|
| |
| |
Exempel
Daer was op een tijt een kint van Parusiën gheboren ende hiete Jacobin ende was zeer siec ende oec vanden duvel beseten. Want somtijt werp hij hem selven int vier, somtijts opter eerden, ende oec soe beet hij somtijt inden steenen dat hem die tanden bloeden ende scoerden bi na; ende quetste zeere sijn hoef ende maecte sijn lichaem al bloedich ende die tonghe uut den mont hanghende. Ende
| |
| |
somtijt soe vonden hij sijn lichaem soe cort van pijnen, dat hij sijn beenen op sijn scouderen leyden. Twee werf des daechs soe quelde hem dese verwoetheit. Men sochte raet van gheleerden medecijn meesters ende hulp. Mer daer en wort nyemant ghevonden die hier tegens raet wist te doen. Sijn vader Gwidolitus - doen hij onder den menschen geen hulp en conste vinden van dit grote ongeval sijns kints - soe keerde hij hem totten verdienten der heiligher maghet Clara ende sprac aldus:
- "O, heilige Clara, eerweerdige maghet der warelt, ic offer u mijn arme allendighe kint, ende ic bidde u met alder devociën ende ynnicheit om sijn gesontheit ende verlossinge."
Hij haeste hem met grooten betrouwen metten kinde ende brochten opt graf Sinte Claren, ende te hant dat hij badt, dat vercreech hij ende dat kint worde ghesont ende worde verlost ende en ghevoelde niet meer sulcke quelnissen vanden duvel.
| |
Noch een exempel
| |
| |
Alexanderina uuten bisdom van Parusiën gheboren, die was gequelt vanden boesen, scalcke geest. Ende die duvel hadse alsoe in sijnre gheweldicheit, dat hijse somtijt dede vlieghen boven op een clippe die biden water lach als een vogel, ende plach somtijt - soe een telgerkijn vanden bomen viel - int water te swemmen. Ende dit ghesciede overmits verdienten harer sonden. Ende als sij dus van groote pijn haer luchter zijde bij na verloren hadde ende haer hant lam was, ende sij sochte raets vanden meesters der medecijnen ende sij en vant geen bate. Ten lesten quam sij tot dat graf van Sinte Clara met berouwe van haer sonden. Ende badt - overmits haer heilighe verdienten - om ghesontheit van haer drie quellenissen. Ende ter stont worde sij verloest: die hant crech sijn macht weder, haer sijde woert gesont, ende vanden viant worde sij verlost.
| |
Exempel
Een ander vrouwe was oec inder selver stadt zeere gequelt vanden duvel, die oec doer verdienten van Sinte Claren wert verlost
| |
| |
| |
Exempel
Het was op een tijt een kint uut Vranckerijc, dat dat hoef van Roomen plach te volghen, die verwoede siecten zeer quelden, dat hij sijn spraec verloes ende oec sijn lichaem mesmaect worde ende onrustelijc maecte, dattet nyemant houden en mochte mer ontbrac altijt. Ten laesten wort hij ghebonden van veel luden met craft ende wort soe onwillichlijc ghebrocht tot dat graf Sinte Claren. Ende terstont - overmits dat gelove der geenre die hem hilden - soe worde hij verlost ghehelijcken.
| |
Exempel
Daer waren op een tijt luyden van Pijsa geboren ende reysden te sceep tot Sardijnen. Ende inder nacht soe quam daer een vervaerlijc onweer op ende een grote storm, dat sij bi na verdroncken waren, soe dat - overmits dat smiten van den water - dien boijm vant scep brac ende dat water quam daer in loepen. Ende in dese groote last soe tracteerden sij allen van haren doot. Ende sij riepen met screyende stemmen hulp van veel heiligen aen, mer sij en vercreghen
| |
| |
niet. Ten laesten - overmits ingeven van Gode - dochten sij om die nyewe santinne Clara ende riepen met groter begheerten haer hulp aen. Ende loefden haer, waert dat sake dat sij gesont mochten comen te lande, sij souden haer innichlijc versoeken in harer kercken, bloets hoefs, naect in haer hemde, den riem aen haren hals ende elck een kerse van een pont in haer hant hebbende. Daer ghesciede een wonderlijc teken. Ende die hulp die sij begheerden, vercreghen sij. Alsoe geringhe als sij dit geloeft hadden, soe openbaerde daer. Drie keersen, met wonderlijcker claerheit bernende, stonden hem bi tot een hulpe. Die een stont voer int scep, die ander stont opt roer ende die derde stont beneden int scep ende stopten dat gat daer dat water doer quam. Ende dat onweder ginc wech ende voerden wint soe quamen sij in haven daer si begeerden. Ende als dat scip ontlast was vanden menschen ende van haer comenscap
| |
| |
, soe ghinghen die keersen wech ende dat scip versanc inden gront als een steen. Ende dat volc ghinc te hant ende betaelden blijdelijc haer geloeften die sij geloeft hadden.
