Publications de la Société Historique et Archéologique dans le duché de Limbourg. Deel 10

Anno 1594.

In desen jaere syn burgermeisters geweest Jan Hillen der jonger, Gerardt Spee.

Den 22 Decembris des jairs 1593 is den ertzhertoch Ernestus ab Austria, Keyserlich Majesteits Maximiliam alste sone, totte regieringe ende administratie deser Nederlanden mit 800 peerden affcomen ende den 17 January anno 1594 bynnen Brussel ontfangen, vergeselschapt mit eene menichte van princen ende groote heeren ende mit alsulcken magnificentie ende pompe, als oyt by menschen memorie is gesien geweest, alsoe die triumph spelen ende andere blyeschappen drye daegen ende nachten continuelyck geduert hebben, waer nae syne hoicheit die commissie, die hy van Co. Mat. hadde, (daer by allen ende iederen belast werde, hem tobedieren in alles als aen syne Mat. seluer) ouergelacht ende opentlich gethoent heeft. Welcken volgents heeft de graeff van Mansfelt inde publicke vergaederinge vant gouuernement, soe hy tot dyer tyt gehadt hadde, affgestanden ende hebben alle de heeren syne hoicheit voir gouuerneur generael gesaluteert, getrouwicheit ende gehoirsaemheit einheilsaemlich aengeloeft

Als syne gnaden graeff Herman zudem Bergh, Co. Mats. stadthelder, vanden aenfanck Marty totten 15 Aprilis wederom

[p. 290]

vanden 13 Septembris totten 24 Octobris, noch vanden 28 Nouembris totten 8 Decembris anno 1594 bynnen de stadt Ruremunde in joufer Catharinen Mareels huys is gelogeert geweest, tot daccommodatie van tselue logement syn geemployeert worden allerhande werckluyden, een tafel van 12 voeten lanck gemaeckt etc.; de stadt aen costen gehadt ouer de 195 gulden brab. ende aen hoey, hauer ende stroe 186 gulden brab.

Inde aencompste vanden heer tresorier generael Drenckwart den seluen in des ridders Cigoignen huys vereert 2 quart wyns. Item van des gedachtes hern logement int Cathuseren cloister tou te rusten van eenige gemaeckeren mit die stallingen te verfherdigen, aen timmerluydt, scrynwercker ende materialen van holt etc.; de stadt gecost meer als 76 gulden brab. Item aenden seluen vereert bouen eenen toulast wyns acht malderen haueren, 2 hamels, 6 cappounen ad 45 gulden ende aen salmen ende andersints gedaene vereeringen 38 gulden.

Den 27 may is den vuytlegger van capitein Wolter vander Heyden een tyt lanck tot verseeckeringe der stadt haeuen toe Ruremunde inder Maese gelacht worden.

Den 23 July heeft graeff Mauritz ingenomen die treffelicke stadt Groeningen, naer datter wel 3000 schueten op gedaen waeren, ende syn dofficieren vant criechsvolck neffens veel andere geestelycke ende wereltlycke aensienlicke persoenen op Ruremunde aencomen ende opwaerts naer Maestricht gefhuert worden, daer aen de stadt oncosten gehadt 26 gulden. Der tyt syn oick die gemutineerde soldaeten vuyt Vrieslandt comende aen tcloisters meulen ouergetogen.

Den 20 Augusti heeft Philips van Nassouwen eenen aenslach des nachts opde stadt Ruremunde gehadt, die hem gefailgeerd is, deur dyen hy merckte, datmen daer

[p. 291]

van verstendicht muchte syn, dweil duer beuel vanden gouuerneur, den ridder Cigoigne, geene trommelen geruert, dan ronde op ronde vuytgesonden wart ende de borgers mitte soldaten, sonder rumoer te maecken, vlitich int gewher waeren.

In desen jaere syn verscheydene wyuer, soe van bynnen als buyten de stadt, soe der touuerye haluen gesuspecteert, doir des conincx mombour Melchior van Bentschup ende den scholtis, Gerardt Heysters, aengetast ende in diuersche thorens gesat worden.

In desen tyt hebben die heeren vande magistraet Ruremunde mit Gielis Cremers tusschen de stadt ende syn erff achter twachthuis opde merckt dat gescheydt gemaeckt ende nae opgesochte fundamenten voirts die muyr tusschen beyden gemaeckt ende de costen halff ende halff gedraegen.

Om desen tyt is de compagnie van Colla Maria Caraciola bynnen Ruremunde geweest ende was de capitein gelogeert in Thiel van Asselts huys.

Den 13 Nouembris heeft der lieutenant van Bartholt Douen, eenen herbergier te Maseyck, van houe beuelscrifften vuyt gebracht aenden ridder Cigoigne, om syne loopplaetse inde voirsteden te nemen, doch nyet becomen.

Tseruis vanden ridder Cigoigne als voeren. Noch voir de familie gedaen drye tafellaecken, 7 1/2 ellen vlessen doeck tot handtdwelen ende tot handtdoecken, vereert eenen oss ende twee vette verckens, reparatien int logement, hoff etc. a la coustume mit noch verscheydene vereeringen op syne bancquetten. Aenden sergeant major Alexandre Cigoigne 1 vet vercken.

[p. 292]

In desen jaere hebben die Italianen, soe te peerde als te voet bynnen Sichem in alteratie geweest, seggende dat sy tzedert afsteruen van syne Alteze, den hertoch van Parmen hoichlofflicher memorie, nyet getracteert en werden als te voeren ende dat die Spaenjarts hun geprefereert ende beter betaelt werden, oirsaecke, dat sy Co. Mats. leger verlatende, Sichem ingenomen ende tselue sterck gemaeckt ende by faulte van betaelinge alles tot de porten van Bruxel in contributie gebracht.

In dit jaer heeft een jonghman van Parys, een coopmans sone, Johannes Castellus geheeten, den 27 Decembris mit eenige heeren inde camer vande coninck van Vrancryck mit listicheit sich ingedrongen hebbende van meyninge den coninck om te bringhen ende de kele aff te snyden, heeft hem mit een mess inde kaecke gesneden ende twee tanden vuytgeslaegen, daer ouer hy geuangen worden ende dweil hy byde patres societatis gestudeert hadde, isser suspicie geweest, als sollen sy hem daer toe geinstrueert hebben; weshaluen synen meister geapprehendeert worden ende gepynicht synde sich excuserende dessen nyet plichtich te syn, is euenwel verworcht worden ende de patres tsaemen vuyt het ryck verbannen; den jonghman naer veel tormenten wert mit peerden van ein getrocken, syne asschen inden windt geworpen, syns alders huys tegens ouer tpalays gelegen wert inden grondt verbrandt, op welches plaetse een marmoren pyramidis tot eene euwige memorie mit een vergult cruys is opgerecht worden, daer dit carmen opgescreuen waere:

Haec domus immani quondam fuit hospita monstro,
Crux ubi nunc celsum tollit in astra caput.
Sanciit in miseros poenam hanc sacer ordo penates,
Regibus ut scires sanctius esse nihil.