Hollands Maandblad. Jaargang 2006 (698-709)

[p. 35]

Iets aardigs
door Gerard van Emmerik

Zes uur voor zijn dood werd Sam gewekt door zijn antwoordapparaat.

‘Schat?’ Blikkerig schalde haar stem door de slaapkamer. ‘Ben je thuis?’

Hij wachtte.

‘Schat?’

Zijn moeder klonk zoals vroeger, toen ze nog niet speelde buiten adem te zijn. Alsof ze zijn gedachten raadde, vervolgde ze: ‘Hé, ik voel me heel goed. Net of ik niet ziek ben. Bel me terug, ja?’

Snel nam hij op. ‘Eindelijk!’ riep hij. ‘Zei ik het niet? Dat het overgaat? Ik zei het toch?’

‘Dat zei je,’ antwoordde ze. ‘Geef je les vandaag?’

‘Het is zondag.’

‘Had je al plannen met Judith?’

Even overwoog hij zijn ‘Ze heet Mirjam’-snauw, maar het werd: ‘Vandaag niet.’

‘Weet je, ik had opeens zo'n behoefte aan natuur. Mits je niks anders hebt. Eerlijk zeggen want...’

‘Kalm nou. Waar wil je heen?’

‘Een bos, een groot, echt bos.’ Ze leek te aarzelen. ‘Sorry, je sliep nog, ik hoor het aan je.’

‘Mis, ik ben al uren op.’

Geruisloos schoof hij het rolgordijn omhoog. Beneden op de parkeerstrook gooiden hoofddoekmeisjes elkaar een bal toe. Een dag om te vieren dat ze ophield de stervende moeder te spelen.

‘Ik kom eraan,’ zei hij.

‘Of zal ik Hanna vragen? Die heeft al vaker...’

‘We maken er een feestje van. Je voelt je goed, wat moet je dan nog met Hanna?’ Die engel des doods, wilde hij eraan toevoegen, maar Hanna was zo'n beetje haar enige kennis. Een oud-ballerina die uit liefhebberij zieken bezocht en folders over euthanasie op tafel achterliet.

‘Oké, een feestje.’ Ze schraapte haar keel. ‘Doen we.’

Terwijl hij zich scheerde overdacht hij haar woorden. Net of ik niet ziek ben... Opgewekt, haar stem was die van lang geleden, als er visite was en hij rond moest gaan om handjes te geven, spierballen te tonen. Want hij was haar prins. De knapste, de liefste, de sterkste. Soms beweerde ze dat hij een geschenk was. Niet van God, die was verzonnen. Nee, gewoon een geschenk na een weekje Portugal, en een hotel met een receptionist die haar had meegenomen naar een strand dat geen enkele andere toerist te zien kreeg. Toen ze weer thuis was, groeide hij in haar buik.

Haar alles was hij. Al had ze hem vorig jaar voorgesteld op zoek te gaan naar een eigen flat. ‘Welke bink woont op zijn dertigste vrijwillig thuis?’ had ze gevraagd. ‘Nou?’

‘Ik!’ had hij geroepen. Waarna ze waren overgeschakeld op Indiaans, hun taaltje in lastige situaties.

[p. 36]

‘Ik fijn vinden thuis.’

‘Jij niet eigen leven willen opbouwen?’

‘Ik eigen leven hebben.’

Tot ze opeens streng had gezegd: ‘Toch is het beter.’

Inmiddels rook hij naar douchecrème, zijn donkere haar glansde. Hij belde Mirjam. ‘Helaas,’ zei hij tussen twee slokken cappuccino door. En hij vertelde over het feestje. Dat zijn moeder opknapte.

‘Sam...’

‘Ja?’

‘Bereid je voor.’

Ze klonk onecht, net die instant-cappuccino. ‘Ik snap het wel en daarom maak ik me zorgen.’

Wat snapte ze? Hij wist wel wat hij niet snapte: dat hij haar nog verdroeg.

‘Ben je er nog?’ zei Mirjam.

‘Ik bel je vanavond, schatje,’ zei hij. ‘Ze wacht.’