| |
Exempel
Daer was op een tijt een die hiet Valencius van Spoleten gheboren. Dese was seer ghequelt vander siecten die heet dat vallende evel, soe dat hij tot veel tijden des daechs dicwil neder viel in deser quellenisse. Ende sijn beenen waren oec gecrompen dat hij niet gaen en mochte. Hij wort gevoert op een ezel tot Sinte Claren graf. Daer lach hij twee daghen lanc ende drie nachten. Ende des derden daechs soe began dat been te craken, ende nyemant en roerde dat. Ende hi wort vluchs van beide die plaghen verlost ende ginc vri van daer.
| |
Exempel
Daer nae was enen die hiete Jacobellus van Spoleten gheboren ende was XII jaer out ende was blint, soe dat hij ginc altijt met eenen leytsman
| |
| |
ende anders niet. Ende op een tijt wort hij alleen ghelaten van sijn leitsman een luttel, ende hij began alleen te gaen, ende viel ter neder ende brac sijnen armen ende viel een grote wonde in sijn hoeft.
Dese mensche als hij op een tijt worde slapende bider brugghen hiete Narijn, soe openbaerde hem in sijnen droem een suverlijcke vrouwe. Ende sprac tot hem:
- "Jacobelle, waerom en quaemste niet tot mi te Assise op dat ghij verlosset mocht worden?"
Doe hij ontwaect worde des smorghens, vertelde hij twee ander blinde die hi bi hem hadde, wat hij ghehoert hadde, met bevende herten ende stemme. Ende die ander spraken tot hem:
- "Wi hebben wel ghehoert dat cortelinghe een heilighe vrouwe te Assise gestorven is, tot wies graf die Almachtighe Heere ontellighe veel mirakelen laet ghescieden, in haren eeren."
Doen Jacobellus dit hoerde, soe en was hij niet traech, mer haestelijc spoede hij hem derwert ende was gheherbercht des nachts bi Spoleten. Ende daer wort hem
| |
| |
noch dat selver visioen vertoent. Hij quam tot Assise haestelijc, overmits verlanghen des ghesiechts. Ende hij vant daer soe veel volcx daer ghecomen was om hulp ende troest vander heiligher maghet, soe dat hij daer inder kercken niet comen en moecht. Soe worde hij zeere droevich ende leyde sijn hoeft op een steen, ende van vermoetheit began hij daer buten te slapen. Ende derdewerf soe quam die stemme tot hem:
- "Jacobelle, die Heere soude u wel doen, waert saec dat ghij in mocht comen."
Doen hij ontwaect worde, soe badt hij met screyende oghen den volc ende roepende dubbelde hij sijn begheerte dat sij hem om die minne Gods inne wouden laten gaen. Ende dat wort hem ghegunt ende hij werp sijn scoen van sijn voet ende toech sijn clederen uut ende nam sijn riem om sijnen hals, ende ginc soe oetmoedelijc totten grave. Ende van vermoetheit des roepens totten volc wort hij een weinich slapende. Sinte Clara sprac tot hem:
- "Toe, staet op, du best verlost."
Ende alle die blintheit wech
| |
| |
ghedaen ende donckerheit der oghen, soe sach hij doer Claram claerlijc dat claer licht. Ende hij glorificeerde Gode ende loefde van soe grooten wonderlijcheit des wercks, ende noede alle die ander menschen totten love Gods ende Sinte Clare.
| |
Exempel
Te Perusiën was een ende hiete Jan Martens soen. Dese toech eens uut met sijn borghers om te strijden tegens die Fulgiënten. Ende als sij aldus begonnen te vechten ende als die strijt vermeerderde, soe quam daer een swaer val van een steen op sijn hant, soe dat die hant brac. Hij hadde veel gelts gegeven den surgijn meester om genesen te worden, ende hij en const geen hulp crighen, ende oec noch vanden meesters van medicine. Sij seiden oec allegader dat die hant lam most bliven ende onmachtich tot allen wercken. Hij was zeer droevich hier om ende hij en mochte die seericheit niet verdraghen. Ende bat dicke den
| |
| |
meesters dat sij die hant of souden houden. Ten laetsten soe hoerde hij segghen van die wonderlijcke mirakelen die Onse Heere gheweerdichde te doen doer die verdienten Sinte Claren. Hij loefde daer een loeffenis, dat hi soude gaen tot dat graf der heiligher maget ende offeren haer een wassen hant. Ende hij dede alsoe ende quam daer ende rustende een weynich op dat graf. Ende eer hij uuter kerken ginc, soe was hij gesont ende machtich in der hant.
