De Gids. Almanak voor Suriname 1938

[p. 7]

Het jaar 1938 voor Suriname.

Suriname staat in het teeken van de 75-jarige vrijverklaring der slaven op 1 Juli 1863.

Of de verwachtingen die tot deze ingrijpende daad geleid hebben, verwezenlijkt zijn? De geschiedenis van de laatste driekwart eeuw is daar, om vast te stellen, of onderwijs en volksopleiding die met ruime hand geschonken en zijdens de betrokkenen gretig aanvaard zijn, hebben geleid tot den toestand welke moederland en koloniën zich voorgesteld hebben.

Onderwijs, godsdienst, beschaving, de dragers van het opvoedingswerk aan eene gekluisterde heterogene groep menschen, tot een volk vereenigd, moesten samengaande, den toenmaligen staat herscheppen in eene geordende maatschappij, geregeerd en beschermd door dezelfde wetten.

Niet te vermijden is misvatting, ook bij beste bedoelingen. De dragers van het gezag, de leiders van de aan hen krachtens de saamhorigheid, toevertrouwden, van eene andere dan de onderling verschillende in mentaliteit en opvoeding - niet allen psychologen - zouden niet, neen, waren en zijn niet in staat het steeds naar herstel van het eertijds onthouden recht vragende volk, dat dikwijls driest, ja bruut optrad, datgene te geven waaraan het behoefte heeft: bevrediging.

Meer hiertoe in staat zijn de geestelijken, die veel tot de ontwikkelingsgeschiedenis hebben bijgedragen. Deze voortreffelijke mannen en vrouwen hebben, dank hun mede- en inleving met de kudde, hen langs de banen van vrede en tevredenheid geleid. Zonder deze kundige leiding zouden meer teleurstellingen geboekt zijn en misschien ook andere wegen bewandeld, die niet leiden tot ordelijke samenleving.

[p. 8]

Over het verleden heengestapt en overgegaan in het heden, zien wij dankbaar op tot wat ontstaan is als onvermijdelijk gevolg of wel op zichzelf staande.

Het jaar 1938 voere ons niet terug tot den ongelukkigen toestand die onder het blazoen Justitia Pietas Fides geduld werd, welke zich te eenigertijd moest onthullen. De geschiedenis zij een vruchtbare akker, die ons teelt ondervinding, ervaring, voorzichtigheid, omzichtigheid. Deze in het hart geprent, brengen ons wijsheid aan, wijsheid die onze oogen verheldert om den blik in het heden te werpen, dit trachten te begrijpen. Mogelijk, ja gewis wordt ons duidelijk wat er is geworden van wat er kon zijn of moest zijn.

Thans leeft Suriname driekwart eeuw in den toestand die leidt naar een geordenden staat. Uit den vruchtbaren bodem zijn vele mannen voortgekomen die elk een steentje hebben bijgedragen tot welzijn en verheffing van hun volk. Mannen, nederig van afkomst, die hunne energie ontplooiend, zich als figuren hebben doen kennen, hebben niet nagelaten hun invloed te verbreiden, zoowel in levenswandel als in nagelaten voorbeelden en geschriften. Immer was hun streven: hun volk te richten, het ontvankelijk te maken voor het betere, het scheppen van een maatschappelijke welstand. Dit streven hebben zij met zich vereenzelvigd, groote wilskracht aan den dag leggende. Vaak is hun optreden onzacht geweest, in de overtuiging geroepen te zijn om de onthouden rechten te doen wedervaren aan het eertijds verdrukte geslacht. Kon zulk optreden andere uitwerking hebben dan partijschap, waarvan zij de zwaksten waren en het hoofd te pletter liepen? Teleurstelling was het weer. Vermeende laksheid van hen voor wie zij meenden te moeten strijden en die dus op den voet zouden moeten volgen. Teleurgesteld waren insgelijks zij, die het gevaar zagen van voorthollen zonder om te zien. Zoo is het wantrouwen vergroot. De thuisblijvers hebben evenveel geoogst als de hard- of doodloopers. Deze zijn enkele grepen uit de geschiedenis, die het heden voortgebracht heeft.

Blijvend is de invloed der groote mannen, die de mentaliteit van eigen volk beter begrepen hebben en overeenkomstig deze in opvoedenden zin hebben gearbeid.

Veredeling van hun volk! Mannen vormen! Jongens die zich onderscheiden in bekwaamheid en aanleg uitzenden voor hoogere studie. Dit alles is bereikt, met schitterend resultaat. Al zien sommigen hun geboortegrond nimmer

[p. 9]

weder, anderen in welstand verkeerende, voor een korten tijd, om dan weer heen te gaan, - Suriname mag, gezien zijn armoedigen, bekrompen toestand, bogen op rijke vruchten van opvoeding en opleiding.

Velen zijn de jongens! Maar de meisjes?

Deze moeten onze aandacht niet ontgaan en het is noodig bij dit vraagpunt stil te staan. Wat is er in maatschappelijken zin voor het Surinaamsch meisje gedaan in de richting als voor de jongens, namenlijk voor hare maatschappelijke zelfstandigheid? Wie werkt, behalve de geestelijken, hier tot verdere leiding van het Surinaamsch burgermeisje? Waar zijn de lichamen, de beurzen, die het meisje dat zich onderscheiden heeft, hetzelfde of een deeltje te geven als den jongen toebedeeld wordt?

Waar zijn zij? Wie zijn zij?

Met vreugde vernemen wij, dat in ons midden een comité zich gevormd heeft tot viering van het 75-jarig Emancipatiefeest. Maar met groote vreugde, dat dit comité van achtenswaardige mannen, van wie wij bewust zijn dat het weet wat het wil, zich het ongelijk lot van het volksmeisje heeft aangetrokken en zich voorstelt iets te doen tot hare lotsverbetering, wij stellen ons voor, ondere anderen om haar geschikt te maken voor het sociale leven.

Hier ligt een braak veld, waarop door achteloosheid onkruid is opgewassen. Het comité plaatse zich voor de taak, de schadelijke uitwassen weg te maaien om zoodoende een vruchtbaren akker te verkrijgen, waarop met succes kan gearbeid worden. Wegdoen de oude sleur: ‘Wat baat mij inspanning!’ Den weg tot lotsverbetering belichten! Grootsch is de taak welke het op zich heeft genomen. Moge het niet ontbreken aan hulp zijdens degenen die er toe in staat zijn! Veel energie zal van de edele mannen gevraagd worden. Eveneens maken zij aanspraak op de gaven van allen die wat kunnen bijdragen. Schragen werkers en medewerkers elkaar, zoo zal de taak des te lichter zijn en is er succes te verwachten. Dan zal het jaar 1938 eene eereplaats nemen in de ontwikkelingsgeschiedenis van Suriname.