Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Welcken geluc ende weluaert dien ontmoeten sal die Gods geboden houden, Ende wederomme welcken straffinghen den ouertreders

Dat .xxxviij. Capittel.

1

⁺ENde als ghi die stemme des HEREN ws Gods gehoorsaem sijt, houdende ende doende alle sijn gheboden, die ick v heden ghebiede, so sal v die HERE v God dat hoochste maken bouen alle dat volc der aerden.

+ A vers 1

2

Ende op v sullen comen alle dese ghebenedijngen, ende si sullen v omuanghen, om dat ghy ghehoorsaem geweest sijt der stemmen des HEEREN ws Gods,

3

Gebenedijt suldi sijn in die stadt Gebenedijt inden ackere,

4

Ghebenedijt sal sijn die vrucht ws lichaems, die vrucht van uwen lande, ende die vrucht van v vee, ende die vrucht van uwen ossen, ende die vrucht van uwen scapen.

5

Ghebenedijt sal sijn uwen korf ende uwe ouerschot ⁺

+ Korf, dat is, alle dat ghi oplegt, om te behouden ende voort aldaer ghy die hant aen steeckt

6

Ghebenedijt suldy sijn, als ghi ingaet, Ghebenedijt suldy sijn, als ghi wtgaet

7

Ende die HERE sal uwe vianden, die hen tegen v opstellen, voor v laten verslaen. Door eenen wech sullen si wttrecken tegen v, ende door seuen wegen van v vlien,

8

Die HERE salder gebenedijnghen ghebieden, dat si met v si, in uwen kelder, ende in allen dat ghi voor handen neemt, ende hi sal v ghebenedijen inden lande dat die HERE v God, v ghegeuen heeft.

9

⁺Die HERE sal hem v tot eenen heyligen volcke maken, gelijc hi v gesworen heeft, om dat ghi die geboden des HEREN ws Gods houdt, ende wandelt in sijn wegen,

+ B vers 9

10

so dat alle volc van aertrijc sien mach, dat ghi na den naem des HEREN genaemt sijt, ende si sullen v ontsien,

11

Ende die HERE sal maken dat ghi oueruloedicheyt van goede hebben sult, aen die vrucht ws lichaems, aen die vrucht ws vees, ende aen die vrucht van uwen acker, inden lande dat die HERE uwen vaderen ghesworen heeft, v te gheuen.

12

Ende die HERE sal v sinen goeden scat opdoen, den hemel om uwen lande reghen te geuen tsijnder tijt, ende dat hi ghebenedije, alle die wercken van uwen handen. Ende ghi sult vele volcken leenen, mer ghi en sult van niemanden ontleenen.

13

Ende die HERE sal v tot een hooft maken, ende niet totten steert, ende ghi en sult niet dan bouen drijuen, ende niet onder liggen, om dat ghi gehoorsaem geweest sijt, den gheboden des HEREN ws Gods, die ic v heden gebiede, te houden ende te doen,

14

om dat ghi niet geweken en sijt, van eenigen woorde dat ic v heden ghebiede, noch ^a ter rechter, noch ter slincker hant, Daer ghi anderen Goden mede nae wandelste, om hem te dienen

a Ter rechter hant wijken, is toe doen totten woorde Gods, ter slincken handt wijken is dat woort Gods, vermideren ☞ Leui. xxvid,

15

Ist dat ghi niet en hoort die stemme des HEREN ws Gods, houdende ende doende alle sijn geboden ende seden, die ic v heden gebiede, so sullen alle dese vermaledijngen op v comen, ende v beuanghen.

16

Vermaledijt suldy sijn in die stede, Vermaledijt inden acker

17

Vermaledijt sal sijn uwen korf, ende uwe ouerschot,

18

Vermaledijt sal sijn die vrucht ws lichaems, die vruchte ws lants, die vrucht van uwen ossen ende die vrucht van uwen scapen,

19

Vermaledijt suldy sijn, als ghi ingaet ende vermaledijt als hi wtgaet.

20

Die HERE sal onder v seynden verdwijninge ende ⁺ clagen ende vermaledijngen in allen dat ghi begint om te doen, tot dat hi v verdoe, ende haestelick te nyeute doe om uwer quader vonden wille, ende dat ghi mi gelaten hebt.

+ Claghen dat is dueren tijt ende onuruchtbaerheyt des lants

21

Die HERE sal bi v die pestilentie lange laten dueren, tot dat hi v al verdoe, inden lande daer ghi in comen sult, om dat te besitten.

22

Die HERE sal v slaen met gheswil, cortse, hitte, brant, venijnicheit, dorheit ende bleecheit, ende hi sal v veruolgen tot dat hi v verdoe.

23

Den hemel die bouen v hooft is, die sal metalen sijn ende die aerde onder v yseren.