| |
Exempel
Daer was een ende hiete Petrolus vanden borch Vitranië. Dese was bi nae al heel verteert van grooter siecten ende was al droech gheworden overmits daghelijcx quellinghe. Van wies groote cracht soe was hij zere ghecrompen inden lenden ende crom geworden ende ginc metten hoefde bocken ter eerden, dat hij nauwe met een stoc voert conste comen. Die vader sochte veel raets der meesteren van medecijnen, mer het
| |
| |
was alte vergeefs. Ende sonderlinc soe sochte hij die meesters die die const hadden om ghebroken benen te meesteren. Hij was bereyt al sijn goet uut te geven om ghesontheit te crighen van sijn kint. Die meesters antwoerden allegader, datter geen const toe en waer om die siecte te ghenesen. Doen keerde hij hem tot Sinte Claren daer hij veel wonderlijcker dinghen af hadde horen segghen die God doer haer wrochte. Ende hij brochte sijn kint met groter innicheit tot dat graf daer dese heilighe maghet begraven was. Aldus knyelende een wijle tijts voere dese heilighe reliquiën, soe vercreech die jongelinc volmaecte ghesontheit, ende stont op blijdelijc ende ginc recht op sijn lijf. Ende hij dancte Gode ende noede dat volc totten love der heiliger maghet Clara.
| |
Exempel
Daer was een kint van tien jaren van Sinte Quiritus dorp gheboren onder dat bisdom van Assisen, ende was crepel uut sijnre moeder lichaem. Ende hij hadde seer crancke scheenen
| |
| |
soe dat die voeten overdweers uut smeten als hij voert ghinc ende met grooter pijnen ginc hij. Ende als hij voert ghinc ende als hij viel, en mochte hij bij hem selven niet op staen. Ende sijn moeder badt Sinte Franciscum dicwil menichwerf gebeden dat hij om ghesontheit haers kints den Heere soude bidden, mer sij en vernam geen baet haers kints. Mer doen sij hoerden van Sinte Claren dat sij blincte met veel nyewer mirakelen, soe brocht sij haer kint op Sinte Claren graf. Ende na luttel daghen soe gaven die beenen een gheluyt ende die leden der scheenen worden tot haer natuerlijcke rechtheit ende stercheit ghebrocht. Ende dat Sinte Franciscus met veel gebeden niet vercrighen en mocht, dat verleende die godlijcke cracht doer die verdienten Sinte Clara.
| |
Exempel
Jacop van Vrankrijck ende een borgher van Egubinen hadde een kint van vijf jaren die overmits crancheit inden beenen niet gaen en conste. Ende hij bescrey\de
| |
| |
daghelijcx bitterlijc sijn kint, want het sat altijt neder inder asschen. Ende tot somtijden soe woudet hem op rechten aender bancken, mer ten mocht niet. Ende dien die natuer die begeerlijcheit des gaens ghegeven hadde, mer God en had hem die cracht niet gegeven. Die ouders vanden kinde loefden Sinte Claren, waert saec dat overmits haer heilighe verdienten sijn ghesontheit mochte vercrighen, sij wouden dit kint Sinte Claren offeren ende geven. Soe gheringhe als sij dese loffenis gedaen hadden, soe maecte dese heilighe maghet Clara haren mensche gesont ende verleende hem stercheit inden leden te wanderen. Ende die ouders quamen haestelijc tot dat graf der heiligher maget met haer eyghen soen ende offerden hem blidelijc Gode ende offerden Sinte Claren.
| |
Exempel
Het was een wijf vanden borch Mananij geboren ende hiete Plenaria.
| |
| |
Ende hadde eenen langhen tijt gheleden die krimpinghe harer leden met groter pijnen, soe dat sij niet gaen en conde dan met een stoc. Nochtans en mocht sij - overmits haer hulp des stoecks - haer cromme lichaem niet op rechten, mer al strompelende soe ghinghen die voeten ende die stoc. Op een vridach soe dedese haer bringhen op dat graf des heilighen maechts Clara. Ende devotelijcke haer gebet daer storttende soe vercreegh sij haestelijc daer sij trouwelijc om bat. Des saterdaechs daer nae - als sij volle ghesontheit vercreghen hadde - soe ghinc sij op haer voeten thuys, sonder stoc, die te voren daer ghebrocht was van anderen luden.
