Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Ionathas trect teghen dye vyanden met list, ende verwintse, Ende Saul coemt hem te hulpe met den volcke, Ionathas adt teghen dat ghebot sijns vaders, ende ooc desghelijcken dat volc. Die vader woude den soon doot slaen, maer tvolc verlost hem, Saul beschermt dat volc voor hare vyanden.

Dat .xiiij. Capittel.

1

⁺HEt geuiel tot dier tijt, dat Ionathan die sone Saul sprack tot sinen knape die sijn wapendrager was, Coemt, laet ons ouer gaen totter Philisteen hoedinge, die daer ouerleyt, ende hi en gaft sinen vader niet te kennen,

+ A vers 1

2

Saul woonde tot Gibea aent eynde, onder eenen granaetboom, dye inder voorstadt was, ende des volcx dat bi hem was, was by ses hondert mannen,

3

Ende Ahia die sone Ahitob, Icabods broeder, Pinehas soon des soons Eli, was priester des HEREN tot Silo, ende droech den lijfrock aen, dat volc en wiste ooc niet dat Ionathan wech was ghegaen.

4

Tusschen den ouerganc, daer Ionathan ouersocht te gaen, totter hoedinge der Philisteen, daer waren twee scherpe steenen, den eenen op dees side, ende den

[p. *]

anderen aen geen side, den eenen hiet Bozez, den anderen Senne.

5

Ende deene sach van tnoorden teghen Michmas, Ende den anderen van tzuyden tegen Gaba,

6

Ende Ionathan sprac tot sinen wapendrager, coemt laet ons gaen totter hoedinge deser onbesnedener, misschien die HERE sal met ons wercken, Want het en is den HEERE niet swaer, door vele oft luttel te helpen

7

Doen antwoorde hem sine wapendrager, Doet al wat in uwer herten is, vaert henen, ⁺ Siet ic ben met v, so v herte wil.

+ B vers 7

8

Ionathan sprac, wel aen, als wi ouercomen totten lieden, ende hen int gesichte comen,

9

ist dat si dan seggen, staet stille, tot dat wi aen v gheraken, so willen wi in onse plaetse blijuen staen, ende niet tot hen opclimmen

10

Mer ist dat si seggen, Coemt tot ons opwaerts, soe willen wi tot hen op climmen, so heeftse ons de HERE in onsen handen gegheuen, ⁺ ende dat sal ons tot een teeken sijn.

+ Iu. xiiij

11

Doen si nv beyde inder Philisteen hoedinge int ghesicht quamen, So seyden die Philisteen, Siet, de Ebreen sijn wt die gaten gegaen, daer si hen in verborgen hadden.

12

Ende die mannen inder hoedinghen antwoorden Ionathan ende sinen wapendrager ende seyden, Coemt herwaerts tot ons, so willen wi v dat wel leeren. Doen sprac Ionathan tot sinen wapendragher, Climt my na, die HERE heefse gegeuen in die handen Israel,

13

Ende Ionathan clauerde met handen ende voeten daer op, ende sijn wapendrager hem na.

⁺ Doen vielen si voor Ionathan neder, ende sijn wapendrager doodese, hen altoos nauolghende,

+ C vers 13

14

Alsoo dat den eersten slach, die Ionathan ende sijn wapendrager deden, was bi twintich mannen, bi na in een halue buender ackers, die een iock driuet.

15

Ende daer quam een vlucht inden leger, opten velde, ende in alle volck der hoedinge, ende dien die daer verderfden, quam oock die vlucht aen, also dattet lant in een ghetumel oft rumoer quam, ende daer verhief haer een vlucht tot Gad.

16

Ende die poortwachters Saul, tot Gibea BenIamin saghen dat den hoop scheyde, ende verliep hem herwaert ende derwaert.

17

Saul sprac totten volcke dat bi hem was, Telt, ende besiet, wie van ons wech is gegaen, ende doen si telden, siet, doen en was Ionathan, ende sijn wapendragher daer niet.

18

Doen sprack Saul tot Ahia. Brengt dye Arcke Gods herwaerts, want die arcke Gods was tot dier tijt bi die kinderen Israel,

19

ende doen Saul noch metten priester sprac, doen hief hem den hoop inder Philisteen leger, liep, ende wert groot, Ende Saul sprac totten priester, Trect uwe handt af,

20

Ende Saul riep ende alle tvolc dat met hem was, ende quamen totten strijt. Ende siet, doen ginc elcx sweert teghen den anderen, ende daer was een seer groot rumoer.

21

Ooc die Ebreen die te voren bi die Philisteen geweest waren, ende met hen inden leger opgetrocken waren rontomme deden hen tot Israel, die met Saul ende Ionathan waren,

22

ende alle mannen van Israel, die hen opt geberchte Ephraim verborgen hadden, doen si hoorden, dat die Philisteen vloden, so streken si achter hen wech inden strijt,

23

⁺Also halp die HERE Israel, tot dier tijt, ende den strijt duerde tot Bethauen toe.

+ D vers 23

24

Ende doen die mannen Israel daer toe quamen opten seluen dach beswoer Saul al tvolc, ende sprack Veruloect si elc, die ^a broot eet totten auont toe, dat ick mi aen mijne vyanden wreecke. Doen en proefde ooc al dat volc geen broot, Ende dat gantssche volck quam in dat wout, of wildernisse.

a Hier ist openbaer ende kenlic dat inder schriftueren by broot beteekendt wort alle dat den mensce van noode is tot sijnder nootdrufte om sijn leuen te houden, want Ionatan adt huenich, ende gheen broot, gelijck gheseydt is ge. xvij a ende .xxiiij d.