Toen hij vijf uur en 18 minuten voor zijn dood het parkeerterrein van de flat opscheurde, wachtte ze op de bank naast de ingang, met op schoot een reistas. Een magere, donkerharige vrouw in een glimmend rood jack. Om hem te pesten wuifde ze langzaam, als een bejaarde prinses.

Hij hielp haar met instappen, hoewel dat onnodig was, ze kon het best zelf. Even kneep hij in haar schouder, botten voelde hij, door het jack heen.

‘Waar is die bagage voor nodig?’ vroeg hij opgewekt. ‘Gaan we picknicken?’

‘Zoiets, ja.’ Ze stak een sigaret op. Pas sinds haar zogenaamde ziekte rookte ze.

De tas zette hij op de achterbank. ‘Wat zit erin dan? Champagne?’

‘Geen proletenspul, zeg. Een feestje, weet je nog?’ Ze glimlachte. ‘Vacqueras. Let's go.’

Zodra hij de ringweg opdraaide, zei ze: ‘Nu moet ik eerst iets kwijt. Het gaat tegenwoordig te vaak over mij. Terwijl ik dat zelf niet wil...’ Ze staarde naar haar handen. ‘Het zou vervelend zijn als je aan me terugdenkt als... noem eens wat, egocentrisch...’

‘Terugdenkt? Voorlopig valt er niets terug te denken.’ Hij grijnsde. ‘Je voelt je goed. Vanaf vandaag wordt het elke dag beter. Wedden?’

‘Gaat het toch weer over mij.’

‘Je ziet er ook goed uit,’ zei hij snel. ‘Je bent een paar kilootjes aangekomen.’

Ze lachte geluidloos. ‘Min drie. Nou, vertel jij eens iets.’

Ze zette haar zonnebril op en vuurde een reeks vragen af. Kwam hij uit met de huur? Wanneer ging hij met Judith samenwonen? Hoe liepen de taallessen? Interessant hoor, grammaticales geven aan Oost-Europese boksers.

Hij antwoordde kortaf. Misschien omdat hij gewend was dat het over slapeloze nachten ging, over striemende buikpijn, nieuwe pillen of wat dan ook. Het soort dingen voor hun dagelijkse telefoontje. Dingen die langzamerhand geruststellend waren geworden.

Blijkbaar werd ze moe, eerst mompelde ze vanachter haar te grote zonnebril nog ‘ja’ als hij iets zei over de berkenbossen of de herfstkleuren, maar steeds vaker zweeg ze.

[p. 37]

‘Wou je terug?’ vroeg hij. Kwart over drie, inmiddels waren ze een uur onderweg. ‘We kunnen die Vaqueras ook thuis opdrinken.’

‘Thuis?’

‘Bij jou,’ corrigeerde hij zichzelf.

‘Eigenlijk is het de bedoeling,’ zei ze op kalme toon, ‘dat je me er zo meteen uit laat.’

‘Moet je plassen?’

‘Nee,’ zei ze, ‘ik moet dood.’

Onwillekeurig duwde hij het gaspedaal dieper in. ‘Ik niet begrijpen.’

Een pooslang was er alleen het zoemen van de motor. Toen zei ze: ‘Wist je dat oudjes in Tibet die gaan hemelen worden achtergelaten op een idyllisch plekje in de natuur?’

‘O ja?’ antwoordde hij zo neutraal mogelijk. ‘Door wie? Het politbureau?’

‘De kinderen. Uit respect.’

‘Hou op. Trouwens, wat nou hemelende oudjes? Je bent vierenvijftig.’

‘Vijfenvijftig.’

‘Je voelt je beter. Net zei je nog dat...’

‘Stop daar maar. En dan...’

‘Dan wat?’

‘Dan nemen we afscheid. En neem ik mijn drankje.’

‘Ach, wat zit erin?’ vroeg hij, alsof het om een nieuw soort energiedrankje ging.

‘Ik weet het niet precies,’ zei ze. ‘Ik weet alleen dat het werkt.’

[p. 38]

‘Hoe kom je eraan?’

‘Ik heb beloofd niks te verraden.’

Die kutengel des doods, dacht hij.

‘Ik niet vinden leuk idee.’

