Wat is Tact?
Tact is de kunst van met menschen van uiteenloopende richting, afkomst en karakter gemakkelijk om te gaan en invloed op hen uit te oefenen zonder hunne gevoelens te kwetsen en zonder aan hun prestige te kort te komen. Tact is de begaafdheid om op het rechte oogenblik datgene te zeggen, wat behoort gezegd te worden en achterwege te laten, wat misplaatst zou zijn. Vooral in het laatste opzicht wordt door onhandige menschen nogal eens gezondigd.
Handigheid in de goede beteekenis van het woord, ziedaar de Nederlandsche benaming voor tact.
Weten te geven en weten te nemen, zich te kunnen verheugen met de blijden, in het leed der treurenden, in de gevoelens van anderen te kunnen denken, en hun dit op innemende wijze te openbaren, de plaats te weten, waar men staan moet, zijn alle criteria van tact.
Tact sluit steeds in zich beleefdheid en kieschheid, evenals een helder begrip der situatie waarin men zich bevindt.
Hij, die tactvol optreedt, geeft blijken niet alleen van goed opgevoed te zijn, doch ook van een scherpen kijk te hebben op maatschappelijke en familie-toestanden en van een verstandig inzicht in zaken, van de geschiktheid om deze naar eisch te behandelen.
Eene ruwe bejegening, het bezigen van kwetsende uitdrukkingen, al is het tegenover onontwikkelde ondergeschikten, is per se tactloos, daar het verbittering wekt, derhalve de goede verstandhouding benadeelt. Tact is in de meeste gevallen aangeboren, doch kan ook door eene gesoigneerde opvoeding, door ervaring en door goeden wil verkregen en aangekweekt worden.
Zij, die zich tactvol gedragen, winnen aller harten. Populaire personen en charmeurs zijn dit dikwijls geworden door den tact die zij toonden te bezitten in den omgang met anderen.
Het zwijgend luisteren en blijk geven van belangstelling bij de verhalen van menschen, die gaarne aan het woord zijn, is op zichzelf reeds een bewijs van tact.
Steeds het hoogste woord te willen hebben en anderen in de rede vallen is altijd tactloos en kan aanleiding tot groote vijandschap geven.
Tactlooze personen, welke deugden zij overigens bezitten mogen, zijn zelden gezien of bemind en oefenen derhalve weinig of geen invloed uit, tenzij rijkdom of buitengewone wilskracht hen hiertoe in staat mochten stellen.
Zou het waar zijn dat vrouwen meer tact bezitten dan mannen? In vele gevallen zekerlijk, daar zij gewoonlijk een scherpere opmerkingsgave hebben dan deze, doch altijd gaat dit ook niet op.
Ten opzichte van hare eigene sexe b.v. kunnen de vrouwen hare gevoelens minder goed bedwingen, dan wel wenschelijk is en laten zij zich dikwijls medesleepen tot handelingen, die verre van tactvol zijn.
Men ontwaart dit o.m. in de verhouding van meesteres tot dienstbode, in de verhouding van deze onderling en vooral bij den omgang van familiën op kleine plaatsen, die in den regel in vijandige kampen verdeeld zijn.
Gemis aan tact, meestal van de zijde der dames, is bijna zonder uitzondering hiervan de oorzaak. In vele andere opzichten echter oefent de vrouw door tal van moeielijk te analyseeren kleinigheden eene charme op hare omgeving uit, waardoor onbewust de man, die hieraan behoefte heeft, geboeid en in hare aantrekkingssfeer wordt opgenomen.
Zulk een charme is te beschouwen als eene onbewuste openbaring van tact.
Tactvolle menschen verliezen niet spoedig hunne vrienden, daar zij in hunnen omgang met dezen er zorg voor dragen zich niet aan brusque bejegeningen bloot te stellen en zelve zich hieraan nimmer schuldig maken.
Het kan evenwel voorkomen dat de meest tactvolle persoon door een prikkelbare stemming, door ziekte, kortom door voor hem abnormale omstandigheden, zich wel eens uitdrukkingen ontvallen laat of dingen doet, die zouden doen meenen dat 't hem aan de noodige tact ontbreekt.
Het verschil tusschen den tactvollen en tactloozen mensch ligt hierin, dat de eerste zijne fouten oogenblikkelijk inziet, terwijl de laatste zich nimmer van zijne tekortkomingen bewust is, en boos wordt indien men er hem attent op maakt.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd