Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2006-2007

17. Verslag van de Werkgroep Caraïbische Letteren over het verenigingsjaar 2006-2007

Op de Algemene Ledenvergadering van de Maatschappij van zaterdag 10 juni 2006 werd een voorstel gepresenteerd om te komen tot de oprichting van een werkgroep die zich in het bijzonder zal gaan bezighouden met de literatuur uit de voormalige Nederlandse West: Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba. Het voorstel was ingediend door Michiel van Kempen en Peter Meel en werd bij acclamatie aangenomen. Op 22 juli 2006 kwam het beoogde bestuur van de nieuwe werkgroep voor het eerst bijeen in Leiden. De naam werd vastgesteld als Werkgroep Caraïbische Letteren en er werd een bestuur geformeerd. Het bestaat uit Lilian Gonçalves-Ho Kang You (voorzitter), Peter Meel (vice-voorzitter), Maite de Haseth (secretaris), Michiel van Kempen (penningmeester) en de leden Igma van Putte-de Windt, Annette de Vries en Henry Habibe. Het bestuur kwam vier maal bijeen om een beleidsplan te formuleren en activiteiten voor te bereiden: behalve op 22 juli 2006 ook op 12 december 2006, 6 februari 2007 en 3 april 2007; daarnaast vonden ter voorbereiding van specifieke activiteiten nog bijeenkomsten en petit comité en kleinere vergaderingen met derden plaats.

In het Beleidsplan heeft de Werkgroep haar doelstelling aldus geformuleerd: ‘het initiëren en ondersteunen van alle activiteiten ter bevordering van de letteren in ruime zin (literatuur, cultuur, geschiedenis), in gedrukte vorm maar ook de kunst van het ‘spoken word’, voorzover dat redelijkerwijs binnen ons vermogen ligt. De Werkgroep kan fungeren als een breed platform van literaire uitwisseling, niet enkel tussen de West en Europa v.v., maar ook binnen Nederland.’

De Werkgroep wil ervoor waken niet te treden op het terrein van reeds bestaande organisaties die actief zijn op het gebied van de Caraïbische

[p. 222]

cultuur en stelt in het beleidsplan vast: ‘Het is een kwestie van accent: wij zitten als Werkgroep eerder aan de beschouwende kant, waarbij onze activiteiten in dienst staan van primair literair werk. Het is daarom natuurlijk wel zaak om de band met de schrijvende West niet te verliezen en dichters en schrijvers te betrekken bij onze activiteiten. Principieel valt voor de Caraïbische Werkgroep elke in de (voormalige) Nederlandse West gebruikte taal binnen haar domein.’ En: ‘Van belang is verder dat wij evenzeer op het oog hebben de historische kennis over de literatuur van de West te vergroten en levend te houden, als aandacht te hebben voor de actuele, levende praktijk van het schrijven, vertellen en performen op dit moment.’

Als doelgroep formuleert het beleidsplan: ‘De werkgroep richt zich primair op al diegenen die zich interesseren voor de literatuur en cultuur van het Caraïbisch gebied: lezers, schrijvers, voordrachtskunstenaars, zij die studieus met het onderwerp bezig zijn. Het is zaak hun interesse levend te houden en te verdiepen door het aanbieden van kwalitatief goede programma's. De werkgroep kan niet de pretentie hebben direct massa's nieuwe geïnteresseerden te winnen; daar hebben wij eenvoudigweg niet de armslag voor en dat hoort eerder tot het werkterrein van de Stichting cpnb of de Stichting Lezen (en ook hier geldt: wanneer wij kans zien een gezamenlijke activiteit op te zetten met deze stichtingen, moeten we dat niet laten).’

Wat de contacten met de landen/gebieden overzee betreft stelt de Werkgroep: ‘Om praktische redenen zal de werkgroep in eerste instantie in Nederland actief zijn, maar de contacten met het Caraïbisch gebied vormen onze life-line. Die contacten kunnen alleen structureel worden uitgebouwd wanneer wij duidelijk maken dat de werkgroep ook voor het culturele leven van Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba betekenis heeft. Wij kunnen moeilijk inspanningen van vertegenwoordigersoverzee verlangen, wanneer zij enkel als informanten fungeren met wier kennis wij ‘aan de haal gaan’. Het streven als het gaat om de overzeese gebieden is:

- zorgen voor een goede informatiestroom die richting op

- zien wat de mogelijkheden zijn om mensen bij de activiteiten hier te betrekken, zo mogelijk ook het laten overkomen van sprekers

- bezien welke mogelijkheden er zijn om activiteiten in de West te laten plaatsvinden onder auspiciën van de werkgroep.

Inmiddels zijn in zowel Suriname, als de Nederlandse Antillen en Aru-

[p. 223]

ba contacten gelegd met mensen die zich bereid hebben verklaard te fungeren als lokale vertegenwoordigers. Een plan de campagne om te komen tot ledenwerving is in grote lijnen opgesteld. Er is een bankrekening geopend bij de Postbank: gironummer 3027698 t.n.v. de Werkgroep Caraïbische Letteren, Spuistraat 134, 1012 vb Amsterdam.

De Werkgroep onderscheidt in het Beleidsplan vaste activiteiten, terugkerende activiteiten van wisselende inhoud en eenmalige activiteiten. In concreto heeft dat op dit moment geleid tot de volgende geplande activiteiten.

Als vaste activiteit staan twee lezingenreeksen op het programma, elk op tweejaarlijkse grondslag, zodat ze elkaar om en om afwisselen: de ‘Rudi van Lier-lezing’ in Leiden waarin het accent zal liggen op sociaal-historische en culturele onderwerpen (de eerste zal begin 2008 worden gehouden; beoogd spreker is prof. Ruben Gowricharn); een reeks lezingen in Amsterdam zal sterker literair georiënteerd zijn, zij het dat van de aangezochte sprekers gevraagd zal worden een essayistische, vakoverschrijdende visie op een bepaald onderwerp te geven (de eerste zal begin 2009 plaats hebben).

De Werkgroep zal elk jaar een Caraïbische Letterendag organiseren; de eerste staat gepland voor zondag 18 november 2007 in de theaterzaal van de nieuwe, in juli 2007 opengaande Openbare Bibliotheek in Amsterdam. De eerste Caraïbische Letterendag is tevens de Oprichtingsmanifestatie van de Werkgroep. Er is voor gekozen deze eerste Letterendag onder te brengen als afzonderlijke manifestatie binnen het Black Magic Woman-festival, aangezien dit festival, zoals het zich nu laat aanzien, hetzelfde thema heeft als de Caraïbische Letterendag van de Werkgroep, en het publiek waar de werkgroep zich op richt, voor een deel ook het publiek van het bmw-festival is. Bovendien werkt de Werkgroep met het bmw-festival samen voor wat betreft marketing, productie en organisatie.

De eerste Caraïbische Letterendag thematiseert ‘De Caraïbische vrouw over de Caraïbische man’. Twee dichters zal verzocht worden met nieuw werk op te treden. Beoogd key note-spreekster, regisseuse en columniste Sharda Ganga, komt over uit Suriname, waarna een debat zal volgen, geleid door Stephan Sanders, met zes personen die geacht worden over het thema substantiële dingen te kunnen zeggen.

Tot de vaste activiteiten van wisselende inhoud behoort een Literaire Prijsvraag die voor het eerst medio 2007 zal worden uitgeschreven, en

[p. 224]

die qua thematiek zal aansluiten bij de eerste Caraïbische Letterendag. Er wordt een deskundige jury samengesteld waarin de verschillende segmenten van het literaire veld vertegenwoordigd zijn. De winnaar wordt verzocht op de eerste Letterendag de winnende tekst voor te dragen. Bij voldoende verhalen met een goede literaire kwaliteit zal de Werkgroep stappen ondernemen een uitgever te interesseren voor publicatie in een bundel.

Tot de incidentele activiteiten behoort het verzoek om officiële erkenning van een Caraïbische auteur met bijzondere verdiensten. Op dit moment heeft de Werkgroep een verzoek bij de overheid liggen om een belangrijk dichter te decoreren.

Ten slotte: de Werkgroep is - zoals ook is meegedeeld aan de leden van de Maatschappij, voorafgaand aan de vergadering van 10 juni 2006 - opgezet naar analogie van de Werkgroep Indische Letteren, die zich echter geheel heeft toegelegd op de Oost. Hoewel de wenselijkheid van een tijdschrift vergelijkbaar met Indische Letteren reëel is, heeft de Werkgroep ervan afgezien om voorlopig met een vast periodiek uit te komen. Vooralsnog wordt om organisatorische en budgettaire redenen aansluiting gezocht bij bestaande media, zoals het tijdschrift voor Surinamistiek Oso; dit tijdschrift heeft te kennen gegeven open te staan voor interessante teksten die vanuit de Werkgroep Caraïbische Letteren geïnstigeerd worden.

Michiel van Kempen, penningmeester