‘Probeer het te begrijpen, oké?’ Ze deed haar zonnebril af. ‘Je weet hoe het verder gaat. Wachtkamers, scans, coma. Voor jou ook niet prettig.’

Hij bleef strak naar het wegdek staren. Tocht streek via het zijraampje langs zijn nek.

Ze schraapte haar keel. ‘Hoe is het met Judith?’

‘Mirjam heet ze.’

‘Sorry.’ Ze legde een hand op zijn knie. ‘Waarom ken ik haar niet? Ik heb zo vaak gevraagd of ze...’

‘Binnenkort komt ze mee. Zeg maar wanneer. Morgen?’

‘Heb je nou eindelijk een foto?’

‘Sorry, weer niet bij me,’ loog hij.

Toen ze hem na de verhuizing belde met een verhaal over een flauwte in de supermarkt en nu in het ziekenhuis, waar de artsen iets in haar buik hadden gevonden dat er niet in thuishoorde, had hij geroepen: onzin, wij zorgen wel dat je beter wordt. Wat weten die streekdoktertjes? Wij vinden er wat op!

Waarna hij internet had afgespeurd, en medicijnen uit Mexico liet overvliegen. Hij had haar meegenomen naar een blinde jonge vrouw in een nieuwbouwwijk, die haar borsten bevoelde en commandeerde dat ze voortaan 's ochtends aan iets leuks uit haar jeugd moest denken, wat ze ook braaf een paar weken had gedaan. Zoals ze ook trouw de Incapillen had geslikt, de biodynamische erwten, de wortels, tien, honderd kilo winterwortels, tot haar huid oranje kleurde. En toen ze desondanks bleef afvallen, had hij gezegd: ‘Oké, dan doe je die chemo.’

De loofbossen gingen over in dicht naaldwoud. Bij een kruising stond in de berm een bord, met eronder een knipperende pijl naar rechts, wegrestaurant Cherish.

Hij controleerde zijn horloge. Half vijf. ‘Lijkt je dat wat?’ Hij draaide zijn hoofd naar haar toe.

‘Straks een drankje daar?’

‘Nee,’ zei ze, ‘dat lijkt me helemaal niks.’

Toch sloeg hij af. De weg slingerde omlaag. Hij neuriede. Iets drinken. Afleiding.

‘Wat doe je?’

‘Terug via het dal.’

‘Waarom?’

‘Mooie route. En je vindt het vast leuk om...’

‘Nee, ik vind het vast niet leuk om wat dan ook.’ Ze kneep venijnig in zijn dij. ‘Omdraaien.’

Hij minderde vaart, en gehoorzaamde.

‘Daar,’ zei ze na een poosje, ‘dat zandpad, en dan stop je op een fraai plekje...’

‘Het dal was beter. Veel idyllischer.’

‘Mag ik dat misschien zelf bepalen?’

Hij gaf geen antwoord.

‘Alles gaat mis. Ik was er al bang voor. Had ik toch maar Hanna gevraagd.’

[p. 39]

‘Ja. Dan weet je zeker dat het mis gaat.’

Ze zweeg. Toen hij opzij keek, knipperde ze met haar ogen. Hij trok een tissue uit de doos, die Mirjam op het dashboard had geïnstalleerd toen neuken in de auto nog spannend was.

‘Je moet me helpen...’ Ze snoot haar neus. ‘Ik heb jou ook altijd geholpen.’ Ze klonk als een kind dat pas ophoud met jammeren als het zijn zin kreeg.

‘Ik kan ook van het balkon af, zoals die man van tien hoog. Wil je dat? Moet ik dat dan doen?’

Hij zei niets. De huismeester van haar flat was met een schoonmaakploeg een dag bezig geweest de sporen uit te wissen maar bij een bepaalde lichtval was er nog een vlek zichtbaar op het parkeerdek.

Ze schudde haar hoofd. ‘Sorry.’

Hij parkeerde op een open plek in het bos.

‘Oké...’ Hij draaide het sleuteltje om. ‘En nu?’

Ze raakte zijn wang aan. ‘Nog wat praten, de wijn... En daarna nemen we afscheid.’ Voor het eerst die middag leek ze zich werkelijk te ontspannen. ‘Dan rij jij naar huis. Help eens, ik krijg dat ding weer niet los.’

