Het Liegend Konijn. Jaargang 9

[p. 3]

[Nummer 1]

[p. 13]

Uit het nest geroofd
bij de negende jaargang

In de verzamelbundel Ik deug alleen voor de poëzie,^* interviews met dertig vooraanstaande dichters uit ons taalgebied, praat Ron Rijghard over dichten. Sommige dichters spreken er met groot gemak over, anderen zijn terughoudend en aarzelend. Via deze vraaggesprekken, die eerder verschenen in NRC Handelsblad, wordt een interessante poging ondernomen om voor een breed publiek het volgende te achterhalen: ‘Hoe de dichters tot hun poëzie komen, waar ze hun stof vandaan halen en wat hun gedichten willen zeggen.’ Deze vragen zijn adequaat en houden rekening met de grote verscheidenheid van dichters en poëzie.

Rijghard noteert in zijn voorwoord: ‘De dichter geeft adem aan de woorden. Elke dichter heeft zijn eigen wijze. Dat is zijn toon, zijn stem. De eigen toon is een kwestie van vormgeving en de vraag is hoe de dichter dat doet. Hoe en waarom zet hij de woorden zoals ze in het gedicht staan? Dat leidt tot de vraag: hoe denkt de dichter?’ Dat de interviewer geen heikele vragen uit de weg gaat, blijkt uit de mededeling: ‘Wat ik al direct besloot, was om de vraag naar de betekenis van de gedichten niet te omzeilen. [...] Op dat punt openbaarde zich ook een generatiekloof. De dichters jonger dan veertig spreken vrijer over wat er in hun gedichten staat dan de oudere dichters. Die koesteren veelal het idee dat poëzie wordt gedragen door het raadsel.’

De betekenis van deze interviews ligt in de eerste plaats in het feit dat ze relevant zijn voor een beter inzicht in het werk van een dichter, maar ze bieden ook een totaalbeeld van de rijkdom en de verscheidenheid van onze hedendaagse poëzie. Voor sommige dichters als Charles Ducal moet poëzie het bestaan rechtvaardigen. Anderen, zoals Anneke Brassinga, willen ‘leven in gewetensvolle

* Ron Rijghard: Ik deug alleen voor de poëzie. Dichters over dichten. NRC Boeken, 2010

[p. 14]

ongewisheid’. Tonnus Oosterhoff waarschuwt ervoor dat we de gereduceerde wereld vaak zien als de echte. ‘Maar er valt duizelingwekkend veel meer te zien en te ervaren, en poëzie verwijst daarnaar.’ Wat Eva Gerlach bezighoudt, is ‘het aanwezige in het afwezige en omgekeerd het afwezige in het aanwezige. Nooit is helemaal duidelijk wat bezig is te bestaan of te gebeuren.’ Hagar Peeters verwijst naar de evolutie in haar werk: ‘Ik wilde zware onderwerpen op een lichte manier brengen. Nu laat ik de erge dingen erg zijn.’ En H.H. ter Balkt laat zijn hekel aan schraalheid in poëzie optekenen met de woorden: ‘Ik wandel door de bossen in mijn hoofd. Daar moet het gebeuren.’ Van Leonard Nolens ten slotte, die de interviewer inspireerde voor de titel van de bundel, is de betekenis te lezen: ‘Ik kan alleen schrijvend uit de voeten met de ander en met mezelf.’

Poëzie is uiteraard een kwestie van woorden en van volgorde van woorden, maar ook een kwestie van denken. Goede poëzie zet tot denken aan, tot overdenken en nadenken en altijd tot zoeken van betekenis voor onszelf en voor het bestaande, het bekende en het onbekende, het voorstelbare en het onvoorstelbare. De grenzeloosheid van poëzie vormt haar kracht en haar mysterie, ook al denken we soms daaraan te kunnen ontsnappen.

In deze negende jaargang zal Het Liegend Konijn, verwonderd en nieuwsgierig, weer consequent alle ruimte bieden aan meerstemmigheid en diversiteit. Met dank aan de dichters.

Jozef Deleu

Redacteur Het Liegend Konijn