De Hollandsche Lelie. Jaargang 23

Correspondentie van de redactie met de abonnés

De redactrice van de Holl: Lelie brengt ter kennis van de lezers van dit Blad, dat zij géén manuscripten, of brieven, haar naar aanleiding der redactie-aangelegenheden toegezonden door niet-abonnés, kan beantwoorden langs particulieren weg. De correspondentie in dit Blad dient zoowel tot de beantwoording van brieven, als tot de mededeelingen betreffende aangenomen en geweigerde bijdragen, en zij, die zelve geen abonné of abonnée zijn, kunnen dus niet verwachten langs een anderen dan den correspondentie-weg

[p. 79]

te worden beantwoord. Wanneer zij door leesgezelschapkring, of samen-lezen, of op welke wijze dan ook, gelegenheid kunnen vinden de correspondentie-rubriek te volgen, dan is de redactrice bereid hen dáárin te beantwoorden.

Op dezen regel wordt voortaan géén uitzondering meer gemaakt, en afzonderlijke nommers, correspondentie-antwoorden aan niet-abonné's behelzend, worden niet meer toegezonden.

Redactrice.

P.S. Het spreekt van zelf, dat deze regel alleen geldt voor eerstbeginnenden, èn voor briefschrijvers die in de corr: rubriek thuishooren.

D.F.C. te A. - Ik zou deze zending niet kunnen plaatsen zonder eenige veranderingen door U-zelf aan te brengen. Maar hoe moet ik dan doen met de drukproeven, eventueel? - En hoe met de terugzending van die portretten? - Ik wil namelijk die moeite graag doen, maar moet ik die portretten dan wel naar het opgegeven adres zenden? Een en ander hoor ik dan nog wel van U. - Voor Uw vriendelijk begeleid-briefje veel dank. Ik dank U zeer voor de toezegging van dien langen brief, dien ik dus gaarne tegemoet zie.

G. - Hartelijk dank voor Uw kaart, en voor het portretje. Ik vind Uw kleine jongen enorm groot geworden. 'n Aardig idee van U dat portretje te zenden, waarvoor ik U vriendelijk dankzeg nogmaals. - Ja, de maand Juni is wèl teleurstellend geweest, wat zomer-warmte aangaat, zoodat het mij niets verwondert, dat Uw tuin zoo werd mishandeld door dien storm. Voor de goede intentie in elk geval mijn dank. - En vriendelijk gegroet.

Guëllma. - - Ja-zeker, ik moet dat kleine meisje zijn geweest, aan wie gij les hebt gegeven, want wij waren de eenige de Savornin-Lohmans in die stad, maar bovendien heb ik-zelve nu ook een flauwe herinnering aan Uw naam, als mijn eerste onderwijzeres op dat speciale gebied; de jongen door U bedoeld moet mijn oudste broer zijn geweest. Heel goed herinner ik mij nu ook het door U meegedeelde feit, dat gij later door te drukke lessen in Uw eigen woonplaats niet meer hebt kunnen komen, want juist dat speet mijn vader zoo, en is dus wél een bewijs dat hij Uw lessen moet hebben op prijs gesteld voor ons. Ik was dat alles vergeten, omdat het, zooals gijzelve zegt, heel lang moet zijn geleden, maar Uw brief lezende kwam mij juist dat door Uw aangehaalde feit dadelijk in het geheugen omdat mijn vader Uw niet meer kunnen komen heeft betreurd. Uw naam herinner ik mij zeer goed, als een waarover ik mijn ouders die, zooals gij weet beide uút Uw woonplaats afkomstig waren, dikwijls hoorde spreken, en dien door U bedoelden ‘Maurits’ van mijn familie-naam, die met Uw ouders zooveel muziek maakte, is mijn oud-oom geweest, dien ik mij nog heel goed herinner, omdat wij zoo lang hij leefde altijd bij hem gingen eten, als mijn ouders een dagje naar Uw woonplaats gingen. Hij was toen weduwnaar, en had een buiten buiten de stad, en een huis in de stad; toen hij overleed zal ik ongeveer 8 à 9 jaar zijn geweest. -