Hij klikte haar riem open.

‘Loop je nog een eindje mee?’

Hij knikte. Hij moest grijnzen om het absurde van alles. Hoe stelde ze het zich voor? Wat ging ze zeggen, straks? Nou, tot ziens?

Vroeger liep ze op een stoere manier, nu schuifelde ze over het bospad. Hij deed of het hem niet ergerde; hij neuriede, rende rondjes om haar heen, schaduwbokste tegen een groepje dennen.

‘Jezus.’ Ze bleef staan. ‘Mijn tas!’

‘Ik haal hem.’

Terwijl hij zich terughaastte naar de wagen trilden zijn handen, alles aan hem trilde. Ook al was het een spel, hij moest opletten dat er niet toch iets misging.

Hij griste de tas van de achterbank en inspecteerde de inhoud. Een bibliotheekboek over ademhalingstechnieken, de Vaqueras, twee plastic bekers, kurkentrekker. En verder cashewnoten, haar mobiel. Onderin nog een flesje, etiketloos. Hij hield het tegen het licht. Een gele vloeistof. Hij kon het wegsmijten. Natuurlijk kon hij dat! Hij schroefde de dop los. Het rook zoetig, naar modieus fruit, mango of zo. Weg ermee. Elke ernstig zieke had recht op zo'n drankje. Zij niet. Zij was niet ziek.

Ze zat op een bemoste zwerfkei. Glimlachend nam ze de tas van hem aan. ‘Dit was de bedoeling. Die rust. Overweldigend. Kijk, zie je hem?’

Boven de heuvels aan de overzijde van een dal zweefde een rode luchtballon. In de mand eronder bewoog iets of iemand.

‘Leek me altijd zo spannend, in zo'n ding,’ zei ze.

‘Wat let ons?’ Hij schoof naast haar op de kei. ‘Ik neem morgen vrij...’

Ze leek hem niet te horen. ‘Wil je?’ Ze schudde een paar glanzende cashews in zijn hand.

Hij dacht aan het zomerkamp van een eeuw geleden. Een helverlichte zaal met lange rijen keurig opgemaakte bedden. Ze had hem een zak pinda's toegestopt. ‘Hier, voor vanavond.’ Ze was mooi, zijn moeder. Een mooie, stoere vrouw. ‘En nu niet meer zo sip kijken. Dat weekje is zo voorbij.’

[p. 40]

Hij was mee teruggelopen naar buiten. Eerst vond ze het nog grappig. ‘Hé, gezellig,’ had ze gezegd, ‘ga je me uitwuiven?’ Toen ze zich bij het hek naar hem toeboog en zei: ‘Nou, nog een knuffel dan, de laatste’ had hij haar pols omklemd. ‘Los,’ fluisterde ze. ‘Toe nou, schat, los.’ Andere jongens keken zwijgend toe hoe de mouw van haar jasje scheurde en zijn nagels diep in haar vel drongen. Een voor een moest ze zijn vingers lospeuteren. ‘Goed,’ had ze ten slotte gezegd, ‘kom maar weer mee dan.’

Ze stak een sigaret op, hij beet een cashew doormidden.

‘Op de eettafel,’ zei ze, ‘ligt een lijst met dingetjes waar je aan moet denken. Het meeste is geregeld. Ik heb de spullen zoveel mogelijk geordend en de huur per oktober opgezegd.’

‘Wanneer deed je dat?’

‘Wanneer deed ik wat?’

‘Die lijstjes.’ Hij probeerde te grijnzen. ‘Als we zaten te bellen?’

Ze keek weg. ‘Ervoor of erna. Maak jij de wijn open?’

Ze gaf hem de kurkentrekker.

‘Gaat het lukken, denk je?’ vroeg ze.

Hij zweeg.

‘Beloof me dat je straks Mirjam belt. Je moet vanavond niet alleen zijn.’ Ze nam een slokje wijn. ‘Ik maak je van streek, hè?’

Hij haalde zijn schouders op.

‘Er valt weinig spannends op te biechten. Geen geheime bankrekening. En je vader is je vader.’

