Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1998

1. Verslag van de jaarvergadering van de Maatschappij

De jaarvergadering is op zaterdag 16 mei 1998 gehouden in de raadszaal van het Academiegebouw te Leiden. Er zijn 36 leden aanwezig. De voorzitter, dr. E.K. Grootes, opent de vergadering en houdt een rede, die elders in dit Jaarboek staat afgedrukt. Daarna herdenkt hij de leden die ons het afgelopen maatschappelijk jaar zijn ontvallen: W.L. Brugsma, dr. H. Brunsting, mw. Willy Corsari, dr. N. Cramer, mw. E. van Dijk, dr. L.W. Forster (in het maatschappelijk jaar 1996/1997), dr. H. Enno van Gelder, mw. dr. Ida G.M. Gerhardt, mw. B.L.E. de Graaf-Boukema (ps. Elisabeth Cheixaou), dr. Ernst van Heerden, W.A. Hendriks, G. Kamphuis, mw. dr. A.J. Koogje, dr. G.W. Locher, dr. Th.J. Meijer, dr. J.M.G. van der Poel, dr. K.A.P. Reijnders, dr. H. Schoorl, D. van der Stoep, dr. J.E.A.L. Struick, dr. P. van der Vliet, dr. H.A. Wage, dr. C.V. Wedgwood en mr. H.H.E. Wouters.

Bij punt 1 wordt meegedeeld dat de volgende jaarvergadering zal worden gehouden op 29 mei 1999.

Vervolgens wordt het verslag van de staat der Maatschappij (2) zonder opmerkingen vastgesteld.

[p. 205]

In verband met het vroege tijdstip van indiening ontbreken in het verslag van de Noordelijke Afdeling (3) nog enkele gegevens. Deze zullen bij het bestuur van de Afdeling worden nagevraagd en alsnog in het verslag worden opgenomen.

De verslagen van de Zuidelijke Afdeling (4), van de vertegenwoordiger in Zuid-Afrika (5) en van de bibliothecaris (6) worden voor kennisgeving aangenomen.

De penningmeester licht het beheer der gelden toe (7). Dr. J. Noordegraaf vraagt wat de post ‘Opbrengst eigen uitgaven’ in de rubriek ‘Algemene Rekening (Ontvangsten)’ inhoudt. De penningmeester antwoordt dat dit bedrag het resultaat is van de verkoop van Jaarboeken. Vervolgens vraagt dr. Noordegraaf of de Maatschappij geen inkomsten ontvangt uit zogeheten leen- of kopieergelden. De penningmeester antwoordt dat hij deze aangelegenheid heeft onderzocht en dat de opbrengsten voor de Maatschappij niet in verhouding staan tot de inspanningen die voor het indienen van een aanvraag moeten worden geleverd. De vergadering dechargeert het bestuur van rekening en verantwoording over het boekjaar 1997 en gaat akkoord met het voorstel de contributie te handhaven op vijfenvijftig gulden.

De verslagen van de Commissie voor geschied- en oudheidkunde (8), van de Commissie voor taal- en letterkunde (9), van de Werkgroep zeventiende eeuw (10), van de Werkgroep achttiende eeuw (11) en van de Werkgroep negentiende eeuw (12) worden voor kennisgeving aangenomen. Aan de Werkgroep Indisch-Nederlandse letterkunde (13) zal de titel van de ‘(vergeten) Indische historische roman uit 1851’ worden gevraagd, zodat deze in het verslag kan worden opgenomen. De verslagen van de Commissie voor opdrachten op het gebied van de geschiedenis van de Nederlandse letterkunde (14), van de Werkgroep biografie (15) en van de Werkgroep Nederlandse Boekhistorische Vereniging (16) worden voor kennisgeving aangenomen. De voorzitter van de Werkgroep biografie noemt het verheugend dat de biografie een bloeiperiode beleeft.

