Het Liegend Konijn. Jaargang 5

[p. 232]

René Huigen

Triptiek

1 Jheronymus Bosch

Dat ik lid zou zijn geweest van een ketterse sekte naaktlopers,
die der adamieten, is ridicuul. Het enige ketterse aan mijn werk
is de blinde vlek in het oog van de toeschouwer, de kroon of
het goddelijke niets in alle dingen, de benaming voor wat
in de hoogste sefira kether wordt genoemd. Studie verrichtte ik
naar de optica, naar de ijsvormige vloeistof waaruit de pupil
bestaat, de waterige gebieden erachter, naar de zeven gewaden,
de tunica's, waaruit het oog, overeenkomstig de zeven sferen
der planeten, is opgebouwd. Voorbij het gesteente der tijden
en Satans troon, het brandpunt, zag ik op mijn netvlies, starend,
een Eden zich openbaren en, zoals bezongen in het hooglied,
door Sophia, zwart als de dochters van Kedar, haar vuile aardse
kleed afgelegd worden, rein als sneeuw, de naakheid van
de wereld aan. De folteringen die ik schilderde zijn vooral
allegorisch te begrijpen en betreffen die der metalen
door onkuisheid in een staat van onreinheid gebracht. Het vuur
dat op het rechterpaneel van de Tuin der lusten brandt, is
aangeblazen voor de destilleerkolf, die ik schilderde op
de achterkant. Zo begreep ik de genese als destillaat waaruit
de geest op kon stijgen. Nooit heb ik gedacht dat de aarde, zoals
door mij afgebeeld, werkelijk plat was. In ieder geval niet platter
dan de luiken die ik voor het venster op de wereld opende.
Ik was krankzinnig noch overdreven godvruchtig. Ik wilde
de kunst van het kijken verheffen tot wetenschap en de virtus,
het deugdzame, belijden, niet in het geloof, maar in het virtuoze.