Op zijn zesde verjaardag kwam ze met foto's van een gebruinde man in een wit jasje, witte broek, witte schoenen. ‘Muis, raad eens wie dit is,’ zei ze.

Eerst dacht hij: die detective uit Miami Vice. Waarna ze vertelde over haar vakantie in Portugal.

Hij miste niemand die hij niet kende.

Ze hield hem haar lege glas voor. ‘Lekker. Goed op dronk.’

Hij knikte.

‘Laten we stoppen.’

‘Waarmee?’

‘Hiermee.’ Hij stond op. ‘Zullen we gaan?’

Ze verroerde zich niet.

Hij trok aan haar arm. ‘Kom.’

‘Au.’ Ze kromp ineen.

‘Sorry.’ Zijn stem sloeg over.

‘Geeft niet.’ Ze raakte zijn neus aan. ‘Was ik oké?’ Ze fluisterde. ‘Als moeder, bedoel ik. Heb ik je niet teveel...’

‘Nee, alles was oké.’ Hij tuurde naar een punt vlak boven haar ogen.

Ze kwam moeizaam overeind en sloeg een stakerige arm om zijn middel.

Hij maakte zich voorzichtig los uit haar omhelzing. Als hij iets voelde, wist hij niet wat het was.

‘Zorg goed voor jezelf.’ Ze was nauwelijks te verstaan.

Hij moest haar nu door elkaar rammelen. Een klap geven en schreeuwen: ophouden! Maar hij zei: ‘Jij ook.’

‘Daar ben ik al volop mee bezig.’ Ze liet zich weer op de kei zakken. ‘Ga je weg?’ Het leek geen vraag. Haar mond werd streng.

[p. 41]

Doe ik, wilde hij zeggen, maar op dat moment ging zijn mobiel.

‘Hallo?’ zei hij.

‘Een hele goede middag, meneer Sam’ antwoordde een meisjesstem met een zangerig accent. ‘U spreekt met Anna...’ Ze leek te aarzelen. ‘Anna Obrovská, van de dinsdagklas?’

Pas na zijn ‘ja’ wist hij wie ze was. De Poolse. Ze zat altijd vooraan.

‘Het spijt me dat ik u bel in de weekend.’

‘Geeft niet,’ zei hij.

‘Mag ik u vragen nog een keer de verschil tussen perfectum en imperfectum?’

Hij zette koers naar de struiken verderop en probeerde woorden te vinden.

‘Snap je?’ beëindigde hij zijn betoog.

‘Ja...’ zei ze aarzelend.

Hij draaide zich om. Honderd meter van hem vandaan zat zijn moeder ineengedoken op de kei.

‘Nou, tot dinsdag dan,’ zei hij.

‘Ja, tot dinsdag en dank u wel.’

Hij liep terug naar de kei. ‘Dat was Mirjam. Je krijgt de groeten.’

Ze knikte. ‘Hier, neem mijn mobiel ook. Vooruit, neem hem, ik ga nu echt niet meer bellen.’

‘Hou hem. Voor als je je bedenkt.’

‘Ik bedenk me niet.’

‘Gooi hem dan maar weg.’

Ze stopte het toestel terug in haar tas. ‘Wat ik nog vergat,’ zei ze langzaam, ‘waarschuw morgen de politie. Zij kunnen me ophalen. Eigenlijk zou het moeten gaan zoals in Tibet.’

Hij vroeg niets, hij wachtte.

[p. 42]

‘De familie snijdt het lichaam in stukken.’ Ze staarde naar haar handen. ‘Om de ziel te bevrijden. Als de ziel niet wegkan, wordt het een kwelgeest.’

‘Dat kunnen we niet gebruiken, nee,’ zei hij zo kalm mogelijk.

Intussen rommelde ze in haar tas. ‘Verdomme...’ Ze hield het lege flesje omhoog.

‘Zat er wat in?’

Ze keek hem boos aan. ‘Iets om te ontspannen. Niet dat het echt nodig is. Het had geholpen.’

‘Nou, dan toch maar terug naar de auto?’

Ze verroerde zich niet. ‘Dag lieverd,’ zei ze, ‘ík ben weg.’ Ze zuchtte twee-, driemaal.