| |
Exempel
Daer was een maget gheboren van Parusiën. Dese hadde een grote swellinghe aenden hals ende was een aposteem ende hiet strophula inden gemeen sprac. Welc aposteem sij
| |
| |
langhe tijt met grooter pijnen droech ende daer waren aen XX clieren, soe dat den hals der maghet groover wort dan haer hoet. Ende die moeder brocht dicwil haer dochter tot dat graf der heiligher maghet Clara ende badt haer oetmoedelijc om hulp ende troest van harer dochter. Ende als dese dochter op eenre nacht lach voer dit heilighe graf Clara, soe began haer dat sweet uut te breken ende die clieren begonsten saecht te worden ende van haer stede te gaen sitten. Ende corts daer nae - overmits verdienten Sinte Claren - soe ginc dat groot zwel metten anderen siecten, als datmen geen litteken daer of sien en mochte.
| |
Exempel
Een vanden susteren, Adriane heetende, die droech dit selver quaet van quellinge aen haren hals, doen Clara noch levende was. Het was seer te verwonderen dat onder die vierighe lampen soe couden ziel mocht sculen ende onder die vroede, wijse maechden soe sotten persoen mochte wesen. Op eenere nacht soe bant
| |
| |
dese suster haer keel soe vast toe - bi nae totten worghen toe - ende woude die clont vanden geswel ter keelen uut douwen, ende woude met haer selve boven gaen die godlijcke wille. Te hant bekende dit die heilighe maghet Clara inden geest ende sprac tot een vanden susteren:
- "Gaet gheringhe beneden int huys ende brinct die sieke suster Adriane een heet ey om dat te supen. Ende brinct se met u tot mi."
Ende dese haeste haer om dat gebot der moeder te voldoen. Ende sij vant dese suster sitten ende en mocht niet spreken overmits haer eyghen hantwerc ende oec bi na verworghet was. Ende die suster hiefse op als sij best mochte ende presenteerdese der moeder. Ende die dienstmaecht Gods Clara sprac haer toe, seggende:
- "O arme creatuere, beliet den Heere u ghedachten die ic wel bekint heb, ende siet dat ghij bij u selven genesen woutste, dat sal die Heer Jhesus ghenesen. Mer van die ander siecten sult ghij niet op staen,
| |
| |
die ghij oec hebt, hier om soe bekeert u leven in een beter."
Tot welcken woerden wort sij zeer becommert van binnen ende began weder te spreken, ende sij beterde merckelijc haer leven. Ende een corte tijt daer na wort sij ghenessen van die swellinghe, mer van die ander siecte sterf sij ende voer totten Heere.
| |
Exempel
Die wrede wreetheit der gripender wolven plach den menschen zeer te quellen, ende dicwil vallende menschen soe plaghen sij hem te voeden met menschen. Soe was op een tijt een vrouwe ende hiet Bona ende was geboren vanden berch Galem onder dat bisdom van Assise, ende hadde twee sonen, ende die een wort ghegrepen vanden wolve. Ende als sij dus droevich was ende screyde om de eenen soen, soe liep sij uut ende sorchde voer die ander ende bij nae soe was die wolf hem nakende. Ende als sij dus soe liep nae dat laeste, soe nam die wolf dat eerste kint achter inden necke ende liep daer mede enwech. Die luden
| |
| |
die inden velde ende inden wijngaert wrochten - horende dat roepen, kermen ende schreyen vanden kinde - riepen sij totter moeder vanden kinde:
- "Siet, oft ghij u kint noch hebt, want wij hebben te hant ghehoert onghewoenlijcke hulen ende screyen."
Doen die moeder vernam dat haer kint was die vande wolf ghenomen, soe riep sij met luyder stemmen inden hemel. Ende met huylen vervullende die locht, soe riep sij aen die heilighe maghet Clara, seggende:
- "O heilighe ende gloriose Clara, geeft my arme mensche mijn kint weder ende mi onsalighe bedructe moeder mijn soen. Ende eest dat saec dat ghij niet en doet, soe sal ic mi selven verdrencken inden water."
