Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1849

XI.

Voor de beide, in October e.k. aftredende Bestuurders, de Heeren Kist en van Assen, zijn, uit twee dubbeltallen, bestaande uit de HH. J. de Wal en L.J.F. Janssen, alsmede de HH. P.O. van der Chijs en J.M. Schrant, benoemd de HH. de Wal en van der Chijs.

De Vergadering overgegaan zijnde volgens (art. 65) tol bijzondere voorstellen, die geen uitstel konden lijden, is door den Heer van Oordt voorgesteld, om, namens de Maatschappij, bij Z.M. den Koning in te dienen het navolgend adres:

[p. 62]

Aan Z.M. den Koning der Nederlanden enz. enz. enz.
Geeft met verschuldigden eerbied te kennen de Maatschappij van Nederlandsche Letterkunde te Leiden, dat zij, bij gelegenheid, dat het hooger onderwijs een bijzonder onderwerp van overweging uitmaakt en nieuwe verordeningen daarvoor worden voorbereid, en terwijl zoo vele voorslagen en wenschen desaangaande worden gebragt voor den troon van Uwe Majesteit, zich mede bevoegd en verpligt geacht heeft om ook hare stem te doen hooren in het belang van hetgeen regtstreeks behoort tot dat vak van wetenschap, waaraan zij, sedert meer dan tachtig jaren in ons Vaderland bestaande, gewijd is en zoo veel in haar is, hare zorgen besteedt. Zij vermeent te mogen opmerkzaam maken op het hooge belang van historische studiën en bijzonder van de geschiedenis des Vaderlands, en op de noodzakelijkheid van meerdere gelegenheid tot beoefening van, en van meer opzettelijk en naauwkeurig onderwijs in dit, voor elk Nederlander en vooral van hen die ten dienste des Vaderlands in verschillende betrekkingen gevormd worden, zoo belangrijk vak van wetenschap op onze Hoogescholen. Bepaaldelijk neemt zij de vrijheid als haar ernstigen wensch en eerbiedig verzoek voor te dragen, dat het onderwijs in de geschiedenis des Vaderlands niet langer beschouwd worde als alleen een bijvoegsel tot het reeds zoo uitgebreid vak van Nederlandsche taal, letteren en welsprekendheid, iets dat niet anders dan ten nadeele van grondige wetenschap in beide vakken strekken kan, en doorgaans aan diepere nasporingen en grondige studie der geschiedenis in den weg staat; maar dat integendeel, zoo mogelijk aan alle onzer inrigtingen van hooger onderwijs, althans zeker aan eene daarvan, een eigen leerstoel daarvoor worde opgerigt. De historische onderzoekingen toch en ook bijzonder die, welke ons Vaderland betreffen,

[p. 63]

hebben in onze dagen zulk eene uitbreiding erlangd, dat het volstrekt vereischt wordt, dat hij, die daarin, voorganger zijn zal, zijn tijd en zijne krachten daaraan onverdeeld kunne besteden. De kennis en beoefening van de geschiedenis des Vaderlands, altijd van zoo veel belang, is het dubbel in dagen als wij beleven, waarin de geschiedenis als leermeesteresse van het levend geslacht zoo zeer te stade komt, en helaas zoo veelzins en tot zoo veel schade verwaarloosd wordt. Er is gelijk overal, zoo ook in ons Vaderland, nog zoo veel in dit vak van studie te doen; nog zijn er zoo vele bronnen niet genoegzaam nagespoord; nieuwe bronnen zijn geopend, waarvan tot hiertoe geen of althans schaarsch gebruik gemaakt is. Wij mogen het niet ontveinzen, er wordt naar mate van hetgeen er te doen is, nog maar zeer weinig aan deze hoogst belangrijke wetenschap gedaan, en zij bevindt zich in ons Vaderland, misschien zelfs in vergelijking van elders, in eenen min gunstigen staat. Al wat dienen kan om daaraan te gemoet te komen, is ons aangelegen, en wij meenen ook te mogen zeggen, een waardig voorwerp van de zorg van Uwe Majesteit, aan wie al wat de eer en den bloei des Vaderlands betreft, zoo zeer ter harte gaat. Niets is intusschen daartoe zoo geschikt, als eensdeels dat aan dit vak van wetenschap de behoorlijke eer gegeven en de belangstelling der Hooge Begering daarin betoond worde: anderdeels dat er personen zijn, die volgens hunne roeping daarin opzettelijk moeten bezig wezen. Het een en ander kan door niets beter, dan door de oprigting van een eigen leerstoel voor de geschiedenis des Vaderlands bij ons hooger onderwijs, bereikt worden. Waarom wij ons tot Uwe Majesteit wenden met het eerbiedig verzoek, dat het haar behage te verordenen, dat daarin op de meest geschikte wijze worde voorzien.
't Welk doende enz.

[p. 64]

De Vergadering zich met het voorstel vereenigd hebbende, is dit adres door den Voorzitter en den Secretaris geteekend, d. 5 Julij, aan Z.M. opgezonden.

Voorts worden de Leden voortdurend uitdrukkelijk verzocht en opgewekt, om de vruchten hunner letteroefeningen, in de vakken tot de Maatschappij behoorende, aan haar te willen mededeelen, om 't zij voor de Werken der Maatschappij, 't zij bij de Vergaderingen te kunnen dienen.

De Heer C.A. Kluit, het woord vragende, dankt, met instemming der Vergadering, den nu welhaast aftredenden Heer Voorzitter voor het twee jaren lang door hem gevoerd Voorzitterschap en de leiding onzer Vergaderingen gedurende dat tijdsverloop.

Daarna is de Vergadering gesloten.

(geteekend)

N.C. Kist,

Voorzitter.