Nu wil ik de onderwerpen van Uw brief even aanstippen. Gij zegt het mij na, dat dat visitesmaken zoo oppervlakkig is. Ik voor-mij geloof, dat ik in een uitzondering-positie ben, door er zoo geheel mee te kunnen breken. Mijn druk leven van moeten-werken, en mijn niet-sterke gezondheid, geven mij daartoe het recht. Maar ik beklaag iedereen, die haar leven met dien onnutten vormendienst moet doorbrengen. Want wat heeft men er van weerszijden aan! Men ontmoet menschen die men nooit terug ziet of ook nooit wenscht weer te zien soms, men praat over alle mogelijke oppervlakkigheden, omdat men bang is zich te uiten in tegenwoordigheid van onbekenden, en de gastvrouw-zelve heeft ondertusschen een inspannenden middag, om haar bezoekers over en weer met elkaar in discours te houden, zonder dat zij-zelve iets aan hen heeft. - Natuurlijk is dat alles in een kleine plaats, waar men elkaar goed kent in één klein kringetje, wel eenigzins anders, maar zelfs dan vind ik het eigenlijke visites-loopen toch ook onbevredigend en tijdroovend, omdat het een soort plicht is, die men op gezette tijden moet waarnemen, lust of geen lust, en stemming of geen stemming. - Meer eenvoud in onze samenleving onderling, minder onnutte vormen, zou ik in dat opzicht een groote verbetering vinden.

Gij benijdt mij mijn gelukkig huiselijk leven! Lieve Guellma, ik kan daarop niet anders antwoorden, dan: ik beklaag U en alle eenzamen, juist omdat ik het zoo onverdiend goed heb in dat speciale opzicht. Dikwijls, als ik denk wat deze jaren van samenleven met mijn vriendin juist voor mij zelve zijn geweest, hoeveel liefde, hoeveel teederheden, ik haar dank, dan bekruipt mij een angst, dat het niet zoo zal blijven, omdat het te mooi is zoo. Ik lig dikwijls 's nachts wakker, en dan vooral komt die angst soms zoo benauwend over me. Terwijl ik dit schrijf zitten we hier zoo heel vriendelijk buiten, de hondenjongens bij ons, mijn vriendin naait, ik werk, en wij hebben het samen zoo goed, en zoo gelukkig. - Juist dàn echter komt altijd de groote weemoed in me op van alle aardsche leven: dat alles zoo tijdelijk is, zoo onzeker, zoo voorbijgaand. - En toch, het is zoo heerlijk gelukkig te zijn! Zoo nameloos heerlijk! Maar aan den anderen kant, mijn overleden vader had misschien gelijk, als hij zeide dikwijls: Het is maar het best niet vele aardsche banden te hebben, des te lichter is het scheiden.! - Hoe is het daarom ook mogelijk, denk ik dikwijls, dat zoovelen zich zoo kunnen hechten aan geld en goed, en voornaamheid, alsof zij die ijdelheden konden meenemen in hun graf! Dat alles laat me zoo volslagen koud, al sinds jaren. Maar wel heb ik altijd een weemoedig gevoel, wanneer rond om me de natuur zoo heel mooi is, op een lachenden zomerdag of, zooals ze ook kan zijn 's winters in het Zuiden, zoo overstelpendschitterend van zonlicht, wanneer ik dan bedenk dat er een tijd zal komen, waarop ik van dat alles niets zal zien, waarop ik in de donkere aarde zal worden weggestopt in zoo'n klein, zwart graf, terwijl om me heen al de overlevenden zullen blijven genieten, van dat licht, en dat groen, en die zon. - Als je heel jong bent, dan begrijp je de natuur niet op die wijze, als 'n vertrouwd vriend; het is zoo waar wat de fransche auteur Mirbeau zegt, dat men eerst moet hebben geleden, om de natuur te kunnen verstaan, en dat dáárin de reden is van de onverschillig-

[p. 80]

heid van kinderen, en van heel-jonge menschen over haar intieme schoonheid. -

Hoe komt men tot elkaar - vraagt gij? Ja, ziet gij, ik heb mijn vriendin heel toevallig in haar pension leeren kennen, zoodat wij, voor wij samen-gingen-wonen, elkaars levensopvatting en gewoonten en smaken reeds kenden van dagelijkschen omgang met elkaar. En dat lijkt mij vóór men dien stap waagt ook wel noodig. Ik heb reeds zoo menige samenwoning, te oppervlakkig begonnen, zien uit elkaar gaan, omdat de betrokkenen zich juist van die gewone dagelijksche dingen te weinig rekenschap hadden gegeven, of ze daarin wel bij elkaar pasten, juist b.v. in zake visites-maken, menschen-zien, reizen, wat niet al, van dien gewonen aard. Als ik U was, dan zou ik alles wat gij mij vertelt van uw karakter, uiterlijke omstandigheden, en wenschen, in een ingezonden stuk in de Lelie plaatsen, teneinde op die wijze kennismaking te zoeken. Ik heb meer dan een correspondente, die zich even eenzaam gevoelt als gij, maar natuurlijk is lang niet ieder vrij in hare omstandigheden, van zich te kunnen vestigen waar zij maar wil. Maar gij zoudt toch misschien eerst door schriftelijke kennismaking nader tot elkaar kunnen komen, en b.v. dan eens een vacantie kunnen doorbrengen samen, of iets van dien aard. Voor een paar jaren ontmoette ik op reis twee duitsche dames, die even intiem bevriend waren als mijn vriendin en ik, reeds vijftien of zestien jaren samenwoonden, en onze kennismaking dan ook zochten, omdat ze in ons daardoor geestverwanten herkenden, in ons beider zoo voortdurend samenzijn. Die dames vertelden ons dat ze heel toevallig eens samen hadden gereisd, omdat ze elkaar oppervlakkig kenden, en die gezamenlijke reis was beiden zoo uitstekend bevallen, dat ze van af dat oogenblik besloten te samen te blijven, hunne wederzijdsche huishoudingen opdoekten, en een gemeenschappelijke samenleving begonnen, die, zooals ik U zeide, nu reeds vijftien of zestien jaar voortduurde. Gij ziet dus, dat het wel mogelijk is elkaar op den duur goed te bevallen, maar een grondige kennismaking vooraf is dunkt mij altijd aanbevelenswaardig. - Dat gij een kleine beurs hebt vind ik geen bezwaar, hadt gij een groote, dan zoudt gij eerst recht de kans loopen dat uw vriendschap om baatzuchtige redenen werd gezocht.

Ik ben heel blij dat gij mij geschreven hebt, want, al is uw bekendheid met mij van een zoo langgeleden datum, dat gij U mij niet herinnert, toch is het een aardig idee, dat gij met mijn verleden van mijn ouderlijk huis in zoo nauwe aanraking zijt geweest een tijdlang, en mijn familie hebt gekend. - En wat mijn hondenjongens aangaat, ik ben U dankbaar dat gij-ook van honden houdt, en ik vind het prettig dat telkens van zoovele correspondenten te vernemen dat zij mij graag van hen hooren vertellen. - Het is eenvoudig niet te zeggen welk een groote plaats zij in ons beider leven innemen door hun liefde en trouw. - Onlangs was Frits ziek, dan voel je weer eens recht, hoe hartstochtelijk lief je zoo'n dier toch hebt! Het was niet zoozeer iets levensgevaarlijks maar een soort verlamming in de achterpootjes, waardoor hij niet kon loopen; wij denken dat hij een soort beroerte heeft gehad, het is trouwens van-zelf weer overgegaan. Het was zoo aandoenlijk zijn dankbaarheid te zien, wanneer wij hem vertroetelden en droegen, en óók de verstandige bedroefde blikken van Benjamin, die zijn speelkameraad zoo echt miste, en zoo blijkbaar begréép dat die nu recht had boven hem op wat extra-vertroetelen.

Ik herhaal dus, dat ik voorloopig U dezen raad geef uwe wenschen uitvoerig en duidelijk uiteen te zetten in een ingezonden stuk in de Lelie.

Ik heb wel eens gedacht, juist waar ik zoo menigmaal brieven krijg van zich eenzaamvoelenden: gij-lieden moest U onderling aaneensluiten tot een club, die b.v. zich verplichtte met elkaar van gedachten te wisselen over deze en die onderwerpen, hetzij in de Lelie, hetzij particulier, en die dan elkaar van tijd tot tijd leerdet kennen op een gezamenlijke bijeenkomst. Als gij zoo iets eens vóórslaat, wat dunkt U daarvan? - Ik zie in elk geval ook Uw volgenden brief met veel verlangen tegemoet, en ben graag bereid U verder te raden. - Uw idee van U aan te sluiten zonder salaris bij een vermogende dame zou ik U afraden, juist omdat gij Uw vrijheid waardeert. Ik geloof dat gij U dan toch zoudt voélen als in betrekking, en dat men U tien tegen een ook zoo zal behandelen. -

J.H.D. - In antwoord op uw gewaardeerd schrijven van 16 Juli jl. deel ik U mede, dat ik uw bijdrage, omdat ik meende dat gij geen abonné waart, ongelezen terzijde legde wegens de U reeds opgegeven reden: dat gij anders te lang op plaatsing zoudt moeten wachten. Nu gij mij meedeelt dat gij abonné zijt, verandert dat de zaak, en zal ik, zoodra ik in September terug ben, alsnog Uw bijdrage nazien. - Voor Uw ophelderend schrijven veel dank, evenals voor Uw vriendelijke woorden. -

ANNA DE SAVORNIN LOHMAN.