren palen
32 Hy ghaf hen hagel tot reegen, Vier vlammen in haren lande
33 Ende sloech hare wijnstocken ende vijchboomen, Ga naar margenoot+ Ende brac die boomen te stucken in haren palen.
34 Hy sprac, doen quamen sprinchanen, ende rupsenen, ende derseluer sonder ghetal.
35 Ende dye aten allet grasch in haren lande, Ende aten dye vruchten in haren velde.
36 Ende sloech alle eerst gheboorte in haren lande, Alle eerstelinghen haers vermoghens,
37 Ende leydese wt met siluer ende gout, Ende daer en was geen onstercke onder haren stammen.
38 Egipten waert blijde dat si wtrocken, Want hare vreese was op hen gheuallen.
39 Hy breede eene wolcke wt, tot eenen decsel. Ende vier des snachts om te lichten,
40 Si baden doen quamender quackelen, ende hy versadese met hemels broot
41 Hy opende den steen, daer vloten wateren wt, Also dat dye beke in die dorre woestine liep.
42 Want hy gedacht sijns heylichs woorts Abraham sinen knechte gesproken
43 Also leyde hy zijn volck wt met bliscappen, ende met genoechte sine wtuercorene.
44 Ende gaf hen die landen der heydenen, Daer si die arbeyden der volcken in namen.
45 Op dat si sine seden souden houden, ende sine wetten bewaren. Haleluya.

¶ Den .C. ende .vi. Psalm, Confitemini domino.
1 Ga naar margenoot+DAncket den HERE want hi is vriendelic Ende sine goetheyt duert eewelijck.
2 Wye wil dye machticheden des HE-
[pagina *]
REN wt spreken? Ende luyde maken alle sine louen.
3 Wel den ghenen dye dat oordele bewaren, Ende doen gerechticheyt alle tijt.
4 Ga naar margenoot+HERE gedinct mijns na uwen goeden wille, dyen ghy tot uwen volck hebt, Besoect ons met uwe salicheyt.
5 Dat wy beschouwen dat goet uwer wtuercorene, ende ons verblijden in dye blijscappe ws volcx, ende my beroeme met uwen Ga naar margenoota erfdeele.
6 Wi hebben ghesondicht met onsen vaderen, Wi hebben mishandelt ende godloos geweest.
7 Onse vaderen in Egipten en verstonden uwe wonderen nyet, Sy en gedachten uwer groter goetheyt nyet, ende waren ongehoorsaem aen dye zee, te weten aen die roode zee,
8 Maer hi hilp hen om zijns naems wille dat hi sine machticheit bekent soude maken.
9 Ende hi berispte dye roode zee, doen wart si drooch Ende hi leydese door die diepten gelijc in dye woestine
10 Ende hielp hen vander handt, des gheens dyese haette, ende hi verlostese vander hant des viants.
11 Ende hy bedecte hare wederpartijders met watere, datter nyet een ouer en bleef
12 Doen geloofden si aen sine woorden, ende songen sinen lof.
13 Maer si vergaten vollic sijnder wercken, si en verbeiden sinen raet nyet.
14 Ga naar margenoot+Ende si worden lustende inder woestijnen, ende tempteerden God in die wildernisse.
15 Maer hy ghaf hen hare bedde, Ende seyndede genoech na haren wille,
16 Ende si verwecten Mose inden leger, Aaron den heyligen des HEREN
17 Die aerde dede haer open ende verslont Dathan, ende bedecte die vergaderinge Abiram
18 Ende vier wert onder hare vergaderinghe ontsteken, Die vlamme verbernde die Godlose.
19 Sy maecten een calf in Oreb, ende aenbaden dat ghegoten beelt.
20 Ende veranderden hare eere In een gelijckenisse eens osschen dye grasch etet.
21 Sy verghaten Gods haers salichmakers, Dye so grote dinghen in Egypten gedaen hadde.
22 Wonderlicheden inden lande Ham, Ende veruaerlijcke wercken aen die roode zee.
23 Ende hi sprac, dat hijse vernielen soude, en hadde Mose zijn wtuercorene niet gestaen voor hem, tegen den bruecke. Dat hy sine verbolgentheyt af soude keeren, op dat hi nyet verderuen en soude.
24 Ende si verachteden dat edele lant, Sy en geloofden sinen woorden niet.
25 Ende murmureerden in hare tenten Sy en gauen der stemmen des HEREN gheen ghehoore.
26 Ende hi hief sine hant op tegen hen, Dat hise neder soude slaen inder woestijnen.
27 Ga naar margenoot+Ende hare saet onder dye heydenen soude werpen ende verstroyense in dye landen.
28 Ende si hingen hen aenden Baal Peor, ende aten vanden offerhanden der dooden,
29 Ende vertoornden hem met haren doene, Doen rees dye plage ooc onder hen.
30 Doen trac Pinehas toe, ende slichte die sake, Doen wert die plage gekeert.
31 Ende het wert hem gerekent tot gerechticheyt, voorder ende voorder eewelic
32 Ende si vertoornden hem aent twist water, Ende het ginc Mose qualic om haren wille,
33 Want si waren sinen gheest ongehoorsaem, Dat hi door sine lippen seynde.
34 Dat si nyet vernielen en souden die volcken Daer af hen die HERE geseyt had.
35 Ende si mengden hen onder die heydenen, ende leerden hare wercken
36 Ende dienden haren goykens, Die waren hen tot verargeringe.
37 Ende si offerden hare sonen, Ende hare dochteren den veltduuelen.
38 Ende verstorteden onschuldich bloet, dat bloet haerder sonen ende haerder dochteren, dye si offerden den goykens Canaan, Alsoo dat dat lant met bloetschelden beulect wert.
39 Ende veronreynichden hen met haren wercken, Ende hoereerden met haren doene.
40 Doen verbolch dye toornicheyt des HEREN, ende creech een afgrijselicheyt aen sinen erfdeele.
41 Ende gafse in dye handen der heydenen, Dat ouer hen heerscapten die op hen gram waren
42 Ende hare vyanden benaudense, ende worden verootmoedicht onder haren handen
43 Hy verlostese dicwile, Mer si worden ongehoorsaem met haren voornemen, ende worden neder door hare misdaet.
44 Ende hi sach haren noot aen doen hi haer clage hoorde,
45 Ende gedacht voor hen op zijn verbont, Ende het berouwede hem na sine grote goetheyt.
46 Ende lietse ter ontfermherticheyt comen, Voor alle diese gheuanghen hadden.
47 Helpt ons HERE onse God, Ende bringt ons te samen wt den heydenen, Dat wi dancken uwen heyligen name, ende beroemen v lof
48 Gelooft si dye HERE dye God Israel van eewicheyt in eewicheyt, ende allet volc segge Amen, Haleluya.

¶ Den .C.vij. Psalm. Confitemini domino.
1 Ga naar margenoot+DAncket den HERE want hi is vriendelic, ende sine goetheyt duert eewelick
2 Segget ghy die verlost zijt door den HERE Die hi van des vyants hant verlost heuet,
3 Ende dye hy wten lande te samen gebracht heeft van oosten, van westen, van zuyden ende vander zee
4 Die ghaen dolen in die woestine in ongebaenden weghen, Ende en vinden geene stadt daer si woonen
5 Hongerich ende dorstich, ende hare siele wert madt
6 Ende si crijsschen totten HERE in haerder noot, Ende hi verlostese wt haren benautheden.
7 Ende hi leydese eenen rechten wech dat si souden gaen totter stadt daer si woonen.
8 Sy dancken den HERE om sine goetheyt, Ga naar margenoot+ Ende sine wonderlicheden aenden kinderen der menschen.
9 Want hi versadet die dorstige siele, Ende vullet dye hongerige siele met goede.
10 Die daer sitten in duysternisse ende donckerheyt geuangen in allendicheyt ende ysere.
11 Daerom dat si der redene Gods onghehoorsaem sijn, Ende lasteren den raedt des alderhoochsten.
12 Ende hi verootmoedighet haer herte met ongheluck, Dat si ontsterck werden ende gheen hulpe en hebben.
13 Ende si riepen totten HERE in haerder noot ende hi hielpse wt haren benautheden.
14 Ende leydese wt den duystere ende donckere, ende schoordet hare banden.
15 Si dancken den HERE om sine goetheit ende om sine wonderlicheden aen der menschen kinderen.
16 Ga naar margenoot+Want hy breect te stucken metalen dueren, ende slaet in stucken yseren grendelen.
17 Dye sotten werden verootmoedicht om des weechs wille haerder ouertredingen, ende om haerder misdaet wille.
18 Hare siele walget van alle spijse, ende comen vast aen die poorten des doots.
19 Ende si crijsscen totten HERE in haerder noot, ende hy helpt hen wt haerder benautheden.
20 Hy seynt sijn woort ende maectse gesont ende verlostese van haren verderuen,
21 Sy dancken den HERE om sine goetheyt, ende om sine wonderen aenden kinderen der menschen
22 Ende offeren dancoffer ende vertellen sine wercken met pruetsheit
23 Die met scepen opt zee varen, ende bedrijuen hare hanteringhe in groten wateren
24 Die sien des HEREN wercken, ende sine wonderlicheden int diepe.
25 Hi spreect dan gaet ligghen den wint des onweders, ende zijn baren verheffen hen.
26 Dan varen si ten hemel ende varen inden afgront hare siele wert in ongeualle versaecht.

[pagina *]
27 Si tumelen ende waggelen ghelijc eenen dronckenen, ende alle haer wijsheyt is verslonden
28 Ende si roepen totten HERE in haerder noot, ende hi leydese wt haren benautheden,
29 Hy maect dat onweder stille, dat hare baren hen legghen.
30 Dan werden si blijde, dat stille geworden is, ende leydtse totter hauene daer si willen.
31 Sy dancken den HERE om sine goetheyt, ende om sine wonderlicheden aen der menschen kinderen,
32 Ga naar margenoot+Ende verheffen hen onder die gemeynte des volcx, ende si beroemen hen op den setel der ouders.
33 Die de beke tot eender woestinen maect, ende die water aderen verdroghen laet.
34 Een vruchtbaer lant in een onuruchtbaer, Om der boosheit wille der geender die daer inne woonen.
35 Hy maeckt van eender woestijnen een staende water, ende een dorre landt tot water aderen.
36 Ende stelt die hongerige daer, Dat si een stadt toemaken om te wonen
37 Ende ackeren sayen, ende wijnbergen planten, ende vruchte des incomens maken
38 Ende seegentse, ende vermenichfuldichtse te male seer, ende en laet haers vees nyet luttel sijn.
39 Mer haerder wert weyniger, ende werden neder gedruct vanden dwanc des quaets, ende vanden ongeualle
40 Hy scuddet verachtinge op die princen, ende doetse dolen op den onwech daer geen bane en is
41 Ende bescuddet den Ga naar margenoota armen van allendicheit, ende maect hem gelijc een cudde schapen in vele geslachten.
42 Die oprechtighe sullen haren lust sien, ende hen verblijden, ende alle onrecht sal sinen mont toe moeten houden,
43 Wie is wijs ende behout dit, So sullen si verstaen die goetheyt des HEREN.

¶ Den .C. ende .viij. Psalm Dauids. Paratum cor meum.
1 Ga naar margenoot+GOd mijne herte is bereyt, Ic wil singen
2 ende dichten mijne eere oock.
3 Wel op psalter ende harpe, Ic wil op zijn metter dageraet.
4 Ic wil v dancken HERE onder den volcken, Ick wil v lof singhen onder die lieden.
5 Want uwe goetheydt is groot tot aenden hemel, ende uwe trouwe tot aen dye wolcken.
6 Verheft v God ouer dye hemelen, ende uwe eere ouer alle lant,
7 Op dat uwe lieue vrienden verlost werden, helpet met uwer rechter hant ende antwoort my.
8 Ga naar margenoot+God spreect in sinen heylichdom, Ic ben blijde ende wil Sichem wt deelen, ende dat dal Suchoth wt meten.
9 Gilead is mijne, Manasse is ooc mijne, ende Ephraim is die stercheit mijns hoofts, Iuda is mijn leytsman.
10 Moab is mijnen waschpot, Ic wil mijne schoenen ouer Edom werpen, Ouer die Philisteen wil ick iuychen.
11 Ga naar margenoot+Wye sal my voeren in dye vaste stadt, wye sal my leyden in Edom.
12 En hebt ghy o God ons nyet verstooten, ende en trect nyet wt Godt met onsen heyre?
13 Doet ons bistant inder noot, Want menschen hulpe is te vergheefs.
14 Door Gode willen wy stercheyt bewijsen, Hy sal onse vyanden onder treden.

¶ Den .C. ende .ix. Psalm Dauid Deus laudem.
1 Ga naar margenoot+GOd mijns loofs, en swiget nyet, want die quade monden der godloser hebben hen ouer my open gedaen,
2 ende spreken tegen my met valschen tongen
3 Ende beclappen my met hatighen woorden in allen plaetsen, Ende strijden tegen my sonder sake.
4 Daer voor dat icse beminne, sijn si teghen my, Maer ick badt.
5 Si doen my quaet voor goet, Ende hate voor liefde.
6 Stelt godloose ouer hen, ende een wederpartijder moet tot zijnder rechter hant staen.
7 Als hi geuonnist wert, moet hi verdoemt wtgaen, Ende sijn ge-bet moet sonde sijn.
8 Sijnder daghen moeten weynich werden, ende zijn officie moet een ander ontfaen.
9 Sine kinder moeten weesen werden, ende sijn wijf een weduwe
10 Ga naar margenoot+Sine kinderen moeten ongestadich sijn, ende broot bidden, ende soecken om dat haer huysinge verstoort is.
11 Die woeckenaer moet wtsuyghen al wat hi heuet, ende vreemde moeten sinen arbeyt roouen.
12 Ende daer en moet nyemant sijn dye hem weldaet bewijse, ende nyemant en ontferme hem zijnder weesen.
13 Sine nacomelingen moeten wtgeroeyt werden, Sinen name moet in een lit onderghaen
14 Sijnder vaderen misdaet moet ghedacht werden voor den HERE, ende zijnder moeder sonde en moet nyet wt gheblust werden.
15 Si moeten voor den HERE zijn altoos, ende hare gedachtenisse moet wt gheroeyt werden opter aerden
16 Daerom dat hi nyet en ghedachte dat hy weldaet bewesen had, ende veruolchde den allendigen ende armen, ende dyen met bedroefder herten, dat hi hem dooden soude.
17 Ende hi vloect geerne, mer dat sal hem comen, Hy en wilde nyet segenen, si sal ooc verre genoech van hem blijuen,
18 Ga naar margenoot+Ende hy trac aen den vloecke ghelijc zijn hemde, ende is in sine inwendicheyt gegaen ghelijc water, ende gelijc olie in sine gebeenten.
19 So werde si hem ghelijck een cleedt, dat hi aen hebbe, ende een gordele daer hi hem altoos mede gordet.
20 Also geschiede dengenen vanden HERE, dye my tegen sijn, ende spreken quaet tegen mijne siele
21 Mer ghy HERE HERE doet met my om ws naems wil, Want uwe goetheyt is lieflic, Verlost my.
22 Wandt ic ben arm ende allendich, Mijn herte benauwet hem in my.
23 Ic gae wech gelijc een schaduwe daer henen vaert, ende werde wtghestooten, gelijc die sprinchanen.
24 Ga naar margenoot+Mijne knyen sijn onsterc van Ga naar margenoota vasten, ende mijn vleesch is magher, dattet gheen vette en heeft,
25 Ende ic was haren spot, als si my sagen, schudden si haer hooft
26 Staet my bi, HERE mijn Godt, helpt my nae uwer goetheyt.
27 Dat si weten, dat dyt si uwe hant Dat ghi dat gedaen hebt.
28 Vloecken si so seegent ghy rechten si hen op, so moeten si te scanden werden, maer uwe knecht moet hem verblijden.
29 Mijne wederpartijders moeten met smaet aenghedaen werden, ende met haerder scanden gecleet werden als met eenen roc,
30 HERE ic wil v neerstelic dancken met mijnen monde, Ende v beroemen onder velen.
31 Want ghi staet den armen Ga naar margenootb ter rechter hant, dat hi sine siel soude helpen vanden rechteren

¶ Den .C. ende .x. Psalm Dauid. Dixit dominus.
1 Ga naar margenoot+DIe HERE sprack tot mijnen HERE, sittet tot mijnder rechter hant, Tot dat ic uwe vyanden tot eender scabelle uwer voeten legge.
2 Dye HERE sal dye roede uwer stercten seynden wt Zyon, heerscappet onder uwe vyanden
3 V volc sal willichlijck daer zijn inden dage uwer macht in heiligen cieragien wt moeders lichaem metter dageraet coemt v den dauwe uwer geboorten
4 Die HERE heuet gesworen ende het en sal hem niet berouwen, ghi zijt een priester inder eewicheyt, na die wijse Melkizedek
5 Ga naar margenoot+Die HERE tot uwer rechter hant, sal te stucken smiten die coningen inden dage sijnder gramscappen.
6 Hi sal oordelen onder die heydenen, hi salt vol dooder lichamen maken, Hy sal te stucken smijten dat hooft ouer veel landen.
7 Hi sal drincken vander beken opten wech, daerom sal hi dat hooft opwaerts heffen.

¶ Den .C. ende .xi. Psalm. Confitebor.
1 Ga naar margenoot+HERE ic wil v dancken wt geheelder herten, Inden raet der oprechtiger, ende inder gemeynten.
2 Groot sijn die wercken des HE-
[pagina *]
REN, wtgesocht allen die lust daer toe hebben.
3 Den sanc ende cieragie is sijn werc, ende zijn gerechticheyt blijft eewelic.
4 Hi heeft een gedenckenisse gemaect van sinen wonderlicheden, Die genadige ende ontfermhertige HERE.
5 Hi heeft spise gegeuen den genen die hem vreesen, Hi ghedenct zijns verbonts eewelic.
6 Ga naar margenoot+Hi sal die cracht sijnder wercken sine volcken te kennen geuen, Op dat hi hen die Ga naar margenoota erffenisse der heydenen soude gheuen.
7 Die wercken zijnder handen zijn waerheyt ende oordeel, Alle sine geboden zijn stantuastich.
8 Si werden onderhouden altoos ende eewelic, Ende gemaect warachtich ende recht.
9 Hi heeft een verlossinghe gesonden sinen volcke, sine verbont geboden eewelic, heylich ende veruaerlijck is sinen naem.
10 Dye vreese des HEREN is een beginsel der wijsheyt, sine verstant hebben alle die daer na doen, Sinen lof blijft eewelijck

¶ Den .C. ende .xij. Psalm. Beatus vir. Haleluya.
1 Ga naar margenoot+WEl dyen die den HERE vreest Die groten lust heeft aen sine geboden.
2 Dyes saet sal machtich zijn opter aerden, Dat geslacht der oprechtigher sal gheseeghent worden.
3 Rijcdom ende volheyt sal in sijn huys zijn, Ende sine gerechticheit blijft eewelijc.
4 Den oprechtigen gaet dat licht op in duysternissen, Van den genadigen, ontfermhertigen, ende gerechten.
5 Een vrome man is ontfermhertich, ende leenet geerne, Hi deelet sijn woorden recht wt.
6 Want hi sal eewelic bliuen, Sijns en wert nemmermeer vergeten.
7 Voor quaet geruchte en vreest hy nyet, Sine herte is bereet op den HERE te hopen.
8 Ga naar margenoot+Sijn herte is getroost ende en vreest niet, Tot dat hi sinen lust aen sine vyanden siet.
9 Hy stroyt wt ende gheeft den armen, sine gerechticheyt blijft eewelick, Sinen hoorne wert verhooget met eeren.
10 Dye godlose salt sien, ende tsal hem verdrieten, Sinen tanden sal hi te samen biten ende tsal vergaen Want die begeerte der godloser sal verloren werden.

¶ Den .C. ende .xiij. Psalm. Laudate pueri. Haleluya.
1 Ga naar margenoot+LOuet hem ghi knechten des HEREN. Looft den name des HEREN Ghelooft si sinen name,
2 Van nv aen tot inder eewicheit,
3 Vanden opghanck der sonnen tot haren onderghanck toe, Si gelooft den name des HEREN.
4 Die HEERE is verhooghet ouer alle heydenen, Sijne eere is bouen die hemelen.
5 Wye is gelijc dye HERE onse God? die so hooch sidt. Ende hier beneden sit, in hemel ende in aerde,
6 Die den cleynen oprechtet wt den stof ende verhooget den armen wt den dreck.
7 Dat hy hem late woonen, biden princen, biden princen zijns volcx.
8 Dye dye onuruchtbaer inden huyse wonen doet, Dat si een vrolijcke kinder moeder is. Haleluya.

¶ Den .C. ende .xiiij. Psalm In exitu Israhel.
1 Ga naar margenoot+DOen Israel wt Egipten troc, dat huys Iacob wt den vreemden volcke.
2 Doen werdt Iuda zijn heylichdom, Israhel zijn heerschappie,
3 Die zee sacht ende vloot, die Iordaen keerde haer te rugghe.
4 Die berghen huppelden ghelijc dye rammen Die hueuelen gelijc die ionghe scapen.
5 Wat was v ghy zee, dat ghi vloot? ende ghy Iordane dat ghy te rugghe keerdet?
6 Ghi bergen dat ghi opsprongt gelijc die rammen? Ghi hueuelen ghelijc dye ionghe scapen?
7 Voor den HERE beuet dye aerde, voor den God Iacob.
8 Dye den keye verandert in een staende water, Ende die steenen in water fonteynen.

Den .C. en .xv. Psalm. Non nobis.
1 Ga naar margenoot+NIet ons HERE nyet ons, mer dijnen name gheeft dye eere, Voor uwe goedtheyt ende trouwe.
2 Waerom sullen die heydenen seggen, Waer is nv haer God
3 Maer onse God is inden hemele, Hi doet so wat hem ghelust.
4 Mer der gheender goykens zijn siluer ende gout, Wercken van menschen handen.
5 Si hebben monden ende en spreken nyet Si hebben ooghen ende en sien nyet.
6 Sy hebben ooren ende en hooren nyet, Si hebben nuesen, ende en riecken nyet.
7 Sy hebben handen ende en grijpen nyet, Voeten hebben si ende en gaen niet, Ga naar margenoot+ Ende en spreken nyet door haren hals.
8 Dye sulcke maken zijn ooc also, ende alle dye daer op hopen.
9 Maer Israhel hope op den HERE, Dye is haer hulpe ende schilt:
10 Dat huys Aaron hope op den HEERE, Die is haer hulpe ende schilt.
11 Die den HERE vreesen, hopen ooc opten HERE, Dye is haer hulpe ende schilt
12 Dye HERE gedenct onser ende sal ons seeghenen, Hy sal seeghenen dat huys Israhel, Hy sal seegenen dat huys Aaron.
13 Ga naar margenoot+Hy sal seegenen die den HERE vreesen, si sijn cleyn oft groot.
14 Dye HERE sals meer doen ouer v, ouer v ende uwe kinderen
15 Ghy sijt dye gheseeghende des HEREN, Dye hemel ende aerde ghemaect heeft.
16 Den hemel alder hemelen is des HEREN, maer dye aerde heeft hi den kinderen der menschen ghegheuen,
17 Die Ga naar margenoota dooden en sullen v HERE nyet louen, noch dye onderwaerts varen in dye stilte.
18 Maer wy louen den HERE, Van nv aen tot inder eewicheyt.

¶ Den .C. ende .xvi. Psalm. Dilexi quoniam. Haleluya.
1 Ga naar margenoot+IC heb lust, dat die HERE die stemme mijns smeekens hoort.
2 Dat hy zijn oore tot my neyghet, ende ic wil bi mijne leuen aenroepen
3 Stricken des doots hebben my omuangen, ende benautheden der hellen hebben my gheraect, noot ende leet vant ick
4 Ende ick aenriep den name des HEREN, O HEERE verlost mijne siele.
5 Ga naar margenoot+Ghi genadige HERE ende Ga naar margenoota gerechtige, ende onse ontfermhertige God.
6 Dye HERE bewaert die eenuuldige Doe ic vermindert wert, hilp hi mi.
7 Keert v weder mijne siele tot uwer rusten, Want die HERE heeft v weder op gheholpen
8 Want ghi hebt mijne siele wt den doot getrocken, Mijn ooghe vanden tranen, mijnen voet vanden slipperen.
9 Ic wil wandelen voor den HERE, inden lande der leuender.

Den .c.xvij. Psalm. Credidi prop.
1 Ga naar margenoot+IC gelooue daerom spreke ic, mer ic ben zeer verootmoedicht.
2 Ick sprac in mijnen versagen Alle menschen zijn luegenaers
3 Wat sal ic den HERE vergelden, voor alle sine weldaden, aen my?
4 Ick wil den kelck der salicheit nemen, Ende des HEREN name aenroepen.
5 Ic wil mijne geloften betalen voor alle zijn volck,
6 Hoe dierbaer is den doot zijnder heyligen voor den HERE.
7 O HERE ic ben v knecht, ic ben v knecht uwer maerten sone, Ghi hebt mijn handen ontlosset.
8 Ga naar margenoot+V wil ic dancoffer offeren, ende des HEREN name aenroepen.
9 Ic wil mijne ghelooften den HERE betalen, voor alle sine volc.
10 In die houen aen dye huysen des HEREN, In v Ierusalem Haleluya.

¶ Den .c. ende .xviij. Psalm. Laudate dominum.
1 Ga naar margenoot+LOuet den HERE alle Ga naar margenoota heidenen, prijset hem alle volcken.
2 Want sine goetheyt ende trouwe gewerdet ouer ons inder eewicheyt, Haleluya.


[pagina *]
¶ Den .C. ende .xviij. Psalm. Confitemini.
1 Ga naar margenoot+DAncket den HERE dat hy so vriendelic is, ende dat sine goetheit eewelic duert
2 Israel segge nv, dat sine goetheydt eewelic duert.
3 Dat huys Aharon segge nv, dat sine goetheit eewelic dueret
4 Die den HERE vreesen segghen nv, dat sine goetheit eewelic duert.
5 Inder benautheyt aenriep ic den HERE, ende die HERE verhoorde mi in wijder ruymte.
6 Die HERE is met my, Ic en vreese niet wat mi dye mensce doet.
7 Dye HERE is met my, om my te helpen, Ende ic wil mijnen lust sien aen mijne vyanden
8 Het is beter op den HERE betrouwen, dan hem verlaten op menschen,
9 Het is beter op den HERE betrouwen, dan hem verlaten op princen.
10 Alle heydenen hebben my omuaen, Mer inden name des HEREN wil icse verdoen
11 Ga naar margenoot+Sy hebben my al omme ende omme omuaen, Mer inden name des HEREN wil isce verdoen.
12 Si hebben mi omringt gelijc die byen, si zijn gebluscht met vier inden doornen, Mer inden name des HEREN wil icse verdoen.
13 Men stiet my dat ic vallen soude, Mer die HERE hielp my.
14 Die HERE is mijne stercheyt, ende mijnen psalm, ende mijne salicheyt.
15 Daer is een stemme van blijscappen ende salicheyts inden tenten der gherechtigher, die rechte hant des HEREN bewijset stercheyt.
16 Die Ga naar margenoota rechte handt des HEREN is verhoget, die rechte hant des HEREN bewijset stercheyt,
17 Ga naar margenoot+Ick en sal nyet steruen mer leuen, ende vertellen dat werc des HEREN.
18 Die HERE castijt mi wel, Mer hy en geeft mi den doot nyet ouer,
19 Doet my Ga naar margenootb open die poorten der gerechticheyt, dat ic daer in gae ende den HERE dancke.
20 Dat is die poorte des HEREN, Die gerechtige sullen daer inne gaen
21 Ic dancke v dat ghy my verhooret, ende zijt mijne salicheit.
22 Den steen dye de Ga naar margenootc timmerlieden verworpen, is tot eenen hoocsteen geworden
23 Dat is vanden HERE geschiet, ende het is een wonder voor onse oogen,
24 Dat is den dach dien die HERE maect, Laet ons verbliden ende vrolijc daer inne zijn,
25 Ga naar margenoot+O HERE helpt, O HERE laet wel gelucken,
26 Gelooft si dye daer comt inden name des HEREN Wy seegenen v vanden huyse des HEREN
27 Die HERE is God ende verlicht ons, Verciert die feeste met meyen tot aen die hoornen des outaers
28 Ghy zijt mijn God ende ic dancke v Mijn God, ic wil v verhoogen.
29 Dancket den HERE dat hy vriendelic is, ende sine goetheit dueret eewelijck,

¶ Den .C. ende .xix. Psalm. Beati immaculati.
1 Ga naar margenoot+WEl den ghenen dye ombesmet sijn op den wech, Die in die wedt des HEEREN wandelen.
2 Wel den genen dye sine getuygenissen behoeden, dye hem van geheelder herten suecken
3 Wandt die quaetdoenders en wandelen niet op sine wegen
4 Ghy hebt geboden neerstelijc te houden, so wat ghy geboden hebt,
5 O oft mijne wegen gerechtet worden, te houden uwe rechten.
6 Dan en soude ic nyet te schanden werden, als ick op alle uwe geboden schouwe.
7 Ick dancke v met oprechter herten, dat ghi my leert die oordelen uwer gerechticheit.
8 Vwe rechten wil ick houden, En verlaet my niet so altemale. ¶ In quo corrigit,
9 Ga naar margenoot+UVaer mede sal een iongelinc sinen wech reynigen, Als hi hem hout na uwe woorden
10 Ick heb v ghesocht wt geheelder herten, en laet my uwer geboden nyet missen,
11 Ic heb uwe reden in mijnder herten verborgen, Op dat ic tegen v niet en sondige.
12 Gelooft zijt ghi HEERE, Leert my uwe rechten.
13 Ic wil met mijnen lippen vertellen alle oordelen ws monts.
14 Ic verblijde my inden wech uwer getugenissen, als ouer alderhanden rijcdom
15 Ick spreke so wat ghy beuolen hebt, Ende schouwe op uwe paden,
16 Ic heb lust aen uwen rechten, ende ic en vergete uwer woorden nyet. ¶ Retribue seruo.
17 Ga naar margenoot+HElpt uwen knecht weder te recht, dat ick leue, ende uwe woorden houde,
18 Opent mi die oogen dat ic sie dye wonderlicheden aen uwe wet
19 Ic ben een gast opter aerden, en verbercht uwe geboden nyedt voor my.
20 Mijn siele is te stucken gemalen, van verlangen, na uwer oordelen altijt.
21 Ghi sceldet die stoute, dat veruloect zijn die uwer geboden gemissen.
22 Keert van my smaet ende verachtinge, want ic beware uwe getugenissen
23 Dye princen sitten oock ende spreken tegen my, mer uwen knecht spreeckt van uwen rechten.
24 Ic hebbe lust aen uwe getugenissen die zijn mijne raetslieden. ¶ Adhesit pauimento.
25 Ga naar margenoot+MIne siele cleeft aent stof, Maect my leuende nae uwen woorde.
26 Ick heb mijn weghen vertelt, ende ghy antwoort my,
27 Leert mi uwe rechten. Onderwijst my den wech dyen ghy beuolen hebt, so wil ic spreken, van uwen wonderen.
28 Mijne siele drupt van droefheydt, recht my op nae uwen woorden.
29 Neemt van my den valschen wech, ende gonnet my uwe wet.
30 Ic heb eenen sekeren wech vercoren, uwe oordelen heb ic voor geset.
31 Ic hange aen uwe getugenissen, HERE en laet my nyet te schandeu werden.
32 Ic loope den wech uwer geboden, Als ghy mijn herte troostet.
33 Ga naar margenoot+HERE gheeft my te kennen den wech uwer rechten, Soo wil ickse bewaren totten eynde toe.
34 Onderwijst my so wil ic bewaren uwe wet, ende wilse houden wt gheheelder herten.
35 Leydt my opten padt uwer geboden, Want ic heb lust daer toe.
36 Neycht mijne herte tot uwe getugenissen, ende nyet tot ghiericheyt.
37 Keert af mijne oogen dat si dat ydel nyet en sien, maect mi leuende op uwen wech.
38 Maect stantuastich v redene uwen knecht, dat ic vreese.
39 Keert van my die smaet, die ick ontsie, Want dijne oordelen zijn lieflick.
40 Siet ic begeere so wat ghy beuolen hebt, maeckt my leuende door uwe gerechticheyt. ¶ Adueniat super.
41 Ga naar margenoot+HERE laet uwe goetheyt mi toecomen Dijne salicheyt na uwer redene.
42 Dat ic antwoorden mach mijnen lasteraers, Want ic verlaet my op dijne woorden
43 Ende en neemt nyet van mijnen mondt dat woort der waerheyt so geheelijck Want ic wachte op uwe oordeelen.
44 Ic wil v wet altoos houden, ymmermeer ende eewelick.
45 Ende ick wandele in wijder ruymte, Want ic soecke so wat ghi beuolen hebt,
46 Ic spreke van uwen getuyghenissen voor Coningen, ende ic en scame mi niet.
47 Ende ic hebbe lust aen v geboden, dye ick beminne
48 Ende heffe mijne handen op tot uwen geboden, die ic beminne, ende spreke van uwen rechten. ¶ Memento.

[pagina *]
49 Ga naar margenoot+GHedenct uwen knecht aen v woort op dwelcke ghi my laet hopen.
50 Dat is mijnen troost in mijne allendicheit, Want uwe redenen maken mi leuende.
51 Dye stoute bespotten my alte vele, Mer ic en wijc niet van uwer wedt.
52 HERE ic gedencke v oordelen dye vander werelt aen sijn, ende werde getroost.
53 My grouwelt voor die godlose, Die v wet verlaten.
54 Vwe rechten waren mijnen psalme, inden huyse mijnder wooningen.
55 HERE ic gedencke tsnachts op uwen name, ende houde uwe wet.
56 Dat is my goet, want ic beware soo wat ghi beuolen hebt. ¶ Pars mea.
57 Ga naar margenoot+IC heb geseyt, HERE mijn deel is dat ic uwe wegen houde.
58 Ic smeeke v aensicht van geheelder herten maect mi leuende na uwe redene.
59 Ic ouerdencke mijne wegen, ende ick keere mijne voeten tot uwe getuyghenissen.
60 Ick haeste ende en vertrecke nyet dijne geboden te houden
61 Der Ga naar margenoota godloser verbont beroouet mi, Maer ic en vergete dijne wet niet.
62 Ter midder nacht stae ic op om v te dancken, Ouer die oordelen uwer gerechticheit
63 Ic ben inder gemeynscap alle der geender dye v vreesen, ende houden so wat ghi beuolen hebt.
64 HERE dye aerde is vol dijnre goetheyt, leert my dijne rechten. ¶ Bonitatem.
65 Ga naar margenoot+GHi doet ghoet uwen knechte, HERE nae uwen woorde.
66 Leert my goede seden ende kennisse. Want ic gelooue dijnen gheboden,
67 Eer ick verootmoedicht wert doolde ic, Mer nv houde ick uwe redene.
68 Ghi zijt goet ende vriendelick, leert mi dijne rechten.
69 Die stoute versieren luegenen ouer mi. Mer ick beware van geheelder herten, so wat ghy beuolen hebt.
70 Haer herte is dicke gelijc smeer, mer ic hebbe lust aen uwe wet,
71 Het is my lief dat ghy mi verootmoedicht hebt, op dat ic dijne rechten mach leeren
72 Die wet ws monts is mi lieuer Dan veel stucken gouts ende siluers. ¶ Manus tue.
73 Ga naar margenoot+VWe hant heeft my ghemaect ende bereyt onderwijst my, dat ic uwe geboden leere
74 Die v vreesen die sien my, ende verblijden hen, Want ic wachte op v woort.
75 HERE ic bekenne dat dijne oordelen recht zijn, ende hebt my met trouwen verootmoedicht
76 Vwe goetheyt moet my troosten, Na uwer reden uwen knechte gheschiet,
77 Vwe ontfermherticheyt come tot my dat ic leue, want ick hebbe lust aen dijne wet.
78 Die stouten moeten te schanden werden, dat si my so valschelic neder drucken mer ick spreke van dyen dat ghi mi beuolen hebt,
79 Die v vreesen ende dine ghetuygenissen kennen, moeten hen tot mi keeren. ¶ Defecit
81 Ga naar margenoot+MIinder sielen verlanget na uwe salicheyt Ic hope op v woort.
82 Mijne ooghen versterren hen na uwer spraken ende seggen wanneer troost ghy my.
83 Want ick ben gelijc een wijnflessche inden ruecke. Vwe rechten en verghete ic nyet.
84 Hoe vele zijnder dagen ws knechts, wanneer wildi oordele houden ouer mijne veruolgers.
85 Dye stoute grauen my cuylen dye nyet en zijn na dijne wet.
86 Alle uwe gheboden sijn seker, Si veruolgen mi valschelic, helpt mi.
87 Si hebben mijns schier een eynde ghemaect opter aerden, Maer ic en verlate niet soo wat ghi mi beuolen hebt
88 Maect mi leuende door uwe goetheyt, dat ic die ghe-tuygenisse ws monts houde. In eternum domine
89 Ga naar margenoot+HERE v woort blijft eewelic staende in den hemel.
90 Vwe trouwe duert voorder ende voorder, ghi hebt dye aerde bereyt, ende si blijft staen.
91 Het blijft noch heden ten dage na uwe oordelen,
92 Want het dienet v alle. Waert dat ick nyedt lust en hadde aen v wedt, so verginge ic in mijne allendicheyt.
93 Ic en wil nemmermeer vergeten dat ghi beuolen hebt, want ghi maect mi daer mede leuende.
94 Ic ben uwe, helpet my, want ic soecke so wat ghi beuolen hebt.
95 Die godlose wachten op my, dat si my verdoen souden, Mer ic wercke op dijne getuygenissen.
96 Ick hebbe alles dincx een eynde gesien. Mer v gebot is seer breet. ¶ Quomodo dilexisti.
97 Ga naar margenoot+HOe hebbe ic dijne wet soe lief,
98 Daghelicx spreke ic daer af. Ghy hebt my met dijnen gebode wijser gemaect, dan mijne vyanden zijn, want het is eewelijc mijn.
99 Ic ben cloecker dan al mijn leeraers, want dijn getuygenissen zijn mijn redenen.
100 Ic ben verstandiger dan die ouden, want ic beware so wat ghi beuolen hebt,
101 Ic verbiede mijnen voete alle quade wegen, dat ic v woort soude houden.
102 Ic en wijcke niet van uwen oordelen, want ghi leert my,
103 Hoe soet zijn dijne redenen mijnder kelen, Meer dan huenich mijnen monde,
104 Ic werde verstandich van dyen dat ghi beuolen hebt, daerom hate ic allen valschen wech ¶ Lucerna pedibus
105 Ga naar margenoot+UWe woort is mijns voets Ga naar margenoota keersse, ende een licht op mijnen padt.
106 Ick sweere ende houde dat, Dat ick die oordelen dijnre gerechticheit bewaren wilde
107 Ick ben zeer verootmoedicht, HERE maeckt my leuende na dinen woorde
108 Laet v behagen HERE dye vrywillige offerande mijns monts, ende leert my dijne oordelen.
109 Mijne siele is altoos in mijnen handen, Ende ick en verghete dijnre wet nyet.
110 Dye godlose leggen my stricken, maer ick en dole nyet van dyen dat ghy beuolen hebt,
111 Vwe getuygenissen erue ic eewelic, want si zijn mijns herten genoechte. ¶ Iniquos odio.
112 Ga naar margenoot+IC neyge mijn herte nae uwen rechten altoos ende eewelic
113 Ic hate dye ketters ende beminne v wet.
114 Ghi zijt mijn bescermsel ende schilt, ic hope op v woort.
115 Wijct van mi ghi boosachtighe, Ick wil die geboden mijns Gods bewaren.
116 Onthout my door uwe reden dat ic leue, ende en laet mi niet te scanden werden, ouer mijnen hope.
117 Sterct mi dat ic ghenese, so sal ic gestadelic mijnen lust hebben aen v rechten,
118 ghy vertreet alle die uwe rechten ghemissen, want hare bedriegerie is valscheyt.
119 Ghi doet te niete alle godlose opter aerden gelijck vuylnisse, daer omme beminne ic uwe getuygenissen.
120 Minen vleessche staen hayren te berge van uwer vreese voor uwe oordelen. ¶ Fecit Iustitiam.
121 Ga naar margenoot+IC oeffene oordele ende gerechticheyt, en gheuet my nyet onder den genen die mi onrecht doen.
122 Gelooft voor uwen knecht ten besten dat my die stouten gheen onrecht en doen,
123 Mijne ooghen versterren hen nae uwe salicheydt, ende nae dye redene uwer gerechticheyt.
124 Doet met uwen knechte na uwer goetheyt, ende leert mi uwe rechten
125 Ic ben uwe knecht, onderwijset my dat ic bekenne uwe getuygenissen.
126 Het is tijt dat die HERE daer toe doe, Si laten uwe wedt staen.

