De Gids. Almanak voor Suriname 1936

Metrieke stelsel.

Voorgeschreven in de wet van 7 April 1869

Staatsblad No. 57.

Lengtematen.

1 Myriameter = 10 Kilometers of Mijlen,

1 Kilometer of Mijl = 10 Hectometers.

1 Hectometer = 100 Meters of Ellen.

1 Decameter of Roede = 10 Meters of Ellen.

De grondslag en de eenheid is de Meter of El, verdeeld in 10 deci Meters of Palmen, de deci Meter in 10 centi Meters of Duimen, de centi Meter in 10 mili Meters of Streepen.

[p. 62]

Vlaktematen.

1 Hectare of Bunder = 100 Aren of vierkante Roeden.

De eenheid is de Are of vierkante Roede.

1 centi Are of vierkante Meter of vierkante El.

Ruimte- of Lichaamsmaten.

1 Deca-Stère = 10 Stère of Teerling M. of El.

1 deci Stère = 0,1 Stère, Teerling M. of El.

De eenheid is de Stère, Teerling M. of Wisse.

1½ Teerling Meter is de eenheid van een scheepston, waarvan de bevrachting gerekend wordt op 1000 K.G.

Inhoudsmaten.

1 Kiloliter = 10 Hectoliters of Vaten.

1 Hectoliter, Vat of Mud = 10 Decaliters of Schepels.

1 Decaliter = 10 Liters, Kannen of Koppen.

De eenheid is de Liter, kan of kop.

1 Liter is verdeeld in 10 deci Liters of Maatjes,

1 deci Liter in 10 centi Liters of Vingerhoeden.

Gewichten.

1 Myriagram = 10 Kilogrammen of ponden.

De eenheid is de kilogram of het Pond.

1 Kilogram = 10 Hectogrammen of Oncen

1 Hectogram = 10 Decagram of Looden.

1 Decagram = 10 Grammen of Wichtjes.

1 Gram = decigrammen of Korrels.

Voor lichte en kostbare waren is de Gram de eenheid, verdeeld in 10 decigrammen, de decigram in 10 centigram en de centigram in 10 miligrammen.

Maten en Gewichten, nog in gebruik in de Ned. West-Indische Bezittingen.

Lengtematen.

Suriname: Amsterdamsche El = 0,688 M.

Rijnlandsche voet 0,314 M. = ⅙ vadem.

Landmaat: Ketting - Rijnl. vt., 20,7204 M.

1 M = 3 voet 2 duim Rijnl. 1 Rl. voet = 0,31 M.

Vlaktematen.

Suriname: 1 Akker staat gelijk aan 10 vierk. kettingen of 43560 Rijnlandsche voet.

1 bunder = ± 2 ½ Sur. akker.

[p. 63]

Inhoudsmaten.

Natte waar (Engelsche Gallon) bevat 6 pint of 3.60 L. 1 Pint is gelijk aan 0,6 Liter.

Gewichten.

Amsterdamsche pond of Eng. avoir du poin.

Oost-Indië.

Lengtematen.

Paal op Java staat gelijk aan 400 Rijnld. roeden of	1560,943 M.
Paal op Sumatra aan 1 Eng. zeemijl of	1851,852 M.
Rijnl. roede = 12 Rijnl. voet of	3,764 M.

Vlaktematen.

1 bahoe of bouw = 500 vierk. roeden of 7096,5 vierk. M. of 0,715 H.A.

Inhoudsmaten.

1 Indische of Bataviaansche ton = 92,83 L.

1 Indische kan = 1,52 L.

1 legger = 388 kan of 518,15 L.

1 kojan = 32 pikols of 67,04 L. of kub. d.M.

Oud Medicinaal Gewicht.

1 Medicinale Pond of Libra = 12 ons of 924 gr., gewoonlijk berekend 375 gram; aldus 1 Kilogram pl. m. 32 medicinale ons.

1 Medicinale ons, uncia, unc = 8 drachmen of 8 × 3 scrupel gelijk 81,25 gr. (benaderd 32 gram.

1 Drachme, drachma = 3 scr. of 4 gr.

1 Scrupel, scrupulium = 20 greinen of 1,3 gram.

1 Grein, granum, gr. = 65 miligram; dus 1 gr. bevat pl. m. 15 grein.

Engelsch apothekersgewicht: 1 dram = 1,8 gr., 1 minum is gelijk aan 0,06 gram.

De inhoud van een ‘flesch’ is 24 ons, ¾ liter.

Juweelengewicht.

Het juweelengewicht, volgens Fransch systeem, is het karaat, verdeeld in 4 grein, het grein verdeeld in 2, 4, 8, 16, 32, 64.

[p. 64]

Het Engelsche juweelengewicht wordt overeenkomstig toegepast; theoretisch is echter een klein verschil.

Essayeer- of proefgewicht.

Voor de bepaling van hef Essayeer- of proefgewicht wordt in de landen van het Metrieke Stelsel gebruikt: het gram, tot in duizendste deelen.

Het karaatgewicht wordt het meest - ook bij ons gebruikt.

Zuiver goud wordt dan gesteld op 24 karaat; dit is meer een verhoudingsgetal dan een maat met een volstrekte waarde.

Het Metrieke Stelsel werd in Nederland ingevoerd in 1869, in Suriname bij K.B. van 15 Maart 1871 en in Curaçao in 1874.