Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 374]

tekstkritische noten

68

Ic hoorde claghen enen jonghen¹
Tote sijnre liefster vrauwen reine,
Dat hi van haer so was bedwonghen:
Aldinc dochte hem wesen cleine
In hem jeghen haer alleine.^4-5
Hi sprac: ‘in aen der vruechden gheine,
Want ghi mi toocht so vreimde ghelaet,⁷
In weet mijns varinc ghenen raet!’⁸

Doe sprac dat wivelike beilde:
‘Des muechdi wel begheven.¹⁰
Wat mocht u baten dat iet heilde?
Mi twifelt an u leven!

Chanson met balladische strofen; 1, 3 en 5 met ongeveer gelijk R.; 2 en 4 met een ander ongeveer gelijk R. Van dit chanson zijn 2 melodieën, grotendeels gelijk, maar in 't midden varianten, opgetekend, waarvan de eerste zich het best tot tekstplaatsing leent. Mogelijk heeft de 2de melodie ter afwisseling voor strofen 2 en 4 gediend.

1 jonghen, ‘jonge man’.

4-5 ‘alle dingen schenen hem van geringe waarde te zijn in vergelijking met haar alleen’.

7 ‘gij betoont u zo weinig tegemoetkomend tegenover mij’.

8 varinc, ‘hasst’.

10 ‘gij kunt uw pogingen (tot toenadering) wel opgeven’.

[p. 375]

 

Dat ghi een ander hebt verheven,

 

Dies es mijn herte in zoorghen bleven.

15

Ho salic u gheloven dan?¹⁵

 

Want men maer een gheminnen can.’

 

 

 

‘O vrauwe, dat nemic up mijn heit:

 

Mijn herte, mijn zin ende ghi,

 

Daer tusschen was nie ondersceit,

20

Sint ic u eerst cam bi.

 

Wat ic doe of waer ic zi,

 

Ic blive altoos dijn eighin vri.

 

Betraudi mi dan eenich quaet,

 

Sone weet ic mijns ne ghenen raet!’²⁴

 

 

25

Doe sprac die wivelike vrucht:²⁵

 

‘Ic maecht gheloven leeren,

 

Maer het es mi alden ducht

 

Dat in u mach verkeeren.^27-28

 

Mi selven soudic dan onneeren.²⁹

30

Liever soudics mi ombeeren.³⁰

 

Want en es no wijf no man

 

Die meer dan een gheminnen can.’

 

 

 

‘O minlic troost, mijn hoochste gaer,

 

Wilt twivel van di driven!

35

Ghelooft mi das: al mine jaer

 

Willic dijn eighin bliven!’

 

Die twee ne wilden nemmeer kiven.³⁷

15 ho, l. hoe.

24 verg. Jan Praet: ‘dat ic mijns weet gheenen raet’ (ed. Bormans r. 4757).

25 die wivelike vrucht, ‘de edele vrouw’.

27-28 ‘ik vrees met grote vrees dat het (nl. uw liefde voor mij) in u zou kunnen veranderen’.

29 onneeren, ‘te schande maken’.

30 ‘dat zou ik liever niet doen’.

37 nemmeer kiven, ‘nooit meer onenigheid hebben’.

[p. 376]

 

God jonne hem heil, ende alle wiven!³⁸

 

Eist dat mi die minne of gaet,³⁹

40

Sone weetic mijns ne ghenen raet.

38 ende alle wiven: ook een impliciete heilwens voor 's dichters eigen geliefde, met wie hij moeilijkheden heeft!

39 ‘als ik de liefde (van Mergriete) kwijtraak’.