Historie van Hughe van Bordeus

[fol. 65a(R)]

¶ Hoe hughe een bode seynde aen sinen broeder Gheraert, dat hi bi hem comen soude in die abdie sinte Peeters te Cloengi.

NV is hughe biden abt gebleuen ende hi seynde brieuen tot gheraert sinen broeder dat hi bi hem soude comen te Cloengi in die abdie om tsamen te spreken want si malcander in lange niet gesien en hadden. Aldus is die bode ghereyst ende quam corts te Bourdeus daer hi geraert de brieuen gaf. Als hi die ghelesen had ende verstont dat huge int lant was so wert hi bedroeft ende trac terstont tot sijn wijfs vader hertoge gubewaert om raet te vragen ende seyde, lieue heer vader wat radi nv voor tbeste, mijn broeder huge is hier int lant ende is te Cloengi ende hi sal al tlant willen hebben. Doen seide gubewaert, en wilt daer niet voor sorghen, ic sal hugen

[fol. 65b]

sulcken spel leeren dat hi mocht willen dat hi niet comen en waer, want ic sal hem wachten buten Cloengi met .v.c. mannen daer sal hi moeten bliuen, doen was gheraert blijde ende gereyde hem met Gubewaert ende met .v.c. mannen ende quamen doen te cloengi in die abdye, maer die .v.c. mannen logeerden dien nacht buyten Cloengy. Als huge Geraert sinen broeder sach, heeft hi hem inden armen ghenomen ende gecust segghende. Lieue broeder willecome so moet ghi zijn, mi heeft so dicwil na v verlanget dat ic v noch leuende mocht sien, doe seyde gheraert, wye is die man die hier staet bider ioncfrouwen, doe seyde hughe dats ons neue alyames die met Odom wten lande vertrac ouer zee in heydenisse. Ende huge seyde hoe ist met v broeder, hebdi een wijf getrout, ja ic broeder seyde gheraert, ic heb gubewaerts dochter getrout Huge seyde, god latet v wel vergaen mer so hebdi een verraders dochter. Doe seyde geraert met grammen moede. Ghi liechter aen mijns wijfs vader gubewaert is vanden besten bloede van vrancrike, doe seyde huyge. Broeder en belcht v niet, mi is lief dat v goet geschiet want op die aerde en leeft niemant die mi lieuer duecht ende eere geschiede dan v. Alst auont was so werden die tafelen ghedect, ende die heeren ghingen sitten eten, ende gheraert tegghen huyghen ouer sittende, want hem therte vol boosbeden ende verraderien was, en had gheenen lust om eten, ende geraert seyde O huge brenct ghi des amiraels baert ende tanden, ia ic seyde huge dats my swaer genoech geuallen eer ic de gecreech, ende Aliames heeft se tusschen vel ende vleesch in sijn lancken, mer en had gedaen coninc abroen ic en soude nemmermeer tot mijnre meyninge gecomen hebben, ende daertoe hadde ic oock

[fol. 66a(Rij)]

mijn lijf verloren, doe seyde gheraert. Nv weet ick wel lieue broeder dat ic al dit lant verloren heb, want men sal v voor eenen heer willen hebben als dye oudste sone ende oor des lants, so ist recht dattet lant v behooren sal, doe seyde huge lieue broeder en sorcht nyet. Ic sal v heer maken van Grueneuille, ende van bleys, ende daer toe sal ic v beghiften datmen my des eere spreken sal. Als gheraert hoorde sinen broeder so goedertierlijc spreken, so en conste hy hem gheen quaet bewijsen, want huyge was suet ende sachtmoedich als een lam, maer hy soude meer ghedaen hebben metten swaerde dan .vi. gheraerden. Ende als si nv al gheeten, ghedroncken, ende goet chier ghemaect hadden, so ghinc elck slapen. Als si al slapen waren soe seyde hertooch Gubewaert. O gheraert hoort na my. ic sal voore rijden op die passagie int foreest met mijnen mannen van wapenen, ende doet ghi huyghen met v comen, wy sullen hem vangen, ende zijn ridders verslaen, ende wi sullen aliames nemen die tanden ende baert, ende dan sullen wi heeren bliuen vanden lande, ende dan sullen wi coninc karel doen comen te bourdeus, ende dan sal huge moeten steruen, want hi en can dan niet bewisen den baert ende tanden. Huge hier niet af wetende, wert des morghens vroech op geroepen van geraert die hem seyde, O broeder laet ons reysen in die coelte vanden dage. Doe seyde claramonde, O huge laet ons doch verbeyden totten dage want v broeder en heeft niet goets op handen doe seyde huyghe, o edel vrouwe en wilt niet sorghen v en was noyt so veel eeren bevesen als v hier gheschien sal. Doen bereyden si hen ende wapenden hen ende zijn doe opgheseten ende op den wech geslagen. Ende dye Abt reedt oock met hen lieden met .v. paerden ende moniken,