De voorzitter deelt mee dat het bestuur besloten heeft de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1998, overeenkomstig de voordracht van de Commissie voor schone letteren, toe te kennen aan Arthur Japin op grond van zijn boek De zwarte met het witte hart. De Henriëtte de Beaufort-prijs 1998 is toegekend aan Hans Goedkoop voor zijn biografie Geluk. Het leven van Herman Heijermans. De prijstoekenningen geven geen aanleiding tot het maken van opmerkingen.

[p. 206]

Uit de vóór de vergadering ingeleverde stembiljetten blijkt dat de vergadering als nieuwe bestuursleden heeft gekozen mw. dr. E. Groenenboom-Draai en dr. J. Tollebeek. Zij zijn daarmee de opvolgers van de aftredende bestuursleden mw. M. d'Hane-Scheltema en de heren K. Fens en dr. F. Willaert. Bibliothecaris P.W.J.L. Gerretsen blijkt als bestuurslid te zijn herkozen. Als gevolg van deze wisselingen zal het bestuur het komend jaar uit negen leden bestaan. Uit de stembiljetten blijkt verder dat in de Commissie voor de bibliotheek is gekozen Michaël Zeeman en in de Commissie voor taal- en letterkunde dr. W. Waterschoot. Op voorstel van de voorzitter besluit de vergadering bij acclamatie dr. J.P. Sigmond te benoemen tot lid van de Commissie voor geschied- en oudheidkunde. De vergadering kiest eveneens bij acclamatie dr. E.K. Grootes opnieuw tot voorzitter.

De voorzitter richt vervolgens een woord van dank tot mw. G.Th.M. van den Dool en mr. W.R.H. Koops, respectievelijk secretaris en voorzitter van de Commissie voor de publicaties. Mw. Van den Dool is vanaf 1968 aan de Commissie verbonden geweest, eerst als assistente van de secretaris en vanaf 1972 als secretaris. Mr. Koops is in 1972 lid van de Commissie geworden, in 1986 werd hij voorzitter ad interim en in 1987 voorzitter. Beiden leggen thans hun functies neer. De Maatschappij is hun bijzondere dank verschuldigd voor het vele en belangrijke werk dat zij hebben verricht om ieder jaar weer een Jaarboek het licht te doen zien.

De commissie voor stemopneming bestond dit jaar uit dr. L.L. van Maris en dr. F. Willaert. Er zijn 381 geldige stembiljetten binnengekomen, zodat de kiesdeler volgens de Wet moest worden vastgesteld op 76,2. Na de telling bleek dat er 54 kandidaten waren die 77 of meer stemmen op zich hadden verenigd, zodat zij tot lid zijn gekozen. Hun namen zijn: dr. M.J. Aalders, dr. M. Barnard, Rudy Bedacht, dr. M.K.A. van den Berg, dr. N.A. Bootsma, mw. dr. K.W.J.M. Bossaers, Y. Botke, dr. C.G. Brouwer, dr. G.H.M. Claassens, dr. H.P. van Coller, Hans Croiset, mw. Tatjana Daan, mw. dr. K.H. van Dalen-Oskam, E.C. Dijkhof, mw. Thea Doelwijt, mw. dr. E.C. Dolk, mw. dr. Florike Egmond, dr. Albert J. Elen, Hans Goedkoop, dr. J. Goudsblom, mw. dr. Regina Grüter, dr. W.J.M. Haeseryn, dr. H.J. den Heijer, mw. Tilly Hermans, mw. dr. O.M. Heynders, dr. H.W. Hilberdink, mw. dr. B.T. Hogenelst, dr. H.F.J. Horstmanshoff, mw. dr. M. Keblusek, mw. dr. E.M. Kloek, mw. dr. M.H. Koenen, Guus Middag, mw. dr. M.E. Monteiro, Conny Palmen, dr. Titus A.S.M. Panhuysen, dr. B.A.M. Ramakers, mw. dr. J.G. Roding, Astrid H. Roemer, mw. dr. J.J.M. van de Roer-Meijers, Helga Ruebsamen, dr. J. Salman,

