Hermans-Magazine. Jaargang 4

[p. 93]

Lettres

• Ik condoleer u met het overlijden van de door u zo bewonderde heer Hermans.

C. Záborszky-van Boxtel

Van der Kroft c.s., Advocaten & Procureurs

Amsterdam

• Mijn gedicht ‘Verdwenen, dat wel’ verwoordt mijn ongeloof. Ik wil er maar moeilijk aan dat W.F. Hermans daadwerkelijk gestorven is.

Harm Joanan Rutgers

Dichter/schrijver/recensent

Gouda

• Laten wij ons nu niet weer zo aanstellen als indertijd met Multatuli. Laten wij Willem Frederik Hermans de eer geven die hem toekomt: een standbeeld. Goed gelijkend en levensgroot. Niet in Groningen en niet in Amsterdam maar in de Hofvijver in Den Haag, zó groot dat de ministerpresident uit het raam van het torentje recht in het gezicht van Hermans kijkt. Als permanente waarschuwing tegen de firma Leugen & Bedrog.

Rudi Beijersbergen

Meppel

• Bijgaand zend ik u een ‘gebed’ ter nagedachtenis van W.F. Hermans.

Kitty van Sitteren

Amsterdam

• Helaas heb ik het Hermans-krantje waarin mijn bronzen portret van Hermans is afgebeeld zó goed opgeborgen dat ik het niet meer vinden kan. Kunt u mij nog zo'n exemplaar bezorgen?

Sylvia Willink

Amsterdam

• Dirk Baartse gaf in zijn artikel ‘Nog lafhartiger dan terroristen’ in nummer 9 een overzicht van de acht roofdrukken van het werk van W.F. Hermans.

Hermans-magazine 10 vermeldde nog een aanvulling.

Collectie Meijering

Ik bezit echter nog een tiende roofdruk, namelijk van Bijzondere Tekens. Deze heeft hetzelfde formaat en bijna hetzelfde uiterlijk als het origineel. In het colofon staat (met fouten en al) het volgende:

‘Bijzondere Tekens door Willem Frederik Hermans, is oorspronkelijk verschenen in november 1977 bij uitgeverij Ziggurat te Antwerpen. Deze uitgave is een fotomechanische roofdruk van het origineel en kwam tot stand door Aquadraat in de maand maart van het jaar 1981. De band werd overeenkomstig de aanwijzingen van de auteur uitgevoerd. De illustaties werden gerealiseerd door fotogravure De Schutter te Antwerpen.

De tekst is bij Vanossel te Brussel gezet uit de Garamond. Van de roofdruk verschenen 40 exemplaren en daarenboven, hors commerce, 10 exemplaren gemerkt a-j.’

Ik voeg er nog aan toe dat van de oorspronkelijke uitgave honderd exemplaren verschenen, plus tien gemerkt a-j.

Roel Meijering

Santpoort

• Heb ik iets gemist? Kunt u me dat dan alsnog nazenden?

J.W. van der Ent

Zaandam

[p. 94]

• Jaartallen en drukvermeldingen zijn bij boeken uitgegeven door G.A. van Oorschot uiterst onbetrouwbaar. Alle jaartallen die ik u voor Hermans-magazine 14 doorgaf nam ik over uit het boek zelf. In latere colofons komt Van Oorschot vaak met allerlei andere jaartallen op de proppen.

Van de drukaanduiding is bij latere drukken helemaal niets zinnigs te zeggen. De derde druk van Ik heb altijd gelijk heeft zelfs helemaal geen jaartal. ‘1964’ ontleende ik aan de bibliografie van het Letterkundig Museum.

Wim van der Beek

Amsterdam

• Op 9 januari 1995 maakte ik ƒ 17,50 over naar uw giro 3132431 ter bestelling van een boekje van W.F. Hermans, Wandeling door Amsterdam. Tot op heden heb ik nog niets ontvangen. Vindt u zelf de levertijd ook niet wat erg lang? Dat zijn we in Rotterdam en omgeving niet zo gewend.

Mw. M. Sparnaay

Vlaardingen, 23 februari 1995

• In Hermans-magazine 14 wordt op pagina 54 terecht de vraag gesteld wat de relevantie is van de foto op het omslag van de editie van Nooit meer slapen in de Grote Letter Bibliotheek.

Een foto van dezelfde ‘schedel’ werd gebruikt op het omslag van Het gemillimeterde hoofd van Gerrit Krol (Querido, tweede druk, 1978). Op dat boek is de afbeelding zeer geslaagd.

Is hier sprake van omslagplagiaat?

B.S. Veldkamp

Amsterdam

Collectie Veldkamp

• Wellicht iets om nader te bestuderen: Horror Coeli uit de collectie van Simon Vestdijk met aantekeningen en met opdracht van de auteur. Die opdracht is interessant: later zal Hermans Vestdijk onderuithalen, een zoveelste geval van vadermoord in litteris.

G.H. Wynia

Hengelo

• Niet alleen Hermans zelf heeft gefantaseerd over een alternatief slot voor Nooit meer slapen [H-m 14, p. 54]. In Kwadraats Groot Literair Lees Kijk Knutsel en Doe Vakantie Boek (Kwadraat, 1993) van Arnold Hitgrap, Coen Reidingk en Brett Tanner wordt op bladzijde 36 eveneens een voorstel voor een verrassend, afwijkend eind gegeven:

‘Lees Nooit meer slapen van W.F. Hermans tot bladzijde [228]: “Dit is nooit meer slapen. Mijn hand voor mijn mond schijnt mij het verder ademhalen te willen beletten.”

Plotseling richt Arne zich vrolijk op.

“Kiekeboe!” schreeuwt hij uitgelaten, en hij voegt eraan toe: “Grapje! Ja, je trapte erin! Geef toe!”

Met een servetje veegt hij het griesmeel van zijn achterhoofd. Hij moet zelf vreselijk lachen.

Beteuterd sta ik erbij. Verdomme.

“O, trouwens,” gaat Arne verder, “je zoekt toch een meteoriet-inslag? Ik heb er net daar één gezien. Een kleintje weliswaar, maar zeker de moeite waard.”

Eindelijk een bewijs voor de hypothese die ik bewijzen moest.’

Joris Bekkers

Nijmegen