[fol. 66b]

Ende gheraert die felder was dan een hont reedt bi hugen langen tijt ende gaf hem spitighe woorden, ende had hem geern gram gemaect ende seyde waer naemdi die sarasine. Doe seyde hughe dit is des amiraels Gaudijs dochter, ende de paus heeftse te romen kersten gemaect Doe seyde aliames tot geraert, soudi mijnder vrouwen misseghen des soudic mi belgen. Doe seyde geraert ghi cockijn god moet v scenden wat maect ghi hier. Doen wert aliames gram ende sloech geraert metter vuyst in sinen hals dat hi vanden paerde viel, doe riep die verrader hulpe hulpe. Ende dit hoorde gubewaert dye .v. lagen gemaect had van .v.c. mannen, die quam wten bosch met sijn volc ende vingen hugen ende aliames, ende de ander waren verslagen, ende had de abt gedaen aliames ware ooc doot bleuen, mer si sneden hem sijn lancken op ende namen daer wt des amiraels baert ende tanden: ende huge had noyt so quaden reyse, want sijn .x. ridders ende astermant bleuen doot Mer huge, aliames ende claramonde worden geuangen te bourdeus inden kercker gestelt Daerna sijn gheraert ende gubewaert op geseten met haer volc, ende quamen bi coninc karel te parijs daer geraert voor hem op sijn knyen viel ende seyde clagende O ghenadige heer wilt mi doch hooren spreken Huge mijn broeder is weder gecomen int lant te bourdeus ende hi en heeft sijn bootscap niet gedaen, maer hi heeft al stille gelegen ende is te bourdeus ghecomen teghen minen wille met eenen boeue ende cockijn, ende met eender saraschijnscher vrouwe dye hy voor hem seluen onderhout, ende si sitten onder hem dryen te bourdeus geuangen, nu heere doet met hem lieden uwen wille

[fol. 67a]

Doe seyde coninc karel, men sal hugen met paer\den achter straten sleypen ende dan raetbraken, ende op een radt stellen. Doe seyde dumaels van beyeren. O geraert quaet vyleyn dat en was noyt broederlike trouwe dat ghi hughen bewijst, want hi is deerlic verraden, doe en wilde coninc karel niet langer beyden mer hi is op geseten met sinen heren ende genoten ende reet na bourdeus daer si cortelinge quamen. Ende als karel nv te bourdeus was so ghinc hi in die hooge sale, ende doe werden voor hem gebracht hughe, alyames, ende Claramonde Doe seyde coninc karel. O huge met rechte mach ic v wel haten om dat ghi minen sone verslagen hebt ende hebt mi ooc cleenen soene gedaen, ende hoe waerdi oyt so coen dat ghi hier int lant dorstet comen eer ghi des ammiraels baert ende tanden bracht also ick v beuolen hadde haddijse gebracht ic hadde v quijt geschouwen vander vaert, nv sal ick v doen sleypen ende raybraken, dat en liet ic niet om al dat goet van alexandrien. Doen seyde huge O edel heer coninck doet doch wel ende hoort mi spreken. Ic haelde des amiraels baert ende tanden te babilonien ende ic sloech hem doot, ende hadt gedaen coninc abroen ic en had nemmermeer van daer ghecomen, die mi dicwil wt minen last heeft geholpen, ende hi dede des amiraels tanden ende baert in aliames lancken om wel bewaert te sijn, ende die sijn aliames hier wt gesneden te bourdeus, siet die wonde die hem daeraf bleuen is ende mijn .x. ridders ende noch een man Astermant gheheeten, waren deerlic verslagen, ay lacen ick mach wel beclagen der deerliker moort. O here dit dede Gheeraert ende hertoghe Gubewaert met .v.c. mannen ende ic ende aliames mijn neue worden gheuanghen ende de\se