24

⁺Die HERE sal uwen lande, stof ende asschen gheuen voor regen, ende asschen vanden hemel op v, tot dat hi v verdoe.

+ C vers 24

25

Die HERE sal v voor uwe vianden laten slaen, Door eenen wech suldy tot hen wt trecken, ende door seuen wegen suldy van hen vlien, ende ghi sult verstroyt worden, onder alle rijcken der aerden,

26

V lichaem sal een spijse wesen, alle den vogelen des hemels, ende allen vee opter aerden, ende niemant en sal daer sijn, diese wech iaghe

27

Die HERE sal v slaen metten sweeren van Egypten, metten speenen, met grillentheyt, ende met schorftheyt, dat ghi niet heel en sult connen geworden,

28

Dye HERE sal v slaen met wtsinnicheden, blintheden, ende met rasernijen der herten.

29

Ende ghi sult tasten inden middach ^b gelijc een blinde tast int doncker, ende ghi en sult in uwen wege niet voort connen

Ende ghi sult gewelt ende onrecht moeten lijden alle v leuen lanc, ende nyemant en sal v helpen,

b Ghelijck een blinde tasten inden middach dat is geen kennisse van god oft sijn woort te hebben

30

Een wijf suldy trouwen, maer een ander sal bi haer slapen, Een huys suldy maken, maer ghi en sult daer niet in woonen, Eenen wijngaert suldi planten, mer ghi en sult hem niet gemeyn maken,

31

Vwen osse sal voor uwen oogen gedoot worden, mer ghi en sult daer niet af eten. Vwen ezel sal voor v aensicht met ghewelt genomen worden, ende v niet weder gegeuen worden, ⁺ Vwe schaep sal uwen vianden ghegheuen worden, ende niemant en sal v helpen.

+ D vers 31

32

Vwe soonen ende v dochteren, sullen eenen anderen volcke ghegheuen worden, dattet uwe oogen aen sullen sien, ende van dat aen te sien, sullen si ontbreken alle den dach, ende gheen stercte en sal in uwen handen sijn,

33

Die vruchte van uwen lande, ende allen uwen arbeyt, sal een volc verteeren, dat ghene dat ghi niet en kent, ende ghi sult die sijn, die verdruct wort, ende onrecht lijden, alle v leuen lanc,

34

Ende ghi sult wtsinnich

[p. *]

worden, van dat ghene dat uwe ooghen sien sullen.

35

Die HERE sal v slaen, met eenen quaden sweer aen uwe knien, ende braeyn, dat ghi niet gheheylt en sult connen worden, van aen die solen van uwen voeten, tot aen dat scheel op v hooft.

36

Die HERE sal v, ende uwen Coninc die ghy ouer v ghesedt hebt, voeren onder een volc, dat ghi niet en kent, noch uwe vaderen, ende ghy sult aldaer anderen Goden dienen, houten ende steenen,

37

ende ghi sult verwoest worden, ende ghi sult een ghemeyn woort ende fabule sijn, onder alle volcken, daer v die HEERE henen ghebrocht heeft.

38

Ghi sult veel saets wt voeren ten velde, ende niet veel in doen, Want die sprinchanen sullent af eten.

39

Wijngaerden suldy planten ende winnen, mer geenen wijn drincken, noch lesen, want die wormen sullent verteeren.

40

Olijfboomen suldi hebben in alle v palen, maer ghi en sult v niet saluen met olye, want uwe olijfboomen sullen wtgeworpen worden,

41

Sonen ende dochteren suldi winnen, ende gheen ghebruycken, want si sullen wech gheuoert worden. ⁺

+ Leui xxvi.c. Agge. i e

42

Alle die boomen van uwen lande, ende die vruchten van uwen lande, sal den brant verslinden.

43

Die vreemdelinc die bi v is, die sal bouen v climmen ende altijt bouen drijuen. ⁺ Mer ghi sult neder dalen ende altijt onder liggen.

+ E vers 43

44

Hi sal v leenen, mer ghi en sult hem niet leenen, Hi sal dat hooft sijn, ende ghi sult den steert sijn.