Geen gewone zuchten waren het. Methodische, uit een bibliotheekboek. Ze leek nog iets te willen zeggen, ze bewoog haar armen, daarna kneep ze haar ogen dicht, alsof ze zich schrap zette.

‘Wat is er?’ vroeg hij. ‘Gaan we?’

‘Nee,’ zei ze, ‘alleen ik.’ Ze mompelde nog iets onverstaanbaars en sloot haar ogen. Opnieuw begonnen haar armen te bewegen, vertraagd ditmaal. Haar huid werd grijs.

‘Mama, alles in orde?’ Hij schrok van zijn stem.

Haar glimlach was wazig, alsof ze hem niet herkende.

Hij moest iets zeggen, iets als: zo keek je toen je dronken was. Weet je nog? Met kerst? Maar hij zweeg en omklemde haar hand, die droog aanvoelde en langzaam afkoelde.

Voorzichtig trok hij haar magere lijf rechtop.

‘Ik ga een stukje lopen,’ zei hij.

Ze reageerde niet. Haar ogen waren zwart en leeg.

Dennennaalden knerpten onder zijn zolen, een spinnenweb kleefde tegen zijn voorhoofd, sneller liep hij, steeds sneller, minutenlang rende hij zonder te struikelen. Toen hij stopte, in een dicht woud, plakte zijn shirt aan zijn rug. Hij moest iets roepen, haar naam. Het werd een hijgend: ‘Mama’, dat tegen een muur van kaarsrechte stammen kaatste.

Er kwam geen antwoord. Alleen de wind en een ruis in zijn oren.

Via een stenig pad bereikte hij een plateau. Schuin boven hem zweefde de ballon voorbij. Vanuit het mandje zwaaide de enige passagier, een jongen met blond, wapperend haar.

Iets weerhield hem ervan omlaag te kijken, maar ten slotte deed hij het, tussen zijn wimpers door, eerst naar de snelweg, dan naar rechts, naar de boomkruinen, en uiteindelijk naar een rode stip, op een open plek tussen het groen. Zelfs nadat hij ontelbaar vaak ‘beweeg’ fluisterde, bleef de stip roerloos.

87 minuten voor zijn dood begon hij aan de terugtocht. ‘Het is niet echt,’ zei hij hardop. Ze wachtte, een sigaret in haar hand, schuldbewust lachend, en daarna bood ze haar excuses aan.

Die hij niet zou accepteren.

Niet meteen, in elk geval.

Toch draaide hij zijn hoofd weg toen hij de kei naderde.

De auto was leeg. Hij leunde tegen het portier. ‘Ik ga,’ riep hij met een schelle stem. Hij begon te tellen, steeds trager, tot 100, toen stapte hij in en startte de motor.

[p. 43]

Links flitsten akkers voorbij, rechts was dicht struikgewas. Het nieuws bracht een verslag van onlusten, ergens in Azië. Tibet, dacht hij. Kinderen, in opstand tegen dat klotengedoe van hun ouders.

Bij de volgende kruising zou hij keren. Voor het misging. Voor ze ging zwerven door het bos en haar heup brak. Maar toen er een kruising opdoemde, gaf hij gas.

Een halfuur voor zijn dood reed hij onder een versierde boog door, het nagenoeg lege parkeerterrein van restaurant Cherish op. Hij wachtte met uitstappen.

Voor de ingang van een bouwwerk dat op elk ander wegrestaurant leek stond in het namiddaglicht een slungelige jonge ober in een rood colbertje. Hij maakte een praatje met een paar bejaarden die er schandalig gezond uitzagen. Telkens als de jongen omhoogkeek, volgden de bejaarden zijn voorbeeld.

‘Ik ga naar binnen.’ Sam zei het hardop. ‘Ik ga naar binnen, neem een borrel... en dan haal ik je op.’ Maar in plaats daarvan rookte hij een Marlboro uit een pakje dat ze in de auto had achtergelaten.

Inmiddels blokkeerde een tiental mannen in rode colberts de ingang. Zij wezen omhoog.

Een kwartier voor zijn dood belde hij haar 06. Haar stem vroeg iets aardigs in te spreken na de piep. Hij vloekte, en probeerde Mirjam. Ook een voicemail. Toen de engel des doods, die meteen opnam.

‘Ach,’ zei ze. ‘Is het voorbij?’

‘Is wat voorbij?’

‘Sam... Toe nou.’

‘Ze voelt zich beter.’ Hij stotterde. ‘Veel beter. We hebben net een maf spel gedaan in het bos...’

‘Huil je?’

Uit zijn keel kwam een geluid dat op een lach leek. ‘Nee,’ riep hij, ‘ik huil niet.’ Iets warms had zich in zijn hoofd genesteld, iets gloeiends. ‘Als het mis is...’

‘Wat dan, lieve jongen?’

‘Dan sla ik je helemaal kapot. Begrepen, kutwijf?’

Hij verbrak de verbinding, en belde opnieuw zijn moeder.

‘Spreek iets aardigs in na de piep.’

Acht minuten voor zijn dood controleerde hij zijn gesprekkenlijst. Niks. In het zwakkere licht waren de heuvels donkere vlakken. Ergens daar schuifelde ze door het bos. Of ze zat nog op haar kei en tuurde omhoog, zoals de menigte bij het restaurant die joelde en klapte.

Pas toen zag hij de ballon. Een reusachtige bol, roerloos boven het rieten dak van het restaurant. In de mand danste en gilde de jongen die hem had toegewuifd. Voor hij het wist stond hij tussen de gezinnen, de bejaarden, de honden.

‘Gaat het wel goed?’ vroeg een stem naast hem.

‘Ja,’ zei hij opgewekt, maar toen hij opzij keek, staarde de vrouw die bij de stem hoorde naar de mand, 10 meter boven hen. De jongen hing over de rand en trok idiote gezichten. Zijn armen en schouders maakten ongecoördineerde bewegingen.

‘Die gaat springen,’ zei iemand. ‘Zou dat erbij horen?’

[p. 44]

De toeschouwers vielen stil. Intussen klom de jongen op de rand van de mand en schoof zijn spijkerbroek tot over zijn knieën omlaag.

Sams laatste minuten begonnen met druppels. Regendruppels leken het, warme, dampende druppels, een hele stroom die over een zingend meisje werd uitgestort. Abrupt ging haar gezang over in gehuil.

‘Pis!’ riep een vrouw. ‘Hij pist!’

De menigte week uiteen. Twee mannen riepen: ‘Klootzak, we killen je’, waarna de jongen een zandzak omlaag slingerde, die zonder iemand te raken uiteenspatte op de tegels voor Sams voeten.

‘Caspar!’ Op het terras voor de ingang klapte een kale man in zijn handen. ‘Cas... Stoppen!’

De jongen dook terug in de mand.

De man praatte met de omstanders. Sam ving flarden op. Zwakbegaafd. Geen wind, hoogtevrees.

‘Ik heb anders weleens gehoord dat je daar geen last van hebt in zo'n ding,’ zei een van de obers. ‘Hé, hij komt nu toch omlaag, geloof ik.’

De mand kwam langzaam, met schokjes dichterbij.

In zijn allerlaatste minuut besloot Sam haar nogmaals te bellen.

Op een rustig plekje bij zijn wagen begon hij het nummer in te toetsen, toen er een schaduw over hem heen gleed.

Iets raakte zijn achterhoofd. Een harde tik. Hij lag ineens op het asfalt van de parkeerplaats, en keek recht omhoog, niet omdat hij dat wilde maar omdat hij niet anders kon. Vlak boven hem schommelde de mand. De ballonjongen hing over de rand en staarde hem aan. Brede lippen, bange grijns.

Hoofden bogen zich over hem heen. Er werd aan zijn schouder getrokken.

‘Niet doen,’ zei iemand. ‘Niet aanraken. Wachten tot de ambulance...’

Hij probeerde zich op een zij te draaien.

Om hem heen werden de dingen doffer. Zijn hand, die de mobiel omklemde. De steentjes op het nog warme asfalt. De bomen. De mand. Kabels.

‘Ik hier.’ Sams laatste woorden.

Alles zweefde weg. Alles. Zelfs haar stem. De stem die hem zes uur geleden gewekt had. En die nu zei dat hij een bericht moest inspreken.

Iets aardigs. Na de piep.