[fol. 67b]

ioncfrouwe die de dochter is vanden amyrael Gaudijs, doen seyde dumaels van beyeren. Hier is groote verraderie geschiet, god moet alle verraders schenden, want si weten so veel quader keeren, doen seyde coninc karel. Nv hoort mijn heeren genoten, ic en wil mi hieraen niet besondigen, ic gheef hugen in uwen handen, iugeert hem oft hi steruen sal oft niet. Doen ghingen die heren te rade, ende hertoge Griffoen stont op ende seyde. Ghi heeren dat hughe verslagen heeft Charloten ende niet volbracht en heeft zijn bootschap, daerom gheuet reden genoech dat hy sal steruen, dese woorden behaechden Dumaels van beyeren niet ende seyde Ghi heren hoort een woort na mj, waert met huyghe wel vergaen, ende dat hi waer in sinen state so soude hy met ons te rade gaen, ende wesen een vanden ghenoten, daerom en mogen wy geen genoot verordelen dan met een volle bancke die wy nv niet en hebben, ende desen woorden volchde Ogier van denemercken, Hertoghe Salomon ende in eer andere, ende mettien lieten si haren raet staen. Doe se karel sach comen vraechde hi oft den raet ghesloten was, doen seyde dumaels van beyeren, men mach gheen ghenoot verordelen sonder die volle banc, doen seyde die coninc karel, dats wel ghedaen, maer huge heeft mijnen son verslagen, ende hi heeft mi crancke soene ghedaen, hierom iugeert huyghen dat ghi daer eere ende gheen schande af en cryget, doen ghinghen die heeren weder te rade, doe seyde hertoge alorijs. Ghi heren ghi weet wel dat huge zijn bootschap niet en heeft ghedaen, want hy dat niet betogen en can daerom sal hy worden ghehanghen, doen seyden sommighe vanden rade als Guwijner ende Alorijs ende

[fol. 68a]

hertoghe griffoen, ende Tybaut van aspermonde, nae die orconde die hier ghedaen is, so volghen wy v, ende dese vijf heren verwesen hugen ter doot, doe stont op Dumaels van beyeren ende seyde. Soumen huyghe hanghen dat waer iammer ende schande. Men mach openbaerlijc mercken die wonde die si hebben ghesneden in aliames lancken als hem ghenomen wert tanden ende baert. Ende dese ioncfrouwe was des ammyraels dochter, doen seyde Diederick van ardennen, die dat wil verstaen, so is aliames ghenomen daer huge om ghesonden was, so waert ooc onrecht soudemen huygen ter doot veroordelen, dat en salmen met rechte nyet doen, dat is waer seyde hertoghe Salomon ende die aertbisschop van Riemen die volchdens oock, ende Ogier van denemercken, ende ridtsaert dye vrye, dese ses ghenoten wijsden hughen los ende vrij, ende die ander vijf ghenoten wilden hem verslaen, want si seyden al had alyames wonden ontfaen het waer onsekere wie dat hadde ghedaen, ende soudemen dat op gheraert legghen dat waer oock quaet, doen seyde Dumaels van beyeren. Ghi heeren men moet eenen anderen raet ondersoecken wij willen beyden tot nae der noenen dan sullen wi weder te rade ghaen. Dien raet die was den sommighen leedt, dat si daer weder comen souden, doen sach se coninc karel weder van den rade comen ende hi seyde Ghy heeren hebdi uwen raet ghenomen met malcanderen oft huyghe sal steruen oft quijt gaen. Maer hoe dattet vergaen is seyde coninc karel. Hughe heeft mi crancke soene ghedaen.

[fol. 68b]

Doe sprac weder die getrouwe heere dumaels van beyeren. O heere tot achter noenen hebben wi onsen raet vertrocken, ende karel en wilde daer niet teghen. Doe gincmen ter maeltijt blasen ende elc quam ter tafelen eten ende drincken, ende dier wilen waren huge, alyames ende claramonde gebonden aen eenen stijle al vaste dat si niet ontgaen en conden, ende Claramonde dye weende seer, doe seyde huge, o lief weest tevreden ende stilt v doch om gods wille, doe seyde Claramonde Ick mach wel droeue sijn, ghi seyde men soude ons groote eere doen in v lant ende wi en quamen ter geender plaetsen daermen ons aldusdanigen last aendede ende men wilt ons hier ons leuen benemen ende doen ons quader doot steruen.