45

Ende alle dese vermaledijngen sullen op v comen, ende v na volgen ende omuanghen, tot dat ghi vergaen sult, om dat ghi die stemme ws HEREN ws Gods niet gehoorsaem geweest en sijt,

46

ende dat ghi sijn gheboden ende seden, niet en hielt die hi v geboden heeft daerom sullen aen v teekenen ende wonderen sijn, ende aen uwe zaet eewelijck,

47

om dat ghi den HERE uwen God, niet ghedient en hebt met vrolijcker ende goeder herten, doen ghi van als genoech hadt,

48

Ende ghi sult uwen vianden dienen, die v die HERE toe seynden sal in honger ende in dorst, in naectheyt, ende alderley ghebreck, ende hi sal een yseren ioc op uwen hals leggen, tot dat hi v verdoe

49

Die HERE sal een volc op v brengen, van verre, vander werelt eynde, gelijc eenen Arent vliecht, wiens tonge ghi niet gehoren en condt, een wreet volc, dat welcke niet en aensiet den persoon des Ouders, noch en is niet genadich den iongelinc,

50

ende sal ooc verteeren die vruchte van uwen vee, ende die vrucht van uwen lande,

51

tot dat ghi vergaet, ende en sal v niet ouer laten blinen, noch van koren, most, olye, vanden vruchten der ossen, ende scapen, tot dat ghi vergaet.

52

Ende tsal v benauwen, in allen uwen poorten, tot dattet neder worpe uwe hoochten, ende vaste mueren daer ghi v op verliet, in alle uwe landen. Ende ghi sult benaut worden in alle uwe poorten, ende in allen uwen landen, die v die HERE uwe God ghegheuen heeft

53

⁺Ghi sult die vrucht ws lichaems eten, uwer sonen, ende uwer dochteren vleesch, die die HEEE uwe God, v gegeuen heeft, inden ancxt ende noot, daer mede dat v, uwe vianden verdrucken sullen.

+ F vers 53

54

Dat een man die te voren weeldelic in lusten geleeft heeft onder v lieden, die sal sinen broeder ende sinen wijue, die in sinen scoot is, ende den soon die noch ouerbleuen is van sinen sonen

55

vergonnen te geuen yemanden van desen, vanden vleessche van sinen sone, dat hi eet, aengesien dat hem niet ouer en schiet van allen goede, inden ancxt ende noot, daer mede dat v uwe viant benauwen sal, binnen alle uwen poorten.

56

Een wijf onder v, die te voren weeldelijck ende in wellusten geleeft hadde, dat si niet geproeft en had-de, die solen van haren voeten op die aerde te setten van teerheden, ende van weelden, die sal den man die in haren schoot is, ende haren sone, ende dochter misgonnen,

57

die vellekens daer die kindenren in geboren worden, die van tusscen haer eygen beenen wtgegaen sijn, ende ooc haren sonen, die si gebaert heeft, Want si sullense eten heymelic van alderley gebreke, inden ancxt ende noot, daer mede dat v viant v benauwen sal binnen uwen poorten

58

Ist dat ghi niet en hout, ende doet al die woorden van deser wet, die in desen boeck ghescreuen sijn, dat ghi vreest den heerliken ende verscrickeliken naem den HERE uwen God,

59

so sal die HERE wonderlic met v omgaen, met slagen op v, ende uwe saet, met grote ende duerende slagen, met grote ende duerende siecten,

60

ende hi sal op v brenghen alle die siecten van Egipten, daer ghi voor vreest, die sullen v aenhangen.

61

Ooc alle die crancheden, ende alle die slagen, die niet gescreuen en sijn inden boeck van deser wet, die sal de HERE v God, op v laten comen, tot dat hi v verderuen sal,

62

ende uwer sal een cleyn volcxken ouer blijuen, ghi die te voren waert gelijc die sterren des hemels, na der menichten, Om dat ghi niet gehoort en, hebt die stemme des HEREN ws Gods.

63

⁺Ende gelijc hem die HERE van v te voren verblijde dat hi v wel dede, ende v vermeerderde, also sal hi hem verblijden, dat hi v verderft, ende te nieten doet, ende ghi sult verstoort worden wten lande, daer ghi nv in trect om dat te besitten.

+ G vers 63

64

Want die HERE sal verstroyen onder alle volc vanden eenen eynde der werelt, tot aen dat andere, ende ghi sult aldaer andere Goden dienen, die ghi niet en kent, noch uwe vaderen, hout ende steen.

65

Ooc en suldi onder dat selue volc gheen gheweer hebben, ende uwe solen van uwe voeten, en sullen geen ruste hebben. Want die HERE sal v daer een beuende herte gheuen, ende onmacht der oogen, ende een versmachte siele,

66

dat v leuen voor v sal hangen, dach ende nacht suldi vreesen, ende uwen leuen niet betrouwen.

67

Des morgens suldi seggen, Wie sal mi den auont geuen? Des auonts suldi seggen, Wie sal mi den morghen geuen? van grooter vreesen ws herten, die v verueeren sal, ende vanden gesichten dijnre ooghen, die ghi sien sult.

68

Ende die HEERE sal v met scepen vol weder in Egipten voeren, door den wech daer ic v af gheseyt hebbe, Ghi en sult hem niet meer sien, ende ghi sult aldaer vercocht worden, uwen vyanden tot knechten ende ioncwijfs, ende daer en sal gheen cooper sijn