Die ghebueren liepen nae den wolf ende sij vonden dat kint inden bosch van den wolf laten leggen, ende vonden een hont biden kinde die sijn wonden leckede. Want die eerste beet had die wolf geset inden necke des kindes, op dat hij te sekere souden draghen, soe greep hijt inden neck,
| |
| |
daer na inden lenden met sijn kinnebacken, ende tot dier twee steden groote littekene gemaect. Ende dese vrouwen met haer ghebueren ginc totter hulpster Claram ende toende haer dat kint, dat soe jammerlijc mesmaect was, ende het woerde ghesont. Ende sij loefden ende dancten Gode ende Sinte Clare ende ghinghen weder thuys.
| |
Exempel
Daer was een maghet gheboren vanden berch Cananij ende sat bi scoonen daghe inden velde. Siet daer quam een wolf, een verslinder der menschen, ende quam daer om een roef te halen. Als dese maecht dit sach, meende sij dat een hont gheweest hadde ende en was daer af niet vervaert. Ende als dese maghet haer haer ontwant ende siende den wolf aen, soe quam die wolf ende greep haer hoot al heel in sijn kinnebacken ende liepen soe met sinnen roef inden bosch. Een vrouwe daer bij wesende sach dit aen ende riep met luyder stemmen. Ende denckende om die heilighe verdienten Sinte
| |
| |
Claren, seide sij:
- "O heilighe maghet, ic bevele u dese maghet in deser uren."
Een groet wonder gesciede daer, want Clara die onderliep den wolf, die dese maghet in sijnen tanden droech, ende quam hem teghen, segghende:
- "O ghij, wrede bloedighe beesten! Sult ghi langer draghen dien gene die mi bevolen is te bewaren?"
Overmits welcke gheruchte soe liet hij saechtelijc dese maghet neder vallen, sonder quetsen, ende ghinc wech als een mordenaer die beruspet wort van sijn mesdaet.
Doen die alre saechtmoedichste prince Alexander de Vierde sat inden stoel van Sinte Peeter welcke een vrient was alre heilicheit ende een bescermer der gheestelijcker menschen, ende een vaste columme der heilicher gheestelijcheit. Alsoe dat gheruft deser wonderlijcker dinghen vander heiligher maghet Clara ende van daech tot daghe
| |
| |
breder ende meerre wort, soe wachte die met grooter begheerten na die canonisaciën der heiligher maget Clara.
¶ Te laesten dese voerseyde paus - overmits die woerde deser grooter teykenen verwect - soe began hij eenen rijpen raet te houden metten cardinalen van deser materiën. Daer worden toeghecoren besceyden ende discreete ende heilige personen om dese mirakelen te onder soeken ende die grootheit haers levens. Soe wort dan Clara ghevonden die alre claersten in haer leven, inder oefeninghe alder doechden. Sij wort oec ghevonden nae haer doot te verwonderen met warachtighen ende wonderlijcken gheproefden mirakelen. Ende eenen dach wort daer ghesciect, dat die cardinalen metten paus ende die eertsche bisscoppen ende bisscoppen souden vergaren. Ende oec die clercken - geestelijc ende waerlijc - ende die menichte van wijsen ende machtighen mannen souden daer bi wesen. Doe die paus die salighe werc\ken
| |
| |
der heiligher maghet Clara voer hem allen openbaerde, soe consenteerden sijt allegader met bereider oetmoedicheit ende gunsten. Ende seiden dat Clara weerdich was verclaert te worden opter eerden, die God verclaert hadde inden oversten hemel. Mer doen de dach was aenstaende dat sij varen soude totten Heere, twee jaren na haer sterfdach, soe dede dese goede paus Alexander voer alle die prelaten ende claergiën die daer vergadert waren, een scoen sermoen, ende deden haer eerweerdelijc met grooter reverenciën scriven in die calengier onder dat ghetal der heilighen. Want hem dese gracie van Gode nae gehouden was ende hij gheboet haer hoechlijc te vieren over alle kerstenheit.
¶ Ende dit es ghesciet bi Anagina in die groote kercke int jaer Ons Heeren MII ende LV, int eerste jaer des heilighen paus Alex\ander,
| |
| |
totten loven ende eere Ons Heeren Jhesum Christe, Die metten Vader ende den Heilighen Geest. Ende oec totter gloriën ende eeren der heiligher maghet Clara ende totter stichticheit des volcx, ende tot een stercheit ende een solaes ende voertganc allen susteren deser orden.
Van welcken ic, onwaerdighe ende ongheleerde, scriven begheer, dat sij trouwelijc voer mi bidden wille den Heere, Die ons allen van sonden bewaren wil, ende dat Hij Hem weerdighen wil ons na dit leven met Sinte Claren te ontfanghen in Sijn eewighe tabernaculen. Amen.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd