Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2010-2011

15. Verslag van de Werkgroep Indisch-Nederlandse Letterkunde over het jaar 2010-2011

Het bestuur van de Werkgroep, dat tevens de redactie vormt van het tijdschrift Indische Letteren, bestond uit: Vilan van de Loo, Geert Onno Prins, Olf Praamstra, Sylvia Dornseiffer (adviseur), Pamela Pattynama, Inge Tromp, Peter van Zonneveld (voorzitter) en Adrienne Zuiderweg. Het totaal aantal leden van de Werkgroep bedroeg op 31 december 2010: 664.

Op vrijdag 21 mei hield de Werkgroep een boekenmiddag in Leiden, waarbij aandacht werd besteed aan juist verschenen boeken die een nauwe relatie hadden met de Werkgroep. Daarbij kwamen aan de orde: Portret van een oermoeder. Beelden van de njai in Nederlands-Indië van Reggie Baay; Omstreden paradijs. Ooggetuigen van Nederlands-Indië, samengesteld door Olf Praamstra en Peter van Zonneveld; Multatuli, Max Havelaar, (voor de middelbare school) samengesteld door Peter van Zonneveld; drie Indische damesromans, ingeleid door Vilan van de Loo: Mina Krüseman, Een huwelijk in Indië, Melati van Java, Fernand, en Annie Foore, Bogoriana; en ten slotte Indiëgangers van Ulbe Bosma.

Vanwege haar 25-jarig bestaan verzorgde de Werkgroep het middagprogramma van de jaarvergadering van de Maatschappij, op zaterdag 29 mei. Het thema was: de toekomst van de Indische Letteren. Peter van Zonneveld bedankte de Maatschappij voor de steun die de Werkgroep al die jaren van haar ‘moeder’ had mogen ontvangen. Daarna hield hij een lezing over de toekomst van het Indisch cultureel erfgoed onder de titel ‘Max Havelaar op school’. Reggie Baay belichtte toneel met een ‘bepaald Indisch karakter’ en Pamela Pattynama voerde het woord over de Indische Letteren als toekomst van het verleden.

Op vrijdag 24 september was het thema van de lezingenmiddag Indische publiekstijdschriften. Gerard Termorshuizen hield een inleiding over

[p. 250]

het onderzoek naar dit nog vrijwel onbetreden domein, waar hij samen met Peter van Zonneveld een aantal werkcolleges over heeft gegeven. Heleen Oostebrink liet haar licht schijnen over het weekblad De Reflector. Mecheline van Limburg sprak over het weekblad De Revue en Jeanine Tieleman vroeg aandacht voor het weekblad Woord en Beeld van de legendarische journalist Karel Wybrands. Ten slotte besprak Peter van Zonneveld de poëzie in de Indische tijdschriften.

Het 25-jarig jubileum van de Werkgroep werd op 7 november gevierd met een Indische Letteren Festival op Bronbeek. Voorzitter Peter van Zonneveld hield een feestrede voor meer dan tweehonderd leden en bezoekers. Daarop trad, geheel onverwacht, Pauline Krikke, de burgemeester van Arnhem, naar voren om mee te delen dat het Hare Majesteit had behaagd de voorzitter te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Die onderscheiding werd niet alleen beschouwd als blijk van waardering voor zijn 25-jarig voorzitterschap, maar ook als een erkenning voor het streven van de Werkgroep als geheel. Het festivalkarakter van het symposium kreeg vorm door de aandacht voor andere aspecten van kunst en cultuur dan alleen de literatuur. Liesbeth Ouwehand toonde en besprak fotoalbums uit het bezit van het kitlv. Er was ook aandacht voor de Indische stripverhalen van tekenaar Peter van Dongen, die in een vraaggesprek met Peter van Zonneveld vertelde over de achtergronden van zijn albums. Reggie Baay hield een theatermonoloog onder de titel ‘Ik ben / Aku adalah.’ Na de feestelijke Indische lunch vertoonde Peter Post van het niod onbekende en recent ontdekte films, gemaakt door Japanners in Indië in de jaren dertig. Corina Engelbrecht droeg een aantal van haar Indische gedichten voor. De poëzie van Han Resink werd van drie kanten benaderd: Bert Paasman hield er een inleiding over, Wouter Muller zong ze, onder begeleiding van zijn gitaar, daarbij terzijde gestaan door violiste Maria Lilly Kleinmeijer-Kakujay, en Aafke de Jong voerde een Balinese dans uit die op één der gedichten geïnspireerd was. Aan het eind van de bijeenkomst kon worden vastgesteld hoe belangrijk het is om vanuit de literatuur contact met de andere kunsten te onderhouden en te zoeken naar nieuwe vormen, teneinde de Indische Letteren ook in de toekomst onder de aandacht te kunnen blijven brengen.

Op vrijdag 3 december vond weer een reguliere lezingenmiddag plaats in Leiden. Mark Loderichs sprak over de niet geheel onproblematische relatie tussen Rob Nieuwenhuys en Rudy Kousbroek. (De laatste, ons in april ontvallen, werd door Fred Lanzing herdacht in het septembernum-

[p. 251]

mer van Indische Letteren 2010). Rick Honings vertelde over de ondergang van de stoomboot Willem I in 1837, als prijsvraagonderwerp. Na de pauze werd de relatie tussen Noto Soeroto en cultureel Den Haag in kaart gebracht door René Karels. Daarmee werd het jubileumjaar 2010 afgesloten.

Op vrijdag 25 maart werd in Leiden de eerste lezingenmiddag van 2011 gehouden. Pamela Pattynama sprak over ‘De njai: koloniaal of postkoloniaal’. Adrienne Zuiderweg hield een voordracht over de Bataviase jeugd in de VOC-tijd. Vervolgens was er een korte presentatie van een bundel recent opgedoken verhalen van Madelon Székely-Lulofs, Ontmoeting met de dood. Willem-Ewoud Modderman, een kleinzoon van de schrijfster die de verhalen op het spoor was gekomen, bood het boek aan Peter van Zonneveld aan. Na de pauze bracht Wilma Scheffers de reis van Wolter Robert van Hoëvell over Java en Madoera in kaart. Ten slotte sprak Kees Snoek over Jan Wolkers als postkoloniaal auteur, onder de titel ‘Walgvogels, griffioenen en garoeda's’.

Peter van Zonneveld, voorzitter