Een bende ongeregeld
De Schotse auteur Alan Warner heeft wat met meisjes. In 1995 debuteerde hij met Morvern Callar: kind van de raves (Li 1997, p. 652), het portret van een adolescente die eventjes kan ontsnappen uit het afgelegen en deprimerende Schotse havenstadje waar ze woont. In De sopranen, zijn derde roman, volgt Warner vijf schoolmeisjes uit eenzelfde soort havenplaatsje. Zij maken met het schoolkoor een uitstap naar de grote stad. Hun hilarische, maar ook schrijnende belevenissen maken van De sopranen een boek dat herinnert aan het beste werk van Roddy Doyle.
Het verhaal is erg eenvoudig. De roman vertelt een dag uit het leven van een groepje katholieke schoolmeisjes. Als sopranen maken zij deel uit van het koor van Onze-Lieve-Vrouwe-van-Eeuwigdurende-Bijstand, een nonnenschool in een naamloos Schots havenstadje. Zij reizen met de bus naar de hoofdstad Edinburgh om deel te nemen aan de finale van een schoolkorencompetitie. Vorig jaar hebben ze verloren van ‘hun van het Fort, de Hoeren van het Heilig Hart’.
Vooraf heeft de leidster van het koor, zuster Condron (de sopranen noemen haar steevast zuster Condoom), hen in alle toonaarden op het hart gedrukt zich netjes te gedragen, het schooluniform te respecteren en de faam van Onze-Lieve-Vrouwe-van-Eeuwigdurende-Bijstand hoog te houden. Want voor de zusters straalt het winnen van de koorwedstrijd af op de reputatie van de school. Helaas hebben de koorleden, de sopranen op kop, andere plannen. Zij willen eens flink uit de band springen. Voor hen betekent de wedstrijd voor schoolkoren boven alles een dagje ontsnappen uit hun saaie bestaan. En ook over de o zo belangrijke reputatie van de school hebben ze zo hun eigen idee: ‘de zusters moeten er zo nodig die giganti non-stop competitie in gooien, 'k bedoel maar ze kunnen beter wat dichter bij huis blijven in plaats van zich kopzorg te maken over een Onze-Lieve-Vrouwe-koor; als ze de school zo nodig een beter porem willen geven, bedoel 'k! Blijf d'r bij op, zeg? Dit jaar zevenentwintig van ons zwanger; weigeren te geloven dat de kerk ons geen ruk meer kan schelen en toch vind ik het allemaal nogal onchristelijk hoor, zoals Condoom ons peest op winnen, alsof dat iets uitmaakt voor de echte problemen op school, in 't leven’.
De limonade die zij bijhebben, is vervangen door alco-prik, ze spelen stiekem strippoker achterin de bus en provoceren voorbijgangers met hun met viltstift beschreven bordjes met ‘neuk ons’ en een spuitende penis. De alcohol doet zijn werk. Wanneer de bus stopt voor een plaspauze palmen de meiden ongegeneerd de herentoiletten in. Daar kunnen ze - veilig voor zuster Condoom - ongestoord roken.
Als de bus in Edinburgh aankomt, zijn heel wat meiden al behoorlijk geladen. De afzonderlijke stemmen van het koor oefenen elk om beurt. De sopranen komen als elitegroepje als laatste aan de beurt en beschikken daardoor over een zee van vrije tijd! Het feest kan nu pas goed beginnen. Fionnula, Orla, Chell, Manda en Kylah zetten het in met een uitgebreide maaltijd bij McDonalds. De Big Mac's, cheeseburgers, frietjes, aardbeien- en andere shakes worden door Alan Warner in een aandoenlijk lijstje verwerkt. Intussen hebben ze alle vijf een Blitse Zonnebril gekocht voor 99 p. Met zijn vijven kruipen ze dan in de niet al te krappe wc met het rolstoelbordje op de deur. De uniformen gaan uit, de deodorant rond. ‘Niet een van de meisjes glimlachte tijdens het aankleden - een ritueel dat ze allemaal met meer eerbied afhandelden dan het innemen van ongeacht welke transsubstantiatie-hostie; omdat de vestimentaire metamorfose een onmiddellijke transformatie tot stand zou brengen waartoe het lichaam en de ziel van Gods zoon nooit bij machte zouden zijn’. De resultaten zijn provocerend maar niet altijd esthetisch. Manda heeft haar benen niet hoog genoeg geschoren voor het rokje dat ze wil dragen. En Orla's tietjes zijn zo klein, dat ze twijfelt of ze ooit haar maagdelijkheid wel zal verliezen. Allemaal hebben ze wel wat opvallends: Manda haar rokje en navelpiercing, Chell het topje en haar ondergoed-met-luipaardmotief, Kylah de sexy hoge hakken, Fionnula de wonderbra en plateauschoenen en Orla de hippe retrobroek. En natuurlijk de onontbeerlijke make-up! Hun stadsuitstapje loopt volledig uit de hand. Het zuipen gaat gestaag door; de meiden struinen van de ene kroeg naar de andere en de dag eindigt zoals voorzien was: een van de sopranen drinkt zich bewusteloos en belandt in het ziekenhuis; anderen raken hun uniform kwijt of komen in aanraking met de politie. Dat het optreden compleet de mist ingaat, is wellicht nog het minste kwaad. De afloop