[p. 207]

mw. dr. S.C.M. de Schaepdrijver, dr. D.H. Schram, mw. Nicoline van der Sijs, dr. J.C. Streng, mw. dr. E. Stronks, dr. P. Swiggers, dr. A.P. Taselaar, dr. Louk Tilanus, dr. H.Th. Veen, J.J. Voskuil, mw. R.I. Wester, dr. J.J. Witkam, dr. H.L. Zwitzer.

Van de rondvraag wordt gebruik gemaakt door Willem Huberts, die informeert naar het begrip ‘common sense’ in het rapport van de Commissie van voordracht van de Henriëtte de Beaufort-prijs 1998. Dr. W.A.M. de Moor antwoordt dat er twee typen biografie zijn te onderscheiden: de psychoanalytische biografie en de feitenbiografie. De commissie maakt tussen deze twee extremen geen absolute keuze, maar stelt zich op het standpunt dat wat wij weten van de psychologie ook in de feitenbiografie gebruikt kan worden en is vanuit dat standpunt op het begrip ‘common sense’ gekomen. Dr. J. Gerritsen vraagt wat het verschil is tussen ‘gezond verstand’ en ‘common sense’. Dr. De Moor antwoordt dat er ook ‘gezond verstand’ had kunnen staan.

Mw. dr. A.M. Luyendijk-Elshout vraagt of de Maatschappij geïnteresseerd is in een verzameling kinderdagboeken. Zij bezit zelf een kleine verzameling. De voorzitter noemt de Stichting Egodocumenten. De bibliothecaris zal met mw. Luyendijk contact opnemen.

Namens de Commissie van voordracht van de Henriëtte de Beaufortprijs vraagt dr. De Moor of de bepaling dat het te bekronen werk afkomstig moet zijn ‘afwisselend van de hand van een Nederlandse en van een Vlaamse auteur’ gehandhaafd dient te worden. Er worden de laatste jaren immers veel meer biografieën door Nederlanders geschreven dan door Vlamingen. De secretaris antwoordt dat mét het aanvaarden van het legaat op grond waarvan de prijs is ingesteld, ook deze bepaling is aanvaard. De rechter kan dergelijke bepalingen ongedaan maken, maar volgens het juridisch advies dat de secretaris heeft ingewonnen is daarop in dit geval weinig kans. De bepaling is niet onredelijk of onuitvoerbaar. De rechter zou zelfs kunnen oordelen dat zij Vlaamse auteurs aanmoedigt meer biografieën te schrijven. De voorzitter memoreert dat er voor Nederlandse biografieën nog verschillende andere prijzen bestaan.

De voorzitter schorst de vergadering voor de lunchpauze.

Het openbare gedeelte van de jaarvergadering begint om 14.30 uur in het Klein Auditorium van het Academiegebouw. Geert Mak spreekt een lezing uit met de titel ‘Enkele gedachten van een laag insect over nonfictie in de literatuur’. De tekst van de voordracht is in dit Jaarboek opgenomen.

[p. 208]

Vervolgens vindt de uitreiking plaats van de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 1998. Dr. R.Th. van der Paardt leest het rapport van de Commissie voor schone letteren voor, waarna Arthur Japin een dankwoord uitspreekt. Ten slotte wordt de Henriëtte de Beaufort-prijs 1998 uitgereikt. Dr. W.A.M. de Moor leest het rapport voor van de Commissie van voordracht, waarna Hans Goedkoop een dankwoord uitspreekt. Op dit laatste dankwoord na, dat in Maatstaf 46 (1998), (december), p. 15-22 is gepubliceerd, zijn genoemde teksten alle in dit Jaarboek opgenomen. De plechtigheid wordt besloten met een zoals gewoonlijk geanimeerde receptie.