[pagina *]
127 Daeromme beminne ic uwe gheboden, bouen goudt ende bouen fijn gout.
128 Daeromme houde ic stracx allet wat ghi oyt beuolen hebt, ic hate allen valscen pat ¶ Mirabilia iuditia.
129 Ga naar margenoot+DIne getuygenissen sijn wonderlic, daeromme bewaertse mijne siele
130 Als uwe woort wt gaet so verlichtet, ende gheuet den eenuuldigen verstant.
131 Ick doe mijnen mont open, ende hale aseme, want ic begheere uwe geboden.
132 Keert v tot mi, ende sijt mi genadich, gelijc ghi pleecht den ghenen die uwen naem beminnen.
133 Rechtet mijne gangen door uwe redene, en laet geen onrecht ouer mi heerscappen.
134 Verlost mi vander menschen onrecht, So wil ic houden dat ghi beuolen hebt,
135 Verlichtet v aenschijn ouer uwen knecht, ende leert mi uwe rechten.
136 Wateruloeden gaen van mijnen oogen, om datmen uwe wet niet en houdt. ¶ Iustus es.
137 Ga naar margenoot+HEERE ghi sijt gerecht, ende v oordeel is recht.
138 Ghi hebt die ghetuyghenissen uwer gerechticheyt, ende dat gelooue scerpelick geboden.
139 Mijn toornige liefde heeft mi schier verdaen, om dat mijn wederpartijders uwer woorden vergeten.
140 Vwe redene is wel gelouttert, ende v knecht bemint die.
141 Ic ben cleyne ende veracht, ic en vergete niet so wat ghi beuolen hebt.
142 Vwe gerechticheit is een eewige gherechticheit, ende uwe wet is gestadich.
143 Benautheyt ende noot hebben mi geraect, mer ic hebbe lust aen uwe gheboden.
144 Die gerechticheyt uwer ghetuygenissen is eewich, onderwijset mi so leue ick. ¶ Clamaui
145 Ga naar margenoot+ICk roepe van gheheelder herten verhoort mi HERE, ic wil uwe rechten bewaren
146 Ic roepe v, helpt mi, So wil ick uwe getuygenissen houden.
147 Ic voorcome inder schemeringe vanden dage ende crijssche, op v woort hope ic,
148 Mijne oogen voorcomen in die vroege wake dat ic van uwen redenen soude tracteren.
149 Hoort mijne stemme na uwer goetheyt HERE maect my leuende na uwen oordele
150 Mijn veruolgers gaen toe moetwillichlic, ende sijn verre van uwer wet.
151 HERE ghi sijt na bi, ende alle uwe geboden sijn gestadich.
152 Ick wiste te voren van uwe ghetuygenisse, Dat ghijse eewelijc ghefundeert hebt. ¶ Vide humilitatem.
153 Ga naar margenoot+SIet mijne allendicheyt, ende verlost mi, helpt mi wt, want ic en vergete uwer wet niet.
154 Voert mijne sake ende verlost my, Maect mi leuende na uwe redene.
155 Die salicheyt is verre vanden godlosen, want si en achten uwe rechten niet.
156 HERE uwe ontfermherticheyt is groot, maket mi leuende gelijc ghy pleecht.
157 Mijnder veruolgers ende wederpartijders sijn vele, mer ic en wijcke niet van uwen getuygenissen.
158 Ic sach die verachters, ende het verdroot mi datse uwe redene nyet en hielden.
159 Siet ic beminne so wat ghi beuolen hebt, HERE maect mi leuende na uwe goetheyt.
160 Van beginne sijn uwe woorden gestadich, Alle oordelen uwer gerechticheyt dueren eewelijc. ¶ Principes.
161 Ga naar margenoot+DIe princen veruolghen mi sonder sake, ende mijn herte vreest voor uwe woorden.
162 Ic verblide mi ouer uwe redene, gelijc eenen die grooten roof vindt.
163 Der luegen ben ic gram, ende hebbe afgrijselicheit daer aen, Mer uwe wet beminne ic.
164 Ic loue v sdaechs seuenwerf om die oordelen uwer gerechticheyt.
165 Groten vrede hebben si, die uwe wet beminnen, ende en hebben gheene verargeringe.
166 HERE ick verwachte uwer salicheyt, ende doe na uwen geboden
167 Mijne siele hout uwe getuygenissen ende bemintse seer.
168 Ic Ga naar margenoota houde so wat ghi beuolen hebt, ende uwe getuygenisse, Want alle mijn wegen sijn voor v. ¶ Appropinquat.
169 Ga naar margenoot+HERE laet mijne clage voor v comen, onderwijst mi na uwe redene.
170 Laet mijne smeecken voor v comen, verlost my na uwe redene.
171 Mijne lippen sullen lof wtspreken, Als ghi mi uwe rechten leert,
172 Mijn tonge sal haer ghespreken hebben van uwe redene, want alle uwe geboden sijn recht.
173 Laet v handt mi by staen, want ic heb vercoren wat ghi beuolen hebt.
174 HERE ic begeere uwe salicheyt, ende ic heb lust aen v wet.
175 Laet mijne siele leuen datse v loue, ende uwe oordelen mi helpen.
176 Ic dole gelijc een verloren scaep, soect uwen knecht, want ic en verghete uwer gheboden niet.

¶ Den .C. ende .xx. Psalm. Ad dominum.
1 Ga naar margenoot+ICk roepe den HERE in mijnder noot, ende hi antwoort mi.
2 HERE verlost mijn siele vanden quaden monde, ende vanden quaden valschen tongen.
3 Wat can v dye valsche tonge gedoen, ende wat canse bescicken.
4 Si is gelijc scerpe pijlen eens machtighen met Ieneuerhouts colen.
5 Wee mi dat ic een vreemdelinc ben onder Mesech, ic moet woonen onder die tenten Kedar.
6 Mijn siele heeft lange gewoont bi de gene die vrede haten.
7 Ic hielt vrede, mer als ic sprac, so begonsten si strijt.

¶ Den .c. ende .xxi. Psalm
1 Ga naar margenoot+ICk hief mine oogen op totten Ga naar margenoota bergen, Van waer sal mi hulpe comen.
2 Mijn hulpe coemt van den HERE die hemel ende aerde gemaect heeft
3 Hi en sal uwen voet niet laten slipperen, ende die v bewaert en slaept niet.
4 Siet de bewaerder Israel en slaept noch en sluymert niet.
5 Die HERE bewaert v, die HERE is v scaduwe, ouer uwe rechte hant.
6 Dat v die Ga naar margenootb sonne sdaechs niet en steke, noch dye mane des nachts.
7 Die HERE beware v voor alle quaet. Hy beware v siele.
8 Die HERE beware uwen wtganc ende inganck van nv tot inder eewicheyt.

¶ Den .C. ende .xxij. Psalm Dauids. Letatus sum.
1 Ga naar margenoot+ICk verblijde mi dies, dat my gheseyt is, Dat wi int huys Gods sullen gaen.
2 Dat onse voeten sullen staen in dijne poorten Ierusalem.
3 Ierusalem die getimmert is gelijc een stadt, die haer met malcanderen te samen hout.
4 Daer die stammen op climmen, te weten die stammen des HEREN, te getuygen den Israel, om den name des HEREN te dancken.
5 Ga naar margenoot+Want aldaer sitten die stoelen totten oordeele, Stoelen des huys Dauids.
6 Groet Ierusalem vriendelic, Het moet dyen wel gaen die v beminnen.
7 Het moet vrede zijn binnen uwen mueren, ende oueruloedicheyt in uwen palleysen.
8 Om mijnder broeders ende vrienden wille, wil ic vrede ouer v spreken.
9 Om des huys des HEREN ons Gods wille, so wil ic v beste soecken.

¶ Den .c. ende .xxiij. Psal. Ad te leuaui
1 ICk heffe mijne ooghen op tot v, ghi die inden hemel sittet. Siet gelijc die ooghen der knechten, op die handen haerder Heeren sien.
2 Ghelijc dye oogen der maerten, op die handen haerder vrouwen, Also sien onse oogen op den HERE onsen God, Ga naar margenoot+ tot dat hi ons genadich werde.
3 Sijt ons genadich HERE, sijt ons genadich, want wi sijn seer vol verachtinghe. Seer vol is onse siele, vander rijcker bespottinge, ende vander houerdiger verachtinge.

¶ Den .C. ende .xxiiij. Psalm Da. Nisi quia
1 Ga naar margenoot+WAert dat die HERE niet bi ons en ware Israel segghe also.
2 Waert dat die HERE niet by ons en ware, Als die menschen hen tegen ons set-
[pagina *]
ten,
3 So verslonden si ons leuende, Als haer toornicheyt ouer ons verbolch,
4 So had ons dwater verdroncken. Stromen waren ouer onse siele gegaen,
5 Ga naar margenoot+Alte hoge wateren waren ouer onse siele gegaen.
6 Gelooft si die HERE dat hi ons niet tot eenen roof in haren tanden en heeft gegeuen.
7 Onse siele is ontulucht, gelijc eenen vogel den stricke des vogelaers, Den stricke is gebroken ende wi zijn los.
8 Onse hulpe staet inden name des HEREN, die hemel ende aerde gemaect heeft.

¶ Den .C. ende .xxv. Psalm. Qui confidit.
1 Ga naar margenoot+DIe opten HERE hopen, die en sullen niet om vallen, ende eewelic bliuen gelijc den berch Zion.
2 Rontsom Ierusalem sijn bergen, ende die HERE is rontsom sijn volc, van nv aen tot inder eewicheit.
3 Want die roede der godloser en wert niet gelaten ouer dat lodt der gherechtiger, op dat die gerechtige haer handen niet wt en steken tot ongerechticheit.
4 HERE doet wel den goeden ende oprechtigen van herten.
5 Mer die hen gheuen tot hare aftreden, sal die EERE met den quaetdoenders leyden, mer vrede si ouer Israel.

¶ Den .c.xxvi. Psalm. In con.
1 Ga naar margenoot+ALs die HERE die geuangenissen Zion keeren sal, so werden wi gelijc die droomende.
2 Dan sal onsen mont vol lachens zijn, ende ons tonge vol beroemens.
3 Dan salmen onder die heydenen seggen die HERE heeft groote dingen aen hen gedaen.
4 Die HERE heeft ooc grote dingen aen ons gedaen, dies zijn wi vrolic. HERE keert onse geuangenisse gelijc de beke int zuyden.
5 Die met tranen saeyen, sullen met verhueginge maeyen.
6 Sy gaen henen ende weenen ende dragen edele zaet, ende comen met verhueginge, ende bringen hare scoouen.

¶ Den .c. ende .xxvij. Psalm Salomo Nisi dominus.
1 Ga naar margenoot+UVaert dat die HERE dat huys niet en timmerde, So arbeyden si te vergheefs die daer aen timmeren Waert dat die HERE de stadt niet en bewaerde, So waect die wachter om niet.
2 Het is te vergeefs dat ghi vroech op staet, ende vertrect dat sitten, ende etet dat hartachtige broot, want wien hijt gonnet dien geeft hijt slapende.
3 Siet die kinderen zijn dat erffenisse vanden HERE, ende die vrucht des lichaems is dat loon.
4 Gelijc die pijlen in die hant des machtigen, Also zijn dye kinderen der ioncheyt.
5 Wel den man die sinen kokere vanden seluen vol heeft, die en werden niet te scanden als si met hare vianden spreken inder poorten.

¶ Den .c. ende .xxviij. Psalm. Beati
1 Ga naar margenoot+UVel dien die den HERE vreest, ende op sine weghen gaet.
2 Ghi sult v generen met uwer handen arbeyt Wel v ghi hebbet goet.
3 V wijf sal zijn als een vruchtbaer wijnstoc aenden wanden ws huys. Vwe kinderen gelijc die olijftacken rontsom v tafel.
4 Siet also wert die man gesegent die den HERE vreest
5 Die HERE sal v segenen wt Zion, dat ghi siet dat geluc Ierusalem v leuen lanc,
6 ende siet uwer kinder kinderen vrede ouer Israel.

¶ Den .c. ende .xxix. Psalm. Sepe expugnauerunt.
1 Ga naar margenoot+SI hebben mi dicwils benaut van mijnder ioncheit op, Israel segge also.
2 Si hebben mi dicwils benaut van mijnder ioncheyt op, mer si en hebben mi niet ouermogen.
3 Die ploeghers hebben op mijnen rugghe gheploecht, ende hare vore lange ghetrocken.
4 Die HERE die gerecht is, heeft der godlooser ioc afgehouwen. Si moeten te scanden werden, ende te rugge keeren, al die op Sion gram sijn
5 Si moeten zijn gelijc dat hoy op die daken, dwelc verdorret eer datment wtpluct.
6 Ga naar margenoot+Van welcken die maeyere sine hant niet en vullet, noch die scoofbindere sinen scoot Ende die voorbi gingen en seyden niet, die segeninghe des HEREN si ouer v, wi seghenen v inden name des HEREN.

¶ Den .c. ende .xxx. Psalm. De profundis.
1 Ga naar margenoot+WT der Ga naar margenoota diepten roep ic HERE tot v, HERE hoort mijn stemme.
2 Laet uwe ooren mercken op die stemme mijns smeeckens.
3 Ist dat ghi acht wilt hebben op misdaet, HERE wie sal staende blijuen.
4 Want bi v is vergeuinge op datmen v vreese,
5 Ic verwachte den HERE. Mijn siel verwachtet, ende ick wachte op sijn woort,
6 Mijn siel wacht op den HERE. Vander eender morgenwake totter andere,
7 Israel wachte op den HERE. Want goetheyt is biden HERE ende vele verlossinghe bi hem.
8 Ende hi sal Israel verlossen, wt al sijnder misdaet

¶ Den .C. ende .xxxi. Psalm Dauids. Domine non est.
1 HERE mijn hert en is niet stout, ende mijn oogen en sijn niet hooch, ende ic en wandele niet in groten dingen die mi te wonderlic sijn.
2 Ga naar margenoot+Als ic mijn siele niet en sette ende stilde, so wort mijn siele in my ghelijc een die van sijnder moeder gespeent is.
3 Israel wachte op den HERE, van nv aen tot inder eewicheyt.

¶ Den .C. ende .xxxij. Psalm Dauids, Memento domine.
1 Ga naar margenoot+GEdenct HERE Dauids, ende alle sijnder allendicheit.
2 Dat hi swoer den HERE ende beloofde den machtigen Iacob.
3 Ick en wil niet in die tente mijns huys gaen, Noch mi opten leger mijns beds leggen.
4 Ick en wil mijn oogen niet laten slapen, noch mijne oochschelen niet laten sluymeren.
5 Tot dat ic een plaetse vinde voor den HERE, tot woningen den machtigen Iacob.
6 Siet wi hebben van haer gehoort in Ephrata, wi hebbense gheuonden opten velden des wouts.
7 Wi willen in sine woninge gaen, ende aenbeden voor sine voetbanc.
8 HERE staet op tot uwer rusten, ghi ende de arcke uwer stercheyt.
9 Ga naar margenoot+Laet uwe priesters hen cleeden met gerechticheyt, ende uwe heiligen hen verbliden.
10 En keert niet af dat aensicht ws gesalfden, om ws knechts Dauids wille.
11 Die HERE heeft Dauiden trouwelic gesworen, daer en sal hi hem niet afkeeren, Ick wil di op uwen stoel setten, die vrucht ws lichaems
12 Ist dat uwe kinderen mijn verbont houden, ende mine getuygenisse dat ic haer leeren sal, so sullen haer kinderen ooc op uwen stoel sitten eewelic.
13 Want die HERE heuet Zyon vercoren, ende heeft luste aldaer te woonen.
14 Dit is mijn ruste eewelic, hier wil ic woonen, want het gelustet mi.
15 Ic wil haer spijse segenen, ende haren armen broots genoech geuen.
16 Hare Ga naar margenoota priesters wil ic met salicheyt cleeden ende haer heiligen sullen vrolic zijn. Aldaer sal opgaen den hoorne Dauids, ic heb mijn gesalfden een lanterne toegemaect
17 Sine vianden wil ic met scanden cleeden, mer ouer hem sal sine crone bloyen.

¶ Den .C. ende .xxxiij. Psalm Ecce quam
1 Ga naar margenoot+SIet hoe fijn ende hoe lieflic ist, dat broeders met malcanderen woonen.
2 Als wanneer die goede salue totten hoofde af vloeyde van den baerde inden baert Aaron, dye afvloeyde opt hooftslop zijnder cleederen.
3 Als wanneer den dauwe Hermon afvloeyde op die bergen Syon, want aldaer ghebiet dye HEERE seegheninghe ende leuen, altoos ende eewelijck.

Den .c. ende .xxxiiij. Psalm ecce nunc
1 Ga naar margenoot+SIet louet den HERE alle knechten des HEEREN,
2 Ghi die tsnachts staet int huys des HEREN. Heft uwe handen op int heylichdom, Ende louet den HERE.
3 Die HERE seegene v wt Sion, die hemel ende aerde ghemaect heeft.

¶ Den .C. ende .xxxv. Psal. Haleluya. Laudate nomen domini.
1 Ga naar margenoot+LOoft den naem des HEREN, looft ghi knechten des HEREN.
2 Ghi dye inden huyse des HEEREN staet, Inden houen des huys ons
[pagina *]
Gods.
3 Louet den HERE, want die HERE is vriendelic, Lof singet sinen naem, want hi is lieflic.
4 Want die HERE heeft hem Iacob vercoren, Israel tot zijnder eygenscap.
5 Ga naar margenoot+Want ic wete dat die HERE groot is, Ende onse HERE voor allen goden.
6 Allet wat hi wilt dat doet hi, Inden hemel, opter aerden, in dye zee, ende in allen diepten.
7 Die dye wolcken laet opgaen vanden eynde der aerden, die den blixem tot regen maect, Die die winden wt sinen verborgene comen laet.
8 Die die eerste geboorte sloech in Egipten, beyde des menschen ende des vees.
9 Ende liet sine teekenen ende wonderlicheden comen onder v Egipten lant, Ouer Pharao ende alle sine knechten.
10 Die vele volcken sloech, Ende doodede machtige Coningen.
11 Sihon der Amoriten coninc, Ende Og den coninc tot Basan, ende alle conincrijcken in Canaan.
12 Ga naar margenoot+Ende gaf haer lant tot een erffenisse, tot een erffenisse sinen volcke Israel
13 HERE uwen naem duert eewelic, Vwe gedachtenisse HERE duert voorder ende voorder.
14 Want die HERE sal zijn volc oordelen, ende hem ouer sine knechten versoenen laten.
15 Der heydenen goykens zijn siluer ende gout, Wercken der menschen handen.
16 Si hebben monden ende en spreken niedt, Si hebben ogen ende en sien niet.
17 Si hebben ooren ende en horen niet Ooc so en is geenen asem in haren monde.
18 Die sulcke maken, zijn den seluen ooc gelijc, Alle die op sulcken hopen.
19 Dat huys Israel louet den HERE, louet den HERE ghi vanden huyse Aharon.
20 Ghi vanden huyse Leui louet den HERE, ghi die den HERE vreest louet den HERE. Gelooft si die HERE wt Zion, Die tot Ierusalem woont

¶ Den .C.xxxvi. Psalm. Confitemini domino.
1 Ga naar margenoot+DAnct den HERE want hi is vriendelic, want zijn goetheyt duert eewelic.
2 Danct den God alre goden, want zijn goetheyt duert eewelijck
3 Danct den HERE alder heeren, want zijn goetheydt duert eewelijck.
4 Dye grote wonderen doet alleen, want zijn goetheyt duert eewelijc
5 Die die hemelen wijslic gemaect heeft, want zijn goetheyt duert eewelic.
6 Die die aerde op wateren wtgebreit heuet, want zijn goetheyt duert eewelic.
7 Ga naar margenoot+Die grote lichten gemaect heeft, want zijn goetheyt duert eewelijc.
8 Die sonne den dage voor te staen, want zijn goetheyt duert eewelic.
9 Die maen ende sterren der nacht voor te staen, want zijn goetheyt duert ewelic
10 Die de egiptenaers sloech aen haren eersten geboorten, want zijn goetheyt duert eewelic.
11 Ende leydede Israel wt den middel van hen, Want zijn goetheyt duert eewelic.
12 Door machtige hant ende wtgerecten arm, want zijn goetheyt duert eewelic.
13 Die de roode zee deeldet in twee deelen, want zijn goetheyt duert ewelic
14 Ga naar margenoot+Ende liet Israel daer door gaen, want zijn goetheyt duert eewelic.
15 Die Pharao ende zijn macht in die roode zee stiet, want zijn goetheyt duert eewelic.
16 Die zijn volc leide door de woestine, want zijn goetheyt duert ewelic
17 Die grote coningen sloech, want zijn goetheyt duert ewelic
18 Ende dodede machtige coningen, want zijn goetheyt duert eewelic.
19 Sihon der Amoriten coninc, want zijn goetheyt duert eewelic
20 Ende Og den coninc tot Basan, want zijn goetheyt duert ewelic.
21 Ende gaf haer dat lant tot eender erffenisse, want sine goetheyt duert eewelic.
22 Ga naar margenoot+Tot een erffenisse sinen knecht Israel, want zijn goetheyt duert eewelic.
23 Want hi gedacht onser doen wi verdruct waren, want zijn goetheyt duert eewelic.
24 Die ons verlost van onsen vianden, want zijn goetheyt duert eewelic.
25 Die allen vleessce spise geeft, want zijn goetheyt duert ewelic
26 Danct God vanden hemel, want zijn goetheyt duert eewelic.

¶ Den .C. ende .xxxvij. Psalm. Super flumina.
1 Ga naar margenoot+AEn die wateren te Babel saten wi, ende weenden ooc, Doen wi om Zion gedachten.
2 Onse harpen hingen wi aen die wilgen die daer in zijn
3 Wandt aldaer heysten van ons een liet die ons gheuangen hielden, Ende in onsen huysen eenen vroliken sanc. Lieue, singet ons somwijlen een liet van Zion.
4 Hoe souden wi des HEREN liet gesinghen in vreemden lande.
5 Vergete ic ws Ierusalem, So werde mijnder rechter hant vergeten.
6 Mijn tonge moet aen tgehemelte mijns monts cleuen, ist dat ic ws niet en gedencke, Ga naar margenoot+ Ist dat ic Ierusalem niet en verheffe ouer dat hooft mijnder blijscappen.
7 HERE Ga naar margenoota gedenct der kinderen Edom, inden dach Ierusalem, die daer seggen, Reyne af, reyne af tot haren fundamente toe.
8 Ghi verstoorde die dochter Babel, wel dien, die v vergeldet metter vergeldinge die ghi ons gedaen hebt,
9 Wel hem, die uwe ionge kinderen grijpt, ende smijtse te stucken aen den steen.

¶ Den .C. ende .xxxviij. Psalm Dauids. Confitebor tibi.
1 Ga naar margenoot+IC danck v wt geheelder herten, Voor den goden wil ic v lof singen.
2 Ic wil aenbeden tot uwen heyligen tempel, Ende uwen naem dancken om v goetheit ende trouwe, want ghy hebt uwen naem ouer al heerlic ghemaect door uwe reden.
3 Als ic v aenroepe so antwort mi, Ende breydt wt stercheyt in mijnder sielen.
4 Alle coningen opter aerden moeten v dancken, dat si hooren die reden ws monts.
5 Ende moeten singen op den wech des HEREN, Ga naar margenoot+ dat die eere des HEREN groot si.
6 Want die HERE is hooch, ende schouwet dat neder, Ende kennet den stouten van verre.
7 Al wandelde ic al midden inden ancxt, so sult ghi mi nochtans leuende behouden, Ende ouer die toornicheyt mijnder vianden uwe hant stercken, ende uwe rechte hant sal mi helpen.
8 Die HERE salt voor mi beschicken, HERE uwe goetheyt is eewich, En wilt dat werck uwer handen niet laten.

¶ Den .C. ende .xxxix. Psalm Dauids. Domine probasti.
1 Ga naar margenoot+HEERE ghi ondersoecket mi, Ende kennet mi.
2 Ghi kennet mijn sitten ende opstaen, ghi verstaet mijn ghedachten van verre.
3 Ghy sijt rontsom mijnen padt, Ende mijnen legere, ende alle mijn wegen bespiet ghi
4 Want siet, daer en is geen woort op mijnder tongen, Dat die HERE niet al en weet.
5 Achter ende vore maect ghi mi, ende hout uwe hant ouer mi.
6 Sulcke kennisse is mi te wonderlic ende te hooch, Ic en canse niet gereycken
7 Waer sal ic henen gaen voor uwen gheest, ende waer sal ic henen vlien, voor uwe aensicht?
8 Ga naar margenoot+Voere ic ten hemel, so sijt ghy daer, Bedde ic mi inder hellen, so sijt ghi ooc daer.
9 Name ic vlogelen der dageraet, ende bleue aent wterste der zee,
10 So soude nochtans uwe hant mi aldaer voeren, ende uwe rechte hant mi houden,
11 Segge ic, duysternissen mogen mi bedecken, So is den nacht ooc licht om mi.
12 Want duysternisse en is ooc niet duyster bi v Ende den nacht lichtet gelijc den dach Duysternisse is gelijc dat licht
13 Want ghi hebt mine nieren in uwer macht, ghi waert ouer mi van moeders lichaem
14 Ic dancke v daer ouer dat ic wonderlic gemaect ben, wonderlic zijn uwe wercken, Ende dat bekent mijn siele seer wel.
15 Ga naar margenoot+Mijn gebeente en was v niet verholen daer ic heymelic gemaect wert, daer ic gebeeldet wort onder inder aerden.
16 Vwe oogen sagen mi, doen ic noch onbereyt was, ende alle dagen waren in uwen boecke gescreuen, Die noch zijn souden ende der seluer geene daer en was.
17 Maer hoe costelic zijn voor mi god uwe gedachten, Hoe groot is haer summa
18 Telle icse, so is haerder meer dan sant aen die zee, Als ic ontwake ben ic noch bi v.
19 Och God oft ghi die godlose doodede, Ende die bloetgierige van my weken.
20 Want si spreken van mi niet recht, Ende uwe haters verheffen hen sonder sake.
21 Ga naar margenoot+Ic hate ymmer HERE die v haten, ende mi verdriet op die, die hen tegen v setten.
22 Ic haetse met vollen hate, Daeromme zijn si mijne vianden geworden.
23 Ondersoect my HERE, ende onderkent mijn herte, Proeft mi ende onderkent mijne gedachten.
24 Ende siet oft eenen moeyliken wech aen mi is, Ende leyt mi opten eewighen wech.


[pagina *]
¶ Den .C. ende .xl. Psalm Dauid. Eripe me.
1 Ga naar margenoot+UErlost mi HERE vanden quaden menschen,
2 Bewaert mi voor die ongherechtighe mannen.
3 Dye quaet dencken in haerder herten, Ende daghelicx strijt berocken.
4 Si scherpen haer tonghen als slanghen, Aderen verbolgentheyt is onder haren lippen, Sela
5 Bewaert my HERE voor die hant der godloser Bewaert mi voor die ongerechtige mannen, Dye mijne treden dencken wt te stooten.
6 Dye hooueerdighe legghen mi eenen strick, ende breyden my zeelen wt tot eenen nette, Ende stellen my vallen aenden wech, Sela.
7 Ga naar margenoot+Mer ic segge totten HERE, ghy sijt mijn God, HERE verneemt die stemme mijns smeekens.
8 HERE HERE ghy cracht mijnder salicheyt, Ghy bedect mijn hooft ter tijt des harnaschs.
9 HERE en laet den godlosen sine begeerte nyet, En sterct sinen moetwille niet, si mochten hen verheffen, Sela.
10 Dat ongeluc haerder lippen salse oueruallen, Dat hooft der geender die my omringhen, Sela.
11 Hy sal colen ouer hen schudden, hy salse indt vier werpen, in cuylen dat si niet staende en blijuen.
12 Een clappaert en wort niet gheuordert opter aerden, Een ongerechtighe ende quade man sal hem iaghen,
13 Ic weet, dat die HERE des allendighen sake sal oordeelen, ende der armer oordeel sal hi vol voeren.
14 Ooc sullen dye gherechtige uwen name dancken, ende die oprechtighe sullen voor v aengesicht blijuen.

¶ Den .C.xli. Psalm Dauids. Domine clamaui.
1 Ga naar margenoot+HEERE ic roepe dy, Haest tot my, Verneemt mijne stemme als ic v aenroepe
2 Mijn gebet moet tot v gestiert werden, als eenen geruecke, Mijn opheffen der han handen si een auont offer.
3 HERE set mijnen monde een bewaringe, Ende aen die duere mijnder lippen een bewaernisse.
4 En neycht mijn hert niet op yet quaets, Een godloos wesen te leyden metten quaetdoenders, dat ic niet en ete van dien dat hen belieft.
5 Ga naar margenoot+Die gerechtige slae mi vriendelic, ende straffe my, dat sal my sijn die beste olye, dwelc mijnen hoofde niet en faelgeert, Want mijn gebet gaet noch tegen haer quaet.
6 Hare rechters struyckelen bi den steen. Si hooren mijne redenen, dat si lieflic sijn.
7 Onse gebeenten sijn verstroyt totter hellen toe, Ghelijc een dat lant verschoort, ende omwroelet.
8 Want op v HERE HERE sien mijn oogen, Ic betrouwe op v, en schuddet mijne siele niet wt.
9 Bewaert mi voor den stricke dye si my geleyt hebben, ende voor dyen valle der quaetdoenders.
10 Dye godloose moeten in die selue netten vallen met malcanderen, tot dat ick voorby gae.

¶ Den .C. ende .xlij. Psalm Dauids. Voce mea.
1 Ga naar margenoot+IC roepe tot den HERE, met mijnder stemmen,
2 Ic smeeke den HERE met mijnder stemmen.
3 Ic schudde mijne redene voor hem wt, ende geue mijnen noot voor hem te kennen
4 Als minen geest in benautheit is, so kent ghi mi, Sy hebben mi eenen stric gheleyt opten wech daer ic op gae.
5 Scout ter rechter siden, ende siet, daer en kent mi nyemant, Want mijn vlyen is verloren, Nyemant en vraecht na mijnder sielen.
6 HERE tot v crijssche ic, ende segghe, ghi sijt mijn toeuerlaet, mijn deel inden Ga naar margenoota lande der leuendiger.
7 Aenmerct mijne clage, Want ic ben seer cleyne geworden, Verlost my van mijnen veruolgeren, Want si gaen mi te bouen.
8 Leyt mijne siele wt den kercker dat ic uwen name dancke, Die gerechtige sullen mi omringen, als ghi mi weder op helpt.

¶ Den .C. ende .xliij. Psalm Dauids. Domine exaudi.
1 Ga naar margenoot+HERE verhoort mijn gebet, verneemt mijn smeeken, om ws geloofs wille Antwoordt mi om uwer gerechticheit wille.
2 Ende en gaet niet int oordeele met uwen knechte, Want voor v en sal geen leuendige rechtuaerdich sijn.
3 Want die viant veruolget mijne siele, ende slaet mijn leuen ter neder, Hi leyt mi int duyster gelijc die dooden opter werelt.
4 Ende mijnen geest is in mi benaut, mijn herte is in mijn lichaem verstooret.
5 Ic gedencke der voorledender tijden, Ic ouerpeyse van uwen wercken, ende spreke vanden maecsel uwer handen
6 Ic recke mijne hant wt tot v, Mijne siele dorstet na v opter aerden, Sela.
7 HERE verhoort mi haestelijc, Mijnen geest vergaet. En verbercht v aenschijn niet van mi, Ga naar margenoot+ dat ic niet gelijc en werde den genen die in die cuyle varen.
8 Laet mi vroech hooren uwe goetheyt, Want ic hope op v, doet mi cont den wech daer ic op gaen sal want ic heffe mijne siele op tot v.
9 HERE verlost my van mijnen vianden, Tot v heb ick toeulucht.
10 Leert my doen na uwen welbehagen, want ghi sijt mijn God, Vwen goeden geest leyde mi op effenen lande.
11 HERE maect mi leuende om ws naems wille, Leydt mijne siele wt der noot, om uwer gerechticheit wille.
12 Ende verstoort mijne vianden om uwer goetheit wille, Ende verdoetse alle die mijn siele benauwen, Want ic ben v knecht.

¶ Den .C. ende .xliiij. Psalm Dauid. Benedictus dominus.
1 Ga naar margenoot+GElooft si die HERE mijn schepper, Dye mijne handen leert strijden, ende mijne vingeren oorlogen.
2 Mijne goetheit ende mijne borcht, mijn bescuddinge ende mijne verlosser, Mijnen scilt op welcken ic betrouwe, Dye mijn volc onder mi dwinget.
3 HERE wat is die mensche dat ghi hem so kennet? ende des menschen kint dat ghy hem so achtet?
4 Dye mensche is der ydelheyt gelijc, Sinen tijdt gaet daer henen gelijc een schaduwe.
5 HERE neycht uwe hemelen ende daelt daer af, Tast die berghen aen dat si roocken.
6 Ga naar margenoot+Laet blixemen, ende verstroytse wt, Schiet uwe pijlen ende veruaertse.
7 Seynt uwe hant vander hoochten, ende verlost my ende salueert mi van grooten wateren, vander hant der vreemder kinderen.
8 Der welcker mont onnutte dingen spreect, Ende hare rechte hant is een valsche rechte hant.
9 God ic wil v een nieuwe liet singen, Ic wil v opter herpen van thien snaren spelen.
10 Ghy dye den coninghen victorie geeft, Ende verlost uwen knecht Dauid vanden sweerde des quaden.
11 Verlost mi ooc, ende neemt my vander hant der vreemder kinderen, Ga naar margenoot+ der welcken mont onnutte dingen spreect, ende haer rechte hant is een valsche rechte hant.
12 Dat onse sonen opwassen, gelijc die planten in hare ioncheit, Ende onse dochteren gelijc die wtghehouwene hoecken, gelijc als die palleysen.
13 Ende onse winckelen vol sijn die wtgeuen prouisie tot weder prouisie, Dat onse scapen dragen duysent, ende hondert duysent daer buyten.
14 Onse ossen sterct te dragen, datter geenen bruec, geenen wtganc noch geen gecrijsch op onse straten en moeten sijn.
15 Wel den volcke dien het also gaet, Maer wel den volcke, dien die HERE een God is.

