Het schijnt dat in den modernen strijd fair play een onbestaanbare factor is.
Wreedheden en ploertige, minne handelingen, die in tijd van vrede allerwege luide protesten zouden uitlokken, worden getolereerd, zelfs natuurlijk gevonden.
Zij schijnen noodzakelijk bij het oorlogvoeren te behooren.
In vredestijd worden auto-bandieten als wilde dieren opgejaagd en doodgeschoten, terwijl de tooneelen, die ons thans worden afgeschilderd geheel analoog zijn, zoo niet erger.
Thans zijn het echter niet alleen verworpelingen, doch vindt men er ook fijn beschaafde gentlemen onder, wier aangeleerde goede manieren niets meer blijken te zijn dan een vernis, dat door de kruitdamp gesmolten, het bête humaine in al zijn naaktheid doet zien.
Zonder oude koeien uit de sloot te willen halen, memoreeren wij even hoe in 1900 de Engelschen, welk gallant people zij ook mogen zijn, zich gedurende den worstelstrijd der Afrikaners gedroegen, de laatsten thans zij aan zij met hen strijdende!
Men denke slechts terug aan de concentratiekampen, waarbij de vrouwen en de kinderen der Boeren aan opzettelijke verwaarloozing en schandelijke mishandeling hebben blootgestaan.
Was het niet eene Engelsche dame, Miss Hobhouse, die den buitengewonen moed had de smet van hare natie uit te willen wisschen door zich in de bres te stellen voor die ongelukkigen? Neen, het zijn niet alleen Duitschers, Russen, Serviërs of Franschen, die zich in den oorlog van een minder fraaie zijde doen kennen. Alle strijdende partijen maken zich schuldig aan incorrecte handelingen, bij sommige naties heeft dit stelselmatig plaats, behoorende tot hunne wijze van oorlogvoeren, bij de anderen is de uiting spontaan.
Hoe dikwijls ook worden aan weerszijden de krijgsgevangenen slecht behandeld, getreiterd en beschimpt!
Egards kent en wenscht men in dezen oorlog niet meer, zelfs dames, die krijgsgevangenen versnaperingen aanbieden, wordt dit kwalijk genomen en verboden.
Tot het weghalen of verzorgen van gewonden en zieltogenden schijnt niet altijd tijd en wil aanwezig te zijn.
Te dikwijls belemmeren zij de voortschrijdende actie!
Wat te denken van de dum-dumkogels, van welk gebruik of misbruik beide partijen elkander beschuldigen?
De listen zijn legio; voor niets wordt meer teruggedeinsd. Het gaat hard tegen hard en représaille-maatregelen zullen niet uitblijven. Onophoudelijk is men er op uit om elkander nadeel toe te brengen en aan de waanzinnige menschenslachting komt geen einde.
De groeiende internationale samenwerking op allerlei gebied, de intellectueele saamhoorigheid der natiën, is, nu het verdwaasde menschdom op elkander inhakt, weer voor onbeperkten tijd stop gezet.
Veeten gelijk deze zullen niet spoedig vergeten zijn.
Opnieuw vragen wij ons af, tot hoelang nog deze onzinnige strijd?
Tot in elke woning diepe rouw en van de groote kunstwerken geen steen meer op de andere is?
Of tot plots de rede terugkeert en een verlicht vredesvorst zijn ‘tot hiertoe en niet verder’ den krankzinnigen, leven en geluk verspelenden strijders toebuldert?
Mieux vaut un bon accord qu'un mauvais procès.
Indien de grootmachten, onder welke er zijn, wier strijd doet denken aan van broodnijd barstende neringdoenden, hun trots, heerschen hebzucht hadden weten in te toornen en zich met elkander hadden verstaan, ware dit alles niet geschied. Waren andere staten niet aan den rand van het bankroet komen te staan!
Had dit geld, in plaats van tot demonische doeleinden weggeworpen te zijn, kunnen aangewend worden tot leniging van armoede, tot verbetering van sociale misstanden, tot verhooging van geluk.
Hadden millioenen menschenlevens kunnen blijven voortbestaan en ware evenzoo het lijden voorkomen van tallooze onmondige medeschepselen!
Stomme metgezellen van den mensch, voor wier lijden geen Roode Kruis zich interesseert, arme paarden, die mede ten strijde moeten trekken, beklagenswaardig hoornvee, dat verwaarloosd en wreed gedood wordt, lieve honden en katten, die door het fusileeren of het wegvoeren huns meesters aan hongersnood worden prijs gegeven, indien zij al niet den dood onder invallend puin hebben gevonden!
En vele andere dieren, gelijk het gevogelte, wier onbezorgd bestaan ruw verstoord werd!
F.A. EBBINGE WUBBEN.
Den Haag.
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
