Indische Letteren. Jaargang 25

[p. 1]

[Nummer 1]

Redactioneel

Voor u ligt het eerste nummer van de vijfentwintigste jaargang. Dit jaar zal het een kwart eeuw geleden zijn, dat onze Werkgroep werd opgericht. Dat is een heuglijk feit, waaraan we bijzondere aandacht gaan besteden. Dankzij uw steun staan we nog altijd sterk wat het aantal leden en abonnees betreft. Dat geeft vertrouwen voor de toekomst van het Indisch verleden. Toch willen we graag een beroep op u doen om de bekendheid van Werkgroep en tijdschrift te helpen vergroten en beide onder de aandacht van mogelijk geïnteresseerden te brengen.

Deze aflevering bevat een viertal bijdragen. Gábor Pusztai, onze vaste medewerker in Hongarije, die aan de universiteit van Debrecen onder meer Indische literatuur doceert, schreef een artikel over de receptie van Madelon Székely-Lulofs in Hongarije. Huub de Jonge, verbonden aan Radboud Universiteit in Nijmegen, bespreekt een onderwerp dat ook nog niet eerder aandacht kreeg: de emancipatie van de Indo-Arabieren, belicht via het toneel. Dat geldt tevens voor ‘Zes kaarsen voor Indië’, waarin voor het eerst de rol van Indonesië in de Nederlandse clandestiene literatuur uit de oorlogsjaren beschreven wordt. De auteur is Jeroen Dewulf, die verbonden is aan de universiteit van Berkeley. De vierde bijdrage is de column ‘Lezen als een Indo’ van Pamela Pattynama, uitgesproken op de lezingenmiddag van 11 september 2009.

Begin dit jaar heeft Bert Paasman, emeritus-hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam, met als opdracht de Koloniale en Postkoloniale literatuur- en cultuurgeschiedenis, de redactie verlaten. Natuurlijk respecteren we zijn besluit - hij wil enige projecten voltooien die tot nu toe zijn blijven liggen - maar we betreuren het wel. Vele jaren hebben we mogen profiteren van zijn brede kennis, niet alleen wat de Oost, maar ook wat de West en Zuid-Afrika betreft. Hij heeft talloze lezingen gehouden en artikelen geschreven die getuigen van zijn vakbekwaamheid en eruditie. Aanvankelijk richtte hij zich vooral op de VOC, maar al snel begon hij ook aandacht te geven aan de negentiende en de twintigste eeuw, in het bijzonder aan het werk

[p. 2]

Bert Paasman.

van de Tweede Generatie. Wat we echter vooral zullen missen is zijn wijsheid, bedachtzaamheid en hartelijkheid. Jarenlang stond hij trouw in Bronbeek de bezoekers aan het symposium welkom te heten. Hij trad niet graag op de voorgrond, maar was altijd aanwezig met zijn afgewogen meningen en oordelen, waarbij hij de menselijke maat nooit uit het oog verloor. Zoals hij jarenlang zijn studenten heeft geïnspireerd en gestimuleerd, deed hij dat ook bij ons. We nemen node afscheid van hem, maar hopen in de toekomst nog vele malen op zijn wijsheid een beroep te mogen doen. Gelukkig is hij bereid gevonden om toe te treden tot de redactieraad, zodat hij toch aan de Werkgroep verbonden blijft.

Gelukkig wordt de relatie met de Universiteit van Amsterdam gecontinueerd door het toetreden van Pamela Pattynama, die als bijzonder hoogleraar Bert Paasman is opgevolgd. Zij is bepaald geen onbekende binnen onze Werkgroep en heeft de laatste jaren regelmatig lezingen gehouden en bijdragen geleverd aan het blad - zoals ook aan deze aflevering. We heten haar van harte welkom in de redactie en hopen en vertrouwen dat zij en haar studenten een wezenlijke bijdrage zullen leveren aan de continuïteit van onze Werkgroep en ons tijdschrift.

Met ingang van heden zal Sylvia Dornseiffer als adviseur van de redactie gaan optreden. Wij wensen haar geluk met haar benoeming tot directeur van het Amsterdams Fonds voor de Kunst, en haar verkiezing in de Stadsdeelraad Amsterdam-Zuid. In die laatste functie zal zij zich onder meer inzetten om het Monument Indië Nederland (het voormalig Van Heutsz-monument) weer betekenis te geven. Daar zullen wij als Werkgroep graag een bijdrage aan leveren.

De enquête die vorig jaar onder de lezers van het tijdschrift is uitgevoerd, heeft een aantal interessante conclusies opgeleverd. De resultaten zijn geïnventariseerd en geanalyseerd door onze adviseur Robert Egeter van Kuyk. We zijn hem daar zeer dankbaar voor. De belangrijkste bevindingen zijn dat een grote meerderheid van de respon-

[p. 3]

denten positief is over de lezingenmiddagen, het symposium, de doelstellingen en de inhoud van Indische Letteren. Er is ook kritiek: op de presentatie van de lezingen, op de vormgeving van en het beeldmateriaal in het blad, op de website. Verder worden er verschillende ideeën aangereikt die een nadere uitwerking verdienen. Het is hier niet de plaats om uitvoerigin te gaan op alle suggesties, maar u kunt ervan verzekerd zijn dat wij daarmee in de toekomst rekening zullen houden en er ons voordeel mee zullen doen. Verder willen wij graag uw aandacht vestigen op de lezingenmiddag van 21 mei, die geheel gewijd zal zijn aan de presentatie van een aantal dan juist verschenen boeken. Allereerst een fotoboek van Reggie Baay, de auteur het van alom geprezen en intussen vele malen herdrukte boek De njai. De nieuwe uitgave ligt als het ware in het verlengde daarvan en heet: Portret van een oermoeder. Beelden van de njai in Nederlands-Indië. Ook wordt bij die bijeenkomst het boek ten doop gehouden over het onderwerp van ons laatste symposium: Omstreden paradijs. Ooggetuigen van Nederlands-Indië, samengesteld door Olf Praamstra en Peter van Zonneveld. Voorts Multatuli, Max Havelaar, een uitgave voor het middelbaar onderwijs. Vervolgens is er aandacht voor de drie Indische damesromans waarbij Vilan van de Loo de inleiding schreef en tot slot voor het boek Indiëgangers van Ulbe Bosma.

De festiviteiten rond ons vijfentwintigjarig bestaan worden geopend op 29 mei. Als Werkgroep zijn wij een onderdeel van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, die ons vanaf het begin tot steun is geweest en die ons een solide basis heeft gegeven. Daar zijn we zeer erkentelijk voor. Dit jaar is ons vanwege ons jubileum gevraagd een aantal lezingen te verzorgen op de jaarvergadering van de Maatschappij in het Academiegebouw te Leiden. Dat zullen we heel graag doen. Uiteraard zijn onze eigen leden ook van harte uitgenodigd. Het thema is: de toekomst van de Indische letteren.

Nadere informatie over deze activiteiten vindt u aan het eind van deze aflevering.