Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2010-2011

9. Verslag van de Commissie voor Geschied- en Oudheidkunde over het verenigingsjaar 2010-2011

De Commissie was in de verslagperiode als volgt samengesteld:

Voorzitter: mevrouw dr. J. Pollmann.

Secretaris: de heer dr. J.P. Sigmond, Louise de Colignylaan 1, 2341 CG Oegstgeest.

Leden: de heer dr. W. Backhuys, de heer dr. J.C.H. Blom, de heer dr. J.R. Bruijn, de heer dr. C. Fasseur, de heer mr. R. Feenstra, mevrouw dr. C.W. Fock, de heer dr. F.S. Gaastra, de heer dr. S. Groenveld, de heer dr. P. Hoftijzer, de heer dr. J.A.F. de Jongste, de heer dr. G.A.C. van der Lem, de heer dr. J. Th. Lindblad, mevrouw dr. M.E.H.N. Mout, de heer dr. W. Otterspeer, de heer dr. I. Schöffer, de heer dr. L.H.J. Sicking, de heer dr. E.J. Sluijter, mevrouw dr. B.M.A. de Vries, mevrouw dr. E.G.E. van der Wall.

Vanwege zijn benoeming tot voorzitter van de Maatschappij heeft dr. J.P. Sigmond het secretariaat van de Commissie per 1 april 2011 neergelegd. In zijn plaats is benoemd mevrouw dr. B.M.A. de Vries.

De heren dr. W. Backhuys en dr. I. Schöffer hebben te kennen gegeven uit de commissie terug te treden.

[p. 237]

De commissie vergaderde in het verslagjaar tweemaal in 2010 en tweemaal in 2011.

Op 27 oktober 2010 kwam de commissie bijeen ten huize van de secretaris. Spreker was Louis Sicking die betrokken is bij de uitgave van de boekproductie ‘Geschiedenis van Zeeland’. Een centrale vraag die hij opwierp was, hoe de nieuwste stand van onderzoek verwerkt moet worden in een concise standaardwerk dat deze uitgave pretendeert te zijn. In zijn verdere betoog, getiteld ‘De integratie van Zeeland. Politiek, bestuur en rechtspraak 1300-1550’ zette hij uiteen hoe Zeeland zich ontwikkelde van een betwist en onveilig grensgebied tot een geïntegreerd onderdeel van de Habsburgse Nederlanden.

Op 24 november 2010 waren de leden te gast bij Nicolette Mout. Spreker Paul Hoftijzer vergastte de aanwezigen op een inleiding over het Leidse drukkers- en boekverkopersgilde in de zeventiende en achttiende eeuw, een onderwerp waarover hij al lang intensief onderzoek doet en hij nu een boek schrijft. Behalve de resultaten van zijn eigen onderzoek kwam ook de studie van de Amerikaanse historica Laura Cruz over dit onderwerp aan de orde. Haar boek is een handelseditie van haar dissertatie (2004, University of California, promotor J. De Vries). De spreker was door haar in het verleden gevraagd haar teksten van commentaar te voorzien hetgeen hij uitvoerig maar zonder merkbaar succes had gedaan. Dissertatie en handelseditie blijken in vrijwel alle opzichten onder de maat en kunnen nauwelijks serieus genomen worden. Nu kreeg hij het boek ter recensie aangeboden en vroeg zich af hoe dat te doen zonder dat de recensie het karakter van een strafexpeditie zou krijgen.

Op 26 januari 2011 sprak Judith Pollmann ten huize van Hans Blom. Haar onderwerp ‘Met grootvaders bloed bezegeld. Herinnering en religieuze identiteit in de zeventiende-eeuwse Nederlanden’ komt voort uit een zojuist afgerond boek over de katholieke identiteit en de Nederlandse Opstand en uit een lopend nwo vici project over Opstandsherinneringen in de zeventiende eeuw dat de spreekster sinds 2008 leidt. Spreekster betoogt dat de gebeurtenissen uit het recente verleden een belangrijke rol speelden in de manier waarop de zeventiende eeuwers hun geloof beleefden. In veel opzichten gebruikten de katholieken en protestanten daarbij dezelfde elementen als martelaarschap, ballingschap en conflict om hun religieuze identiteit te definiëren. In de Republiek ontstond door de religieuze verdeeldheid een eigen niet religieuze seculiere herinneringscultuur waarin modern aandoende begrippen als vaderland, patriottisme en vrij-

[p. 238]

heidsstrijd centrale thema's waren.

Op 23 maart 2011 kwam de commissie weer bijeen ten huize van de secretaris Peter Sigmond. Spreekster was Boudien de Vries. Zij sprak over haar afgeronde onderzoek over de leescultuur in Haarlem eind negentiende eeuw waarover bij uitgeverij Van Tilt een publicatie verschijnt: Een stad vol lezers. Haarlemse leescultuur 1850-1920. Het boek bevat drie delen: boekenbezit, het lenen van boeken door de elite en het lenen door het volk. In haar betoog ging ze in op het onderzoek en de gehanteerde onderzoeksmethodiek. Een belangrijke bron voor het onderzoek vormden boedelinventarissen. Ze stelde vast dat in de betreffende periode een revolutie in de leescultuur plaats had.

J.P. Sigmond, secretaris