Jaarboek De Fonteine. Jaargang 1999-2000

[p. 7]

Ten Geleide

Sedert het verschijnen van het vorige Jaarboek in maart 1999 werd De Fonteine getroffen door het verlies van twee harer bestuursleden. Op 17 juni 1999 overleed prof. Antonin van Elslander. Meer dan een halve eeuw lang heeft Van Elslander De Fonteine trouw gediend, een aantal jaren als griffier, maar vooral, vanaf 1944, als redacteur van het Jaarboek. Dat wij hier het Jaarboek nr. 41-42 van de tweede reeks aan kunnen bieden, zou zonder zijn aanhoudende zorg die de fakkel brandend hield, niet mogelijk zijn geweest.

Op 11 mei 2000 ontviel ons mevrouw Maddy Buysse-Nerinx. Sedert 17 mei 1973 was barones Buysse prinselijk euverdeken van De Fonteine. Zij heeft deze functie op waarlijk ‘prinse(sse)lijke’ wijze vervuld.

Vertroostend is de gedachte dat de betrokkenheid van hen van wie we afscheid moesten nemen niet voor niets is geweest, gezien de volgende gebeurtenissen die van de levenskracht van De Fonteine getuigen:

Op 31 mei 1999 was het 35 jaar geleden dat door Flor Demedts de eed als hoofdman werd afgelegd (zie Jaarboek 1964-1965, p. 205). Op 9 december werd dit bij het souper ter viering van de verjaardag van De Fonteine op passende wijze herdacht.

Op haar vergadering van 8 februari 2000 verwelkomde de Eed als nieuw raadslid mej. Anne-Laure van Bruaene. Als licentiaat Geschiedenis is mej. Van Bruaene werkzaam binnen het Gents-Amsterdamse onderzoeksproject ‘Rederijkers: conformisten of rebellen?’. Zij bereidt een doctoraat voor, met name een prosopografisch onderzoek van een aantal Zuid-Nederlandse kamers, en heeft reeds belangrijke bijdragen over de rederijkers op haar actief.

Op 15 september 2000 werd het toneelgezelschap ‘De Noordstar’ uit Brussel (Anderlecht) door De Fonteine plechtig als rederijkerskamer, onder de naam ‘De Lelie’, erkend. Het was de laatste investituur in een reeks van vier die was ingezet met de Mechelse toneelvereniging ‘Voor Taal en Kunst’, die op 4 mei 1994 onder de naam

[p. 8]

‘De Boonbloem’ tot kamer werd verheven. Op 1 juni 1997 bevestigde De Fonteine het gezelschap ‘Voor Taal en Volk’ uit Ronse als rederijkerskamer onder de naam ‘De Wijngaard’, en op 28 juni 1997 werd de Koninklijke Toneelvereniging ‘De Dijlezonen’ uit Mechelen, ter gelegenheid van haar 125-jarig bestaan, als kamer onder de naam ‘De Ghesellen vanden palmryze’ erkend. Bij deze erkenningen volgde De Fonteine steeds hetzelfde patroon. Ter herinnering aan een nobele traditie werd teruggegrepen naar de authentieke naam van een kamer of gezelschap uit het verleden van de betreffende stad. De recentere namen, deviezen, symbolen en stichtingsdata van de vereniging werden echter niet verdonkeremaand. Ze werden integendeel in het blazoen met de vijftiende-zestiende-eeuwse gegevens, voorzover bekend, tot een nieuw geheel gecombineerd. Met name de wapenheraut van De Fonteine, de heer Gabriël Rabau, leverde, in overleg met het betreffende gezelschap, bij het ontwerpen der nieuwe blazoenen puik werk. Hij bezorgde de nieuwe kamer ook telkens een fraai gekalligrafeerde eedformule en erkenningsbul.

Tot besluit van dit kroniek-achtige overzicht vermelden we nog de presentatie, op 21 mei 2000, van de Refereynen-editie. Ter gelegenheid van het 17de internationale rederijkerscongres, op 20 en 21 mei in Gent gehouden, verscheen, op initiatief van De Fonteine en in samenwerking met het Comité van de Gentse Rederijkerskamers, een facsimile-editie van de refreinen die op 20 april 1539, op een door De Fonteine georganiseerde wedstrijd, werden voorgedragen en in hetzelfde jaar door Joos Lambrecht zijn gedrukt. Aantekeningen bij deze uitgave zullen in een later Jaarboek worden bezorgd.

In dit Jaarboek nu vindt men eerst de tot artikel bewerkte bijdragen van vier sprekers op het colloquium Rederijkers in en rond 1448 dat ter gelegenheid van de 550ste verjaardag van de officiële erkenning van De Fonteine werd georganiseerd. Het colloquium vond plaats op zaterdag, 12 december 1998, in de Lakenhalle van het Belfort te Gent. Na een begroeting door burgemeester F. Beke en een welkomstwoord van hoofdman Flor Demedts, volgden de lezingen die afgewisseld werden met muziek, door R. van Killegem (blokfluit) en B. Jacobs (clavecimbel), en met voordracht van refreinen, door R. Duchateau en M. Houtekier. De bedoeling van het colloquium was naar aanleiding van de officiële erkenning van De Fonteine in 1448 enige klaarheid te brengen in het eerder mistige gebied van de vroeg-

[p. 9]

ste rederijkerij. Naast Gent en De Fonteine zelf, behandeld in de laatste bijdrage door Anne-Laure van Bruaene, werd het genoemde gebied vanuit drie gewestelijke invalshoeken benaderd. Vlaanderen, met als casus ‘De Roovere’, is present in de bijdrage van Johan Oosterman; Brabant is vertegenwoordigd door ‘Den Boeck’ van Brussel, waar Dirk Coigneau zich op concentreerde, en geheel aan de rederijkers van Zeeland en Holland is de bijdrage van Nelleke Moser gewijd. Naast de teksten van het colloquium vindt men in dit Jaarboek ook een uitvoerig artikel van Timothy Colleman over de representatie van antieke goden op het rederijkerstoneel. Verder verrast W.L. Braekman ons hier met de uitgave van naar acteursrollen gekopieerde fragmenten van een nog onbekend esbattement. De laatste bijdrage ten slotte is aan de nagedachtenis van prof. A. van Elslander gewijd.

De Redactie