25

Daer lach huenich opt velt. Ende doen dat volc in die wildernisse quam siet, doen so vloeyde dat huenich,

26

Mer nyemant en dede vanden seluen metter hant tot sinen monde, Want dat volc vreesde hem voor den eedt.

27

Mer Ionathan en hads niet gehoort, dat zijn vader dat volc besworen hadde, ende stack sinen staf wt, die hi in sijn hant hadde, ende stack met die scerpte in die huenich raet, ende keerde sine hant tot sinen monde

28

Doen werden sine ooghen wacker. Doen antwoorde een vanden volcke, ende sprac. V vader heeft dat volc besworen, ende geseyt, Veruloect si alle man dye heden wat etet, Dat volc was moede.

29

Doen sprack Ionathan, Mijn vader heeft dat lant bedroeft. Siet hoe wacker sijn mijne ooghen geworden, om dat ic een weynich van dien huynich ghesmaect hebbe.

30

Hadde tvolc heden gheten vander bueten sijnder vyanden diet vant, so waer ooc den slach grooter geworden tegen die Philisteen,

31

maer si sloegen dye Philisteen op dien dach van Michmas tot Aialon toe, Ende dat volc wert seer moede.

32

Ende dat volc bereyde die buete, ende nam schapen, runderen, ende calueren, ende dedense af opter aerden, ende atense metten bloede,

33

Doen vercondichdemen Saul dat, siet, dat volc besondicht hem aenden HEERE dattet bloet etet. Hi sprac, Ghi hebt qualic gedaen Wentelt nv herwaerts tot my eenen groten steen,

34

ende Saul sprac noch meer, Verstroyt v onder dat volc, ende segt hen, dat elc sinen os ende sijn scaep tot mi brenge, ende slatet al hier, dat ghijt etet ende v niet besondicht aenden HERE metten bloet eten. Doen bracht al tvolc, elc sinen os met sijnder hant daer toe, des nachts, ende sloegent aldaer.

35

Ende Saul timmerde den HERE eenen outaer, ⁺ Dat is den eersten outaer dye hi den HEERE tymmerde.

+ F vers 35

36

Ende Saul sprac, Laet ons af trecken, den Philisteen na byder nacht, ende haer beroouen, tot dat licht dach wert, also dat wi nyemanden van hen ouer en laten. Si antwoorden, Doet al wat v behaecht, Mer die priester sprac, Laet ons herwaert tot God ghenaken.

37

Ende Saul vraechde God, Sal ic af trecken den Philisteen na, ende wilt ghise in Israels handen geuen Mer hi en antwoorde hem in dier tijt niet.

38

Doen sprac Saul, Laet al dye scherpe hoecken des volcks herwaerts comen, ende onderuint, ende siet, Aen welcken dese sonde si tot deser tijt,

39

Want also warachtelick als God leeft, die salichmaker Israel, ende al waerse aen mijnen soon Ionathan, so sal hi steruen. ⁺ Ende niemant en antwoorde hem wt alle den volcke.

+ G vers 39

40

Ende hi sprac tot al Israel, Sijt ghi op geender siden, Ic, ende mijn soon Ionathan, sullen op dese side sijn, Dat volc sprac tot Saul, doet dat v belieft,

41

ende Saul sprac totten HERE, den God Israel, Doet wat recht is. Doen wert Ionathan ende Saul gheraect, Mer tvolc ginc vry wt.

42

Saul sprack, Werpt ouer mi, ende mijnen soon Ionathan. Doen wert Ionathan geraect,

43

ende Saul sprac tot Ionathan, Segt mi, wat hebdy gedaen? Ionathan seyt hem ende sprack. Ic hebbe een weynich huenich ghesmaect metten staf die ic in mijn hant hadde, ende siet ic moet daerom steruen.

44

Doen sprack Saul, God doe mi dit ende dat, Ionathan, Ghi moet den doot steruen,

45

Mer dat volc sprac tot Saul, soude Ionathan steruen, dye desen nacht so grote salicheyt in Israel gedaen heeft? soo warachtelijcken als die HERE leeft, Daer en sal gheen hayr van sinen hoofde opter aerden vallen,

[p. *]

want met Gode heeft hi op dese tijt gewracht, also verloste dat volc Ionathan dat hi niet steruen en mochte.

46

Doen trock Saul op, vanden Philisteen, ende die Philisteen trocken op haerder plaetsen

47

Mer doen Saul dat rijcke ouer Israel in genomen had, street hi rontom, tegen alle sine vyanden tegen die Moabiten, tegen die kinderen Ammon, tegen die Edomiten, teghen die coninghen Soba, teghen die Philisteen, ende werwaerts hi hem keerde Daer wan hi

48

ende maecte een heyr, ende sloech die Amalekiten, ende verloste Israel vander hant aller diese crencten

49

Saul hadde sonen, Ionathan, Iswi, Malchisua ende sine twee dochteren hieten also. De eerste geborene Merob,

50

ende die ioncste Michal, Ende Sauls wijf hiet Ahinoam, een dochter Ahimaaz,

51

ende sijn veldthooftman hiet Abner, een sone Ner, Sauls broeder sone. Kis was Sauls vader,

52

Mer Ner Abners vader was een sone Abieel.

Daer was eenen crachtigen strijt tegen de Philisteen also lange als Saul leefde. Ende waer Saul eenen rustigen rasschen man sach, dien nam hi tot hem.