¶ Den .C. ende .xlv. Psalm. Exaltabo te deus.
1 Ga naar margenoot+ICk wil v verhoghen mijn God ghy coninck, ende uwen naem louen altoos ende eewelijck.
2 Ick wil v dagelicx louen, ende uwen name beroemen altoos ende eewelijck?
3 Dye HERE is groot ende seer looflic, ende sine goetheyt en is niet begrijpelijck.
4 Kints kinderen sullen uwe wercken prijsen, e nde van uwer macht segghen.
5 Ic wil spreken van die eerlijcke cyeragie ws volcx, ende van uwen wonderlicheden.
6 Datmen sal spre-
[pagina *]
ken vanden stercten uwer wonderen, Ga naar margenoot+ ende dat ick vertelle uwe heerlicheyt.
7 Datmen wtspreke die ghedachtenisse uwer grooter vriendelicheyt, Ende uwer gherechticheyt beroeme.
8 Die HERE is genadich ende ontfermhertich, lancmoedich, ende van groter goetheyt.
9 Die HERE is allen menschen vriendelic, Ende sine ontfermherticheyt bouen alle sine wercken.
10 HERE alle uwe wercken moeten v dancken, Ende uwe heyligen moeten v louen.
11 Ga naar margenoot+Men segge vander eeren ws conincrijcx, ende men spreke van uwer macht.
12 Op dat uwe macht den kinderen der menschen kenlic werde, Ende die eerlijcke cieragie ws conincrijcx.
13 V rijck is een rijck tot allen tijden, Ende uwe heerscappie duert voorder ende voorder, altijt.
14 Die HERE onderhout alle die daer vallen, ende rechtet op alle die neder gheslaghen sijn.
15 Alder oogen verwachten op v, Ende ghy geeft hen haer spijse tot sijnder tijt.
16 Ghi doet uwe hant open, ende veruullet al wat leeft met welbehagen
17 Die HERE is gherecht in allen sinen weghen, Ende heylich in alle sinen wercken.
18 Die HERE is bi alle die hem aenroepen, alle die hem ghetrouwelic aenroepen.
19 Hi doet dat welbehagen der gheender die hem vreesen, Ende hoort hare roepen, ende helpt hen.
20 Die HERE bewaert alle die hem beminnen, Ende sal alle godloose vernielen.
21 Mijnen mont sal des HEREN lof segghen, ende alle vleesch loue singhen sinen heylighen name altoos ende eewelijck.

¶ Den .C.xlvi. Psalm. Lauda anima. Haleluya.
1 Ga naar margenoot+LOoft den HERE mijn siele, Ic wil den HERE louen in mijn leuen,
2 Ende mijnen Gode lof singhen, te wijle dat ic hier ben.
3 En verlaet v niet op princen, op smenschen kint, Hy en can doch niet ghehelpen.
4 Want sinen geest moet wt varen, ende weder tot sijnder aerden comen, Als dan sijn alle sine ghepeysen verloren.
5 Wel dien, diens hulpe die God Iacobs is, Dies hope op den HERE sinen God staet.
6 Die hemel, aerde, zee, ende allet wat daer inne is, ghemaect heeft, Die eewelick ghelooue houdt.
7 Die recht doet dien, die onrecht lijdet, Die den hongerighen broot gheeft.
8 Die HEERE ontbindet die gheuangenen, Die HERE maect die blinde siende.
9 Ga naar margenoot+Die HERE richtet op die neder geslagen sijn, Die HERE bemint die gerechtige. Die HERE bewaert vreemdelingen ende weesen, ende heft op die weduwen, Ende keert omme den wech der godlooser.
10 Die HEERE is coninck eewelick, Dijn God Sion voorder ende voorder. Ha le lu ya.

¶ Den .C. ende .xlvij. Psalm. Laudate dominum.
1 Ga naar margenoot+LOuet den HERE, want den lofsanc onses Godes is fijn, dat lof is lieflijck ende schoon.
2 Die HERE sal Hierusalem timmeren, ende te samen brengen die verstooten in Israel.
3 Hi heelet die gebroken van herten sijn, ende verbindet haer smerten.
4 Hi tellet der sterren getal, ende noemtse alle met namen.
5 Onse HERE is groot ende van groter cracht, Sijns verstants en is geen getal.
6 Die HERE rechtet op die allendighe, ende verootmoedicht die godloose totter aerden toe.
7 Ga naar margenoot+Singet deen na den anderen den HERE met danc, ende louet onsen God met harpen.
8 Die den hemel met wolcken bedect, ende bereyt reghen opter aerden, Die hoy op berghen laet wassen.
9 Die den vee sijn voeder gheeft Den iongen rauens die hem aenroepen.
10 Hi en heeft gheenen lust aen die stercte des paerts, Noch behagen aen yemants beenen.
11 Die HERE heeft be-haghen aen dye ghene die hem vreesen. Die op sine goetheyt wachten.

¶ Den .C. ende .xlviij. Psalm. Lauda Hierusalem.
1 Ga naar margenoot+PRijset Hierusalem den HERE, Zion looft uwen God.
2 Want hi maect vast die grendelen uwer poorten, ende seegent dijnen kinderen daer inne.
3 Hi maect dijnen palen vrede, ende versadet v metter bester tarwen.
4 Hi seynt sinen reghen opter aerden, Sijn woort Ga naar margenoota loopt snellic.
5 Hi geeft snee gelijc wolle, Hi stroyt rijm gelijc asschen.
6 Hi werpt sijn ijs schollen gelijc beten Wie can geblijuen voor sinen gheest.
7 Hy seyndt sijn woort ende versmeltse, Hi laet sinen wint comen, so vloeyen wateren.
8 Hi toont Iacob sijn woort, Israel sine seden ende rechten.
9 Also en doet hi gheenen heydenen, Noch en laetse niet weten sine rechten. Ha le lu ya.

¶ Den .C. ende .xlix. Psalm. Laudate dominum.
1 Ga naar margenoot+LOuet ghi hemelen den HERE, Louet hem inder hoochten.
2 Louet hem alle sine Engelen, Looft hem alle sijn heyr.
3 Looft hem sonne ende mane, Looft hem alle sterren ende licht.
4 Looft hem ghi hemelen alder hemelen, Ende die wateren die bouen ouer die hemelen sijn.
5 Die moeten den name des HEREN louen, Want hijt gebiet, so werdet gescapen Hi laetse blijuen altoos ende eewelic.
6 Hi geeft een insettinge die en sal niet voor by gaen.
7 Looft den HERE opter aerden, ghi waluisschen ende alle diepten.
8 Ga naar margenoot+Vier, hagel, snee, ende dampe, Wint des onweders die sijn woort doet.
9 Berghen ende alle hueuelen, Vruchtbaer boomen ende alle Cederen.
10 Dieren ende alle vee, gewormte ende geuogelte met vederen.
11 Ghi Coninghen opter aerden ende alle lieden, Princen ende alle rechters opter aerden.
12 Iongelingen ende maechden, Oude metten ionghen,
13 Moeten den name des HEEREN louen, Want sinen name alleen is hooch, sinen lof is ouer hemel ende aerde.
14 Ende hi verhoghet den hoorne sijns volcx, Lof hebben alle sine heylighen, die kinderen Israel, dat volc dat tot hem ghenaket. Haleluya.

¶ Den .C. ende .L. Psalm. Cantate domino. Ha le lu ya.
1 Ga naar margenoot+SInghet den HERE een nyeuwe liet, sinen lof is inder gemeynten der heyligen.
2 Israel verblijde hem dies die hem ghemaect heeft, Die kinderen Zion moeten vrolick sijn ouer haren Coninck.
3 Si moeten sinen name louen inden reye, Met tamboeren ende harpen moeten si hem spelen.
4 Want die HERE heeft welbehagen aen sijn volc, Hi verchiert die allendige met salicheyt.
5 Die heyligen moeten vrolijc sijn in eeren, Ende beroemen op haren legere.
6 Haren hals verhoget God, Ende een sweert aen beyde siden snijdende is in haren handen
7 Ga naar margenoot+Dat si wrake oeffenen onder die heydenen, Straffinge onder den volcken.
8 Om hare Coninghen te binden met ketenen, ende hare edelen met yseren boeyen
9 Op dat si aen hen doen dat oordeele daer af ghescreuen is, Sulcken cieragie hebben alle sine heylighen. Ha le lu ya.

¶ Den .c. ende .li. Psal. Laudate dominum in sanctis. Ha le lu ya
1 Ga naar margenoot+LOuet den HERE in sinen heylichdom, Louet hem inder vasticheyt sijnder stercten.
2 Louet hem in sijnder macht, Louet hem na der menichte sijnder heerlicheit,
3 Louet hem met basuynen geclanc, Louet hem met luyten ende harpen,
4 Louet hem met trommen ende reyen, Louet hem met snaren ende pijpen
5 Louet hem met hellen cymbalen, Louet hem met cymbalen in dat iuychen.
6 Al wat Asem heeft, loue den HERE.	margenoot+ A vers 1 margenoota tsitten der spotters, is valsche leeringen ende ketterien leeren tegen dwoort gods, ende dat selfde bescermen. margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoota In gramscap spreken, dat is als God slaet ende verderft dye godloose. Iere. xviij.a. margenootb bi dat woordt heden, so verstaetmen dye eewicheyt der godheyt. margenoot+ C vers 8 margenootc yseren scepter, dat is met een vaste heerlicheydt ende rijck. Psalm. lxxxviij e.f esa. xiiij.b. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoota Dye tanden breken, dat is niet doen die blasphemien der geenre die der waerheyt tegen sijn margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoota Licht sijns aensichts, dat is dat dat geloue in hem. margenoot+ A vers 1 margenoota bloetgierige ende scalcachtigen, verstaetmen dye geueystheydt ende valsche leeringe die simpele bedrieghen, de welcke dapostele bedriegers noemt. ij.pe. iij. margenoot+ A vers 1 margenoota In de doodt sijn, dat is hier, God inder eewicheyt vergeten ende sijn woort. margenoot+ B vers 9 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 12 margenoota Ongeluck, dat is dat quaet dat hi eenen anderen gedaen heeft, sal weder op hem seluen vallen margenoot+ A vers 1 margenoota Cronen, dats salich maken. margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoota sweerden, dat sijn dye veruolginghen ende benautheden der kercken za. xiij c margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 13 margenootb poorten Sion, dat is de vergaderinghe der gelouigher, daer Godes woordt vertelt wort. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 14 margenoot+ A vers 1 margenoota boge, dat is, si veruolghen stoutelic dye onnosele ende die gerechtige margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoota Tgeslachte der gherechtiger, dat sijn dye gene dye door dat gelooue kinderen Goods gheworden sijn ps. c.xi a margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoota Heylighen, is hier ende in meer plaetsen die gelouige opter aerden margenoot+ B vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 9 margenoot+ D vers 14 margenoot+ A vers 1 margenoota beken Belial, dat sijn die temptatien ende becoringhen des duyuels. margenootb bi de colen verstaetmen in dye scriftuer die straffinge godes ende sijn gramschappe ouer onse sonden margenoot+ B vers 18 margenootc Int ruyme leyden, dat is vertroost worden, ende vry van geeste sijn. margenoot+ C vers 29 margenoot+ D vers 42 margenootd vreemde kinderen, dat sijn godlose wereltlicke ende ongelouighe menschen margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoota Ghebreken, dat is hier alle voorleden leuen dat wi in onwetentheyt der waerheyt gheleyt hebben margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoota Seegheninghen, dat is met eeren ende hoocheit margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoot+ A vers 1 margenoota Roepen, dats bidden wt gheheelder herten. margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 13 margenootb Varren, daer door verstaetmen in dye scrift die machtige deser werelt, vette ossen, sijn die rijcke godlose. margenootc honden dat sijn die Ioden teghen Cristum. margenoot+ D vers 17 margenoot+ E vers 20 margenoot+ F vers 26 margenoot+ G vers 29 margenoot+ A vers 1 margenoota water dat vercoelt, dat is hier dat suuer woordt Gods margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoota Dye siele te vergeefs verheffen, is in ydelheit ende van hem seluen glorieren ende van hem seluen groot geuoelen hebben. margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoot+ C vers 10 margenoot+ D vers 15 margenoot+ A vers 1 margenoota byden ydelen lieden sitten, is omgaen met valschen leeraers ende medehulpers ende beschermers sijn van haerder valscher leeringe margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 10 margenootb Voet inder scrifte, is die begeerte ende affectie des herten. margenoot+ A vers 3 margenoot+ B vers 4 margenoota steene, dat is stercte ende vasticheyt die in cristo als opten vasten steen is. margenoot+ C vers 8 margenootb Den Here verwachten, dat is den Here geenen tijdt stellen om hulpe, maer verduldelic verwachten tot dattet hem belieuen sal ons te troosten. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoota stercke, dat sijn dye Princen ende dye leeraers oft predicanten margenoot+ B vers 5 margenootb Cederboomen, dat sijn dye grote ende machtighe godlosen deser werelt. margenoot+ C vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoota Hier ist openbaer dat die helle inder scrifte, beteekent, dicmael, den staedt des doodes, ende alle benautheyt. margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoot+ A vers 1 margenoota Dye gherechticheydt Goods in dye psalmen is, sijn goede gewillige barmherticheyt, waer dore hi ons brengt wt dye dienstachticheydt des duyuels, ende maect ons kinderen sijns rijckes. margenoot+ B vers 5 margenoot+ C vers 11 margenoot+ D vers 14 margenoot+ E vers 19 margenoot+ F vers 21 margenoot+ G vers 24 margenoot+ A vers 1 margenoota Valsheyt des gheests is, als die mensche hem laet duncken dat hi suuer is, ende bedriecht sijns selues geest ende herte. margenoot+ B vers 5 margenoot+ C vers 8 margenoot+ D vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoot+ D vers 17 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoota Rijcke, dat is wreede, ongenadighe ende woeckeraers ende alle dye van ander lieden arbeydt ende sweet leuen. margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 19 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoota Door dat nette wort hier verstaen alle valsce leeringe margenoot+ B vers 13 margenootb Vasten is hier alderhande castijnghe des lichaems. margenoot+ D vers 21 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoota Leeger, dat is int verborghen sijnder herten. margenoot+ C vers 9 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 19 margenoot+ E vers 24 margenoot+ F vers 29 margenoot+ G vers 36 margenoot+ A vers 1 margenoota wonden, dat sijn onse sonden ende boosheden der vleessceliker begeerlicheyt. margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 21 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 12 margenoota sielen, dats mijne leuen margenoot+ D vers 15 margenoot+ A vers 1 margenoota Armen, dat en is niet alleen die geen tijtlic goet en heeft, mer alle die in benautheyt ende tribulatien is, ende sonder troost. margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 21 margenoota God heet slapen, oft sijn aensicht verberghen als hi de goede latet veruolghen ende verdrucken van dye boose ende godlose margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 10 margenoot+ D vers 16 margenoota Bi dese kinderen werden ghefigureert die Apostelen, die welcke somtijts ghenoemt worden princen, oft rechteren. Esa. i. Mat. ix margenoot+ A vers 1 margenoota Woninge is hier ghenomen voor die vergaderinghe Goods daer hy in woont margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 10 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoota Byden berch Sion, wort hier dye kercke oft vergaderinge der geloouiger verstaen margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 20 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoota byder ysopen wort verstaen, ongeueysde vernederinge ende ootmoedicheydt der herten ende conscientien margenoot+ C vers 16 margenootb bloetschuldighen, dat is vanden dootslach. margenoot+ D vers 20 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoot+ A vers 1 margenoota Nae god vraghen, is in allen dingen de eere Godes soecken. Luc. ix c margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 4 margenoot+ B vers 9 margenoota scalcheydt is hier verkeeringhe des woorts Gods, dwelc is hypocrisie. margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 22 margenoot+ A vers 1 margenoota vleessche, dat is dye mensche margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoota Eere, dat is hier lofsanck, te wetene, hymnen oft Psalmen. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoota Besoecken, dat is straffen. Psalm. lxxxviij margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 12 margenoot+ D vers 15 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 9 margenoot+ D vers 11 margenoota croont, dat is vruchtbaer maket. margenoot+ A vers 1 margenoota Iuychen, dat is van herten also verbliden, datment metten monde nyedt wtghespreken en can of mach margenoot+ B vers 9 margenoot+ C vers 13 margenoot+ A vers 19 margenoot+ A vers 5 margenoot+ B vers 8 margenoota God staet op als hy hulpe ende bystandt doet ende bewijst. margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 10 margenoota byden ghenadigen regen, wort dat woordt gods ende dat euangelium verstaen, welc is den troost des gheestes. margenoot+ D vers 17 margenoot+ E vers 21 margenootb Fonteyne Israels, dat is dat volc Godes ende de vergaderinge der gheloouigher. margenoot+ F vers 28 margenoot+ G vers 34 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ Io. I margenoota smaetheden, dat sijn dye sonden der menscen, ende daer ouer dye sentencie des thorens godes dye op cristo geuallen sijn. Ro. xv a Ieremie xxxi.d margenoot+ C vers 12 margenootb diepte, is die oueruloedt der sonden ende benautheyt der conscientien. margenoot+ D vers 18 margenoot+ E vers 22 margenootc Haer tafele, dat is haer leeringe ende verharde opinie sy haer een verderffenisse gelijck den Ioden Ro .xi.b margenoot+ F vers 27 margenoot+ G vers 32 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoota Biden berghen worden verstaen die grote meesteren princen, ende vorsten, ende die leeraers ende predicanten, ende biden hueuelen worden dye ondersaten verstaen. margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 12 margenoot+ D vers 16 margenoot+ A vers 1 margenoota reyn van herten sijn, dat is noch door voorspoedt, noch dore tegenspoet afuallen vandt woordt Goods, maer alleen op de belofte Gods staen. margenoot+ B vers 5 margenootb handen met onschult wasscen, dat is reyn ende suuer van leuen wesen. margenoot+ C vers 16 margenoot+ D vers 25 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoota Den hoorne opheffen is hier met gramscap sijn macht tonen. margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoot+ A vers 1 margenoota By de hant, verstaetmen dye wercken der menschen, so wel dye quade, als dye goede. margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 11 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoot+ C vers 21 margenoot+ D vers 31 margenoota Alderbeste, daer dore verstaet dye scrift dye hoofden princen, ende prelaten. psa. xij a margenoot+ E vers 45 margenoot+ F vers 55 margenoot+ G vers 64 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoota tranen broodt, daer by verstaetmen benautheit tribulatie ende verdriet margenoot+ C vers 15 margenootb Hant, wordt hier ghenomen voor sine maiesteit ende hoochheyt. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 12 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoota duysternissen, is hier onwetentheyt. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 16 margenoot+ A vers 1 margenoota Wooninge, dat is hier die vergaderinghe der gheloouigher. margenoot+ B vers 9 margenootb Dat aensicht aensien, beteekent hier, een teeken der liefden ende der goetwillicheyt bewijsen. margenoot+ C vers 13 margenoot+ A vers 1 margenootc God spreect, als hi hem vertoont door sijn gratie in thert der menschen margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 14 margenoot+ A vers 1 margenoota Dye stadt Gods in alle dye scrift is die vergaderinge der gelouiger. margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoota Dye onderste cuyle is in die alder meeste benautheit al tot inder doot. margenoot+ B vers 10 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 17 margenoota Heylighen in alle dye scrift beteekent Cristum margenootb By die heilighe olye, verstaetmen den heylighen Gheest. margenoot+ E vers 25 margenoot+ F vers 31 margenoot+ G vers 41 margenoot+ A vers 1 margenoota Eewicheyt byden Hebreen, is eenen tijt van hondert iaren margenoot+ B vers 9 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoota Leeuwe ende adere, beteekent hier den duuel ende sine vergaderinghe der godloser ende valscher leeraers. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoota Een dwaes man, is hier een ongeloouige, ende hypocrijte, die op hem seluen ende op sine eygen wercken staet. margenoot+ C vers 13 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoota Weduwen, weesen, ende vreemdelinghen sijn alle benaude ende troosteloose menschen margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 13 margenoot+ D vers 18 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoot+ C vers 14 margenoota Dye steenen beteekent alle gelouighe menschen, dye op cristo tot een kercke Goods ghetymmert worden doort gelooue in Cristo. margenoot+ D vers 23 margenoot+ E vers 29 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 20 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 22 margenoota aseme dats sijn woort margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 12 margenoota Doort yser wordet verstaen, den grooten swaren ende ondragelicken last daer Ioseph in was. margenoot+ C vers 21 margenoot+ D vers 33 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 4 margenoota Erfdeel Godes, is dat Cristen gheloouich volck, wiens herten die heylige geest besidt, ende regeertse door dye crachte des godlijcken woorts. margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 27 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 16 margenoot+ D vers 32 margenoota arme, die is arm inder scrift die sijn allende ende crancheyt kent wt gronde sijns herten, ende beclaget voor den heere. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 10 margenoot+ C vers 18 margenoot+ D vers 24 margenoota door vasten wordt verstaen alderhande lichamelic gebreck ende tribulatie. margenootb Ter rechter hant staen, is hier bereydt sijn om hem te helpen margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoota Erffenisse der heydenen en is niet tijtlijcke heerscappie te hebben, maer het is dye geestelijcke benedictie ende belofte, die God Abraham gelooft heeft, hem te sijn een vader van veel volcken, te weten der gelouiger. ge. xv.a Ro. iiij.c margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 13 margenoota In de doodt ende in de helle, en is niet dan eygen liefde, daerom en connen si de barmherticheydt Goods voor ooghen niet gehebben. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoota God en heet niet alleen gherechtich om dat hy gherecht ende perfect is, maer om dat hi ons om nyet rechtuerdich maket ende goet stellet. Ro. iij.d. esa. liij c margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoota byden heydenen verstaetmen de ongeloouige, ende biden volcken die geloouige. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 11 margenoota Rechte hant, beteekent Cristum, om dat door hem alle dinghen volmaket worden. margenoot+ C vers 17 margenootb Dye poorten der gherechticheit open doen, dat is der wereldt dwoort Goods vercondighen. Esaie. xxvi.a. margenootc Dye timmerlieden waren dye leeraers des volckes, dye cristum onnut oordeelden. margenoot+ D vers 25 margenoot+ A i. vers 1 margenoot+ B ij vers 9 margenoot+ C iij. vers 17 margenoot+ D iiij vers 25 margenoot+ E v vers 33 margenoot+ F vi vers 41 margenoot+ vij G vers 49 margenoot+ viij H vers 57 margenoota Door dat verbont der godloser wordt verstaen alle raet ende blasphemie tegen dat woordt Gods, ende sinen predicanten. margenoot+ ix I vers 65 margenoot+ x. K vers 73 margenoot+ xi L vers 81 margenoot+ xij M vers 89 margenoot+ xiij N vers 97 margenoot+ xiiij O vers 105 margenoota Dat woordt Gods, noemtmen een keerse, om dat alle dinck ende leeringe duystere is, sonder dwoort Gods. ij.Pe. i d margenoot+ xv. P vers 112 margenoot+ xvi Q vers 121 margenoot+ xvij. R vers 129 margenoot+ xviij. S vers 137 margenoot+ xix. T vers 145 margenoot+ xx. V vers 153 margenoot+ xxi. X vers 161 margenoota Dye geboden houden, beteekent hier te geloouen dat god alleen is die daer salich maect. margenoot+ y xxij vers 169 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoota Berghen, dat is totten hemel. margenootb Door tsteken der sonnen wort somtiden verstaen sware openbare veruolginghe. esa. xvi.a margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 2 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ A vers 1 margenoota byder der diepten wort betekent die grote benautheyt der herten ende bedroeftheit des gheests die in grooter benautheyt ghestelt sijn Ion. ij.b margenoot+ A vers 2 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoota Priesters sijn ghetrouwe dienaers ende vercondigers des woorts Gods. Apo. i.b Act. ij.c. margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ C vers 12 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ C vers 14 margenoot+ D vers 22 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoota Ghedencken is hier straffen ende slaen margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ C vers 15 margenoot+ D vers 21 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 5 margenoot+ A vers 1 margenoota Dat lant der leuender, beteekent hier den staet van desen leuen die onder dye geloouighe is. margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 6 margenoot+ C vers 11 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 9 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1 margenoota loopen byden propheten ende Apostelen, beteekent prediken dat woordt Gods Ie. xxiij margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 8 margenoot+ A vers 1 margenoot+ B vers 7 margenoot+ A vers 1

Vorige Volgende

Hier beghint den Psalter.

¶ Den .I. Psalm Dauid. Beatus vir.

1

2

3

4

5

6

7

¶ Den .ij. Psalm Dauid. Quare fremuerunt.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

¶ Den .iij. Psalm Dauid. Domine quid multi.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

¶ Den .iiij. Psalm Dauid. Cum inuocarem.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

¶ Den .v. Psalm Dauid. Verba mea auribus.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

¶ Den .vi. Psalm Dauid. Domine ne in furore.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

¶ Den .vij. Psalm Dauid. Domine deus.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11